یلدای تمام نشدنی شهر آجیلی

ایران واشقانی
خبرنگار

​​​​​​​

خودنمایی چراغ‌های پرنور و رونق مغازه‌های آجیل فروشی در شهرستان فاروج معروف به شهر آجیلی که در ورودی خراسان‌شمالی قرار گرفته است، شاخصه  معروف این شهر برای گردشگران کشور است. این شهر آجیلی بدون تعطیلی در طول شبانه روز فعال است تا مسافرانی که در مسیر جاده آسیایی مشهد-شمال سفرمی‌کنند، خاطره خرید از این بازار زیبا و رنگارنگ در ذهن‌شان به یادگار بماند،هرچند شغل اصلی مردم این منطقه کشاورزی و دامپروری است، اما قرار گرفتن این شهر در مجاورت جاده اصلی شمال شرقی به شمال کشور، موجب استقبال مسافران و شکل گرفتن عرضه انواع آجیل و رونق اقتصادی این شهر شده است، به طوری که به گفته رئیس اتحادیه خواربار و آجیل فروشان فاروج، مردم سراسر کشور نیز برای معرفی سوغات و محصولات خود، از شرایط این بازار بهره می‌گیرند.
حدود 30 درصد از محصولات، تولید خود شهرستان است
مجتبی قندی رئیس اتحادیه خواربار و آجیل‌فروشان شهرستان فاروج اظهار کرد: تاکنون 70 پروانه خشکبار برای این کسبه صادر شده است اما به طور تقریبی 300 نفر در این رسته مشغول به کار هستند و در روزهای پرفروش این تعداد به 500 نفر هم می‌رسد. وی با بیان اینکه اقتصاد این بخش نقش مهمی در تأمین معیشت مردم فاروج دارد، افزود: حدود 30 تا 40 درصد از این محصولات از خود شهرستان و بقیه از شهرهای سبزوار، مشهد، نیشابور، شیراز و شهرهای اطراف تهیه می‌شود. در واقع آجیلی که در فاروج به فروش می‌رسد از محصولات خود فاروج نیست و از شهرهای دیگر برای فروش به اینجا آورده می‌شود. به‌دلیل شهرت و رونق اقتصادی خشکبار و آجیل این شهر، مردم سایر شهرها نیز محصولات و سوغات خاص شهرشان را برای معرفی و فروش به این بازار معروف عرضه می‌کنند و در این مراکز شاهد فروش قره قروت، کشک، سوهان، کاک و دیگر محصولات  هستیم.
رئیس اتحادیه خواربار و آجیل فروشان شهرستان فاروج با اشاره به اینکه مسافرانی که از این شهر عبور می‌کنند، زمانی را برای خرید آجیل و تنقلات گوناگون و متنوع این شهر اختصاص می‌دهند، گفت: سوغات فاروج را انواع خشکبار اعم از گردو، بادام، کشک محلی، کشمش، برگه زردآلو، قره قروت، آلبالوخشک، آجیل، گیلاس، روغن زرد، ماست و عسل تشکیل می‌دهند،اما متأسفانه شهر فاروج در فرآوری خشکبار، ضعیف است و در این بازار محصولات تبدیلی کشاورزی دیده نمی‌شود. این صنعت چند بار هم در این شهر فعالیتش را آغاز کرد اما استقبال نشد. در بازار آجیل فاروج، میوه‌های خشک شده یا فرآوری شده یافت نمی‌شود و مورد پسند مشتریان قرار نگرفته است.
شب‌های روشن فاروج و چالش با اداره برق
نقدی با اشاره به مشکلات کسبه شهر آجیلی گفت: بسیاری از مغازه‌داران برای فروش آجیل از بشکه‌های مخصوص در بیرون فروشگاه استفاده می‌کنند که این موضوع بارها مورد انتقاد قرار گرفته است، چرا که آنها از حد مجاز حریم خود خارج شده و با گسترش و توسعه سطح فعالیت خود در قسمت پیاده روی مقابل واحدهای صنفی موجب سد معبر می‌شوند، اما در کنار این موضوع و اخطاریه‌هایی که صادر می‌شود، آنچه بیشتر دغدغه این بازاریان است، چالش‌هایی است که با اداره برق دارند. آجیل‌فروشان فاروج به خاطر فعالیت شبانه‌روزی و دیده شدن از راه دور و ایجاد جذابیت، از چراغ‌های 400 گازی استفاده می‌کنند که نور زیادی دارد اما شرکت برق مانع می‌شود و این گلایه همیشگی برقرار است. وی به رونق بازار آجیل پس از کرونا اشاره کرد و گفت: در دوره کرونا ضربه اقتصادی سنگینی با تعطیلی بازار به این کسبه وارد شد، اما تازه بازار رونق پیدا کرده بود که تورم و مشکلات اقتصادی مردم باعث کم رنگ شدن خرید آجیل شد و این روزها با مشتریان کمتری روبه‌رو هستیم.
در کنار فروش آجیل، گندم، جو، چغندرقند، انگور از محصولات اصلی فاروج است و جوراب بافی، کیسه حمام چری، سفره محلی(گلیم) قالیبافی، تابلو فرش، پارچه‌بافی (چادر شب) از صنایع دستی این منطقه محسوب می‌شود.
احداث کمربندی شهر فاروج؛ تهدید شهر آجیلی یا فرصت
هر چند احداث کمربندی برای شهر فاروج یک نیاز و برای توسعه راه در هر استان است، اما بحث راه‌اندازی کمربندی برای شهرستان فاروج، موضوعی است که هم زمان، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود را  به چالش می‌کشد. منافع اقتصادی شهر از یک سو و کاهش تعداد تصادفات از سوی دیگر، با عبور خودروهای سنگین از کنار شهر نیاز به بررسی کارشناسی دارد. تأثیر کمربندی بر حفظ محیط زیست و ترافیک درون شهری کمک زیادی خواهد کرد و برای توسعه شهر فاروج امری ضروری است اما معیشت 500 خانوار فاروجی که به فروش و عرضه آجیل به مسافران گره خورده است، روی دیگر این سکه است. حدود 85 واحد آجیل فروشی و تعداد زیادی رستوران که درآمدشان  وابسته به همین ترددهای پرشمار است، چشم به راه مسافر و اتوبوس‌های مسافربری هستند تا برکت به سفره هایشان بنشیند.