گروه اقتصادی| دویست‌وپنجمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت روز گذشته برگزار شد و در این جلسه، رئیس جمهوری از مدیریت درآمدها و هزینه‌های بودجه 1399 تحت فشارهای حداکثری و اوج تحریم و جنگ اقتصادی سخن گفت و دستور ویژه کمک‌رسانی فوری در منطقه زلزله زده سی سخت را داد.
به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، وزیر راه و شهرسازی که به نمایندگی از طرف رئیس‌جمهوری به استان کهگیلویه و بویر احمد و منطقه زلزله زده سی سخت سفر کرده بود، ابتدا در این جلسه گزارشی از وضعیت زلزله زدگان، میزان آسیب و خسارات، روند امدادرسانی و مداوای مصدومان و اسکان موقت خانواده‌هایی که خانه‌هایشان آسیب دیده و همچنین برآورد خسارات وارد شده و برنامه‌ریزی برای کمک به ساخت منازل تخریب شده، ارائه کرد. پس‌از ارائه این گزارش، حسن روحانی بر ضرورت کمک‌رسانی فوری به زلزله زدگان، جبران خسارت‌ها و همچنین تسریع در اسکان موقت کسانی که منازلشان در این زلزله خسارت دیده است با توجه به فصل سرما در این منطقه، تأکید کرد.
اجرای طرح اقدام ملی مسکن برای دهک‌های پایین و متوسط
روحانی در ادامه با اشاره به گزارش وزیر راه و شهرسازی درخصوص آخرین وضعیت طرح اقدام ملی مسکن، این طرح را گام بزرگ دولت تدبیر و امید برای تأمین مسکن دهک‌های پایین و متوسط درآمدی جامعه عنوان کرد و با اشاره به روند خوب طی مراحل این طرح ملی و زیر بنایی اظهار داشت: امیدواریم بخشی از واحدهای در دست ساخت این طرح تا پایان این دولت تکمیل و افتتاح شود.
وی تأمین زمین مورد نیاز برای اجرای طرح ملی مسکن از طرف دولت را نقطه قوت این طرح عنوان کرد و افزود: خوشبختانه این طرح با استقبال و مشارکت خوبی از سوی متقاضیان مواجه شده و امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های درست، مسکن همه ثبت‌نام کنندگان در زمان مقرر آماده و تحویل شود.
رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه زمین مورد نیاز برای ساخت 260 هزار واحد فراهم شده است و مراحل ساخت واحدها در ریل طبیعی خود افتاده است، افزود: توزیع استانی طرح‌ها نیز متناسب با نیازبوده و پروژه‌های اجرایی در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد در ماه‌های آتی به بهره‌برداری خواهد رسید.
دخل و خرج دولت در سال 1399
همچنین در این جلسه وزیر امور اقتصاد و دارایی گزارشی از میزان تحقق درآمدهای مشخص شده در قانون بودجه سال 1399 بویژه از محل وصول مالیات، فروش اوراق و درآمد حاصله از صادرات ارائه کرد. فرهاد دژپسند با اشاره به مالیات وصولی از مالیات دهندگان بزرگ و همچنین وصول مالیات‌های معوقه، از تحقق بخش عمده درآمدهای مشخص شده در بودجه سال‌جاری خبر داد.
در ادامه، رئیس‌جمهوری در این رابطه تأکید کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته در سال‌جاری بویژه تمهیداتی که در بودجه سال 1399 دیده شده بود، توانستیم درآمدها و هزینه‌ها را مدیریت کنیم و این مهم در شرایط جنگ اقتصادی و فشار حداکثری دولت ترامپ حاصل شد که به اعتراف خود آنها، به شکست این سیاست انجامید. روحانی با اشاره به تحقق اهداف بودجه سال‌جاری در حوزه اصلی درآمدها و هزینه‌ها، اظهار داشت: برنامه اقتصادی کلان دولت در سال‌جاری که بودجه نیز در ذیل آن است، براساس واقعیت‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی کشور تدوین و در اجرا نیز محقق شد. وی همچنین تأکید کرد که وزارت اقتصاد با فروش اوراق مشارکت، مردم را در پروژه‌های توسعه‌ای کشور سهیم و نقدینگی را هدایت کند.
درآمدهای دولت چطور هزینه‌ها را تأمین کرد؟
اخیراً وزیر اقتصاد در حاشیه جلسه هیأت دولت نیز درباره محل تأمین درآمدهای دولت در سال‌جاری گفته بود: از طریق خصوصی‌سازی، مالیات و انتشار اوراق سعی کردیم که دولت دیگر نیازی به تأمین مالی از طریق بانک مرکزی نداشته باشد. این سیاستی است که دولت یازدهم و دوازدهم تاکنون داشته، بدرستی اجرا شده است. بواسطه همین رویکرد، هیچ برداشتی از بانک مرکزی برای تأمین بودجه نداشته‌ایم.
به‌گزارش تسنیم، دژپسند با اشاره به کاهش درآمدهای نفتی توضیح داده بود: ما باید این کسری را از محل دیگری جایگزین می‌کردیم اما شرایط طوری نبود که بتوانیم هزینه‌های جاری را کاهش دهیم، یکی از درآمدهای جایگزین مالیات بود، سعی کردیم رعایت مؤدیان را کنیم اما از آنطرف نمی‌توانستیم مالیات را اخذ نکنیم؛ با ترتیباتی در 10 ماهه امسال 101 درصد درآمدهای مالیاتی تحقق یافت.
به‌گفته وزیر اقتصاد، یکی از این درآمدها که به‌عنوان سالم‌ترین درآمد تلقی می‌شود درآمد مالیاتی است و در سال‌جاری سعی شد تا در کنار جنگ تحمیلی اقتصادی و شیوع ویروس کرونا رعایت حال مؤدیان هم انجام شود و بسیاری از مؤدیان مانند حوزه گردشگری و واحدهای صنفی تحت فشار نباشند؛ اما با سازوکاری این دریافتی افزایش داشت. یکی دیگر از فعالیت‌ها تأمین مالی از طریق اوراق بوده است که وزیر اقتصاد می‌گوید: سعی کردیم تا اوراق را با جدول زمان‌بندی منظم و در دامنه مشخص به کار بگیریم. این تأمین مالی در بازار سرمایه فقط تأمین سرمایه از طریق بازار نبوده و بازار بدهی نیز یکی از منابع مهم برای تأمین مالی در سال‌جاری بوده که رئیس جمهوری بر توجه آن در ماه‌های آتی و در قالب بودجه 1400 تأکید داشت. تأمین مالی از طریق بازار سرمایه تنوع دارد و آن‌طور که وزیر اقتصاد می‌گوید، کمتر از 10 درصد از تأمین مالی از طریق خصوصی‌سازی انجام می‌شود و در سال‌جاری هم شاهد آن بودیم که خصوصی‌سازی‌ها از طریق واگذاری سهام رقم خورد.

برش

بودجه 1400؛ از واردات گاز تا واگذاری شرکت‌ها

روند بررسی جزئیات بودجه 1400 در مجلس شورای اسلامی شروع شده و روز گذشته، نمایندگان مجلس برخی از موارد آمده در لایحه بودجه را تعیین تکلیف کردند. بر اساس گزارش خانه ملت، در نشست علنی یکشنبه، 3 اسفندماه، مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال 1400، با ردیف نخست تبصره یک ماده واحده لایحه درباره سقف درآمدهای نفتی موافقت کرد و سقف منابع حاصل از درآمدهای نفتی یک میلیون و نهصد و نود و دو هزار و هفتصد و بیست میلیارد ریال شد. همچنین، نمایندگان مجلس به دولت اجازه دادند تا در صورت کاهش منابع حاصل از درآمدهای نفتی از حساب ذخیره ارزی برداشت کند. بر اساس تصمیم نمایندگان مجلس، سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی تا سقف یک میلیون بشکه در روز و خالص صادرات گاز بیست درصد و مازاد بر یک میلیون بشکه در روز نفت خام و میعانات گازی 38 درصد تعیین شد. در ادامه، مجلس با خرید گاز مایع از کشورهای دیگر و یا تهاتر آن با بنزین و گازوئیل از سوی شرکت ملی نفت ایران و یا سایر شرکت‌های تابعه وزارت نفت موافقت کرد. همچنین، موضوع نرخ‌گذاری خوراک پتروشیمی‌ها به‌دلیل امکان تغییر این نرخ و همچنین بررسی پیشنهادات نمایندگان مرعا ماند. در همین حال، با تصویب نمایندگان وزارت نفت مکلف شد معادل ریالی ۴ میلیون تن مواد اولیه قیر را برای راه‌های روستایی و مصارف دیگر به خزانه‌داری کل کشور واریز کند. علاوه بر این، بانک مرکزی مکلف شد که در صورت افزایش عواید حاصل از درآمدهای نفتی، درآمدهای مازاد نفتی را به حساب منابع عمومی دولت برای اجرای طرح‌های تملک دارایی واریز کند. همچنین، نمایندگان مجلس دولت را مکلف به تسویه بدهی قطعی خود تا سقف ۹۰۰ هزار میلیارد ریال به اشخاص حقیقی و حقوقی و تعهدات مربوط به طرح‌های عمرانی و دفاعی از محل تحویل نفت خام و میعانات گازی صادراتی کردند. در همین حال، با تصویب مجلس بدهی دولت به بخش‌های خصوصی و تعاونی و نهادهای عمومی غیردولتی از محل واگذاری اموال و دارایی‌های متعلق به دولت امکان‌پذیر شد. همچنین، دستگاه‌های مربوطه مکلف شدند تا پایان خردادماه ۱۴۰۰ فهرست شرکت‌هایی را که مجموع سهام دولت و شرکت‌های دولتی در آنها کمتر از ۵۰ درصد است، به وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه ارسال کنند.

گروه ورزشی/ کمتر از یک هفته به انتخابات فدراسیون فوتبال باقی مانده و در این میان علی کریمی، شهاب‌الدین عزیزی خادم، مصطفی آجورلو و کیومرث هاشمی 4 کاندیدایی هستند که 10 اسفند برای نشستن روی صندلی ریاست این فدراسیون رقابت خواهند کرد؛ در این شرایط گروه ورزش شبکه 3 سیما از 4 نامزد ریاست دعوت کرد تا دیروز (یکشنبه) مناظره‌ای داشته باشند و از این طریق برنامه‌های خود را برای ریاست فدراسیون فوتبال  به اطلاع عموم برسانند و سپس برنامه ضبط شده از این شبکه پخش شود.
شرکت در مناظره‌ای که پخش زنده نباشد با مخالفت علی کریمی مواجه شد و او از حضور در این مناظره انصراف داد. کریمی در نامه‌ای به میثم فضلعلی، مدیر گروه ورزش شبکه سوم سیما نوشت: «سال‌هاست نقاط ضعف فوتبال ایران و راه‌های برون رفت از بحران فعلی را در قالب مصاحبه‌های مختلف بیان کردم و اکنون حضور در یک برنامه ضبط شده تلویزیونی و مناظره با سایر کاندیداهای محترم را به صلاح فوتبال کشور ندانسته و آن را بیشتر نمایشی می‌بینم. صدا و سیما سال‌ها فرصت داشته تا با بررسی وضعیت فوتبال کشور و دعوت از اهالی فوتبال و کارشناسان نقش خود را به عنوان رسانه در جهت بهبود شرایط فوتبال ایفا کند ،اما به نظر می‌رسد اکنون در فاصله هفت روزه تا انتخابات، ساختن این برنامه چندان به نفع فوتبال نخواهد بود؛ ترجیح می‌دهم برنامه‌های خود را برای اداره فدراسیون فوتبال در فضای دیگر به اطلاع مردم عزیز و اعضای محترم مجمع برسانم.» در این میان عزیزی خادم دیگر نامزد ریاست فدراسیون فوتبال از برنامه‌های خود رونمایی کرد. او با انتشار فایلی 34 صفحه‌ای به طور جزئی برنامه‌های خود را شرح داد که در بخشی از آن آمده است: ‌«در مسیر پیش رو معتقدم این افراد نیستند که جایگاه فوتبال را ارتقا یا تنزل می‌دهند که همانا برنامه داشتن و عمل به آن برنامه‌هاست که فردا را می‌سازد، پس به اتفاق یک گروه متخصص و با تجربه، برنامه استراتژیک مدرن و مدونی را تدوین و آماده کرده‌ایم که برای قضاوت به اعضای مجمع انتخاباتی فدراسیون فوتبال ایران و شما عرضه می‌کنم. برنامه محوری و وفاق ملی وعده‌ای بوده که از آغاز داده بودم و اکنون آن را در معرض داوری همگان قرار داده‌ام.» در میان 4 کاندیدای ریاست فدراسیون، علی کریمی ستاره سابق فوتبال ایران تنها فردی است که نسل کنونی خاطرات زیادی از او دارند؛ فردی که مورد تأیید فوتبالی‌ها و مردم است ،اما به نظر می‌رسد او شانس زیادی برای رسیدن به این پست ندارد. کریمی با شعار فوتبال پاک، منتقد سرسخت مدیران چند سال اخیر فدراسیون فوتبال بوده و  در موارد متعددی آنها را به چالش کشیده است.

گروه سیاسی / «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته و در آستانه فرارسیدن ضرب‌الاجل تهران برای توقف اجرای پروتکل الحاقی با مقام‌های بلندپایه کشورمان دیدار و گفت‌و‌گو کرد. دومین حضور «گروسی» در تهران در بحبوحه شرایطی است که پیرامون اجرای توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای طرف توافق شدت گرفته است. چه یکی از مهمترین بخش‌های نظارتی آژانس که پیش از این ذیل همکاری داوطلبانه ایران در چارچوب برجام برقرار بود، حالا از 5 اسفند ماه به واسطه عدم تحقق منافع اقتصادی ایران کاهش خواهد یافت. در همین چارچوب مقام‌های ایرانی در واکنش به تحولات جاری برجام و عدم لغو تحریم‌های هسته‌ای فردا (پنجم اسفند ماه) دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی براساس برجام را کاهش می‌دهند. ایران در آذر ماه 1382 (دسامبر 2003) و در نقطه آغاز درگیری‌ها با جهان غرب پیرامون برنامه هسته‌ای‌اش، پروتکل الحاقی را امضا و بر‌اساس آن دسترسی تکمیلی به بازرسان آژانس اعطا کرد. اجرای این پروتکل چند سال بعد با اوج‌گیری اختلافات هسته‌ای و به سرانجام نرسیدن مذاکرات هسته‌ای متوقف شد تا نهایتاً با دستیابی ایران و 1+5 به برجام، بار دیگر اجرای این پروتکل در سال ۲۰۱۵ به عنوان اقدامات داوطلبانه ایران برای شفاف‌سازی فعالیت‌های هسته‌ای به برجام اضافه شود.
اما در پی خروج امریکا از توافق هسته‌ای و عدم تحقق منافع اقتصادی ایران به رغم پایبندی به تعهداتش، مجلس شورای اسلامی در آذرماه گذشته با تصویب قانونی دولت را مکلف کرد که در صورت ادامه‌ تحریم‌های امریکا، همکاری با آژانس را محدود کرده و گام‌های بیشتری را در خصوص کاهش تعهداتش ذیل برجام بردارد. بر‌اساس همین مصوبه بود که دولت ابتدا غنی‌سازی 20 درصد در فردو را از سر گرفت و در ادامه با پایان یافتن ضرب‌الاجل دو ماهه و عدم پدیدار شدن نشانه‌های روشن از سوی امریکا برای حفظ توافق هسته‌ای، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی را کاهش خواهد داد. از همین‌رو موضوعات فنی و ترتیبات اجرایی توقف نظارت‌های فراتر از پادمان و پروتکل الحاقی و اقدامات داوطلبانه فراپادمانی و نحوه ادامه همکاری‌های دو طرف از جمله محورهایی بود که در گفت‌وگوهای «گروسی» در تهران مطرح شد. پیش از این سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اینکه در پنجم اسفند با توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، وضعیت جدیدی در روابط ایران با آژانس ایجاد می‌شود، درباره سفر مدیرکل به تهران گفته بود که «گروسی» خودش اظهار علاقه کرد که به ایران بیاید که در این وضعیت جدید نوع جدیدی از همکاری بین ایران و آژانس برقرار شود که همکاری‌های ایران و آژانس کمترین آسیب را ببیند. همچنین علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی پیش از سفر مدیرکل به تهران گفته بود که علاوه بر گفت‌و‌گو با او درباره روند همکاری ایران و آژانس در چارچوب پادمان هسته‌ای و جزئیات دستور کار توقف پروتکل الحاقی، ایران به درز اطلاعات محرمانه آژانس در رسانه‌های غربی هم معترض خواهد شد. این اعتراض در پی آن مطرح می‌شود که خبرگزاری رویترز چند روز پیش در گزارشی مدعی شده که آژانس در دو سایتی که پیش از این درخواست بازدید از آنها را در ایران داشته است، ذرات اورانیوم کشف کرده است. این خبرگزاری سفر شتابزده «گروسی» به تهران را در راستای برخورد با تهران و شنیدن توضیحات آن پیرامون اخبار منتشره اعلام کرده است. صالحی خبر منتشر شده در رویترز مبنی بر مشاهده آلودگی ذرات اورانیوم در دو نقطه در ایران را در راستای درز اطلاعات محرمانه آژانس در رسانه‌های بین‌المللی و روند ناخوشایندی دانسته که از سال‌های گذشته همچنان ادامه دارد. مدیرکل آژانس در تهران ابتدا با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و سپس با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دیدار و گفت‌و‌گو کرد. کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در آژانس گفت‌و‌گوهای صورت گرفته در تهران را سازنده و مفید ارزیابی کرد.
استقبال اروپا از سفر گروسی
مقام‌های اروپایی از روند همکاری‌های مستمر میان ایران و آژانس ابراز خشنودی کردند. «استفان کلمنت»، نماینده دائم اتحادیه اروپا در سازمان‌های بین‌المللی در وین با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر اعلام کرد که از فعالیت‌های اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص توافق هسته‌ای پشتیبانی می‌کند. او در پیام خود نوشت: «اتحادیه اروپا کماکان از تلاش‌های رافائل گروسی مدیرکل آژانس برای یافتن یک فهم مشترک با ایران حمایت می‌کند تا این سازمان بتواند به فعالیت‌های ضروری نظارتی خود در ایران که از اهمیت بسیار بالایی در چارچوب توافق هسته‌ای برخوردار است، ادامه ‌دهد». پیش از او «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در توئیتی از سفر مدیرکل آژانس به ایران استقبال کرده و گفته بود که اروپا از «گروسی» برای تلاش‌هایش درخصوص فعالیت‌های راستی‌آزمایی در ایران از جمله سفر حائز اهمیت روز آینده‌اش به تهران قدردانی می‌کند.
تأکید مجلس بر اجرای قانون
دیروز همزمان با دیدارهای گروسی با مقامات کشورمان، تعدادی از دانشجویان دانشگاه‌های کشور هم در تجمعی مقابل سازمان انرژی اتمی همزمان با سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران با در دست داشتن پلاکاردهایی در محکومیت ترور دانشمندان هسته‌ای و تصویر شهید فخری‌زاده، نسبت به عملکرد آژانس در قبال ایران اعتراض کردند. ۲۲۶ نماینده مجلس هم در بیانیه‌ای، بر لزوم توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از پنجم اسفندماه تأکید کردند. به گزارش ایرنا، در بخشی از این بیانیه آمده است: در راستای دفاع از حقوق هسته‌ای و وادار کردن دشمنان ملت به برداشتن تحریم‌های ظالمانه و به تبع آن گشایش اقتصادی مقرر شده است غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم آغاز و نیز با اعطای مهلت دو ماهه به امریکا و سه کشور اروپایی برای برداشتن تحریم‌های ظالمانه در صورت عدم صداقت و عدم انجام تعهدات ، ملت ایران نیز اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در راستای اجرای بندهای ۲۶ و ۳۶ و بند ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ را متوقف کند. نمایندگان تأکید کردند: همه مسئولان نظام از جمله مدیران دولتی موظف هستند که در صورت عدم رفع تحریم‌ها، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را به صورت کامل از ۵ اسفند ۹۹ متوقف و بازرسی‌های آژانس را صرفاً محدود به نظارت‌های پادمان نمایند.

گروه سیاسی/ در واکنش به دعوت اتحادیه اروپا برای حضور تشریفاتی امریکا در مذاکرات برجام، وزیر امور خارجه کشورمان تأکید کرد ایران تنها زمانی آماده مذاکره خواهد بود که تمام تحریم‌ها علیه ایران لغو شود و البته این مذاکرات نه درباره برجام یا مسائل دیگر، بلکه درباره تضمین امریکا به ایران مبنی بر قطعی بودن انجام تعهدات خواهد بود. محمدجواد ظریف اضافه کرد که امریکا برای بازگشت به برجام، باید مجوز این بازگشت را به‌دست بیاورد و نمی‌تواند به‌طور خودکار به این توافق بازگردد. امریکا قبل از لغو تحریم‌ها نمی‌تواند به برجام بازگردد. وزیر امور خارجه این را نیز اضافه کرد که کاهش تعهدات ایران، تنها متوقف به لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی نخواهد بود و ایران، گزینه‌های دیگری هم دارد که با رافائل گروسی به بحث خواهد گذاشت.
وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته در گفت‌و‌گوی زنده با شبکه «پرس تی‌وی» که همزمان با سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران انجام شد، با بیان اینکه بند ۳۶ برجام به ایران اجازه برداشتن گام‌های چاره‌ساز دربرابر نقض عهد دیگر اعضا را می‌دهد، تصریح کرد: ما برجام را نقض نکردیم بلکه با هدف چاره‌سازی و علاجی برای این توافق، گام‌های کاهش تعهدات را برداشتیم، ضمن اینکه کاهش تعهدات ایران بازگشت‌پذیر است و به محض اجرای تعهدات غربی‌ها ما نیز بلافاصله به تعهدات کامل خود باز خواهیم گشت. او تأکید کرد: زمانی که طرف‌های مقابل به اجرای تعهدات کامل خود بازگشتند آنگاه مذاکراتی خواهد بود، اما این مذاکرات برای تغییر این توافق و افزودن بندهای اضافی نخواهد بود.
ظریف درباره چیستی این مذاکرات، با بیان اینکه در برجام درباره همه چیز از جمله جدول‌های زمانی، مسائل منطقه‌ای، مسائل موشکی پرداخته شده، اضافه کرد: ما قصدی برای بحث و بررسی در این موارد نداریم اما می‌خواهیم در این باره صحبت شود که چگونه می‌توان تضمین کرد که اقدامات قبلی امریکا دوباره تکرار نشود، بنابراین طرف مقابل باید در این زمینه اطمینان بدهد. وزیر امور خارجه تأکید کرد: زمانی که امریکا به تعهدات خود باز نگردد، اقدامات دیگری از سوی ایران اتخاذ خواهد شد که در سفر مدیرکل آژانس به تهران با او صحبت خواهد شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه به‌رغم اذعان بایدن به شکست فشار حداکثری ترامپ، تاکنون در رفتار بایدن در قبال ایران نسبت به دولت قبلی امریکا تغییری مشاهده نشده است، گفت: مشکل امریکا این است که معتاد به تحریم، اعمال فشار و قلدری شده است. اما این سیاست‌ها در کشوری با هزاران سال تاریخ مؤثر واقع نخواهد شد. بنابراین آنان بپذیرند که در برابر ایران، سیاست قلدری، فشار، فشارحداکثری کارساز نیست.
ظریف خطاب به دولتمردان کنونی امریکا افزود: آنچه آنان الان باید انجام دهند این است که چشمان خود را باز کنند و یک ارزیابی درست از گذشته نه تنها از عملکرد دولت ترامپ، بلکه از همه دولت‌های قبلی درقبال ایران داشته باشند. سپس درخواهند یافت که در برابر این، تنها احترام است که می‌تواند کارساز و مؤثر واقع شود.
او با تأکید بر اینکه امریکا برای بازگشت به برجام، باید مجوز این بازگشت را به‌دست بیاورد و نمی‌تواند به‌طور خودکار به این توافق بازگردد، تصریح کرد: امریکا قبل از لغو تحریم‌ها نمی‌تواند به برجام بازگردد. برجام به عنوان یک توافق ۱۵۹ صفحه‌ای چیزی نیست که یکی از اعضای آن هر زمان که دلش بخواهد بگوید که به آن نیاز ندارد و می‌خواهد از آن خارج شود. اصلاً چنین چیزی قابل قبول نیست.
جزئیات اجرای قانون اقدام راهبردی
ظریف درباره اجرای قانون اقدام راهبردی و لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در 5 اسفندماه، تأکید کرد که این یک ضرب‌الاجل برای جهان یا یک اولتیماتوم نیست، بلکه یک موضوع داخلی بین مجلس و دولت است. او با اشاره به اینکه ما دموکراسی داریم و موظف به اجرای قوانین کشور هستیم، گفت: آقای رافائل گروسی خواستار ملاقات از ایران شد و ما آن را پذیرفتیم. ما چیزی برای پنهانکاری نداریم و به دنبال توسعه تسلیحات هسته‌ای نیستیم و این موضع نهایی ایران است. ما هرگز به دنبال تسلیحات کشتارجمعی و هسته‌ای نیستیم.
ظریف با بیان اینکه ما با رافائل گروسی به عنوان نماینده قدرت‌های بزرگ گفت‌و‌گو نمی‌کنیم بلکه به عنوان کسی گفت‌و‌گو می‌کنیم که نماینده ایران هم هست، اضافه کرد: ما با رافائل گروسی درباره قوانین کشورمان صحبت می‌کنیم که این به معنی اجرای تصمیمات مجلس است. در عین حال، نمی‌خواهیم بن‌بستی ایجاد شود که آقای گروسی نتواند به وظایف خود برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران ادامه دهد.
او تأکید کرد که ماهیت برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و این ماهیت تغییری نخواهد کرد و غرب نیز باید روابط اقتصادی با ایران را عادی سازد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به اینکه درصورت اجرای قانون مجلس، دوربین‌های نظارتی آژانس در سایت‌های هسته‌ای ایران برچیده خواهد شد، گفت: اینها چیزهایی است که با مدیرکل آژانس صحبت می‌شود، اما طبق چیزی که براساس تصمیم مجلس از ما خواسته شد، این است که فیلم‌های ضبط شده از سوی دوربین‌ها در اختیار آژانس قرار نگیرد. آژانس قبلاً به این فیلم‌ها بطور اتوماتیک دسترسی داشت، البته نه به‌صورت آنلاین و مستقیم.
او درعین حال تأکید کرد: هرچه بین ما و آژانس بنابر آنچه مصوب شده است باید محرمانه بماند چراکه در غیر این‌صورت هیچ کشوری اجازه نخواهدداد تا از سایت‌های آنان بازرسی به عمل آورند.
ظریف افزود: اسرائیل اقدام به توسعه دیمونا کرده است دیمونا تنها کارخانه ساخت و تولید بمب اتمی در منطقه خاورمیانه است و کاملاً سری است اما آیا ما هیچ ابراز نگرانی از سوی جو بایدن یا آنگلا مرکل و یا مکرون (درباره دیمونا) شنیده‌ایم؟
کاهش 30 درصدی توان نظارتی آژانس با اجرای قانون مجلس
در همین حال، سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه نیز درباره اقدام ایران برای لغو اجرای پروتکل الحاقی تصریح کرد: ما تعهدات خود را بجز قسمت نظارت‌ها کاهش دادیم. در قانون مجلس، دولت مکلف است که اجرای نظارت‌های فراتر از پادمان که شامل پروتکل الحاقی هم می‌شودرا متوقف کند. از زمان الحاق به «ان‌پی‌تی» موافقتنامه پادمان میان ایران و آژانس در حال اجرا است. در برجام برای اعتمادسازی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و اقدامات فراتر از آن را در بخش‌هایی اجازه دادیم.
او با بیان اینکه با لغو اجرای این نظارت‌ها، دامنه نظارت آژانس از بین نمی‌رود، بلکه محدود می‌شود، اضافه کرد: بر‌اساس پادمان جامع، بازرسان در ایران حضور خواهند داشت و تبلیغات غربی‌ها در این باره درست نیست. از نظر من حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد توان نظارتی آژانس بعد از لغو اجرای پروتکل الحاقی کاهش می‌یابد. در قدم اول غنی‌سازی ۲۰ درصد انجام شده و در قدم بعدی اجرای پروتکل و نظارت‌های اضافی دیگر کاهش می یابد. این اقدام مقرر شده ۵ اسفند انجام شود و با توجه به اینکه به نظر نمی‌آید تا این تاریخ اقدامی برای لغو تحریم‌ها انجام شود، این قانون در این تاریخ اجرا می‌شود.
عراقچی با اشاره به اینکه اقدام ایران به معنی خروج از برجام نیست، تأکید کرد: اقدام ۵ اسفند یعنی توقف اجرای پروتکل الحاقی برگشت‌پذیر است. به محض اینکه خواسته‌های ما در برجام و خواسته مجلس در مصوبه مذکور انجام شود، می‌توانیم به این اقدامات بازگردیم. تعهدات ما در برجام کاهش می‌یابد اما بازرسی‌ها متوقف نمی‌شود و بر اساس پادمان جامع ادامه دارد. او گفت: راه برای بازگشت طرف‌های برجامی باز است و راهکار این بازگشت که بارها از سوی مقامات ایران بیان شده است، عمل آنهاست. اگر آنها به تعهدات خود برگردند و ما آنها را راستی‌آزمایی کنیم، مسیر قابل بازگشت است.
عراقچی درباره دعوت اروپا از امریکا برای حضور در قالب مذاکرات ۱+۵ گفت: موضع ما روشن است که ما ۱+۴ داریم. آقای بورل هماهنگ کننده مذاکرات هسته‌ای هم هستند و اعلام کرده که از اعضای فعلی برجام برای یک جلسه غیررسمی دعوت می‌کند و از امریکا هم به عنوان میهمان دعوت می‌کند تا گفت‌و‌گویی برای نقشه راه آینده انجام شود.
او با بیان اینکه ما در حال بررسی این پیشنهاد هستیم و با سایر شرکا چین و روسیه در حال مشورت هستیم، اظهار کرد: اما تصور می‌کنیم که بازگشت امریکا به برجام و رفع تحریم‌ها به مذاکره‌ای احتیاج ندارد. اگر می‌خواهند برگردند، تحریم‌ها را بردارند و به برجام بازگردند. این دعوت به گفت‌وگو از نظر ما مبهم است. اصولاً نیاز به گفت‌وگو نداریم. ممکن است ترتیبات عملی و فنی نیاز باشد اما اصولاً نیاز به گفت‌وگو نیست. با این حال در حال بررسی پیشنهاد آقای بورل هستیم.

زهره افشار
خبرنگار
«بررسی میزان بارش از 2700 ایستگاه هواشناسی در استان‌های مختلف حاکی است که بارش در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و هرمزگان حدود 90 درصد زیر نرمال بلند مدت است و در استان‌هایی مانند گلستان، جنوب کرمان، خراسان رضوی و خراسان شمالی بین 42 تا 64 درصد زیر نرمال بارش کشور است»؛ این خبری است که مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می‌دهد و معنای آن، ورود کشور به دوره خشکسالی فراگیر است.
رویدادی که گمانه ورود به دوره ترسالی را نقض می‌کند. اکنون به ماه پایانی سال رسیده‌ایم و هنوز میانگین بارش‌ها در حد نرمال نیست و نگرانی از تأمین آب شرب در فصل‌های گرم سال وجود دارد اما این وضعیت، کشاورزان را بیش از پیش نگران کرده است زیرا گرم شدن زود هنگام هوا در دوماه گذشته موجب شد زمین به اصطلاح نفس بکشد و درختان در بسیاری از استان ‌ها به گل بنشینند و این درحالی است که تا زمان معمول شکوفه دهی درختان یکی دوماهی باقی مانده و هر تنش دمایی می‌تواند بازهم خسارت جبران‌ناپذیری را روی دست کشاورزان بگذارد و معیشت جوامع روستایی را متأثر کند، از سوی دیگر کمبود قابل توجه بارش‌ها این نگرانی را به وجود آورده که محصولات دیم و حتی آبی کشور با کاهش تولید مواجه شوند و در مجموع بهار زودرسی که در راه است به صلاح بخش کشاورزی نیست.
کم بارشی بر تولید گندم و جو اثر خواهد گذاشت
«مسعود حقیقت» مدیر کل هواشناسی کشاورزی به «ایران» گفت: گزارش‌های میدانی از استان‌های مختلف کشور نشان می‌دهد در اکثر استان‌ها حتی در مناطق سردسیراستان البرز نیز درختان به گل دهی رسیده‌اند و تورم جوانه دارند و این اتفاقی بود که از قبل پیش‌بینی می‌شد.
وی افزود: پس از گرمای نسبی که در ماه‌های دی و بهمن داشتیم که موجب شد زمین انرژی مناسب را دریافت کند قطعاً باید منتظر بهار زودرس باشیم اما کاهش دمایی که از یکی دوروز گذشته شاهد آن هستیم می‌تواند سرعت رشد شکوفه‌ها را به عقب بیندازد و روند بهار کشاورزی را آرام‌تر کند، این تعدیل نسبی دما می‌تواند این نوید را به ما بدهد که احتمال خسارت بابت سرمازدگی در ماه پایانی سال کمتر شود ولی قطعاً بخش کشاورزی از بابت این بهار زودرس متحمل خسارت خواهد شد.
وی تأکید کرد: همانگونه که در چند هفته گذشته به کشاورزان بارها توصیه کرده بودیم باغداران باید فعلاً از هرس درختان، آبیاری و بیل زدن دور درختان خودداری کرده و درختان را بیشتر تحریک نکنند زیرا این اقدامات می‌تواند گل دهی درخت را حداقل دو هفته به عقب بیندازد.
حقیقت با اشاره به خسارت گسترده سرما به محصولات کشاورزی برخی استان‌های جنوبی و جنوب شرقی گفت: در سال زراعی جاری تنش‌های بخش کشاورزی بیشتر شامل سرمازدگی و خشکسالی بود به گونه‌ای که سرمازدگی پاییز و زمستانه‌ای که امسال در برخی استان‌ها مانند کرمان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و حتی فارس اتفاق افتاد در 10 ساله گذشته کم سابقه بوده است. از سوی دیگر بررسی میزان بارش در استان‌های مختلف نشان می‌دهد میزان بارش‌ها در بسیاری از استان‌ها از جمله مناطق جنوبی به مراتب کمتر از سال قبل بوده و خشکسالی امسال بیشتر از سال گذشته خواهد بود.
مدیر کل هواشناسی کشاورزی خاطرنشان کرد: کاهش محسوس بارش‌ها بدون شک نه تنها بر عملکرد در هکتار محصول دیم گندم و جو تأثیر‌گذار خواهد بود بلکه کشت آبی گندم و جو را نیز متأثر خواهد کرد و با کاهش تولید این دو محصول استراتژیک روبه‌رو خواهیم شد.   به‌گفته وی، کاهش حجم برف در کوه‌ها، حجم روان آبها را در بهار کاهش می‌دهد که اثر مستقیم برتولیدات کشاورزی خواهد داشت.
امسال خشکسالی فراگیر داریم
در همین حال «احد وظیفه» رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی هم به «ایران» گفت: میزان بارش در کشور از یکم مهر ماه و شروع فصل زراعی جاری تا روز یکم اسفندماه جاری معادل 91.5 میلیمتر بوده است که نسبت به میانگین بلند مدت که 122.5 میلیمتر بوده  31 میلیمتر کمتر است و در واقع حتی نسبت به میانگین بلند مدت 31 میلیمتر کمبود داریم.
وی افزود: بررسی اختلاف بارش در استان‌های مختلف از شروع فصل زراعی جاری تا اول اسفندماه نسبت به بلند مدت نشان می‌دهد میزان بارش تنها در استان‌های البرز، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، قم و تهران کمی بیشتر ازنرمال بوده ولی در مابقی استان‌ها بسیار کمتر از نرمال است. میزان بارش در استان گیلان از اول مهرماه تا اول اسفند ماه 408.3 میلیمتر بوده است که این میزان با بارش بلند مدت 102.2 میلیمتراختلاف دارد و کمتر بوده است اما بارش در دیگر استان شمالی یعنی مازندران هم 52.7 میلیمتر کمتراز بلندمدت بوده است. در همین حال میزان بارش در استان گلستان نیز131.4 میلیمتر بوده که 98.2 میلیمتر کمتر از بلند مدت بوده است.
اما بررسی میزان بارش استان‌های خشک نیز نگران کننده است. ما در استان سیستان و بلوچستان از اول مهر ماه تا اول اسفند ماه تنها 4.9 میلیمتر بارش داشته‌ایم که بسیار اندک است و می‌بینیم که نسبت به بلند مدت که 49.8 میلیمتر بوده اختلاف فاحش دارد و تا 90 درصد زیر نرمال بوده است.
در استان بوشهر نیز تاکنون 152.2 میلیمتر بارش آمده که 53.2 میلیمتر از بلند مدت کمتر بارش داشته و در هرمزگان نیز ما از اول مهر تا اول اسفند فقط 10.4 میلیمتر بارش داشته‌ایم که نسبت به بلند مدت 92.5 میلیمتر کمتر از نرمال بوده است.
وظیفه تأکید کرد: همه ساله در این تاریخ معمولاً 50 درصد بارش کشور نسبت به بلند مدت تأمین می‌شد اما در حال حاضر در مجموع حتی 15 درصد هم عقبیم و حدود 35.4 درصد بارش تأمین شده است. از سوی دیگر مسأله‌ای که برای مردم بویژه کشاورزان نگران کننده است کاهش پوشش برف ذخیره شده در کوه‌ها است. داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی و ماهواره‌ها نشان می‌دهد پوشش برف دراراضی بالا دستی کشور ما  تقریباً نصف میانگین 14 ساله گذشته است و با پایان اسفند ماه اتفاقی که می‌افتد این است که بارش‌ها رگباری می‌شود و مانند ذوب تدریجی برف به کار نمی‌آید و به هرجهت این نگرانی وجود دارد که ما نه تنها برای آب کشاورزی بلکه برای تأمین آب شرب در ماه‌های گرم سال آتی با مشکلاتی مواجه شویم.
وی تأکید کرد: پیش‌بینی‌های ما نشان می‌دهد ما در سه ماهه اسفند، فروردین و اردیبهشت هم با کم بارشی مواجه خواهیم بود و حتی اگر در این مدت پیش‌بینی‌ها هم با درصدی خطا مواجه شود نمی‌توانیم کمبود بارش در ماه‌های قبل را جبران کنیم و خشکسالی فراگیر در کشور بویژه در شرق و جنوب شرق خواهیم داشت. وی در پاسخ به این پرسش با توجه به صحبت‌های برخی از مسئولان مردم تصور می‌کردند سال زراعی 1400-1399 ما با ترسالی مواجه خواهیم بود، گفت: متأسفانه اظهار نظر برخی افراد که تخصصی در این زمینه ندارند این ذهنیت را در مردم ایجاد کرده بود.

نیم نگاه

رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی : مسأله ای که برای مردم بویژه کشاورزان نگران کننده است کاهش پوشش برف ذخیره شده در کوه ها است. داده های ایستگاه های هواشناسی و ماهواره ها نشان می دهد پوشش برف در اراضی بالا دستی  کشور ما  تقریباً نصف میانگین 14 ساله گذشته است . این نگرانی وجود دارد که ما نه تنها برای آب کشاورزی بلکه برای تأمین آب شرب در ماه های گرم سال آینده  با مشکلاتی مواجه شویم

گفت‌وگوها: ندا سیجانی
خبرنگار
با نگاه به گنجینه موسیقی ایران خواهید دید درصندوقچه ذخایرگرانبهای فرهنگ وهنرایران، گونه‌هایی ازموسیقی وجود دارد که هر کدام گنجی ارزشمند دراین گنج خانه هستند؛ موسیقی‌هایی که ازچشمه پاک زمین جوشیده و از جنس هنرمندانی خالص و بی‌ریا است. قدمت سازها، آواها، نغمه‌ها و مقام‌هایی که ازسرپنجه این استادان قدیمی و از حنجره طلایی آنها برخاسته است، به قرن های بسیار دور می رسد وبا گذشت سالیان دراز و در قید حیات نبودن صاحبان این گنجینه، خوشبختانه این زلالی وبکر بودن دربرخی ازمناطق ایران به چشم می‌خورد وشنیده می‌شود وبا قدم زدن و جست‌و‌جو دراین پهنه خاکی هنرمندانی را مشاهده خواهید کرد که همچنان با عشق برسرعهد خویش ایستاده‌اند، هنرمندانی مانند محمدرضا اسحاقی گرجی، آخرین خنیاگر موسیقی نواحی مازندران. استاد اسحاقی، موسیقیدان و نوازنده دوتار گرجی، ۱۴ آبان به سال ۱۳۲۶ در گرجی محله بهشهر، مازندران متولد شد وازهمان دوران کودکی موسیقی را دنبال کرد و امروز او را به‌عنوان حافظ و میراث دار مقامات و ریز مقامات آوازی و ‌سازی مناطق شرقی مازندران می‌شناسند. قراراست در سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر ازمقام هنری این هنرمند پیشکسوت تجلیل به عمل آید.‌

پرورش یافته خطه سبز رنگ ایران
 «متولد گرجی محله هستم، روستایی با قدمت بیش از 400 سال و مهد فرهنگ وهنر. موسیقی درگرجی محله روایت دیگری دارد و داستان‌ها و منظومه‌های آن متفاوت ازدیگر روستاهای ایران است در واقع تعریف هنر دراینجا چیز دیگری است. مردمان این روستا از گذشته تا به امروز هنر و موسیقی را در پستوی زندگی خود حفظ کرده‌اند و همچنان صدای موسیقی از خانه‌های آنها شنیده می‌شود و من پرورش یافته این خطه سبز رنگ ایران هستم. علاقه من به موسیقی از کودکی شکل گرفت و دراین مسیر خانواده‌ام نقش مهمی داشت، بخصوص مادرم که همیشه حامی و پشتیبانم بود. من فرزند اول خانواده هستم و دو برادر و سه خواهر دارم و درآن سال‌ها که امکاناتی در دسترس نبود و امرار و معاش زندگی بسختی می‌گذشت، مادر اصرار بسیاری داشت موسیقی را بیاموزم و حتی تشویق می‌کرد در کلاس‌های اندکی که آن دوران تشکیل می‌شد شرکت کنم وموسیقی را به‌صورت حرفه‌ای و جدی پیگیرباشم. البته پدر هم به موسیقی علاقه داشت و نوازنده للـه ‌وا بود. به یاد دارم کلاس پنجم ابتدایی بودم و یک پیرمرد و پیرزنی در روستا زندگی می‌کردند که آشنا و آگاه به موسیقی بودند به ‌نام‌های خاله شیرین و عموحسن و مدتهای بسیار نزد این دو بزرگوار موسیقی آموختم. عمو حسن نوازنده دوتار بود به او حسن طبال می‌گفتند و در ایام محرم و در اجرای تعزیه و دسته‌های سینه زنی طبل می‌نواخت و من دوتار را نزد او آموختم و آرام آرام آموزش این ساز را ادامه دادم.»
ساز دوتارهمانگونه از نام آن برمی آید دارای دو سیم بوده واز سازهای مضرابی یا زخمه‌ای موسیقی ایرانی به شمار می‌رود، دوتار پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد و می‌توان آن را مادر تنبور و سه‌ تار محسوب کرد و تقریباً بخش اعظمی از مناطق ایران به نواختن این ساز می‌پردازند که البته درشکل و نحوه نوازندگی آن تغییراتی دیده می‌شود مانند «دوتار خراسان»، «دوتار ترکمن» و «دوتار مازندران» و تبحر استاد محمدرضا اسحاقی در دوتار مازندران است و تمامی مقامات و ریز مقامات شرق و غرب این منطقه را جمع‌آوری کرده است. او تفاوت دوتار مازندران با دیگر مناطق ایران را اینگونه تعریف می‌کند:«ساز دوتار قدمتی چندین ساله دارد و تقریباً مورد استفاده همه اقوام ایران است اما تفاوت دوتار مازندران با دیگر مناطق ایران مانند ترکمن و خراسان در پرده‌های موسیقی آن بوده است؛ درساز دوتار ترکمن و شمال خراسان بین 11 تا 13 پرده وجود دارد اما جنوب خراسان و مازندران حدوداً 8 پرده است، جالب است بدانید نسل امروز مدعی هستند در دوتار مازندران 18 پرده وجود دارد در حالی که اینگونه نیست. حتی در فیزیک این سازها هم تفاوت دیده می‌شود به‌طور مثال فرم و کاسه ساز دوتار، در شمال خراسان مانند گلابی است و درجنوب خراسان هم تقریباً به همین شکل بوده والبته کمی بزرگتر. اما فرم کاسه این ساز درترکمن کوچکتر و دسته‌های آن هم کوتاه‌تر ساخته شده است و درمازندران این فرم متفاوت‌تر بوده و الهام گرفته از بدنه ماهی است. اما افسوس که این ساز درحال انقراض است و برای حفظ آن هیچ تلاشی صورت نمی‌گیرد و دلسوزی نیست، حتی عده‌ای بر نابودی آن سعی مضاعف دارند. البته نسل امروز هم هیچ تلاشی در حفظ آن نداشته و ندارند و موسیقی‌هایی با آن نواخته می‌شود که با این ساز مقارن نیست. یکی ازنوازندگان مازندرانی تعریف می‌کرد در یک جشنواره با دوتار چهار مضراب نواخته اما برگزیده نشده است، به او گفتم موسیقی که نواخته‌ای با دوتار مازندران بوده اما از ملودی‌های مقامی منطقه خود استفاده نکرده‌ای و چهار مضراب درموسیقی دستگاهی استفاده می‌شود. باید بگویم عشق به موسیقی اقوام برای یک تعداد هنرمند کهنسال که به این حرفه مشغول بودند و تعصب داشتند ارزشمند بود و برای جوان‌ها این موضوعات چندان اهمیت ندارد. ما باید مانند فردوسی باشیم که 30 سال برای فرهنگ و ادبیات ایران زحمت کشید و شاهنامه‌ای خلق کرد که در دنیا نظیر ندارد البته ما همان تفکر و تعصب را دنبال کرده‌ایم اما نسل امروز هوای دیگری در سر دارند.»
سبک خاصی در دوتارنوازی در مازندران
محمدرضا اسحاقی گرجی مقامات موسیقی مازندرانی که با دوتار نواخته می‌شود را به دو بخش شرق وغرب مازندران تقسیم می‌کند که هریک منظومه‌های متفاوتی را دربرمی گیرد: «غرب مازندران کم و بیش منظومه و داستان‌هایی داشته اما تا سال‌ها قبل کسی با آن آشنایی نداشت چرا که هیچ کس به جمع‌آوری این منظومه‌ها نپرداخته است. تنها فردی هستم که این داستان‌ها را جمع‌آوری کرده‌ام، اشعاری که قدمت آن به صد سال قبل برمی گردد.شرق مازندران هم منظومه‌های متفاوتی دارد که در جمع‌آوری آن تلاش بسیاری انجام داده‌ام. البته امروزه اغلب نوازندگان مازندران که مدعی در نواختن این ساز هستند تابع حاج قربان شده‌اند و به‌طور کلی ازدوتار نوازی خراسان و زنده‌یاد استاد حاج قربان الگو‌برداری می‌کنند این دوستان نمی‌خواهند بدانند مازندران سبک خاصی در دوتارنوازی دارد.» به گفته محمد اسحاقی گرجی:«اگرامروز شاهد ورود موسیقی خراسان در مازندران هستیم به کم فکری و بی‌تدبیری ما بر می‌گردد. موسیقی مازندران مسلط بر دوتارنوازی است اما درخراسان ساز دوتار، قائم بر موسیقی این منطقه است. درخراسان دوتارنوازان قدری هستند اما داستان‌هایی که با این ساز روایت می‌شود بسیار اندک است و بیشتر تبحرشان در نواختن ساز است اما موسیقی مازندران بر سازاولویت دارد به این دلیل که هزاران هزار داستان را شامل می‌شود.»
راوی داستان‌های متفاوت
استاد محمد، در طول زندگی هنری خود نزدیک به 80 داستان جمع‌آوری کرده که هر یک متفاوت و متناسب با موضوعی خاص بوده است او در پاسخ به این سؤال که چرا او را آخرین خنیاگر موسیقی مقامی مازندران می‌نامند می‌گوید: «نسل امروز توان حفظ اشعار را ندارند و درحوصله‌شان نمی‌گنجد، این درحالی است که برای اجرای مقامات موسیقی مازندران باید حداقل 20 هزار بیت شعر از بر بود، آن هم اشعاری که اغلب به زبان طبری هستند و هر یک ازمنظومه‌ها حداقل بین 100 تا 300 بیت بوده‌اند. البته من سعی کردم این کار را به فرزندانم بیاموزم اما نه آن‌طور که انتظار می‌رفت چرا که حفظ اشعار موسیقی درک بسیاری می‌خواهد و نسل امروز فاقد این درک و دانش هستند و بی‌شک به همین سبب است که موسیقی به سمت دیگری رفته است. به‌طور مثال در استانی چون مازندران که مهاجرخیز است تعصب کمتری به موسیقی گذشتگان دیده می‌شود حتی نسل جوان آن نمی‌دانند این موسیقی و اشعار قدیمی آن از کجا آمده و چه هستند! و هر موسیقی را که گیرشان می‌آید، می‌خوانند و اجرا می‌کنند و براساس همین اتفاقات ناخوشایند و نگران کننده است که تصمیم گرفتم در ترویج این موسیقی کار کنم تا همین اندک شمارعلاقه‌مندان به موسیقی مقامی مازندران حفظ شوند و نگذاریم این موسیقی به‌دلیل نا آگاهی نسل جوان از بین برود. جالب است بدانید حتی برای ثبت این ساز و مقام‌های باقی مانده آن دوران هم اقدامی انجام نگرفته و شاید به‌همین دلیل است که من آخرین راوی موسیقی مقامی مازندران هستم. البته آگاه کردن نسل امروز با منظومه‌های قدیمی وظیفه رسانه ملی است و باید از ما بخواهند این کارها خوانده و اجرا شود تا تأثیر آن را در زندگی مردم ببینید اما نمی‌دانم سهواً یا عمداً است اما به این موضوع اهمیت نمی‌دهند.»
 او مقصراصلی انحرافی را که درجوانان وفرهنگ وهنر اقوام ایران دیده می‌شود صداوسیما و دسترسی به فضاهای مجازی و اینترنت می‌داند و دراین باره اظهار می‌کند:«قطعاً اگر تلویزیون نبود شرایط هنر و فرهنگ ما اینگونه نمی‌شد که امروز شاهد آن هستیم. به یاد دارم آن دوران که نه رادیویی دردسترس بود ونه تلویزیون، شب‌های بلند پاییز خانواده‌ها به دورهم جمع می‌شدند و به  پاک کردن پنبه که درآن فصل انجام می‌گرفت می‌پرداختند و البته سرگرمی‌های دیگری هم بود مانند اجرای موسیقی و رقص‌های محلی اما در این سال‌ها و توجه بیشتر به برنامه‌های صداوسیما چیزی جز تخریب فرهنگ و هنر در خانواده‌ها نداشته و هنر را به سمتی برده است که تعریف و هویت آن مشخص نیست به‌طور مثال اگر در یک برنامه تلویزیونی اجرای موسیقی داشته باشید بعد از 3 دقیقه، 4 نفر دستشان را بالا می‌برند که دیگر کافی است برنامه باید قطع شود و این اجرای بسیار اندک هم فقط به این دلیل است که کار خودشان را پیش ببرند وگرنه هدفشان معرفی موسیقی اصیل نیست و تنها به تخریب آن می‌اندیشند؛ حتی این حساسیت‌ها در اینجا بیشتر هم هست و درسیمای مازندران نه تنها‌ سازی نشان داده نمی‌شود بلکه از حضور و اجرای هنرنمایی نوازنده‌ها هم در تلویزیون ممانعت می‌کنند. به‌طور مثال مدت‌ها قبل به یک برنامه تلویزیونی دعوت شدیم و قرار بود اعضای گروه هم دراین برنامه حضور و اجرا داشته باشند اما به بهانه‌های مختلف مانع از حضور این دوستان شدند و گفتند نامشان در لیست ورود به برنامه قرارندارد وانجام این رفتارهای مختلف دیگر آزاردهنده و خسته کننده شده است و شاید یکی از دلایلی است که جوانان با این موسیقی‌ها آشنایی اندکی دارند یا استقبال کمتری صورت می‌گیرد به همین سبب ترجیح شان براین است با یک ساز ارگ در مجالس عروسی بنوازند آن هم از نوع موسیقی که مخاطب امروز جامعه است.» اما استاد محمد آخرین خنیاگرموسیقی نواحی مازندران، هیچ گاه این مسیر را در پیش نگرفت واگر به مراسم و مجالسی دعوت می‌شد موسیقی‌های خاص و اصیلی را در آن مراسم اجرا می‌کرد که در گذشته خوانده می‌شد. واژه خنیاگر به تعریف او به عصر ساسانیان برمی‌گردد و باربد تنها خنیاگری بود که در دربار خسرو پرویز در 360 روزسال 360 آهنگ ساخت. البته تعداد بیشماری از این آثار ثبت نشد، به‌طور مثال نوروز خوانی یکی از آثار باربد است.
‌وارث گرانبهای موسیقی
موسیقی درخانواده استاد محمد اسحاقی گرجی موروثی است و چهار فرزند او هم به نوازندگی دوتار و کمانچه مشغول‌اند وهر یک هنرمندانی تراز اول در سطح کشور هستند. او سال‌ها قبل گروه موسیقی تشکیل داد، اما به‌ دلیل اینکه بهایی برای آن قائل نشدند این گروه منحل و اعضای آن متفرق شدند و امروز فرزندانش همراه و همکار او هستند.
استاد محمد درباره ترانه‌ها و اشعاری که با سازهای اصیل موسیقی مازندران خوانده و اجرا می‌شود می‌گوید: «ترانه‌ها و اشعار ما بر دو بخش است عاشقانه و عارفانه که منظومه‌های عاشقانه آن شامل داستان‌های «لیلی و مجنون»، «عزیز و نگار»، «نجما و رعنا»، «حسینا و نباتی»، و... است، داستان‌های ایرانی عاشقانه که به موسیقی مازندران وارد شد و با ملودی خاص این منطقه اجرا می‌شود. بخش دیگری از این منظومه‌ها، عرفانی است و برگرفته از اشعار حقانی و مذهبی بوده مانند داستان‌های امام رضا(ع) یا حضرت یوسف، البته اشعار مازنی در شرق و غرب این منطقه تقریباً یکی بوده اما گویش‌های آن متفاوت است.» محمد رضا اسحاقی جدا از پرداختن به هنر اصیل موسیقی مازندران دستی هم در نقالی خوانی دارد؛ هنری با پیشینه‌ای کهن که تقریباً فراموش شده است و نسلی که این حرفه را به‌صورت جدی دنبال می‌کردند ادامه دهنده‌ای نداشتند.«از نگاه من اگر هرداستان به‌ صورت نقالی روایت شود ماندگاری و کیفیت بهتری دارد و حتی بیشتر مورد توجه قرارمی گیرد، اما متأسفانه نسل امروز هیچ آگاهی و آشنایی با این هنر ندارد و البته بستری هم برای آنها فراهم نبوده است. من هنر نقالی را از گذشتگان خود آموختم، نقالان بزرگی مانند مرحوم نظام، قدر و... پیرمردهایی که حرفه‌شان نقالی بود اما آنچه ازاین هنر امروز باقی مانده و عرضه می‌شود تنها شاهنامه خوانی است که در برخی مجالس و در خانه‌های مردم برگزار می‌شود.» او فعالیت در تعزیه خوانی را هم این‌گونه تعریف می‌کند:«تعزیه یک هنر ملی و مذهبی است ،اما با فوت پیشکسوتان این هنر، تعزیه خوانی هم تقریباً تعطیل شد و شاید درآمل و برخی مناطق اطراف آن اندکی رونق داشته باشد، البته در شهرهایی همچون اصفهان، تهران، قزوین و... همچنان به شکل سنتی اجرا می‌شود که بیشتر به‌ صورت آواز بوده اما تعزیه‌ای که  در مازندران اجرا می‌شود برگرفته ازموسیقی مقامی این منطقه است.»
ضرورت حمایت از آثار شفاهی
برخی از آثاری که محمد اسحاق گرجی اجرا کرده همچنان ثبت و ضبط نشده و از این موضوع گلایه مند است: «هیچ ارگانی آثار شفاهی موسیقی مازندران را حمایت نمی‌کند، چندی پیش دانشگاه علمی کاربردی آمل پیشنهاد کرد اما تنها بخشی از کار جمع‌آوری شد و داستان‌های بسیاری باقی مانده است که باید ثبت شود. حوزه هنری تهران هم قرار بود همکاری‌هایی داشته باشد اما امکان اینکه به تهران سفرکنم میسر نشد.» و سرانجام این پیشکسوت موسیقی مازندران براین تصمیم شد با تأسیس ساختمانی که مختص به هنرمندان است در جهت حفظ و پایداری موسیقی این منطقه آنچه درتوان دارد به‌کار ببندد؛ خانه‌ای به سبک قدیمی با دالان‌های تو در تو و 52 پنجره که هر کدام رنگ‌های مختلف دارند. به‌گفته خودش ساخت این ساختمان به هزینه شخصی خودش بوده ،اما به‌دلیل گسترش ویروس کرونا درحال حاضر ادامه ساخت آن متوقف شده است. محمدرضا اسحاقی گرجی سال 90 به‌عنوان سفیر فرهنگی مازندران معرفی شد و در ایران و شهرهای اصفهان، اراک، تهران و...و در خارج از ایران؛ در ترکمنستان کنسرت‌های بی شماری برگزار کرد و براین نظر است خارج ازایران آشنایی بیشتری با موسیقی اقوام ایران دارند.«آرش کمانگیر»، «شبی به نغمه و نوا» از کارهای ماندگار این هنرمند بزرگ است و درکنار آن پنج قطعه برای شهدای مازندران ساخته است، او این ماه‌ها و روزها که تمامی برنامه‌های فرهنگی و هنری تعطیل بود به  ساختن ساز مشغول شد.
استاد محمد در 75 سالگی بسر می‌برد و 60 سال ازعمر هنری خود را در عرصه موسیقی سازنواخته و خوانده است ،البته بیشتربه نواختن دوتار که ساز خنیاگران است می‌پردازد و کمتر به سراغ« لله وا  »از سازهای اصیل این منطقه می‌رود چرا که نواختن آن با دندان کمی مشکل است. این هنرمند پیشکسوت موسیقی ایران این روزها به تدریس موسیقی تعدادی از شاگردان خود در منزل هم مشغول است و مابقی شاگردان زیر نظر پسرانش در آموزشگاه تعلیم می‌بینند. از دیگر فعالیت‌های او دراین سال‌ها حضورش به‌عنوان نوازنده و خواننده در موسیقی متن سریال پایتخت به همراهی گروه موسیقی محلی مازندرانی «تبری»است که گویش و کلام روستایی این منطقه را به زیبایی بیان می‌کند و این زیبایی و سادگی موجب شده این سریال علاقه‌مندان بسیاری را به خود جذب کند، البته  انجام این کارچندان مورد رضایت او نبوده و براین نظر است این کار بدون اطلاع او پخش شده و حتی یک تشکر هم از این همکاری انجام نگرفته است.
تقدیر در سال کرونا
محمدرضا اسحاقی گرجی در سال ۱۳۶۴ به جشنواره فجر دعوت شد و فعالیت موسیقی‌اش را به‌ صورت رسمی و جدی در بزرگترین جشنواره موسیقی ایران آغاز کرد. و در سال 97 با حضور مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران و جمعی از مسئولان کاشی ماندگار محمدرضا اسحاقی بر سر درب منزل این استاد نصب شد.
‌او در سال ۱۳۶۵ گروه موسیقی «مشتاق حسن» را با کمک محمد صادق اسحاقی گرجی پایه‌گذاری کرد و این گروه از هفتمین دوره جشنواره موسیقی فجر به بعد، در حدود ۲۶ جشنواره شرکت داشته و موفق به کسب مقام شده‌ است؛ به بهانه تجلیل از این هنرمند بزرگ از او سؤال می‌کنم چه خواسته‌ها و انتظاراتی از مسئولان هنری دارد که  پاسخ می‌دهد:«مردم کشورم را دوست دارم و هیچ خواسته‌ای ندارم، البته دیگر عمری باقی نمانده است که کاری برای من انجام شود؛ قبل‌تر از بزرگان موسیقی که پیشکسوتان ما بودند تقدیر به عمل می آمد و امروز نوبت ما است؛ سال‌ها قبل که در جشنواره موسیقی فجر شرکت می‌کردم تاریخ برگزاری آن از 12 تا 22 بهمن ماه بود و هنرمندان بسیاری از کشورهای مختلف در لابی هتل کنار هم جمع می‌شدیم و تبادل فرهنگی انجام می‌گرفت اما امروز از ما می‌خواهند از این ساعت تا این ساعت به سالن برویم وبعد هر کسی به‌دنبال کار خود برود. بنابراین با این شرایط کرونا نمی‌توانیم ارتباط و تبادل فرهنگی داشته باشیم.» ‌

سخنگوی دولت از ادامه تأمین ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالا‌های اساسی خبر داد و گفت: دولت همه تلاش خود را برای کنترل و ثبات قیمت‌ها می‌کند.
علی ربیعی در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری صدا و سیما گفت: دولت برای حمایت از سفره‌های مردم بر لزوم ادامه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی اصرار کرد، اما متأسفانه خیلی‌ها بدون اینکه علت را بدانند، یکطرفه حتی در برخی از برنامه‌های رسانه‌های بزرگ به دولت حمله کردند. وی با تأکید براینکه ما می‌دانستیم حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، آثار زیادی بر سایر کالا‌ها خواهد داشت، گفت: در دوران تعادل اقتصادی به سر نمی‌بردیم و با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، دچار شوک‌های عظیم ارزی می‌شدیم. سخنگوی دولت با بیان اینکه شاید نواقصی در برخی تصمیم‌گیری‌ها بوده است، گفت: در ستاد اقتصادی دولت مقرر شد برای حل برخی مشکلات، برخی کالا‌ها تقسیم‌بندی و مسئولیت هر دستگاه مشخص شود.
ربیعی گفت: یکی از مشکلات درخصوص کالا‌هایی بود که مسئولیت بین دستگاهی دارد، اما این مشکل در حال پیگیری و حل شدن است. سخنگوی دولت با اشاره به راه‌اندازی سامانه تجارت، گفت: کار گمرک آن نیز نهایی شده است و در حقیقت ارزی که اختصاص داده می‌شود از لحظه‌ای که کشتی پهلو می‌گیرد، تا خروج از گمرک و ارسال به پشت خرده‌فروشی‌ها رصد خواهد شد که کمک بسیاری خواهد کرد.وی افزود: دولت همه تلاشش را می‌کند که زندگی برای هموطنان قابل تحمل باشد، اما یک عده
سوء استفاده می‌کنند .ربیعی در پایان با اعلام اینکه برخی سعی کردند روغن را ۴ برابر بیاورند و در بازار عرضه کنند اما موفق نشدند، گفت: بی تعادلی اقتصاد ناشی از تنش‌ها و فشار‌های عظیمی بود که روی روان جامعه و ارز می‌آوردند، اما ما توانستیم بسیاری از تکان‌ها را بگیریم، ولی آثار منفی هم داشت که باعث رنج و غم مردم شد.

سهیلا یادگاری
خبرنگار
رسیدگی به پرونده حادثه هواپیمای اوکراین و تهیه گزارش نهایی آن بالاخره به سرانجام رسید و حالا رئیس سازمان هواپیمایی کشوری می‌گوید: گزارش نهایی مربوط به این حادثه آماده شده و به چهار کشور دخیل در این موضوع ارسال شده است، این گزارش تا آخر اسفند منتشر می‌شود.
تورج دهقانی زنگنه، در نشست خبری در پاسخ به سؤال «ایران» در مورد آماده شدن کیفرخواست حادثه هواپیمای اوکراین گفت: طبق قانون کنوانسیون شیکاگو، ما موظف بودیم گزارش نهایی حادثه را به چهارکشوری که شهروندانشان جزو مسافران این پرواز بودند، ارسال کنیم. بر اساس همین قانون این 4 کشور موظف هستند بمدت 60 روز بعد از ارسال گزارش نظر خود را به ما ارائه کنند. مهلت 60 روزه نهم اسفند به پایان می‌رسد. از این 4 کشور تا کنون 3 کشور نظر کارشناسی و فنی خود را ارائه کرده‌اند و این گزارش با گزارش تیم فنی ما تعامل دارد. کشور چهارم هنوز نظر خود را ارائه نکرده است. او از اعلام اسامی کشورها خودداری کرد و گفت: اما در هر صورت ما بعد از 60 روز گزارش را منتشر می‌کنیم و ما قطعاً تا پایان امسال گزارش سازمان هواپیمایی را در مورد حادثه هواپیمای اوکراینی منتشر می‌کنیم.
زنگنه در پاسخ به سؤال «ایران» در خصوص ساخت هواپیمای 100 نفره گفت: مطالعات ساخت هواپیمای 100 نفره پیشرفت خوبی دارد شرکت‌های بزرگی در حوزه ساخت موتور فعال هستند.ما گزارش ساخت این هواپیما را بموقع به مردم اطلاع می‌دهیم.
برنامه‌ریزی برای پروازهای نوروزی
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری دربخش دیگری از نشست خبری در خصوص برنامه‌های ویژه ایام نوروز گفت: به ایرلاین‌ها ابلاغ شده است که توان عملیاتی و ساعت پروازی خود را بر اساس برنامه تعیین کنند. شرکت‌ها موظف هستند تعداد ناوگان خود در فرودگاه‌های پرترافیک را برنامه‌ریزی کنند. همچنین همه ایرلاین‌ها موظف هستند هواپیمای بک آپ را داشته باشند تا در صورت نقص فنی یا هر مشکل دیگر پرواز لغو نشود.
زنگنه تأکید کرد:هیچ شرکتی در ایام نوروز نباید پرواز برنامه‌ای خود را لغو کند. همچنین شرکت‌ها باید ابتدا از مجوز پرواز در این ایام مطمئن باشند سپس اقدام به بلیت فروشی کنند.
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری افزود: شرکت‌ها نباید تعهد بیش از توان خود را ایجاد کنند. همچنین سازمان هواپیمایی با سایت‌ها و دفاتر متخلف فروش بلیت برخورد می‌کند و متخلفان را به دستگاه قضایی معرفی می‌کنیم.
به گفته زنگنه، تمام پروازهای نوروزی مطابق با دستورالعمل ستاد ملی کرونا خواهد بود اما تا این لحظه سفر با وسایل نقلیه عمومی مانعی ندارد و هیچ محدودیتی فعلاً در انجام پروازها نداریم.
زنگنه در خصوص نرخ بلیت هواپیما هم گفت: با تفاهمنامه با انجمن شرکت‌های هوایی بلیت پرواز نوروزی برای عید افزایش نخواهد داشت. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در مورد پروازهای خارجی نیز توضیح داد: در مورد این پروازها هم ما تابع تصمیم ستاد کرونا هستیم. در حال حاضر به ترکیه، عراق، هامبورگ، وین، کلن و فرانکفورت پرواز داریم.
زنگنه ادامه داد: بیش از 95 درصد ایرلاین‌ها مصوبه ستاد کرونا در مورد رعایت ظرفیت 60 درصدی مسافران در پروازها را اعمال می‌کنند. وی گفت: در یک سال گذشته افت پروازها را داشتیم اما در حال حاضر تعداد پروازها رو به رشد است.
راه‌اندازی یک ایرلاین جدید در ایام عید
رئیس سازمان هواپیمایی همچنین از راه‌اندازی یک ایرلاین جدید در ایام عید خبر داد و گفت: این ایرلاین هواپیمای کوچک دارد و پرواز با تعداد مسافر کم انجام می‌دهد و در فرودگاه‌هایی که فعالیت کمی دارند پرواز می‌کند.
زنگنه همچنین در خصوص افزایش تخلف گرانفروشی بلیت گفت: به معاونت هوانوردی اعلام کرده‌ایم سایت‌های غیر مجاز که شناسایی می‌شوند حتماً باید تعطیل شوند.
قیمت بلیت نوروزی افزایش نخواهد داشت
رئیس سازمان هواپیمایی رضایت مسافران بویژه در پروازهای نوروزی را هدف مهم سازمان هواپیمایی در انجام پروازها عنوان کرد و گفت: قرار نیست بلیت هواپیما برای سفرهای نوروزی افزایش داشته باشد اما در مورد تعیین قیمت‌ها بعد از نوروز و اینکه در سال آینده قیمت بلیت تغییر می‌کند، هنوز تصمیمی گرفته نشده است.
زنگنه خاطرنشان کرد: ایرلاین‌ها در ایام نوروز باید نماینده خدمات مستقر در ایستگاه‌های پروازی داشته باشند تا جوابگوی مردم باشند.
 پروازها به ترکیه برقرار است
رئیس سازمان هواپیمایی همچنین گفت: پروازهای ما به کشور ترکیه برقرار است مگر اینکه دستورالعمل جدیدی به ما ابلاغ شود. اما با توجه به دستورالعمل ستاد ملی کرونا و در چارچوب قانون تلاش می‌کنیم پروازهای ایمنی در روزهای پایان سال و نوروز داشته باشیم.
او افزود: ستاد ملی کرونا تاکنون دستورالعمل مربوط به ایام نوروز را اعلام نکرده است و ما با آمادگی کامل منتظر این دستورالعمل هستیم.

نکته
3 نکته از اظهارات رئیس سازمان هواپیمایی

تا پایان سال تمام جزئیات و گزارش نهایی در مورد سانحه هواپیمایی اوکراین را به سمع و نظر مردم می‌رسانیم. منتظر جواب کشور چهارم نمی‌مانیم و اگر تا مهلت باقیمانده جواب ندهند گزارش نهایی اعلام می‌شود.
برای انجام پروازهای داخلی در ایام نوروز تابع دستورات و پروتکل‌های اعلام شده از سوی ستاد کرونا هستیم؛ تا به امروز دستوری مبنی بر لغو پروازها در ایام کرونا داده نشده است و شرکت‌های هوایی آمادگی کامل  را برای انجام پروازهای نوروزی دارند.
 قرار نیست بلیت هواپیما برای سفرهای نوروزی افزایش داشته باشد اما در مورد تعیین قیمت‌ها بعد از نوروز و اینکه در سال آینده قیمت بلیت تغییر کند هنوز تصمیمی گرفته نشده است.

سیاوش رضایی
 خبرنگار
تورم بالا، در طول چند دهه قبل همواره یکی از مشکلات مزمن اقتصاد ایران بوده است به گونه‌ای که تنها دربرخی از مقاطع زمانی و آن هم به‌صورت موقت نرخ تورم تک رقمی شده است. برهمین اساس از شهریور 1397 نیز، نرخ تورمی که تک رقمی شده بود، دوباره دو رقمی شد.
با ورود به سال‌جاری ضمن اینکه نرخ تورم ماهانه با نوسان بسیار بالایی همراه بوده است، اما از خرداد ماه تورم نقطه‌ای دوباره رو به افزایش گذاشته است. روندی که درشهریورماه موجب صعودی شدن تورم سالانه شده است. این درحالی است که از مهر ماه سال گذشته تورم سالانه نزولی شده بود و تا مرداد امسال هم ادامه داشت، ولی تغییر شرایط اقتصادی بخصوص نقدینگی و رشد نرخ ارز موجب شد تا دوباره شاخص تورم رو به بالا سوق پیدا کند.
درهمین راستا تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از شاخص نرخ تورم بهمن ماه، نیز نشان دهنده رشد بالای شاخص‌های تورم است. دراین ماه تورم 2.5 درصد رشد کرده است و تورم نقطه‌ای نیز به 48.2 درصد و تورم سالانه به 34.2 درصد رسیده است. اما درگروه کالاهای خوراکی تورم ماهانه با رشد 4.3 درصدی به 5.2 درصد رسیده است و نسبت به بهمن پارسال این شاخص با رشد 6.9 درصدی به 66.8 درصد رسیده است شاخصی که در بخش سالانه به 34.7 درصد رسیده که حاکی از رشد 3.9 درصدی آن است. هرچند در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات به غیر از تورم سالانه، در شاخص ماهانه و نقطه‌ای شاهد افت تورم هستیم، اما رشد شدید تورم در کالاهای خوراکی و آشامیدنی نگران کننده است.
برهمین اساس ریشه‌یابی چرایی و دلایل رشد شدید شاخص تورم بویژه در بهمن ماه اهمیت زیادی دارد. کارشناسان اعتقاد دارند که همانند گذشته نقدینگی بالا مهم‌ترین عامل تورم است که در سال‌جاری کسری بودجه به آن دامن زده است. علاوه براین رشد نرخ ارز نسبت به سال‌های قبل و محدودیت‌های تحریم و کرونا نیز از دیگر عواملی است که موجب رشد بالای تورم شده است. هرچند دولت تلاش زیادی برای جلوگیری از پولی شدن کسری بودجه کرده است، اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند، این تلاش یک تجربه بسیار مهم برای اقتصاد ایران بود، چرا که به‌نظر می‌رسد استقراض از بانک مرکزی برای تأمین کسری بودجه احتمالاً تورم کمتری به‌همراه داشت.
 کسری بودجه عامل اصلی
کامران ندری اقتصاددان درگفت‌و‌گو با «ایران» درباره عواملی که باعث تشدید تورم درسال‌جاری و بخصوص بهمن ماه شد، گفت: در سال‌جاری مهم‌ترین عاملی که به تشدید تورم دامن زده است در وهله نخست، کسری بودجه دولت است.
وی افزود: درواقع دولت برای تأمین کسری بودجه راه‌هایی را پیمود که به تورم منجر شد. دراین راستا استفاده از منابع صندوق توسعه ملی باعث شد تا این منابع که جزو منابع غیرقابل دسترس محسوب می‌شود در ترازنامه بانک مرکزی قرارگیرد و به ازای آن ریال تزریق شود. علاوه براین با افزایش سقف تنخواه دراختیار دولت، منابع آن به بازار بین بانکی تزریق شد و موجب شد تا نرخ بهره بویژه در اوایل سال کاهش زیادی را تجربه کرد. بانک مرکزی نیزبرای جلوگیری از کاهش نرخ بهره دیر اقدام کرد.
به‌گفته وی، همزمان با این شرایط، دولت برای جلوگیری از پولی شدن کسری بودجه از طریق بازار سرمایه اقدام کرد. برهمین اساس با ورود تعداد زیادی از مردم به این بازارشاخص بورس با رشد بالا و درادامه با ریزش همراه شد.
این اقتصاددان ادامه داد: دراین میان بانک مرکزی نیز به‌دلیل نداشتن استقلال کافی با این روند همراهی کرد. به طوری که با آزادگذاشتن شبکه بانکی، آنها هم درخرید و فروش سهام فعال شدند و میزان استفاده بانک‌ها از منابع بانک مرکزی افزایش یافت.
وی با اشاره به این که تمام این عوامل باعث شد تا رشد نقدینگی شتاب گیرد، اظهارکرد: رشد نقدینگی در 12 ماهه منتهی به دی ماه به 40 درصد نزدیک شد. ندری درادامه گفت: به این عوامل باید عامل افزایش انتظارات تورمی ناشی از تشدید تحریم‌ها را هم اضافه کرد که موجب شد تا نگهداری نقدینگی در میان مردم افت شدیدی را تجربه کند و به رشد شدید قیمت دارایی‌ها و کالا منجر شود. این درحالی است که همواره افزایش قیمت دارایی‌ها با یک تأخیر زمانی روی قیمت کالاها و خدمات تأثیر می‌گذارد.
به‌گفته وی، حتی با لحاظ ریزش‌های اخیر شاخص بورس، همچنان شاخص نسبت به ابتدای سال‌جاری رشد دو برابری نشان می‌دهد. این اقتصاددان دربخش دیگری از سخنان خود افزود: بدین ترتیب درکنار رشد قیمت‌ها در بازارهای کالایی، مسکن و خودرو شاهد رشد دوباره نرخ ارز هستیم به طوری که دوباره از کانال 21 هزارتومان به بیش از 25 هزارتومان رسیده است. روندی که به‌دنبال آن قیمت‌ها در بازارکالا و خدمات رو به افزایش گذاشته است.
ندری درپایان تأکید کرد: رشد بالای تورم در ادامه خود باعث رشد بیشتر این شاخص می‌شود. زمانی که با تورم بالایی مواجهیم، نمی‌توان حقوق و دستمزدها را برای سال آینده تعدیل نکرد و همین عامل به تورم بالاتر و افزایش هزینه‌های تولید دامن می‌زند.
دورتسلسل باطل تورم
کمیل طیبی اقتصاددان درگفت‌و‌گو با «ایران» نیز دراین باره اظهارکرد: تورمی که هم اکنون اقتصاد ایران با آن مواجه است، نتیجه عوامل مزمن شده‌ای است که در طول سالیان گذشته وجود داشته است. دراین میان رشد بالای نقدینگی یکی از مهم‌ترین عوامل است به طوری که هم اکنون حجم نقدینگی هر دو سال؛ دو برابر می‌شود.
وی توضیح داد: براساس نظریه مقداری پول، اگر تولید کشور رونق کافی نداشته باشد و در رکود باشد، رشد بالای نقدینگی فشار آن روی شاخص قیمت کالا و خدمات وارد می‌شود. وی با بیان این که یکی دیگر از عوامل تشدید تورم، پدیده انباشت تورم است، گفت: با توجه به این که تورم به یک پدیده مزمن دراقتصاد ایران تبدیل شده است، تأثیر تورم به ماه‌های بعد منتقل می‌شود و موجب تشدید شاخص می‌شود. برهمین اساس با وجود تلاش‌های بانک مرکزی برای تحقق هدف
22 درصدی نرخ تورم، این اتفاق نیفتاد.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه در تورم بالای فعلی نباید تأثیر تحریم‌ها را نادیده گرفت اضافه کرد: محدودیت‌های تحریم نیز سهم قابل توجهی دررشد شاخص قیمت مصرف کننده و تولید کننده داشته است. علاوه براین شیوع کرونا دریک سال اخیر نیز دراین میان آثار زیادی به همراه داشته است به‌گونه‌ای باعث رکود یا تعطیلی بخشی از کسب و کارها شده است.
وی توضیح داد: در شرایط تحریم و کرونا، میزان سرمایه‌گذاری در کشور بشدت کاهش یافته است و حتی موجب فرارسرمایه از کشور شده است و همین عامل روی تورم تأثیر داشته است. درمجموع فضای مبهم کسب و کار در کشور در عرصه خرد و کلان یکی از مؤلفه‌های مهم تأثیرگذار در تورم محسوب می‌شود.
طیبی درادامه با بیان اینکه رشد نرخ ارز درسال‌های اخیر به رشد قیمت‌ها دامن زده است، گفت: رشد شدید نرخ ارز درسال‌های اخیراثرات تورمی شدیدی به‌همراه داشته است که بخشی از آن اکنون نمایان شده است.
به‌گفته وی دراین میان کسری بودجه دولت و نحوه تأمین آن نیز تأثیر قابل توجهی در تورم داشته است. درمجموع دراقتصاد ایران شاهد یک دورتسلسل باطل در عوامل شکل دهنده تورم هستیم که این عوامل روی یکدیگر هم تأثیر می‌گذارند و خود به تشدید شاخص تورم منجر می‌شود. برای مثال تورم باعث کاهش ارزش ریال می‌شود و درادامه رشد نرخ ارز و دوباره رشد تورم را به‌دنبال دارد.

معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری از تهیه لایحه‌ای جهت اصلاح بند ۳ ماده ۱۸ قانون گذرنامه خبر داد.به گزارش ایسنا، معصومه ابتکار در حساب توئیتری خود نوشت: «اصلاح چنین قوانینی نیازمند پشتوانه فقهی - حقوقی و همکاری قواست. معاونت رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده با برگزاری نشست و تهیه سند پشتیبان با همکاری دانشگاه مفید قم، «لایحه اصلاح بند ۳ ماده ۱۸ قانون گذرنامه و الحاق یک تبصره به آن» را نیز علاوه بر «لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان...» تهیه کرده است.» چندی پیش «سمیرا زرگری» سرمربی تیم ملی اسکی آلپاین به علت ممنوع‌الخروج شدن از سوی همسرش نتوانست تیم ملی را در مسابقات قهرمانی جهان ایتالیا همراهی کند، اتفاقی که واکنش‌های بسیاری از فعالین حقوق زنان را به منظور اصلاح ماده ۱۸ قاندن گذرنامه مصوب سال ۵۱ مبنی بر اذن همسر برای خروج از کشور زنان را به همراه داشت.

سوسن صادقی
خبرنگار
اولین و بزرگترین نمایشگاه مجازی کشور از فردا (سه‌شنبه 5 اسفندماه) کار خود را آغاز خواهد کرد. درباره این نمایشگاه مجازی با «محمدرضا طلایی» رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید.
قرار است در این نمایشگاه چه محصولات و خدماتی به‌صورت مجازی در معرض دید عموم و متخصصان قرار بگیرد؟
نمایشگاه مجازی ایران، اولین و بزرگترین رویداد مجازی کشور است (Iranvirtualexpo.com)که برای معرفی توانمندی‌های تولیدی و صادراتی فعالان اقتصادی آنلاین و آفلاین کشور طراحی شده است. نمایشگاه مجازی ایران در بخش‌های دانش بنیان، ناشران و رسانه‌های دیجیتال، تولیدکنندگان محتوا، سامانه‌ها و سکوهای ارائه دهنده خدمات و استارتاپ‌ها، تجارت و بازرگانی، صنعت، معدن، کشاورزی و صنایع غذایی، صنایع پلاستیک، فرهنگ و هنر و خدمات برگزار می‌شود، براین اساس صاحبان کسب و کار در زمینه‌های مختلف می‌توانند محصولات و خدمات‌ خود را در این نمایشگاه مجازی به نمایش گذارند.
هدف از برگزاری این نمایشگاه مجازی چیست؟
در چند سال گذشته شاهد افزایش ضریب نفوذ فناوری اطلاعات در کسب و کارهای کشورهای مختلف جهان بودیم که باعث افزایش تاب‌آوری آنها در شرایط بحرانی شده است، از این‌رو ما در کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران به این نتیجه رسیدیم که فعالان اقتصادی کشور ما نیز باید فرهنگ استفاده از فضای مجازی را همگام با کشورهای دیگر  یاد بگیرند و از آن استفاده کنند. بازاریابی نوین از طریق فضای مجازی در دنیا رایج شده است و شرکت‌های معتبر بین‌المللی نیز به این سمت حرکت کرده‌اند. بنابراین ما نیز باید از این فضا استفاده کنیم و از قافله عقب نمانیم، از این‌رو تصمیم گرفتیم نمایشگاه مجازی را برای تمام بخش‌های اقتصادی کشور از اقتصاد فیزیکی گرفته تا اینترنتی برگزار کنیم. بنابراین می‌توانیم بگوییم که مهم‌ترین اهداف و مزایای برگزاری نمایشگاه مجازی ایران به افزایش فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات برای توسعه کسب وکار از سوی فعالان اقتصادی، کاهش هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات، حذف محدودیت‌های زمانی و مکانی برای نمایش محصولات و تسهیل دسترسی به بازارهای داخلی و خارجی منجر می‌شود. از سوی دیگر در نمایشگاه مجازی ایران، حضور مجازی بازدیدکنندگان خارجی از نقاط جهان برای آشنایی با آخرین دستاوردهای شرکت‌های ایرانی هم امکانپذیر شده است که این موضوع هم می‌تواند به توسعه صادرات غیرنفتی در شرایط کنونی کشور که به ارزهای صادراتی نیاز دارد، کمک کند. به عبارتی ما تجارت بدون مرز را دنبال می‌کنیم و شعار ما هم «تداوم تجارت در عصر نوین» است.
چرا این نمایشگاه نام اولین و بزرگترین نمایشگاه مجازی در کشور را یدک می‌کشد؟
معمولاً نمایشگاه‌ها به‌صورت تخصصی (در رشته‌های خاصی مانند کتاب، صنعت فاوا، صنعت، معدن و...) برگزار می‌شود اما نمایشگاه مجازی ایران بدون محدودیت در تمام بخش‌های اقتصادی و حتی اقتصاد دیجیتال برگزار خواهد شد. تمامی فعالان اقتصادی و کسب و کار (آنلاین و آفلاین مجازی و غیرمجازی) می‌توانند از این بستر مجازی برای عرضه کالا، خدمات و محصولات خود استفاده کنند. از این‌رو این رویداد، بزرگترین و اولین نمایشگاه مجازی ایران نام گرفته است.
چه تعداد از فعالان عرصه اقتصاد دیجیتالی کشور برای حضور در این نمایشگاه اعلام آمادگی کرده‌اند؟
آمارهای ثبت‌نام هر روز به روزرسانی می‌شود. اما بر اساس آخرین اطلاعات، سالنی با عنوان نشر و رسانه‌های دیجیتال در این نمایشگاه ایجاد شده که بواسطه آن فعالان این بخش در نمایشگاه حضور دارند. همچنین فعالان اقتصادی صنعت فاوا نیز در سالن‌های دانش بنیان و صنعت وارد میدان شده‌اند تا از این بستر برای ارائه خدمات و محصولات خود استفاده کنند.
این نمایشگاه تا چه زمانی ادامه دارد؟
در ابتدا قرار بود این نمایشگاه 15 روزه برگزار شود اما بعد تصمیم گرفته شد تا نمایشگاه را به مدت 90 روز برگزار کنیم. پس این نمایشگاه از سه‌شنبه 5 اسفند 99 آغاز و تا 5 خرداد 1400 ادامه خواهد شد.
علت طولانی برگزار شدن نمایشگاه چیست؟
اول اینکه معرفی رویدادهای جدید به زمان بیشتری نیاز دارد تا فرهنگ استفاده از آن در کشور ایجاد شده و کم کم جایگاه خود را در بین فعالان بیابد. از سوی دیگر برخلاف دیگر کشورها، فعالان اقتصادی بخصوص بخش آفلاین و فیزیکی ما با برگزاری نمایشگاه‌های مجازی خیلی آشنا نیستند به همین دلیل این نمایشگاه را از 15 روز به 90 روز افزایش دادیم. برگزاری 90 روزه نمایشگاه مجازی ایران باعث می‌شود تا شرکت‌های ایرانی فرصت بیشتری برای آشنایی با این امکان نوین در عصر ارتباطات داشته باشند و بتوانند محصولات و خدمات خود را با هزینه حداقلی در کشور و دنیا عرضه کنند و مهم تر اینکه هر فعالی که تاکنون به این نمایشگاه نپیوسته است در این مدت 90 روز می‌تواند با تقاضای غرفه به جمع دیگر فعالان حاضر در نمایشگاه بپیوندد.
ساعات بازدید از این نمایشگاه مجازی چگونه است؟
به دلیل اینکه این نمایشگاه به‌صورت مجازی برگزار می‌شود محدودیتی در ساعات بازدید ندارد. از هر کجا و در هر زمان امکان بازدید از این نمایشگاه وجود دارد.
آیا کشورهای خارجی نیز در این نمایشگاه حضور دارند؟
شرکت‌های خارجی نه به‌عنوان غرفه دار بلکه به‌عنوان بازدیدکننده می‌توانند در این نمایشگاه حضور داشته باشند.
فعالان اقتصاد خارجی چگونه از برگزاری چنین رویدادی مطلع شده‌اند؟
با همکاری معاونت بین‌الملل اتاق بازرگانی ایران، معاونت بین‌الملل اتاق بازرگانی تهران، وزارت امور خارجه از طریق سفارتخانه‌های خارجی مقیم تهران و سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور، برگزاری این نمایشگاه را اطلاع‌رسانی کرده‌اند. همچنین برگزاری اولین نمایشگاه مجازی کشورمان به اتاق‌های بازرگانی سایر کشورها اطلاع داده شده است. اتاق‌های مشترک بازرگانی با سایر کشورها هم که مسیر ارتباطی فعالان اقتصادی با کشورهای متبوع خود هستند، نه تنها در این نمایشگاه از طریق غرفه حضور دارند، بلکه در راستای اطلاع‌رسانی بیشتر نیز کمک خواهند کرد.
آیا فکر می‌کنید خارجی‌ها از بازدید نمایشگاه مجازی ایران استقبال کنند؟
بله. پیش‌بینی می‌کنیم تعداد بازدیدکنندگان خارجی حتی از بازدیدکنندگان داخلی هم بیشتر باشد، چراکه آنها بیشتر از ما با برگزاری رویدادهای مجازی آشنایی دارند و بعد از مطلع شدن از چنین نمایشگاهی در کشورمان استقبال کردند.
مزایای برگزاری چنین نمایشگاهی با بازدید کشورهای خارجی برای کشورمان چیست؟
مسلماً توسعه صادرات غیرنفتی ایران از این طریق بیشترخواهد شد. ضمن اینکه هزینه‌های بازاریابی شرکت‌های ایرانی نیز به حداقل می‌رسد. شرکت‌های خارجی نیز به جای آنکه هزینه‌های سفر و ریسک‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا را متقبل شوند، می‌توانند به‌صورت مجازی با طرف تجاری خود ملاقات داشته باشند. ما در این نمایشگاه بسترهایی را برای ملاقات‌های تجاری آنلاین «بی تو بی» فراهم کرده‌ایم که فعالان اقتصادی ایرانی و خارجی می‌توانند از این طریق با یکدیگر تعامل داشته باشند. همچنین قرار است روزهای تجاری مختص به هر کشور را برگزار کنیم که در آن روز خاص، شرکت‌های ایرانی می‌توانند با شرکت‌های آن کشور ملاقات‌های آنلاین داشته باشند. در مجموع، هرگونه تعاملی در این نمایشگاه بدون محدودیت است.
در برگزاری این نمایشگاه چه دستگاه‌ها و بخش‌هایی نقش دارند؟
نمایشگاه مجازی ایران با همکاری و نظارت اتاق بازرگانی ایران، اتاق بازرگانی تهران و حمایت سازمان توسعه تجارت ایران، صندوق نوآوری و شکوفایی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور، اتاق‌های مشترک بازرگانی و تشکل‌های اقتصادی برگزار می‌شود.
چه امکانات جانبی برای برگزاری بهتر این نمایشگاه برای غرفه داران در نظر گرفته شده است؟
انتخاب غرفه مجازی از میان یکصد قالب گرافیکی، امکان پخش زنده از محل دفتر یا کارخانه، تماس تصویری با غرفه دار، تماس صوتی با غرفه‌دار، معرفی محصولات و خدمات مشارکت کنندگان، ارائه ویدئو معرفی محصولات و خدمات، ارائه کاتالوگ دیجیتال، امکان تعیین وقت ملاقات از طریق تقویم غرفه، برگزاری رویدادهای آنلاین دو یا چند جانبه با بازدیدکنندگان، برگزاری رویداد آنلاین جهت رونمایی از محصولات و خدمات از امکانات ویژه نمایشگاه مجازی ایران است. البته در این نمایشگاه مشوق‌هایی را نیز برای غرفه داران در نظر گرفته‌ایم. اعضای اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌های اقتصادی برای دریافت غرفه از تخفیف 15 درصدی برخوردار خواهند شد. علاوه بر این شرکت‌های دانش بنیان از حمایت 35 میلیون ریالی صندوق نوآوری و شکوفایی بهره‌مند خواهند شد و صنایع خلاق نیز از سوی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری حمایت 50 درصدی تا سقف 2 میلیون ریال دریافت خواهند کرد. همچنین ناشران دیجیتال از تخفیف ۵۰ درصدی برخوردار خواهند بود.
پیش‌بینی شما از برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی چیست و فکر می‌کنید چه دستاوردهایی را برای بخش اقتصاد دیجیتال کشور به ارمغان آورد؟
به‌هر حال نباید فراموش کرد که نخستین نمایشگاه مجازی ایران، رویداد جدیدی است که هنوز فعالان اقتصادی ایران آشنایی چندانی با آن ندارند. اما پیش‌بینی می‌کنیم با افزایش مدت زمان برگزاری نمایشگاه و بازدید از آن، گرایش فعالان اقتصادی برای حضور در این نمایشگاه بیشتر شود. ما به‌دنبال فرهنگ‌سازی استفاده از فضای مجازی هستیم و پیش‌بینی می‌کنیم این حرکت نوین مورد توجه جامعه اقتصادی کشور واقع شود.

رضا فرجی راد
استاد ژئوپلتیک دانشگاه
ســـفر رافائل گروسی، مــــدیــرکـــــل آژانـــس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران را به صورت کوتاه می‌توان به فرصت دادن بیشتر به دیپلماسی تفسیر کرد. نشانه‌های موجود در دو طرف به صورت مشهود حکایت از آن دارد که چه ایران و چه طرف‌های اروپایی و امریکا هیچ تمایلی ندارند که تحولات ناظر بر مسأله برجام بیش از این به سمت تنش کشیده شود و معتقدند که این مسأله می‌تواند و باید از مسیر دیپلماسی حل و فصل شود. اما همزمان مشکل در این است که هیچ طرفی نمی‌خواهد گام اول را بردارد و عقب‌نشینی نخست را انجام دهد. ما در این صحنه سخت معتقدیم که چه از منظر حقوقی و چه سیاسی، این امریکاست که باید متعهد به جبران اتفاقات 4 سال اخیر باشد. چرا که ایران در تمام این مدت پایبندی خود را به صورت کامل به برجام حفظ کرده است. در این فضا آقای گروسی می‌کوشد تا به پروژه زمان دادن بیشتر به دیپلماسی کمک کند. تلاشی که اروپا نیز به طور جدی با آن همدل است.از تحولات روزهای اخیر و همین طور سخنان مقامات کشورمان از جمله آقای سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه  که از کاهش توان 20 تا 30 درصدی آژانس برای نظارت بعد از اجرای مصوبه مجلس گفته بود، اینگونه برمی‌آید که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دست خالی تهران را ترک نخواهد کرد.
چرا که به نظر می‌رسد تاکتیک کشورمان در این برهه زمانی برای اجرای مصوبه مجلس به این شکل است که هم پیام ایستادگی و ادامه روند کاهش تعهدات را به طرف مقابل بدهد و هم اینکه برای کوتاه‌مدت فضا را جهت تحولات احتمالی آینده نبندد. چرا که قطعاً اولویت جمهوری اسلامی ایران هم در حال حاضر پرهیز از تشنج و رفتن به سمت رفتارهای تند است. زمانی که ترامپ در ماه‌های پایانی کار خود و خصوصاً در دوره انتقال دست به رفتارهای تحریک‌آمیز و گاه دیوانه‌وار می‌زد، جمهوری اسلامی با تدبیر تمام نشان داد که استراتژی‌اش در این برهه زمانی پرهیز از تنش بی حاصل است. با این تجربه به طریق اولی همین پرهیز از تنش در شرایط فعلی در دستور کار سیاست خارجی کشور وجود دارد. با این تبصره که در مقابل پیام ضعف و عقب‌نشینی هم به طرف مقابل صادر نشود.
هم اکنون تدارک اولیه برای برگزاری یک نشست غیرعلنی در اروپا با حضور طرفین در جریان است. کشورمان نیز در حال بررسی تصمیم برای حضور در این نشست است. یکی از مهم‌ترین کارویژه‌ها و نتایج سفر آقای گروسی قطعاً ناظر به همین نشست است که بتواند با انتقال پیامی منطقی و سازنده از سوی ایران، فضا را برای آن نشست مهیاتر کند. کشورمان قطعاً سه پیام مهم را به واسطه سفر آقای گروسی و تحولات آن ارسال خواهد کرد؛ اول اینکه ایران محکم بر مسیر کاهش تعهدات خود تا زمانی که برجام اثرات عملیاتی خود خصوصاً در حوزه تحریم‌ها و اقتصاد را نشان دهد ایستاده است. دوم هم اینکه جمهوری اسلامی ایران با تدبیر کامل همچنان به دیپلماسی زمان می‌دهد. اما مورد سوم که بسیار مهم است، اینکه زمان دادن ایران به دیپلماسی همیشگی نیست که اروپا و امریکا بتوانند بیش از این دست به وقت‌کشی و تعلل بزنند. اساساً علی رغم عدم علاقه همه طرف‌ها به تشدید تنش، مشکل مهم این است که امریکا با کندی و البته قدری عدم هماهنگی کافی در سطح دولت بایدن در مسیر بازگشت به تعهدات برجامی و لغو تحریم‌ها به عنوان خواسته قانونی و مشروع ایران حرکت می‌کند. هر چند قابل تصور است که دولت بایدن در این مسیر با مشکلات داخلی هم مواجه است اما واقعیت امر این است که این مشکلات هیچ ربطی به ایران و رفتار غیرقانونی امریکایی‌ها با برجام در طول 4 سال گذشته ندارد و این مشکلی است که خود زمامداران کاخ سفید باید برای آن چاره‌اندیشی کنند.
تمام شواهد تاکنون حاکی از این هستند که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر خود به تهران از مهم‌ترین موضوع در حوزه برجام یعنی استمرار تعهد ایران به همکاری با آژانس مطلع شده و نسبت به آن اطمینان یافته است. این در کنار تأییدات قبلی آژانس حداکثر میزان اطمینانی است که ایران در شرایط نقض برجام توسط امریکا و بی تعهدی و انفعال اروپا در قبال آن، می‌‌توانسته به طرف مقابل بدهد. گروسی حامل این پیام روشن خواهد بود که علی رغم این فضا ایران همچنان متعهد به برجام است و اقدامات تقابلی آن هم چیزی خارج از چارچوب توافق نیست. این بیشترین کاری است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند ناظر به مثبت شدن تحولات بعدی انجام دهد. هم اکنون دو طرف ایران و امریکا با بی‌اعتمادی نسبت به یکدیگر برای تحولات آینده آماده می‌شوند. در نشست غیر رسمی آتی در اروپا، در همین فضای بی اعتمادی باید گام‌هایی برای تعیین تکلیف موضوع برداشته شود و برای این گام‌ها نیاز به یک مفاهمه اولیه وجود دارد. اروپا نیز سخت مایل به وساطت برای ایجاد این مفاهمه است و اقدامات فنی ایران که توسط آقای گروسی رصد شده و به اروپا و امریکا منتقل خواهد شد این پیام را دارد که ایران آماده مفاهمه اما منتظر برداشتن اولین گام توسط امریکاست. گامی که اگر برداشته نشود، در آن صورت جمهوری اسلامی ایران آمادگی برای پیش کشیدن برنامه‌های دیگری در مسیری متفاوت را هم دارد.

محمد زینالی اُناری
جامعه شناس
اینک در یک ساله شدن مواجهه با همه‌گیری ویروس کرونا مدیریت بحران به نقطه‌ اولش باز گشته است، اما این‌بار تجربه‌ همچون گذشته نیست. در این مدت آگاهی کافی درباره یک حادثه بزرگ در خصوص مراقبت فردی و اجتماعی کسب کرده‌ایم. سال پیش همچون انسان خواب‌زده‌ای بودیم که به زعم تحمل اهریمن سرما نمی‌دانست از کدام ناحیه سوز سرما می‌آید، تا جایی که تضاد اساسی میان اهریمن و دانش ما از «کرونا» بود. ضرب شست کرونا را می‌دیدیم اما نظام اجتماعی ما برای ادراک پیام آن بشدت در هم ریخته بود. اما اینک و در سالگرد رقص‌ها و کلیپ‌هایی که به‌صورت مردمی علیه کرونا ساخته شد، ما دردمان را «تقریباً» می‌دانیم و فقط مانده است مشکل درمان. پس مشکل ما اینک یکی است، با درد به طور نسبی آشنا شده‌ایم، اینکه کرونا کجاها و به چه صورتی آسیب می‌زند و در مورد پذیرش جمعی بحران کرونا، وفاق جامعه نسبت به سال پیش
 بیشتر است. هرچند هنوز گرد و خاک کاشفان خیال و وهم کاملاً تمام نشده و هر آن ممکن است بازیگران افکار جادویی دوباره افکار مشوش مردم را منحرف کنند. با این حال سپهر ایرانی یک تجربه تأملی را در خصوص بحران‌های بهداشتی جوامع مدرن سپری کرده و با یک همت واقعی نهادهای گوشزد کننده همچون رسانه‌ها، خطبا و مکتوبات خواهد توانست ذهن خود را باز یابد. تنها مشکلی که مانده این است که چگونه می‌توان راهی برای تنظیم اجتماع ایرانی و مراقبت همگانی از مردم جُست. اجتماعی که بخشی از آن به سبب داشتن بسته‌های سرمایه اقتصادی می‌تواند نسخه‌های تجویز شده را دریابد، اما بخشی به سبب نوع مشغله و اقتصاد روزمره‌شان «قرنطینه شکن» هستند و این قرنطینه شکنی نه به وجود و شخص آنها که به حرکت خرده سیستم‌های اقتصادی ما برمی‌گردد. در سال گذشته بسیاری که انبار خانه‌های‌شان بضاعتی داشت به‌طور راحت و سبکبالی می‌گفتند در خانه بمانیم، راه نجات است! اما واقعیت این است که انبار خانه بسیاری از مردم به جو خیابان وابسته است. اینک و پس از موج‌های متعدد کارگزاران بهداشتی دیگر دریافته‌اند که راهکار مقابله با کرونا بسته نصیحت و همکاری دست و پا شکسته تلویزیون نیست، بلکه حل مشکل کرونا، یکسری تصمیمات همه‌جانبه مخصوصاً معطوف به وضعیت سفره و نیازهای تفریحی جامعه و بسیج همه ارکان جامعه ایرانی برای گذراندن این موج از کرونا را طلب می‌کند. از این رو در مواجهه با موج چهارم و شاید یک کرونای دیگر که پیش از واکسن قصد خودنمایی دارد، ضرورت دارد که هم فردفرد ما نسبت به رویکردهای خودمراقبتی‌مان تجدید عهد کنیم، هم کارگزاران بهداشتی بتوانند برنامه همه‌جانبه‌ای برای مواجهه نهایی با آخرین خوی اهریمنی کرونا تدارک ببینند.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم.
با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید

تلفن: 88769075 - 021  پیامک: 3000451213


جوابیه

جوابیه شهرداری منطقه 6 تهران در پاسخ به پیام‌ منتشر شده درباره کم‌بودن روشنایی پارک ساعی / با سلام و احترام، پیرو درج پیام درخواست یکی از شهروندان محترم در مورخ 12/11/1399 با موضوع «کم‌بودن روشنایی پارک ساعی» در آن روزنامه، ضمن تقدیر از دغدغه این شهروند گرامی به اطلاع می‌رساند: موضوع به کارشناسان معاونت خدمات شهری و محیط ‌زیست منطقه اعلام گردید و مقرر گردید تا نسبت به بررسی و انجام هماهنگی‌لازم در خصوص بهبود وضعیت روشنایی پارک ساعی اقدام نمایند.
ابوذر ترابیان /  سرپرست اداره روابط عمومی

نظــــــر مـــردم

جمع‌آوری دستگاه‌های pos /  آقای شجاعی:  یکی از کسبه‌ بازار هستم. دستگاه‌های pos را به خاطر تراکنش کم در این دوران کرونایی جمع‌آوری می‌کنند که با این کار مشکلات ما چند برابر می‌شود . لطفاً به این موضوع رسیدگی شود.