حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی درگذشت حجت‌الاسلام سیدعباس موسویان از متخصصان فقه اقتصادی را تسلیت گفتند.
متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
درگذشت جناب حجت‌الاسلام آقای سیدعباس موسویان رحمت‌الله‌علیه را به بازماندگان مکرم ایشان و نیز به شاگردان و همکاران و ارادتمندان این روحانی ارزشمند تسلیت عرض می‌کنم. ایشان از متخصصان فقه اقتصادی و صاحب‌نظر در بانکداری اسلامی و دیگر مسائل مالی فقه بودند و فقدان ایشان ضایعه است. از خداوند رحمت و مغفرت و علو درجات برای آن فقید و صبر و آرامش و اجر برای بازماندگانش مسألت می‌کنم.
سیدعلی خامنه‌ای
۲۰ مرداد ۱۳۹۹

مریم شهبازی
خبرنگار
تنها تصورش کافی است تا خستگی را بر تن بنشاند، اینکه به قصد حضوری چند ساعته نزد استاد، رنج سفری هزار کیلومتری را متحمل شوی، آن هم با اتوبوس‌های چهل سال قبل و مسیری نه چندان هموار! آخر سر هم بی‌هیچ استراحتی، همان طور که آمده بودی به شهرت بازگردی؛ اتفاقی که برای اغلب ‌ما به قصه می‌ماند. اما برای «ابوتراب خسروی» راهی بود برای دستیابی به آرزوی دیرینه‌اش. از شیراز رهسپار تهران می‌شد تا هوشنگ گلشیری، داستان تازه‌اش را نقد کند و بلافاصله هم بازمی گشت و شاید این یکی از همان دلایلی است که امروز به یکی از نام‌های ماندگار ادبیات داستانی‌ ما تبدیل شده، نویسنده‌ای که همان معدود دیدارهای سالانه را غنیمت می‌شمرد. حالا به پشتوانه سال‌ها فعالیت جدی ادبی، تأکیدش بر این است که دیگر وقت آن رسیده نویسندگان‌مان ایرانی بنویسند، تا همچون دوران کهن، هویت‌ ایرانی به آثار ادبی هم راه پیدا کند و حتی امکانی شود برای راهیابی به عرصه جهانی. ناامید نیست! و ایمان دارد که نویسندگان جوان دوباره زبان و ادبیات فارسی را به روزهای اوج خود بازمی گردانند؛ از همین رو توصیه‌اش این است که صبر کنیم تا ستاره‌های نسل امروز فرصتی برای معرفی بیابند. اگر تا امروز مخاطب نوشته‌های او نبوده اید در خلال این گفت‌و‌گو، هم مختصری با حال و هوای حاکم بر نوشته‌های ابوتراب خسروی آشنا می‌شوید و هم توصیه‌های او خطاب به نویسندگان جوان را می‌خوانید.


فعالیت ادبی شما ریشه در دوره کودکی و فضای حاکم بر خانواده‌تان دارد یا این علاقه‌مندی در مسیر کسب تحصیل و زندگی حاصل‌ شد؟
در خانه ‌ما  کتاب زیاد بود، اما فقط آثار دینی. آن‌هم به خاطر پدرم که مردی بشدت مذهبی به شمار می‌آمد. والدینم اهل ادبیات نبودند که علاقه‌مندی‌ام را نشأت گرفته از آنان بدانم، با این‌حال تولد و زندگی در شهری همچون شیراز که طی قرن‌ها بستر رخدادهای فرهنگی بوده ساکنانش را خواه‌ ناخواه به‌سوی ادبیات سوق می‌دهد. هنوز به خاطرم مانده که اغلب پیرزن‌ها و پیرمردها اشعار حافظ و سعدی را از حفظ بودند. دنیای عجیب ادبیات تا حدی در روح و جانم ریشه دوانده بود و بزرگ‌ترین آرزوی دوران کودکی‌ام این بود که در بزرگسالی نویسنده شوم؛ خواسته‌ای که هیچ‌گاه از آن دست نکشیدم.
  اما شغل معلمی را در پیش گرفتید!
بله، برای سال‌ها معلم کودکان استثنایی بودم و همچنین مسئولیت مراکز آموزشی این دانش‌آموزان را به عهده داشتم، البته به تدریس ادبیات در مدارس عادی هم اشتغال داشتم. ادبیات مهم‌ترین مشغله ذهنی‌ام بود و هیچ‌گاه از آن دور نشدم؛ حتی حرفه معلمی و کار با این بچه‌ها به من کمک کرد تا درکی نسبی از درد و رنج پیدا کنم که پشتوانه داستان‌هایم شد. آن هول و هراسی که در ذات زندگی آن سال‌ها، بویژه در دوران جنگ بود هم تأثیر زیادی داشت. من از کودکی با ادبیات زندگی کردم، از همان دوران دبستان هم‌ داستان می‌نوشتم، هرچند که همواره با بازخواست پدرم روبه‌رو می‌شدم؛ تأکید سفت و سختی داشت مبنی براینکه ادبیات مانع ساختن آینده‌ام می‌شود.
  چیزی از آن نخستین داستان‌ها به خاطرتان مانده؟
بله، داستان عجیبی در ذهن داشتم، درباره منطقه ای گرمسیر و برفی که به‌ یک‌باره از آسمان فرومی‌ریزد و خروارها از آن در چشم نوزادی تلنبار می‌شود. شخصیت این داستان بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود اما سردی برف‌ها هیچ‌گاه از چشمانش نمی‌رود تا جایی که همه را از نگاهش فراری می‌دهد. در نهایت هم به یک بلندی می‌رود، روبه‌ دریا می‌نشیند و با یک دشنه برف‌های انباشته شده در چشم‌هایش را بیرون می‌آورد این مضمون کودکانه برای سال‌ها ذهنم را مشغول کرده بود.
  پس ریشه فضای سوررئال نوشته‌هایتان را باید در همان سال‌های کودکی‌تان جست‌و‌جو کرد!
نمی‌دانم، شاید. این نخستین داستانی بود که از کودکی در سر داشتم، بارها هم آن را نوشتم اما هیچ‌گاه چیزی نشد که می‌خواستم. داستان یعنی تکنیک، اینکه چطور و از کجا شروع کنی که من هیچ‌چیزی از آن نمی‌دانستم. آن‌قدر عاشق ادبیات بودم که به‌جای درس خواندن همه پاورقی‌های آن روزگار ازجمله آثار «رسول ارونقی کرمانی»، «سبکتکین سالور» و «منوچهر مطیعی» را دنبال می‌کردم.
  چرا آن‌قدر دیر به فکر انتشار نخستین اثرتان افتادید؟ مجموعه داستان «هاویه» سال 1370 منتشر شد!
کمال‌گرا بودم و به انتشار هر نوشته‌ای راضی نمی‌شدم؛ حتی قصد انتشار این مجموعه را هم نداشتم، «هاویه» را به پیشنهاد دوستی به‌نام «شاپور بنیاد» منتشر کردم؛ شاعر شهیدی که به‌رغم سرودن اشعاری بسیار خوب، همچنان مهجور مانده است. در شیراز دست به انتشار یکسری کتاب با عنوان «حلقه نیلوفری»، دربردارنده شعر و داستان زد که «هاویه» هم در خلال آن منتشر شد؛ البته نخستین چاپ آن به خاطر توزیع بد دیده نشد و همین شد که بعدها آن را به ناشران تهران دادم.
  چطور می‌شود که از شما به‌عنوان شاگرد خلف هوشنگ گلشیری یاد می‌کنند اما خودتان معتقدید نویسنده‌ای غریزی هستید؟
پاسخ سؤال تان به شرایط زندگی‌مان بازمی‌گردد، از آنجایی‌ که پدرم نظامی بود برای دوره‌ای ساکن اصفهان شدیم، آغاز آشنایی‌ام با گلشیری هم به همان دوران بازمی‌گردد؛ معلم انشا و دستور زبان مدرسه‌ای بود که در آن درس می‌خواندم. متنی از من خواند و تشویقم کرد نوشتن را جدی بگیرم. با این‌ حال این شانس را نداشتم که از حضور مستمر گلشیری بهره‌مند شوم چراکه کمی بعد به تهران مهاجرت کرد و دیگر او را تا سال 67 ندیدم. بعدها که به شیراز بازگشتم با هر سختی که بود سالی یک‌مرتبه خودم را به تهران می‌رساندم تا فرصت آن را بیابم که داستانم را بخواند، نقد کند و من از او یاد بگیرم. شاید باورتان نشود اما همان اندک دیدارها هم شرایط سختی داشت، سالی یک‌مرتبه داستانی را که نوشته بودم، برمی‌داشتم سوار اتوبوس می‌شدم، بعد از ساعت‌ها به تهران می‌رسیدم و قرار ملاقاتی می‌گذاشتم. گلشیری داستان را می‌خواند و نقاط ضعف و قوتش را می‌گفت، من هم شب نشده دوباره سوار اتوبوس می‌شدم و به شیراز برمی‌گشتم. هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها خودم را شاگرد کوچکش می‌دانم.
  و رفتار گلشیری با جوانانی که همچون شما برای دیدار با او چنین سختی‌هایی متحمل می‌شدند، چطور بود؟
هوشنگ گلشیری بی‌هیچ اغراقی شیفته ادبیات بود، با آن نفس می‌کشید و زندگی می‌کرد، آن‌قدر که بعید می‌دانم به این راحتی با فردی همچون او در داستان‌نویسی‌مان روبه‌رو شویم. ذهنیت عجیبی نسبت به هستی و ادبیات داشت که او را متمایز از دیگران می‌کرد. نه‌تنها با آثاری که خلق کرد، بلکه با تیزبینی‌اش در شناخت استعدادها حق بسیاری بر گردن ادبیات داستانی معاصرمان دارد آن‌قدر که می‌توان ادبیات داستانی ایران را به قبل و بعد ازهوشنگ گلشیری تقسیم کرد.
  این جایگاه را حتی در مقایسه با دیگر نویسندگان دهه طلایی ادبیات ایران نیز همچنان برای گلشیری قائل هستید؟
بله، زندگی گلشیری از دو جهت بسیار مهم قابل‌ بررسی است، یکی نویسندگی و دیگری معلمی‌اش. به اعتقاد من وجه معلمی‌اش خیلی بزرگ‌تر و اثرگذارتر بود. هرچند که به‌هرحال نویسنده اثرگذار و بسیار مهمی نیز بوده و هست، آن‌چنانکه آثارش همچنان در ادبیات ما ایفای نقش می‌کند.
 بازگردیم به نوشته‌های خودتان. تقریباً محال است اثری از شما بخوانیم که به‌نوعی با ادبیات کهن درآمیخته نباشد، از چرایی اهمیتی بگویید که برای این دو قائل هستید!
جامعه ایرانی برخوردار از گذشته ادبی و زبان حیرت‌انگیزی است که نظیر ندارد. در فارسی به قول قدیمی‌ها با شاهکارهای زبانی فناناپذیری روبه‌رو هستیم. کافی است نگاهی به گذشته بیندازید تا با آثار سترگی همچون شاهنامه، گلستان، بوستان، مثنوی و شاهکارهای دیگری روبه‌رو شوید که هر یک به‌ تنهایی برای سرافرازی ملتی کافی هستند. مواجهه با این تعداد شاعر و نویسنده بزرگ در روزگار کهن مان حیرت‌انگیز است؛ پشتوانه زبان فارسی چنین شاهکارهایی است. با این‌حال داستان به سبک و سیاق امروزی‌اش پدیده‌ای نو و حاصل دوران مدرن است که نه‌تنها در ایران، بلکه حتی در اروپا هم سابقه چندان زیادی ندارد. به اتکای این مسأله باید ادبیات داستانی را از آن خود کنیم و آن را با مشخصات فرهنگی جامعه‌مان درآمیزیم. مخالف بهره‌مندی از تکنیک‌های ادبی غربی نیستم بویژه که فرهنگ ملت‌های مختلف همچون اقیانوس به یکدیگر راه دارند و ایرادی ندارد یک هنر وارداتی را خاص جامعه خودمان سازیم. همان‌طور که نگارگری یا مینیاتور را از چینی‌ها یاد گرفتیم و مینیاتور ایرانی را به وجود آوردیم درباره داستان کوتاه و رمان هم باید چنین کنیم و آثاری بنویسیم که تشخص و هویت ایرانی داشته باشند. اگر چنین نکنیم آثار ادبی‌مان کپی‌های دست چندمی از نوشته‌های غربیان می‌شود و طبیعی است در عرصه جهانی هم دیگر حرفی برای گفتن نداشته باشیم. هرچند که کار ساده‌ای نیست چراکه در شرایطی زندگی می‌کنیم که حصر سیاسی و اقتصادی تأثیر بسیاری بر فرهنگمان هم به‌جای گذاشته است.
  در شرایط فعلی چه جایگاهی برای ادبیات داستانی  ایران قائل هستید؟
حتی حالا که هنوز به سمت ایرانی ساختن ادبیات داستانی‌مان نرفته‌ایم، با آثار شاخصی در داستان کوتاه روبه‌رو هستیم که چیزی کم از آثار غربی‌ها ندارد. البته در رمان با ضعف‌هایی روبه‌رو هستیم که از دلایل مختلفی نشأت می‌گیرد. با نویسندگانی روبه‌رو هستیم که قابل قیاس با چهره‌های جهانی هستند. نمونه‌اش محمود دولت‌آبادی با آثار متنوعی که طی 50 سال خلق کرده است. از جوانان و همه آن‌هایی که مرغ همسایه را غاز می‌بینند می‌خواهم کارهای کوتاه دولت‌آبادی را بخوانند و ببینند چه آثار بی‌مانندی خلق کرده. حتی در عرصه رمان هم برخی نوشته‌های او شاهکارهای ادبی هستند؛ البته شاید جوانان مجالی برای مطالعه همه کارهای دولت‌آبادی نداشته باشند اما از آنان دعوت می‌کنم حتماً «هجرت سلیمان»، «لایه‌های بیابانی»، «باشبیرو» و... را بخوانند تا بعد به شاهکارهایی همچون «جای خالی سلوچ» و کارهای بزرگی نظیر «کلیدر» و «روزگار سپری‌شده مردم سالخورده» برسند. تنوعی که در کارهای دولت‌آبادی است شگفت‌انگیز و گاه غبطه برانگیز است. کاری که او برای تاریخ ادبیات ما کرده قابل‌ چشم‌پوشی نیست.
  جوانان امروز دیگر نیازی به طی مسافتی طولانی آن‌ هم با اتوبوس برای بهره‌مندی چندساعته از حضور بزرگان ادبی ندارند؛ به لطف دنیای مدرن امکان تعامل با چهره‌های شاخص ادبیات هم خیلی راحت شده، از سویی با انواع کارگاه‌های داستان‌نویسی و حتی کتاب‌های آموزشی تألیفی و ترجمه روبه‌رو هستند؛ بااین‌ حال به‌نظر می‌رسد هنوز با درخششی شبیه آنچه در نسل شما و حتی دهه‌های قبل دیدیم در نوشته‌های آنان روبه‌رو نیستیم، چرا؟
 آن‌طور نیست که گمان کنیم همه اتفاق‌های مهم ادبی در دهه‌های چهل و پنجاه و حتی شصت جمع شده‌اند، حالا هم با آثار خوبی از سوی جوانان روبه‌رو هستیم منتهی باید قدری صبور باشیم تا زمان بگذرد. هر نسلی ستاره‌های خاص خود را دارد، از میان نویسندگان جوان‌تر کارهای «کیهان خانجانی» من را شگفت‌زده کرده، او چهره‌ای است که برای ادبیات غنیمت است. «محمد طلوعی» هم نویسنده فوق‌العاده‌ای است، نوشته‌های «قاسم شکری» هم همین‌طور. این فرهنگ بالنده مدام در حال معرفی چهره‌های سرزنده و خلاق به جامعه‌مان است و من به این مسأله ایمان‌ دارم.
 با این تفاسیر شما محدودیت‌های فعلی را هم مانعی جدی بر سر راه خلق آثار ماندگار نمی‌دانید؟
نه، هیچ شرایط و هیچ فردی قادر به ایجاد توقف در جریان فرهنگ نیست، فرهنگ اتفاقی نیست که کسی بتواند مانع آن شود. شاید موانعی در مسیر آن ایجاد شود اما دائمی نخواهد بود. همین حالا تهیه آماری هرچند جزئی کافی است تا ببینید که با چه تعداد نویسنده در داخل و خارج کشورمان روبه‌رو هستیم. نویسندگانی که بخش قابل‌توجهی از آنان را زنان تشکیل می‌دهند، آن‌هم در شرایطی که پیش‌تر دنیای ادبیات تنها در دست مردان بود. بی‌شک این کمیت به کیفیت تبدیل می‌شود؛ کمیت فراگیری که شاهد آن هستیم در آینده نتیجه خواهد داد. دوران عجیبی است، در زمانه‌ای که با بحث‌هایی همچون جهانی‌سازی طرف هستیم تنوع شبکه‌ها و دستگاه‌های ارتباطی منجر به ایجاد محرک‌هایی جهت فعالیت استعدادهای بالنده‌ای در ادبیات شده. همین کلاس‌ها و کارگاه‌های داستان‌نویسی را ببینید، آن‌قدر فراگیر شده‌اند که حتی در شهرهای دورافتاده هم دایر هستند. این اتفاق کمی نیست چراکه نشان می‌دهد در حال طی کردن رنسانسی عظیم هستیم.
 در شرایط فعلی، همان‌طور که خودتان هم گفتید با مباحثی همچون جهانی‌سازی در همه وجوه زندگی روبه‌رو هستیم، اتفاقی که به شبیه شدن آدم‌ها و حتی سبک زندگی‌شان هم انجامیده. در چنین اوضاعی می‌توان انتظار ایرانی کردن ادبیات داستانی را داشت؟
بله، چراکه نه. برای حفظ هویت‌مان چاره‌ای نداریم جز اینکه با زبان و فرهنگ خودمان بنویسیم، وگرنه در مقابل هجمه‌های فرهنگی به‌مرور حذف خواهیم شد. تنها ویژگی خاصی که ما را سرپا نگه می‌دارد همین زبان و پشتوانه عظیم آن است. ادبیات می‌تواند منعکس‌کننده تفکر و نگاه ایرانی باشد واز همین بابت است که به‌ضرورت ایرانی شدن آن تأکید دارم. ادبیات در حال بسط و توسعه زبان است و تنها جامعه‌ای می‌تواند گذشته و هویتش را حفظ کند که زبان بالنده‌ای داشته باشد، کاری که بیش از همه به عهده نویسندگان و شاعران است، همان‌طور که قرن‌ها قبل بزرگانی همچون سعدی، فردوسی و حافظ چنین کردند و ما امروز مدیون آنها هستیم. وطن تنها آب‌وخاک نیست، زبانی است که هر جا برویم با خودمان می‌بریم، با آن می‌اندیشیم و هویت‌مان را از آن طریق نشان می‌دهیم. زبان و ادبیات، شناسنامه هر یک از ماست.
 این ایرانی‌سازی را تنها خاص محتوای اثر می‌دانید؟ چراکه ساختار داستان‌نویسی از غرب آمده!
نه، هم فرم و هم محتوا را در این بحث مدنظر دارم که تفکیک این دو از یکدیگر امکان‌پذیر نیست، بنابراین حتی در ساختار هم نیازمند تئوری‌های خاص خودمان هستیم. یکی از مسائل جدی ما در داستان‌نویسی خلأ تفکر فلسفی است. حتی نقدمان هم از این فقدان رنج می‌برد، اگر خواهان ادبیات بالنده‌ای شویم که جریان آن به دیگر نقاط جهان هم راه یابد، به نقدی منسجم و برخوردار از پشتوانه فلسفی نیاز داریم. متأسفانه طی مقاطع مختلف تاریخی هرگز اجازه نداده‌اند که فلسفه بسط و توسعه پیدا کند. در دوران فعلی با اتفاق بسیار خوبی روبه‌رو شده‌ایم که آن فعالیت ناشرانی است که مهم‌ترین دغدغه‌شان انتشار آثار فلسفی است که به‌دنبال آن نقد ادبی جدی شکل می‌گیرد.
 در شرایطی که بخشی از نقد آثار فرهنگی متکی به تعداد لایک‌ها در شبکه‌های اجتماعی شده هم می‌توان به شکل‌گیری جدی عرصه نقد امید داشت؟
بله، همین حالا شاهد شکل‌گیری منتقدانی زبده میان جوانان هستیم که به اتکای دانش فلسفی‌شان دست به تحلیل ادبیات و هنر می‌زنند. آدم‌های دغدغه‌مندی که قدم به‌عرصه فعالیت‌های فرهنگی گذاشته‌اند بی‌شک فرهنگ و ادب مان را به سمت‌وسوی صحیحی هدایت خواهند کرد. ناشران ازجمله عناصر فرهنگی اثرگذارند، البته بگذریم از یکسری ناشرانی که تنها به‌صرف کار تجاری به این عرصه آمده‌اند و حتی اصول کاسبی را هم ‌بدرستی نمی‌دانند.
 ‌ به چند سؤال قبل بازگردیم، زبان خاصی که در خلق آثارتان از آن بهره می‌برید منجر به آن شده که مخاطب اغلب نوشته‌های شما طیف خاصی از مخاطبان حرفه‌ای کتابخوان شوند؛ از اینکه طبقه عامه مخاطبان را از دست بدهید نگران نیستید؟
طی تمام این سال‌ها برای آدم‌هایی از جنس خودم نوشته‌ام، خواننده کتاب‌های من به‌طور حتم مخاطبان نوشته‌های فلان پاورقی زرد نیستند. هرچند که برخلاف برخی که پاورقی نویسان را تحقیر می‌کنند چنین عقیده‌ای ندارم و معتقدم در جامعه‌ای که نظام آموزشی‌اش کمترین اهمیتی برای تربیت خواننده کتاب قائل نیست پاورقی‌نویسانی همچون فهیمه رحیمی هم در جلب مخاطبان به دنیای کتابخوانی اثرگذارند. بالاخره از خیل عظیم نوجوانان و جوانانی که به‌سوی رمان‌های به‌ اصطلاح عامه‌پسند می‌روند بخشی هم متوجه آثار جدی‌تر می‌شوند و یاد می‌گیرند که از طریق خواندن متن هم می‌توان لذت برد.
 البته شما هم با انتشار رمان «ملکان عذاب»، سومین جلد از تریلوژی‌تان با زبان به نسبت ساده‌تری که استفاده کردید نشان دادید که به جذب مخاطبان عامه هم علاقه دارید!
شاید، اما هرگز از سطح استانداردهای خودم پایین نرفتم. مضمون این رمان چنان فرم و زبانی را طلب می‌کرد که برخی ساده‌تر از دیگر آثارم می‌دانستند.
 در دیگر آثارتان هم این روند را در پیش خواهید گرفت؟
واقعیت این است که وقتی اثری را شروع می‌کنم تا وقتی به اتمام برسد نمی‌دانم قرار است به چه سبک باشد. نویسندگی دنیای عجیبی است، تنها مضمون است که به دست نویسنده است، مابقی آن و حتی انتخاب ساختار ادبی چیزی است که خود داستان پیش می‌برد.
 و این توجهی که به تاریخ‌ دارید از جهت تلاش برای حفظ هویت‌مان است یا اینکه در حکم بستری است که داستان‌هایتان را در آن روایت می‌کنید؟
تاریخ در نوشته‌های من حکم همان بستری را دارد که اشاره کردید، ابزاری است که برای روایت داستان‌ها و رمان‌های خود از آن بهره می‌گیرم. هر استفاده‌ای از تاریخ به‌نوعی یادآوری بخشی از آن برای خواننده است که اگر بتواند مخاطبان را به مطالعه جدی واقعه مذکور بکشاند اتفاق مهمی رخ ‌داده است.
 توجهی را که نویسندگان نسل شما و همچنین دوره‌های قبل به مباحثی همچون اسطوره‌ها و ادبیات کهن داشته‌اید در نویسندگان نسل امروز نمی‌بینیم. بااین‌حال امیدوار به تغییرات بزرگی هستید، این خوش‌بینی درنتیجه آثاری است که در خلال حضورتان در داوری جوایز ادبی خوانده‌اید یا فعالیت افراد دغدغه‌مندی که اشاره کردید؟
آن‌طور نیست که بگوییم جوانان هیچ توجهی به این نکات ندارند، اتفاقاً برخی از آنها نویسندگان بسیار مطلعی هستند، آن‌قدر تحت تأثیر نوشته‌های برخی از آنان همچون خانجانی قرارگرفته‌ام که حتی از او یاد می‌گیرم. نه‌تنها داستان‌نویس خوبی است بلکه منتقد جامع‌الاطرافی نیز به نظر می‌رسد. ضعف‌های وضعیت فعلی را نمی‌توان به همه جوانان نسبت داد، برخی از آنان واقعاً عاشق هستند.
 فکر می‌کنید بتوان به گذر تأثیرپذیری ادبیات داستانی جهان از کشورمان امیدوار شد؟
ادبیات جهان بیش از همه تحت تأثیر سه متن کهن قرارگرفته، یکی از آنها افسانه‌های هزار و یک ‌شب است که بخش عمده‌اش را ایرانیان نوشته‌اند و دیگری کتاب مقدس مشتمل بر عهد عتیق و جدید (ادبیات یونان باستان) است. بخشی از هزار و یک‌ شب، قصه‌های ایرانی هستند، از همین رو جای تردید نیست که ما در ادبیات جهان سهم مهمی داریم، منتهی مسأله مهجور ماندن ادبیات مان به دلایل مختلفی ازجمله سیاسی، اقتصادی و حتی اجتماعی بازمی‌گردد. شرایط سیاسی و محدودیت‌های ناشی از آن ما را به کشوری با روابط محدود حتی ازنظر فرهنگی تبدیل کرده است. بحث سینما قدری استثناست چراکه شرایط متفاوتی دارد وگرنه ‌شأن چندانی برای استقلال فکری جامعه‌مان قائل نیستند، بااین‌حال می‌بینید که چطور مثنوی مولانا به‌محض ترجمه، به همه جهان راه پیدا کرد و چقدر از آن استقبال شد؛ رباعیات عمر خیام هم تأثیر شگرفی بر غرب به‌جای گذاشت. فرهنگ ایرانی، فرهنگ بارور و زاینده‌ای دارد و تردیدی ندارم که از قلم نویسندگان جوانمان صداهای تازه‌ای خواهیم شنید.
 از انتشار «آواز پر جبرئیل»، آخرین نوشته‌تان بیش از 6 سال می‌گذرد، بزودی شاهد عرضه اثر تازه‌ای از شما خواهیم بود؟
بله، تا چند ماه آینده مجموعه داستانی تازه‌ای که به نوشته‌های سال‌های اخیرم تعلق دارد روانه بازار نشر می‌شود، بعدازآن نیز اگر حساسیت‌هایی که در نهایی کردن آثارم دارم اجازه بدهد یک رمان هم از من منتشر می‌شود. هر دو کتاب با همکاری نشر نیماژ در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهند گرفت. داستان‌های مجموعه‌ای که گفتم مضمون به‌هم ‌پیوسته‌ای ندارند، انتخاب نام آن را برای روزهای آخر بازنویسی گذاشته‌ام. اما مضمون رمان به مشغله‌ای بازمی‌گردد که از سال‌ها قبل فکرم را درگیر خودساخته، تا به امروز چند مرتبه‌ای آن را نوشته و مجدد ویران کرده‌ام، بگذارید چیزی از داستان آن نگویم تا ببینم من را به کجا می‌برد.

توجه خاص به اسطوره‌ها و کهن الگوها

ابوتراب خسروی را می‌توان در زمره نویسندگان گزیده کار قرارداد، آن‌طور نیست که هر دو- سه سال شاهد انتشار اثر تازه‌ای از او باشیم؛ دقت و وسواسی که در انتشار نوشته‌هایش به خرج می‌دهد منجر به آن شده که اغلب آنها در فهرست برگزیدگان جوایز ادبی قرار بگیرند. «اسفار کاتبان»، «رود راوی» و «ملکان عذاب»، سه رمانی هستند که در قالب یک تریلوژی و البته در فواصل زمانی قابل‌توجهی منتشرشده‌اند. خسروی این مجموعه را طی دوازده سال نوشته که ارتباط میان این رمان‌ها بیشتر بر مبنای ارتباط محتوایی است. تکیه نویسنده در این تریلوژی یا سه‌گانه به موضوعاتی است که به‌ نوعی دغدغه‌اش در اغلب نوشته‌های او به شمار می‌آید؛ مضامینی که ازجمله‌شان می‌توان به فرقه‌گرایی و خرافه اشاره کرد. نکته دیگر توجهی است که در این سه‌گانه هم همچون دیگر نوشته‌هایش به تاریخ داشته و در هر یک به‌نوعی بخشی از فرهنگ تاریخی کشورمان را نشانه رفته است. همان‌طور که در خلال گفت‌وگو هم آمده، از ویژگی‌های خاص نوشته‌های خسروی احاطه و توجهی است که به ادبیات کهن دارد؛ آن‌چنان‌ که نه‌ تنها مضمون آثار، بلکه حتی زبانی هم که برای به تصویر کشیدن مجموعه داستان‌ها و رمان‌هایش استفاده می‌کند تا حد زیادی تأثیر پذیرفته از آن است. اما نکته‌ای که ازنظر سبک نگارش، چه محتوایی و چه ساختاری در سه‌گانه خسروی مشهود است تفاوت «اسفار کاتبان» و«رود راوی» با «ملکان عذاب» است؛ توجه نویسنده در دو رمان نخست«اسفار کاتبان» و«رود راوی» بیشتر به مخاطبان کتابخوان حرفه‌ای، یا آن‌طور که برخی منتقدان تأکید دارند به طیف نخبه است، نکته‌ای که خودش هم‌ بارها به آن اذعان داشته که: «من برای مخاطبانی شبیه به خودم می‌نویسم.» بااین‌ حال رمان« ملکان عذاب» به‌عنوان آخرین جلد این سه‌گانه که منتشر شد علاقه‌مندان و منتقدان ادبی را با اثری متفاوت روبه‌رو کرد. به نظر می‌رسد او در «ملکان عذاب» تلاش کرده مخاطبان به قول خودش میانه یا عامه را هم جذب کند؛ هرچند که تأکید کرده که به‌هیچ ‌وجه از استانداردهای خود صرف‌نظر نکرده است. هر سه جلد این تریلوژی موفق به کسب جوایز ادبی شده‌اند؛ «اسفار کاتبان» برنده جایزه ادبی مهرگان، «رود راوی» برنده جایزه هوشنگ گلشیری و «ملکان عذاب» نیز برنده جایزه ادبی جلال آل احمد شده، این سه‌گانه پیشتر با همراهی نشرهای دیگر منتشرشده بودند اما یکی- دو سالی است که خسروی انتشار آنها را به نشر نیماژ سپرده است. اما در توضیح بیشتر درباره نوشته‌های این نویسنده معاصر، اگر تا به امروز سراغ کتاب‌های او نرفته‌اید اینکه خسروی به کهن‌الگوها، اسطوره‌ها و همچنین تکرار مضامین اسطوره‌ای در آثارش توجه بسیاری دارد که تأثیر پررنگ آن را می‌توان در دو جلد نخست این سه‌گانه دید. بااین‌ حال منتقدان ادبی او را در زمره نویسندگان مدرن و پسامدرن امروز ادبیات کشورمان می‌دانند؛ نویسنده‌ای که اغلب نوشته‌هایش در فضایی سوررئال، بر بستر جامعه امروزمان و از سویی با بهره‌مندی از تاریخ شکل گرفته‌اند.

فریبا خان احمدی
خبرنگار
ثبت نام فرزندان مادران ایرانی دارای همسر خارجی برای دریافت شناسنامه از دیروز بطور رسمی در کشور کلید خورد. از این پس متقاضیان می‌توانند پس از ثبت‌نام در سامانه اعلامی از سوی وزارت کشور و طی مراحل لازم به ادارات ثبت احوال برای دریافت شناسنامه مراجعه کنند.
به گزارش «ایران»، آیین‌نامه «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» اوایل خرداد ماه بود که در هیأت دولت تصویب شد و بنا بر آن مصوبه مقرر شد فرزندان زنان ایرانی که به 18 سالگی رسیدند حتی در صورت فوت یا طلاق مادر می‌توانند تابعیت ایرانی بگیرند. همچنین در یکی از بندهای این آیین‌نامه آمده است؛این قانون فقط مشمول زنان ساکن داخل کشور نیست، بلکه زنان ایرانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و در خارج ازدواج کرده‌اند می‌توانند برای فرزندان خود تابعیت بگیرند. تصویب قانون تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی در حالی از سوی دولت اتفاق می‌افتد که با این اقدام ویژه نور امید بر دل خیلی از فرزندان دارای مادران ایرانی می‌تابد.این اقدام در حالی از سوی دولت انجام گرفت که نداشتن شناسنامه برای فرزندان اتباع خارجی با مادر ایرانی مشکلاتی را به لحاظ حقوقی، هویتی و حتی امنیتی برای این خانواده‌ها  وجامعه ایجاد کرده بود. سرانجام این مصوبه باعث شد تا حقوق شهروندی این افراد نیز به رسمیت شناخته شود.
دیروز هم  مدیرکل اتباع و مهاجران خارجی استانداری تهران، اظهار داشت مادران ایرانی دارای همسر خارجی می‌توانند برای دریافت شناسنامه برای فرزندان خود ثبت‌نام کنند. منصور حاجی در این باره گفت: پس از مصوبات مجلس شورای اسلامی و دولت در خصوص اعطای شناسنامه به فرزندان مادر ایرانی، شیوه‌نامه اجرایی این طرح به استان رسیده است و بر همین اساس عملیات ثبت‌نام از طریق سامانه اینترنتی اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور به آدرس www.bafia.ir  آغاز شده است.
وی ادامه داد: متقاضیان در این سامانه باید عملیات ثبت‌نام خود را انجام دهند و سپس بر اساس نوبت‌دهی که به این افراد اختصاص داده می‌شود، زمان مراجعه حضوری برای ارائه مدارک مورد نیاز به آنها اعلام می‌شود.
 حاجی تصریح کرد: متقاضیان پس از دریافت مدارک برای استعلام لازم به مراجعی که قانونگذار اعلام کرده، معرفی و پس از طی مراحل لازم به اداره‌های ثبت احوال برای دریافت شناسنامه معرفی می‌شوند تا مراحل صدور شناسنامه به انجام برسد.
 صدور شناسنامه و برخورداری از حق تحصیل  
عبدالصمد خرمشاهی حقوقدان در پاسخ به این سؤال که با اعطای چنین حقی به فرزندان مادران ایرانی دارای همسر خارجی از سوی دولت چه موانع و مشکلاتی از سر راه این افراد برداشته می‌شود، به«ایران» گفت: با تصویب این قانون تکلیف خیلی از کودکانی که پدران‌شان تابعیت غیر ایرانی داشته‌اند روشن می‌شود. کسی که شناسنامه ندارد، هویتش هم مشخص نیست و نمی‌تواند از مزایای تابعیت یا مزایای شهروندی استفاده کند.
 خرمشاهی در ادامه افزود: کمترین حقوق شهروندی حق تحصیل و آموزش است با اعطای تابعیت و صدور شناسنامه، فرزندان اتباع خارجی و مادران ایرانی می‌توانند از حق تحصیل در ایران برخوردار شوند. علاوه بر این،این افراد از همه حقوقی که در قانون اساسی برای شهروندان در نظر گرفته شده است از جمله حق اشتغال به کار، حق مسکن و حقوق دیگری که سایر تبعه ایرانی دارند، بهره‌مند م‌می شوند.
این حقوقدان مصوبه دولت در راستای حمایت از فرزندان حاصل از ازدواج اتباع با مادران ایرانی را امتیاز بزرگ و واقعه مبارکی خواند و عنوان کرد: صدور شناسنامه برای کودکانی که بلاتکلیف بودند و شناسنامه‌ای نداشتند، امتیاز ویژه‌ای از سوی دولت است اما به هر حال این امر نباید موجب سوءاستفاده  دیگران شود. به این معنا که ازدواج اتباع با زنانی ایرانی به گونه‌ای باب شود که اتباع بیگانه بعد از ازدواج با زنان ایرانی صاحب فرزند شوند و مادر و فرزند را تنها بگذارند.
به اعتقاد خرمشاهی، این نگرانی واقعی است چرا که در بسیاری از موارد مشاهده شده است اگرچه ازدواج‌ها شرعی است ولی چون در دفترخانه‌ها ثبت نمی‌شوند تعهد و ضمانت اجرایی نداشته و برخی از اتباع بعد از ازدواج با زنان ایرانی، این زنان را به همراه فرزندان‌شان رها می‌کنند و بعد از آن زن ایرانی در مضیقه مالی شدیدی قرار می‌گیرد.  او در همین زمینه افزود: این بعد قضیه جای بحث و تأمل دارد، نباید به همین سادگی شاهد انبوه فرزندان حاصل از ازدواج اتباع و مادران ایرانی باشیم که پدران‌شان خانواده شان را ترک کرده‌اند. باید به موازاتی که برای این افراد شناسنامه صادر می کنیم فکری هم به حال این قضیه شود.
به گفته این حقوقدان، به دلیل میزان بالای مهاجرت تبعه افغان به ایران اغلب این کودکان پدران افغان دارند، البته در این دو سال اخیر اوضاع کمی تغییر کرده و بعد از افغانستان، معمولاً پدران این کودکان عراقی و پاکستانی هستند. همچنین به دلیل همجواری استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمان و مرکز استان خراسان رضوی با کشورهای افغانستان و پاکستان تعداد فرزندان اتباع دارای مادران ایرانی در این استان‌ها بیشتر است بنابراین باید تمهیداتی اندیشیده شود و سختگیری‌های بیشتری اعمال شود تا یک زن ایرانی صرفاً به دلیل ازدواج با اتباع همراه فرزندش تنها نماند.
به رسمیت شناختن  حقوق کودک
 فرشید یزدانی حقوقدان کودک نیز صدور شناسنامه برای فرزندان اتباع دارای مادر ایرانی را اقدام مهم دولت در راستای اجرای مفاد پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک دانست و به «ایران» گفت:  طبق مفاد 7 و 8  پیمان‌جهانی حقوق کودک داشتن هویت برای کودکان یکی از حقوق مسلم کودکان است. ثبت تولد بعد از به‌دنیا آمدن کودک و ارائه شناسنانه و مدارک هویتی یکی از نشانه های مهم هویت و حقوق مسلم کودکان است که البته بخش مهمی از حقوق اجتماعی و اقتصادی کودکان را شامل می شود.
 یزدانی با بیان اینکه اعطای شناسنامه به فرزندان اتباع  دارای مادران ایرانی امکان برخورداری از حق شهروندی را برای این کودکان فراهم می کند، اظهار داشت: در سال‌های گذشته کودکانی که حاصل ازدواج مرد خارجی و زن ایرانی بودند از حقوق حداقلی شهروندی برخوردار نبودند. این کودکان به دلیل نداشتن شناسنامه از حق آموزش، سلامت و حمایت اجتماعی محروم بودند که به نوعی محرومیت مضاعفی برای این کودکان محسوب می‌شد. این مسأله موجب می‌شد بحث تشخص‌یابی و هویت‌یابی کودکان دچار بحران شود.
 به گفته او، برخی مخالفان این اقدام نظرشان بر این بود که صدور شناسنامه برای فرزندان اتباع دارای مادران ایرانی مغایر با امنیت عمومی است در حالی‌که اگر بخواهیم از منظر امنیت اجتماعی و عمومی به این مسأله نگاه کنیم نداشتن هویت بیشتر مغایر با امنیت عمومی است. در واقع فردی که با هویت مشخص از حداقل امکانات شهروندی برخوردار است آدم ایمن‌تری برای جامعه است.
یزدانی با بیان اینکه طبق آمارهای نیمه رسمی وزارت رفاه بیش از 40 هزار کودک اتباع دارای مادر ایرانی بدون شناسنامه هستند، اظهار داشت: آمارهای غیررسمی نیز حکایت از این دارد تعداد این کودکان 120 هزار نفر است. طبیعتاً به دلیل اینکه این کودکان امکان مدرسه رفتن نداشتند و از بیمه سلامت ایرانیان برخوردار نبودند محرومیت‌های مضاعفی را متحمل شده‌اند، بنابراین دولت در راستای اجرای مفاد پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک گام مؤثری را برداشته است. البته اجرای این قانون هم از آن جهت مهم است که با سختگیری مواجه نشود تا این کودکان بتوانند از حداقل امکانات در عرصه آموزش و سلامت برخوردار شوند، بویژه آنکه امکان دریافت یارانه نیز برایشان فراهم شود.
حل مشکلات کودکان بدون هویت
مظفر الوندی دبیر سابق مجمع ملی حقوق کودک با بیان اینکه در سال‌های اخیر با حجم بالای مهاجرین کشورهای دیگر بویژه مهاجرین کشور افغانستان مواجه هستیم، به «ایران» گفت: ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه بویژه افغان‌ها مشکلات هویتی و برخورداری از خدمات رفاهی و اجتماعی را برای کودکان این افراد به‌وجود آورده است. در واقع کسانی که از زنان ایرانی با همسران خارجی متولد می‌شوند امکان اینکه هویت‌شان جایی ثبت شود وجود نداشت و به دلیل اینکه گاهی همسران خارجی این زنان را رها می‌کنند امکان اخذ شناسنامه برایشان مقدور نبود و مشکلات زیادی برای بچه‌های آنها به‌وجود می‌آمد.
به گفته الوندی، دولت چند سال این موضوع را مورد بررسی قرار داد و البته مخالفین و موافقین زیادی هم داشت، قوانین قبلی که فرزندان اتباع زنان ایرانی بعد از 18 سالگی تقاضای تابعیت کنند ایراد داشت بنابراین تصویب این آیین‌نامه از این حیث که کودکان هویت داشته باشند قدم مهمی است و می‌تواند مشکلات بسیاری از این کودکان را حل کند.

زهره صفاری/ سه روز مقاومت سرسختانه نخست وزیر لبنان در برابر هجمه اعتراضات داخلی و فشارهای جهانی سرانجام شکست و او عصر دیروز استعفای کابینه تکنوکراتش را اعلام کرد.«حسان دیاب» درست در روزی که قرار بود گزارش تیم تحقیق درباره فاجعه بندر بیروت را بررسی و تکلیف انتخابات زودهنگام پارلمانی را به عنوان راهکار بازگرداندن آرامش به لبنان خسته از آشوب و بحران در جلسه هیأت دولت تعیین کند، پس از استعفای چهار وزیر خود با ارائه نامه‌ای با نام همه اعضای کابینه‌اش، پستش را ترک کرد.
به گزارش سایت «العالم»، وزیر بهداشت لبنان که دیروز به همراه شماری از وزرا در مقر نخست وزیری حاضر بود، در پایان جلسه استعفای دولت را اعلام کرد و مهر تأییدی بر شایعات پایان دوره 7 ماهه نخست وزیری «دیاب» زد.  
فشارها بر نخست وزیر لبنان از شنبه و آغاز اعتراض‌ها شروع شد. پس از آن او با دومینوی استعفا در کابینه‌اش مواجه شد که با استعفای وزیر اطلاع‌رسانی شروع شد و پس از او وزیر محیط زیست، وزیر دادگستری و... نیز استعفای خود را به نخست وزیر یا تقدیم کردند یا از احتمال آن سخن گفتند. این سناریو در پارلمان نیز همزمان کلید خورد  و تا پایان دومین روز اعتراضات دست کم 9نماینده از سمت خود کناره‌گیری کردند. اما این استعفاها برای مردم معترض و خشمگین لبنان که تحت فشار شدید اقتصادی و کاهش بی سابقه ارزش پول ملی این کشور، شرایط دشواری برای زندگی دارند، کافی نبود و همچنان در لحظه لحظه تظاهرات کناره‌گیری همه اعضای دولت و حتی شخص رئیس جمهوری را فریاد ‌زدند.
به گزارش «فرانس پرس»، گرچه یک سوی فشارها بر دولت از سوی برخی از احزاب داخلی و صدها معترضی بود که از اوایل هفته مسیرهای منتهی به پارلمان لبنان را اشغال کرده و گاهی در درگیری با نیروهای ضدشورش مجروح نیز شده بودند، اما سوی دیگر این پل معلق برای سیاستمداران لبنانی را همتایان خارجی‌شان برایشان به حرکت درآورده بودند. به طوری که در پایان نشست مجازی همیاری لبنان که رئیس جمهوری فرانسه با میزبانی مشترک سازمان ملل برگزار کرده بود و حدود 300 میلیون دلار نیز برای کمک به مردم لبنان جمع‌آوری شد، شرکت کنندگان خواستار اصلاحات سیاسی در این کشور مطابق با خواست مردم آن شدند.
دومین روز اعتراضات
انفجار مهیب بیروت که بالای 150 کشته و بیش از 6 هزار مجروح و حداقل 60 مفقود بر جای گذاشت آتش خشم مردم معترض را بار دیگر شعله ور کرده است. به طوری که با وجود همه تدابیر امنیتی در روز نخست هفته، روز یکشنبه نیز مسیرهای منتهی به پارلمان و کاخ ریاست جمهوری مملو از جمعیتی بود که بر فساد سیاسی و مشکلات اقتصادی معترض بودند.
پلیس برای متفرق کردن معترضان مجبور به پرتاب گاز اشک‌آور شد اما مردم حاضر به عقب‌نشینی نبودند و با بستن مسیرها با پرتاب سنگ به سمت مأموران امنیتی همچنان بر خواسته خود تأکید می‌کردند. «فرانس پرس» نوشت؛ در حالی که کابینه برای تشکیل جلسه در کاخ «بعبدا» آماده می‌شد، شماری از معترضان با در دست داشتن آتش قصد ورود به ساختمان پارلمان را داشتند و تصاویر تلویزیونی صحنه‌هایی از ورود مردم به وزارتخانه‌های مسکن و راه را نشان می‌دادند.
در همین حال اما دومین روز اعتراضات همه‌اش صحنه اعتراض و درگیری نبود. به نوشته «یورو نیوز» شماری از مردم با روشن کردن شمع یا چراغ قوه‌های موبایل‌هایشان هم اعتراض‌شان را اعلام کردند و هم یاد کشته‌های انفجار سه شنبه گذشته بیروت را گرامی داشتند.
جبهه قدرتمند احزاب
انفجار بندر بیروت خشم فروخفته احزاب را نیز برانگیخته بود. به طوری که «دویچه وله» نوشت؛ «بشاره بطرس الراعی»، رهبر کلیسای مسیحیان مارونی که در کنار احزاب سنی و شیعه از گروه‌های قدرتمند لبنان به شمار می‌رود، در واکنش به استعفای جمعی از وزرا و نمایندگان مجلس گفت: «استعفای چند نفر کافی نیست. همه اعضای دولت اگر نمی‌تواند برای بهبود شرایط کشور کاری کنند باید کنار بروند.»
همچنین به نوشته «ایسنا»، «اسکای نیوز» نیز از درخواست فراکسیون «اللقاء الدموقراطی» به ریاست «ولید جنبلاط»  برای استعفای دولت لبنان و تشکیل دولتی «بی طرف» خبر داده بود.
آنچه مسلم است انفجار بندر بیروت با خسارت تقریبی 15 میلیارد دلاری، وضعیت لبنان را بیش از پیش وخیم کرده است. گرچه به باور تحلیلگران به نظر می‌رسید کمک‌های خارجی می‌تواند اندکی از این بحران اقتصادی بکاهد اما طبق بیانیه سازمان ملل که مداخله دولت‌های خارجی مانند فرانسه در آن مشهود است؛ کمک‌های بین‌المللی تنها به سازمان‌های مردم نهاد و دفاتر این سازمان در لبنان تحویل خواهد شد و در اختیار دولت قرار نمی‌گیرد.
 فرافکنی خارجی علیه دولت لبنان
به نوشته «فرانس پرس»، نخستین سنگ فرافکنی خارجی علیه دولت را در اوج اعتراضات اخیر، «امانوئل مکرون» بر ویرانه‌های بندر بیروت پرتاب کرد. زمانی که گفت؛ حاضر نیست چک سفید امضا به سیستم ناکارآمد بدهد. پس از آن شماری از معترضان که مدعی بودند دولت در جریان تحقیقات برای روشن شدن ابعاد فاجعه ممکن است اشتباهات خود را نادیده بگیرد خواستار تشکیل کمیته تحقیق خارجی شدند اما «میشل عون»، رئیس جمهوری لبنان آن را نپذیرفت و تحقیقات توسط کارشناسان دولت ادامه یافت.
در همین حال به نوشته «الجزیره»، «دونالد ترامپ» نیز از این معرکه غافل نماند و به نشانه همراهی معترضان لبنانی خواستار انجام تحقیقات شفاف درباره فاجعه انفجار بندر بیروت شد. این در حالی بود که به نوشته «ایسنا» به نقل از «روزنامه عربی 21» با پایان مهلت کمیته تحقیقات، با بازداشت 23 نفر، گزارش کامل این حادثه صبح دیروز تحویل دبیرخانه شورای وزیران کابینه نخست وزیری شده است. قرار بود جلسه هیأت دولت روز دوشنبه برای بررسی این نتایج همزمان با جلسه فرماندهان امنیتی در دستگاه قضایی لبنان برگزار شود که با توجه به شرایط پیش آمده و تصمیم جدید وزرای کابینه این کشور، تشکیل این جلسه در‌ هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

رئیس جمهوری روز گذشته در پنجاه و سومین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه که با حضور رؤسای قوای مقننه و قضائیه، اعضای ستاد اقتصادی دولت و نمایندگان قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی برگزار شد، با اشاره به ضرورت حفظ انسجام و همگرایی قوای سه‌گانه در راستای حل و فصل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم و مقابله با تحریم و توطئه دشمنان، تأکید کرد: دولت با همکاری قوای دیگر، به دنبال گشایش در اقتصاد و معیشت مردم است و نخواهیم گذاشت توطئه دشمنان به ثمر بنشیند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی افزود: باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی و اقدام کنیم تا مردم شریف ایران حس کنند مجموعه نظام برای حل مشکلات اقتصادی و معیشت آنان در تلاش هستند و این موضوع در شرایط خاص و پیچیده اقتصادی امروز کشور، بسیار حائز اهمیت است.
رئیس جمهوری ادامه داد: عبور از شرایط پیچیده‌ای که شیوع بیماری کرونا و تحریم دشمنان بر کشور تحمیل کرده، نیازمند اتخاذ تدابیر و سیاست‌هایی است که بتواند گشایش‌هایی را در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ایجاد کند و در این راستا هر سه قوه در کنار هم با وفاق و همگرایی تلاش می‌کنند. روحانی با بیان اینکه امروز دشمنان علاوه بر تحریم و اعمال فشار، به دنبال سیاه‌نمایی و ایجاد یأس، ناامیدی و دلسردی نسبت به آینده در میان مردم بوده و می‌خواهند با شایعه‌پراکنی؛ اختلاف و چنددستگی میان مسئولان را به جامعه القا کنند، گفت: همه مسئولان باید در گفتار و رفتار خود مراقب و هوشیار باشند تا بتوانیم توطئه دشمنان را خنثی کرده و امید و نشاط را در جامعه گسترش دهیم.
رئیس جمهوری با بیان اینکه سران سه قوه و دیگر مسئولان از پیشنهادها، انتقادات و راهکارهای همه متخصصان، کارشناسان و فعالان اقتصادی در مسیر بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی مردم استقبال می‌کنند، اظهار کرد: بر‌اساس تجربه سال‌های گذشته بویژه دو سال و نیم اخیر مقابله با تحریم و جنگ اقتصادی دشمن، مطمئناً با اتکا به توانایی‌ها و ظرفیت‌های موجود در کشور و حفظ انسجام و وحدت می‌توانیم از این مشکلات عبور کنیم.
در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، پیشنهاد مطرح شده از سوی ستاد اقتصادی دولت برای مقابله با تحریم نفتی و هدایت نقدینگی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و ضمن استقبال از این طرح، تصمیمات لازم برای نهایی شدن آن اتخاذ شد.

گروه سیاسی/ «اعضای شورای امنیت در معرض آزمونی بزرگ در قبال فشارهای رژیم امریکا قرار دارند.» این سخن محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری ناظر بر جلسه‌ای است که گفته شده امروز در شورای امنیت سازمان ملل و به منظور بررسی قطعنامه ضد ایرانی امریکا برگزار خواهد شد.
به گزارش ایرنا، قطعنامه پیشنهادی امریکا برای تحریم تسلیحاتی ایران و اعمال شدیدترین مقررات بر آن که به نوعی اعلان جنگ علیه ایران محسوب می‌شود، روز گذشته به شورای امنیت ارائه شده و اعضا هم ۲۴ ساعت فرصت خواهند داشت تا نظر خود را درباره آن به صورت ایمیلی اعلام کنند. ۱۴ عضو شورای امنیت رویکرد مثبتی به این قطعنامه ندارند و درخواست برگزاری نشست نداده‌اند و تنها خواهان رأی‌گیری هستند.از این رو، کسی درباره آن صحبت نخواهد کرد و در جلسه بعدی شورا، رئیس دوره‌ای تنها به قرائت آرا می‌پردازد.
بر اساس قرارداد برجام، تحریم‌های تسلیحاتی ایران در 27مهرماه همین سال به پایان می‌رسد و کاخ سفید از چند ماه پیش اقدامات و تلاش‌های گسترده‌ای را کلید زده تا مانع از دستیابی تهران به این مزیت برجامی خود شود. بر همین اساس دولت امریکا خواستار تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران شده و پیش‌نویس قطعنامه‌ای را نیز در همین باره آماده کرده است. پیش از این خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک خود گزارش داده بود که شورای امنیت این درخواست امریکا و در حقیقت قطعنامه پیشنهادی آن را رد خواهد کرد.
به نوشته این رسانه، حتی کار به استفاده از حق وتوی چین یا روسیه هم نخواهد رسید. با این حال پیش از این دولت‌های چین و مسکو در اظهار نظرهای رسمی مخالفت خود با این اقدام امریکا را اعلام کرده‌اند و به نظر می‌رسد در صورت لزوم برای جلوگیری از تصویب قطعنامه امریکایی، از حق وتوی خود نیز استفاده کنند. حالا ناظر بر همین اتفاق است که محمود واعظی در توئیتی نوشت: «اعضای شورای امنیت در معرض آزمونی بزرگ برای نشان دادن استقلال رأی خود و واکنش منفی در قبال فشارهای رژیم امریکا برای تحمیل اراده‌اش علیه ایران و نقض قطعنامه ٢٢٣١ و فروپاشی برجام قرار دارند.»
سخنگوی وزارت خارجه هم دیروز در نشست خبری خود در همین باره گفت: در این مقطع حساس هوشیاری لازم است که اعضای دائم و غیردائم شورای امنیت مواظبت کنند در دامی که امریکا برای شورای امنیت و سازوکارهای بین‌المللی پهن کرده نیفتند و امیدواریم این حرکت امریکا با توجه به هوشیاری و درایتی که در رهبران کشورهای مستقل دنیا وجود دارد و رایزنی که ایران با کشورهای مستقل صورت داده، مجدداً ناکامی دیگری را برای امریکا رقم بزند. سید عباس موسوی با بیان اینکه امریکایی‌ها با استفاده از ابزار شورای امنیت، علیه خود این شورا اقدام می‌کنند، اظهار داشت: احساس می‌کنیم این هوشیاری در بین اعضای دائم و غیردائم شورای امنیت وجود دارد که متوجه باشند روند یکجانبه‌گرایی امریکا، شورای امنیت و این سازوکار بین‌المللی را به چه سمتی دارد می‌برد. وی ادامه داد: به نظر نمی‌رسد امریکایی‌ها در کارزار جدیدی که علیه ما راه انداخته‌‌اند، موفق بشوند و احتمال می‌دهم ناکام بمانند و همینطور کشورهای عضو شورای امنیت مراقبت خواهند کرد که امریکایی‌ها بار دیگر از شورای امنیت
سوءاستفاده نکنند.
مجید تخت روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل هم روز دوشنبه در توئیتی نوشت: « امریکا برای جلب حمایت از قطعنامه غیرقانونی خود برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، که ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است، به ایران هراسی و تهدید متوسل شده است. شورا می‌بایست –دوباره- زورگویی و یکجانبه گرایی را همان طور که هنگام معرفی این قطعنامه توسط امریکا نشان داد، رد کند.» «هیل»، پایگاه خبری کنگره امریکا  هم نوشته که اگر پیش‌نویس قطعنامه امریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شکست بخورد، دولت امریکا تهدید کرده که سراغ فعال کردن مکانیسم ماشه خواهد رفت. این حرکت به معنای مرگ توافق هسته‌ای با ایران است. این در حالی است که این حرکت آینده اتحاد میان امریکا و متحدانش که همچنان به حمایت از برجام ادامه می‌دهند را به چالش می‌کشد.  به گزارش ایلنا، «ایلهان گلدنبرگ» کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه در این باره به هیل گفته است: ترامپ می‌داند تمدید تحریم‌های تسلیحاتی بی‌نتیجه است، اما مهم این است که  آنها از طریق آن سعی در فعال کردن مکانیسم ماشه و از بین بردن هر آنچه از برجام باقی مانده، دارند. «تریتا پارسی»، کارشناس مسائل سیاسی و نایب رئیس مؤسسه کوئینسی نیز در این باره گفته: اعضای برجام خواستار لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیستند اما آنها معتقدند که  در حقیقت امریکا به دنبال مرگ برجام است. به نوشته پایگاه خبری کنگره امریکا، سایر دیپلمات‌های اروپایی نیز بر تعهد خود بر برجام و مخالفت با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی تأکید دارند.
حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان پیش از این از نامه هشدا‌رآمیز ایران به سران ۱+۴ در صورت بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی ایران خبر داده است. روحانی در جلسه هیأت دولت هشدار داده بود: «لغو تحریم تسلیحاتی، جزو لاینفک برجام است. اگر تحریم تسلیحاتی روزی بخواهد تحت هر عنوان با هر بیان و با هر مکانیزمی برگردد، پاسخ ما همانی است که من در نامه‌ای به سران ۱+۴ در پاراگراف آخر نوشتم و سران خوب می‌دانند که جواب ما آن روز چه خواهد بود و آنها می‌دانند چنین خطایی چه عواقب وخیمی برای آنها دارد.»
نامه دبیرکل، موضع شورای همکاری خلیج فارس نیست
روز دوشنبه نامه‌ای به امضای دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس در حمایت از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران منتشر شد که با استقبال و حمایت مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا روبه‌رو شد. پمپئو مدعی شد: نامه شورای همکاری خلیج فارس به شورای امنیت سازمان ملل و درخواست برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران یک بیانیه شجاعانه بود.  امریکا این هفته پس از سال‌ها دیپلماسی برای تمدید تحریم تسلیحاتی (پیش‌نویس) قطعنامه‌ای را ارائه خواهد کرد. شورای امنیت باید بین مسلح کردن تروریست‌ها و ایستادن در کنار خلیج فارس یکی را انتخاب کند.به ادعای وی،  کشورهای منطقه از  خلیج فارس تا اسرائیل حامی تمدید تحریم تسلیحاتی هستند. برای تک تک‌شان عمیقاً اهمیت دارد. عرب‌ها و اسرائیلی‌ها یکصدا هستند و شورای امنیت باید به آنها گوش کند.
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان اما این نامه را بازتاب دهنده مواضع همه کشورهای عضو این شورا ندانست. سید عباس موسوی گفت: «بر اساس منابع موثق که نمی‌توانم نام ببرم، اطلاع یافتیم برخی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس از مفاد نامه‌ای که به نام کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در روز یکشنبه از طرف دبیرکل امضا و به کشورهای عضو شورای امنیت داده شده، اطلاعی نداشتند و به نظر ما این نامه‌ای که دبیرکل شورا ارسال کرده، نظر همه اعضای شورای همکاری خلیج فارس نیست.»  وی افزود: ما همیشه اعلام کردیم با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به دنبال همکاری منطقه‌ای هستیم و ابتکار صلح هرمز هم مبتنی بر همین رویکرد بوده است.
دیروز نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم  از موضعگیری وزیر امور خارجه امریکا درباره نامه دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس به شورای امنیت و درخواست برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران انتقاد کرد. به گزارش ایسنا، میخائیل اولیانوف در پیامی توئیتری نوشت: اظهاراتی غیر قابل انتظار: تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران «پس از سال‌ها دیپلماسی.» چه جور دیپلماسی‌ای؟ سیاست فشار حداکثری ارتباط کمی به دیپلماسی دارد.

شیما جهانبخش
خبرنگار
«روز اولی که به این محله آمدم همه چیز به نظرم زشت می‌آمد. کوچه تنگ و تاریک، دیوارهای سیاه و دلگیر، جوی‌های پر از موش و زباله، کارگاه‌های پر سر و صدا، شب‌های ناامن و... همه و همه دست به دست هم داده بودند تا اینجا به نظر من زشت ترین محله شهر باشد اما چون چاره‌ای نداشتم تصمیم گرفتم خودم کاری کنم تا از شر همه زشتی‌ها راحت شوم. خیلی زحمت کشیدم تا محله‌ام را آباد و کوچه‌ام را به سبزترین کوچه شهر تبدیل کنم. اوایل حتی خجالت می‌کشیدم فامیل را به خانه‌ام دعوت کنم اما الان با افتخار میزبان استاندار، شهردار، مسئولان و حتی گردشگران خارجی هستم.» اینها بخشی از حرف های «سمیرا نجاتی» مدیر مجموعه بین‌المللی کوچه و حیاط سبز شیراز است که به کمک همسرش با استفاده از وسایل بازیافتی توانسته این کوچه را در سطح کشور و حتی جهان به شهرت برساند.
نجاتی که عقیده دارد هر شهروند باید شهردار کوچه و محله خود باشد از روزهایی می‌گوید که تازه به این کوچه آمده بود:  11سال پیش با همسرم تصمیم گرفتیم خانه‌ای کوچک بخریم اما چون بودجه کمی داشتیم مجبور شدیم به محله‌های پایین شهر بیاییم. بعد از کلی جست و جو توانستیم در منطقه نهضت سوادآموزی (ده پیاله) در کوچه 15، خانه‌ای کوچک بخریم. خانه را خریدیم اما اصلاً نمی‌شد اسم خانه را روی آن گذاشت. کم کم شروع کردیم به بازسازی؛ 3 سال طول کشید تا توانستیم خانه را رو به راه کنیم اما باز هم کوچه خیلی توی ذوق می زد. اطراف مان پر بود از کارگاه‌های نجاری و سوله‌های خالی که به خاطر ناامنی محله کسی جرأت نمی‌کرد نمایشگاه یا کارگاهی در آن برپا کند. هر کسی که به خانه ما می‌آمد می‌گفت محله خیلی بد است خانه را عوض کنید.
 این بانوی خوش ذوق ادامه می‌دهد: دیدم 3 سال است کسی کاری برای تمیزی کوچه نمی‌کند و اگر 100 سال هم بگذرد وضع همین است پس خودم دست به کار شدم. علاقه زیادی به گل و گیاه داشتم برای همین به همسرم پیشنهاد دادم تا برای بهتر شدن وضعیت چند گلدان بزرگ بخریم و سر کوچه بگذاریم. پول کافی نداشتیم و بعد از یک ماه توانستیم با پس‌انداز این گلدان ها را بخریم اما عمر این خوشی خیلی کوتاه بود؛ صبح نشده گلدان‌ها را دزدیده بودند. خیلی ناراحت شدم اما کوتاه نیامدم. فردای آن روز، نامه نگاری به شهرداری، اداره برق و بقیه سازمان‌ها را شروع کردم. خلاصه این پیگیری‌ها جواب داد و کوچه آسفالت و تیرهای برق تعمیر شد و این کوچه تازه شبیه یک کوچه عادی شد.
حالا نوبت ما بود کاری بکنیم. این بار تصمیم گرفتم از وسایل دورریختنی و بازیافتی گلدان درست کنم که ارزش دزدیدن نداشته باشد. حدود 10 گلدان با استفاده از لاستیک‌های دور ریختنی و قوطی‌های نوشابه درست کردم و با کمک همسرم در کوچه نصب کردیم. دیوارها را رنگ زدیم واز هر چیز دور ریختنی برای زیباترکردن کوچه استفاده کردیم. هیچ کس به کمک ما نیامد اما ناامید نشدیم. تصمیم گرفته بودیم این کوچه مرده را زنده کنیم. یک بار 2 بشکه از کنار خیابان پیدا کردیم و روی آن را به شکل عروس و داماد نقاشی کردیم و سر کوچه گذاشتیم. چند وقت بعد عکس آن را در اینستاگرام دیدم. هیچ وقت عکاس را پیدا نکردیم اما این کار او خیلی ما را امیدوار کرد.
2 سال از شروع کارمان می‌گذشت که یک بار به طور اتفاقی خبرنگاری که گذرش به محله ما افتاده بود و کوچه متفاوت ما را دیده بود به سراغمان آمد ومصاحبه‌ای با ما انجام داد. از آن روز به بعد توجه‌ها به سمت کوچه ما جذب شد وهمه مشتاق دیدن کوچه ما شدند، حتی پای مسئولان نیز به این کوچه باز شد و با همکاری نهادهای مرتبط توانستیم کوچه را به ‌نام «کوچه سبز شیراز» ثبت کنیم و کارمان را توسعه دهیم.
نجاتی می‌گوید: زمانی که معروف شدیم دست از کار نکشیدیم. پا را از کوچه فراتر گذاشتیم و به خیابان رفتیم و خیابان را نیز تزئین کردیم و نمای زیبایی به آن دادیم. اوایل حدود ۲۰ تا ۳۰ گلدان در کوچه داشتیم اما حالا بعد از گذشت ۴ سال بیش از ۳ هزار گلدان داریم که ۴۰ مورد آن  که از مواد بازیافتی به طور خاص برای این کوچه طراحی شده و در گوگل نیز به‌ نام کوچه سبز ثبت شده است. برای پیدا کردن وسایل بازیافتی از خانه خودم و اقوام درجه یک شروع کردم اما کم کم با مراجعه به آپاراتی‌ها و تعویض روغنی‌ها از آنها هم لاستیک می‌گرفتم و گلدان درست می‌کردم. حالا دیگر همه مرا می‌شناسند واغلب وسایل بازیافتی را برایم می‌آورند. هر سال عید من در پیج اینستاگرام از تمام همشهریان می‌خواهم وسایل بازیافتی و دور ریز خانه‌شان را به ما بدهند تا بتوانیم برای زیبایی کوچه از آن استفاده کنیم.
حتی با ادارات استان نیز مکاتبه داشته واز آنها خواسته‌ایم وسایل دور ریز را که فکر می‌کنند ما می‌توانیم از آن استفاده کنیم  به ما بدهند،مثلاً چند وقت پیش اداره برق ۲۰۰ لامپ سوخته را به ما داد و به‌عنوان گلدان از آن استفاده کردیم.
کارآفرینی با آراستن کوچه
 او که در حال حاضر مدیر آموزشی مدارس شیراز است و برای کودکان کلاس‌های کارآفرینی، آموزش استفاده بهینه از مواد بازیافتی، زیبا‌سازی سیما و منظر شهری برپا می‌کند، می‌گوید: ایده‌ای کوچک ما را به‌عنوان کارآفرین و شهروند نمونه شیراز معرفی کرد و در حال حاضر بهترین فضای شهری شیراز به کوچه ما اختصاص دارد پس باید باور کنیم برای داشتن شهری زیبا باید از خودمان شروع کنیم.
درست است من به‌عنوان کارآفرین نمونه انتخاب شده‌ام اما شکل کارآفرینی در کوچه ما متفاوت است. ما هیچ کاری برای خودمان ایجاد نکرده‌ایم اما با زیباسازی محله مان باعث شده‌ایم سوله‌هایی که همیشه خالی و محل تجمع خلافکارها بودند به کارگاه‌های کارآفرینی تبدیل و بیش از 230 نفر در این کارگاه‌ها مشغول کار شوند. از سوی دیگر رفت و آمد گردشگران هم باعث شده در حال حاضر بهترین نمایشگاه‌های مبل در این محله برگزار‌شود.
او ادامه می‌دهد: کسی در این راه به ما کمک نکرد. فقط با رایزنی‌هایی که با شهرداری داشته‌ام تمام دیوارهای کوچه و خیابان را کاهگلی کرده و توانسته‌ایم از آب غیر شرب برای آبیاری گیاهان استفاده کنیم. روزانه بیش از 3 تا 4 ساعت را مشغول رسیدگی به گیاهان هستم اما با برنامه‌ریزی که دارم توانسته‌ام به کارهای دو فرزندم و کلاس‌های آموزشی نیز رسیدگی کنم. در حال حاضرمیهمانان زیادی از سراسر کشور و حتی کشورهای دیگر برای بازدید کوچه ما می‌آیند اگر مسئولان گردشگری استان کمی با من همکاری کنند می‌توانیم کار بزرگی انجام دهیم.
نکته‌ای که خیلی مرا ناراحت می‌کند این است که هنوز هم عده‌ای سنگ جلوی پای ما می‌اندازند. گلدان‌ها را می شکنند، دیوار‌ها را خراب می‌کنند و... اما بارها گفته‌ام ما با این چیزها شانه خالی نمی‌کنیم. عقیده دارم که تنها قسمت‌های شمال شهر نباید آباد باشد و ما به اصطلاح پایین شهری‌ها باید خودمان کاری کنیم که محیط زندگی‌مان نمونه باشد.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی دیروز در رابطه با شبهات مطرح شده درخصوص خانه‌های خالی متعلق به نظام بانکی اعلام موضع کرد و گفت: این امر فرافکنی و نادرست است. براساس بررسی‌های به عمل آمده و اذعان مدیران عامل بانکها، تعداد خانه‌های خالی متعلق به بانک‌ها کمتر از 10 هزار ملک است و به 30 بانک تعلق دارد . علاوه بر این خانه‌های موجود شامل خانه‌های خالی نمی‌شود بلکه تملیکی و عمدتاً برای فروش است. همتی ضمن تأکید بر این موضوع عنوان کرد که بسیاری از این موارد خانه مسکونی نیست و کاربری‌های دیگری دارد و بسیاری از آنها مربوط به سالیان گذشته است. وی گفت: بنابراین درست نیست که در موضوع بیش از دو میلیون خانه خالی در کل کشور، با طرح چند هزار واحد که بخشی از آن نیز املاک بر اساس عقد اجاره به شرط تملیک به نام بانکهاست، بانک‌ها را متهم کنند. این در حالی است که محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی در همین رابطه دیروز به ایسنا گفت: برای خانه‌های خالی در تملک دستگاه‌های دولتی و بانک‌ها ضرایب مالیاتی دو برابر در نظر گرفته شده است. به گفته وی مهم‌ترین هدف طرح مالیات بر خانه‌های خالی این است که این واحدها وارد بازار مصرف شود. حال فرقی نمی‌کند که خانه‌ها متعلق به افراد حقیقی یا دستگاه‌های دولتی و بانک‌ها باشد. پیشتر رئیس اتحادیه مشاوران املاک به ایلنا گفته بود: طبق آمار رسمی، دو میلیون و 500 هزار واحد خالی در کشور وجود دارد و اجرای قانون مالیات از این واحدها هر روز به بهانه‌ای به تأخیر می‌افتد، این خانه‌های خالی متعلق به افراد خاص، بانک‌ها و شرکت‌های دولتی است. به گفته وی این خود بخشی از تخلفات بانک‌هاست که برخلاف قانون بانکداری وارد حوزه تولید یا ساخت‌وساز یا بعضاً خرید و فروش شد‌ه‌اند.

محمد محمدی سدهی
خبرنگار
نوزدهمین دوره مسابقات لیگ برتر فوتبال در حالی به ایستگاه پایانی نزدیک می شود که سرخپوشان پایتخت جشن چهارمین قهرمانی شان را برپا کردند و جام را بالای سر بردند. پرسپولیسی ها که در 3 سال گذشته با برانکو به افتخارات زیادی دست یافته بودند، امسال با گابریل کالدرون و یحیی گل محمدی مجدداً قهرمان لیگ شدند. بی شک یکی از دلایل قهرمانی سرخ ها حضور دو دروازه بان سطح اول در چارچوب دروازه بود. علیرضا بیرانوند که به تازگی به تیم آنتورپ بلژیک پیوسته و بوژیدار رادوشوویچ که در چند بازی جانشین بیرانوند شد عملکرد خوبی داشت. کیفیت خوب این دو دروازه بان یکی از عوامل مهم قهرمانی های پرسپولیس در 4 دوره لیگ برتر است.
داوود فنایی، مربی دروازه بان های پرسپولیس در خصوص قهرمانی پرسپولیس به خبرنگار «ایران» گفت: «قهرمانی پرسپولیس در لیگ برتر کاملاً لذت بخش بود و این قهرمانی حاصل تلاش 2 تیم از کادر فنی (تیم کالدرون و تیم گل محمدی) است. پرسپولیس طی این سال ها به شرایط خوبی رسیده است و قطعا می توانیم با امکانات بهتر و بازیکنان باکیفیت این قهرمانی را تکرار کنیم، البته کار سختی است اما پیش نیاز آن، تلاش و همدلی کل مجموعه پرسپولیس است که ان شاالله این تلاش و همدلی ادامه یابد. زمانی که در پرسپولیس بازی می‌کردم 4 قهرمانی لیگ و حذفی آوردم و دو سومی آسیا هم به دست آوردم که حس خوبی بود و امیدوارم در کسوت مربیگری هم این جام ها را کسب کنم.»
او در خصوص شرایط پرسپولیس برای تکرار قهرمانی در فصل آینده لیگ برتر افزود: « پیشگو نیستم اما می دانم که برای رسیدن به قهرمانی در فصل آینده نیازمند این هستیم تا برخی از امکانات مهیا شود،البته رسیدن به این موضوع سخت است و باید خیلی بیشتر تلاش کنیم تا بتوانیم این قهرمانی ها را فصل آینده هم تکرار کنیم. امیدوارم که سال آینده بتوانیم هم بازیکنان را حفظ کنیم و هم بازیکنان جدید باکیفیتی به تیم اضافه کنیم تا این مسیر قهرمانی را کماکان ادامه دهیم.»
مربی دروازه بان های پرسپولیس ادامه داد: «امسال فصل سختی برای پرسپولیس بود و کار پرسپولیس با وجود غیبت هواداران سخت شده بود. متاسفانه کرونا باعث شد تا هواداران مان غایب باشند و بازی های ما سوت و کور شود بخصوص در جشن قهرمانی که غیبت هواداران مان کاملاً احساس شد. پرسپولیس تیمی است که با هواداران اش زنده است.»
فنایی در خصوص عملکرد دروازه بان های پرسپولیس در لیگ نوزدهم اظهار داشت: «پرسپولیس چند سالی است که 2 دروازه بان قابل اعتماد (بیرانوند و رادوشوویچ) دارد و این دو دروازه بان  طی این سال ها رفاقت و رقابت خوبی با هم داشتند و این موضوع موجب شد تا پرسپولیس در این چند سال از این ناحیه خیالش راحت باشد؛همه دیدند که پس از رفتن بیرانوند به اروپا، رادو عملکرد خوبی داشت.»  
او در خصوص گلی که رادوشوویچ در بازی با ذوب آهن دریافت کرد، افزود: «بی شک رسانه ها به رادوشوویچ استرس دادند و گلی که رادو در بازی با ذوب آهن خورد نتیجه همان استرس بود. او روحیه بالایی دارد و همیشه در تمرینات با همین روحیه بالا تمرین می کند. رادو گلر خوبی است و در این سال ها به پرسپولیس کمک کرد و قطعاً می تواند سال آینده هم به پرسپولیس کمک کند. شک نکنید رادو در بازی بعدی عملکرد بهتری خواهد داشت و می تواند جزو بهترین ها باشد.»
مربی دروازه بان های پرسپولیس در خصوص نیاز این تیم به یک دروازه بان دیگر در فصل آینده، گفت: «در حال حاضر رادو شرایط خوبی دارد و عملکرد او در بازی های اخیر نشان داد که می تواند سنگربان شماره یک پرسپولیس باشد اما ما یک دروازه بان خوب دیگر هم
می خواهیم و امیدوارم که بتوانیم یک دروازه بان خوب جذب کنیم. در حال حاضر دروازه بان های خوبی در لیگ برتر حضور دارند که می توانند فصل بعد در پرسپولیس باشند.»
فنایی در خصوص حضور پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا بیان داشت: « لیگ قهرمانان همیشه برای تیم های ایرانی سخت است چرا که تیم های حاشیه خلیج فارس همیشه برای لیگ قهرمانان برنامه دارند و بازیکنان خوبی به جمع خود اضافه می کنند. پرسپولیس باید برای لیگ قهرمانان تقویت شود.»
 علیرضا بیرانوند چند روزی است که در تمرینات تیم آنتورپ بلژیک حضور دارد و در روزهای گذشته «پائول قیزنس»، رئیس باشگاه آنتورپ به تمجید از شیرجه های دروازه بان تیم ملی پرداخت. مربی دروازه بان های پرسپولیس در این خصوص افزود: «بیرانوند دروازه بان شماره یک تیم ملی ایران است و شیرجه های او حرف ندارد. او چند سال برای پرسپولیس زحمت کشید و عملکرد خوبی داشت. برای بیرانوند آرزوی موفقیت داریم و امیدواریم علیرضا در فوتبال اروپا به خواسته‌هایش برسد. او با تمرین، پشتکار و تمرکز بالا می‌تواند به موفقیت برسد. بیرانوند گلر توانمندی است و پتانسیل پیشرفت را در فوتبال اروپا  دارد.»     

وزیر امور خارجه کشورمان، برجام را تلاشی برای تبدیل حاصل جمع صفر به وضعیت سود برای همه طرف‌ها توصیف کرد و گفت: شرایط جدیدی در حال پدیدار شدن است که این شرایط جدید، گوناگونی منابع و مراکز قدرت است. محمدجواد ظریف در سومین جلسه از برنامه زنده اینستاگرامی (LIVE) که در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد، مشروعیت را یکی از منابع مهم در جهان در حال تحول امروز برشمرد و تلاش‌های امریکا برای ساختن اجماع در کنش‌های خود را ناشی از همین امر دانست. او در همین رابطه تأکید کرد: امروز حتی ایالات متحده نیز برای پیشبرد قطعنامه‌اش در شورای امنیت، دیگران را وادار به حمایت از آن می‌کند. آنان حتی از طرف شورای همکاری خلیج فارس بیانیه‌ای منتشر کردند که اعضای شورا از آن خبر نداشتند.
به گزارش ایسنا، وزیر امور خارجه کشورمان در سخنرانی خود که با عنوان «انتقال قدرت و شرکای جدید در دوره گذار» ایراد شد، با اشاره به دوران انعقاد برجام گفت: در آن زمان داشتیم به بازی مجموع منفی می‌رسیدیم. اما ما در آن بازه کوتاه تاریخی به جای اینکه دو هدف متفاوت را ادامه دهیم، یک هدف واحد را انتخاب کردیم؛ ما نه سانتریفیوژهایمان را از کار انداختیم و نه به دیگر کشورها گفتیم که این مسأله ارتباطی به شما ندارد. ما به توافقی رسیدیم که سانتریفیوژهایمان با نظارت‌های لازم، صلح‌آمیز فعالیت کنند.
ظریف ادامه داد: این‌گونه بود که توانستیم یک بازی مجموع منفی را به چیزی تبدیل کنیم که برای همگان سود داشته باشد. امریکا در آن زمان مدعی بود که توانایی‌های هسته‌ای ما را گرفته است، درحالی که ما از اول نیز خواهان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای بودیم.
او با بیان اینکه شرایط جدیدی در حال پدیدار شدن است که این شرایط جدید گوناگونی منابع و مراکز قدرت است، ادامه داد: ما بازیگران قدرتمند جدید و منابع قدرت مختلفی داریم. برخی می‌خواهند با امنیتی کردن مسائل، قدرت نظامی را قدرت حاکم کنند. امریکا از زمان پایان جنگ سرد تلاش کرده تا با امنیتی کردن مسائل از برتری نظامی خود بهره ببرد. قدرت نظامی مهم است اما دیگر قدرت تک قطبی نیست.
ظریف، اقتصاد را عامل تعیین‌کننده دیگر قدرت یک کشور دانست و با بیان اینکه اقتصاد مانند قدرت نظامی تنها عامل تعیین‌کننده نیست، افزود: امروز امریکا دیگر منبع تمام فناوری‌ها محسوب نمی‌شود. در گذشته امریکا منبع فناوری بود و دیگر کشورها تنها از ایالات متحده کپی‌ می‌کردند. امروز تغییری اساسی شکل گرفته است‌. دیگر کشورها علی‌الخصوص چین در زمینه 5G، IoT و هوش مصنوعی دیگر تنها از امریکا کپی نمی‌کنند بلکه خود متخصص تولید این فناوری‌ها هستند.
وزیر خارجه کشورمان، منبع دیگر قدرت را مشروعیت برشمرد و گفت: مشروعیت یعنی مقبولیت یک کشور در جهان و میان مردم خود. این منبع مهمی از قدرت در جهانی است که اطلاعات در آن جهانی شده‌اند. الهام‌بخش بودن خود یک قدرت است. اگر کشوری الهام‌بخش دیگری باشد قدرت‌ مهمی را به‌دست می‌آورد.
ظریف همچنین با بیان اینکه دیپلماسی در طول تاریخ نیز به کشورها قدرت بخشیده است،
اظهار کرد: ما از آن زمانی عبور کرده‌ایم که تنها چند بازیگر حکومت می‌کردند. حتی همان بازیگرها نیز برای به دست آوردن مشروعیت به دیگران نیازمند بودند چراکه یکجانبه‌گرایی باعث مشروعیت نمی‌شود. امریکا حتی زمانی که می‌خواهد اقدام یکجانبه‌ای انجام دهد، سعی می‌کند نشان دهد که اقدامش چندجانبه است.
او با اشاره به اینکه در جنگ علیه کویت امریکا یک ائتلاف جهانی ایجاد کرد، افزود: در این ائتلاف هیچ‌کس کمک نظامی به ایالات متحده نکرد و حتی نیروی برخی کشورها بودند که به حفاظت امریکا نیاز داشتند، اما امریکایی‌ها این کار را کردند چراکه نمی‌توانند مشروعیت را یکجانبه به دست بیاورند.
وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: حتی امروز نیز ایالات متحده برای پیشبرد قطعنامه‌اش در شورای امنیت، دیگران را وادار به حمایت از آن می‌کند. آنان حتی از طرف شورای همکاری خلیج فارس بیانیه‌ای منتشر کردند که اعضای شورا از آن خبر نداشتند.
ظریف این امر را به معنای اهمیت مشروعیت از طریق ائتلاف دانست و گفت: به همین خاطر امروز دیپلماسی در جهان عامل مهمی در قدرت محسوب می‌شود.

بــــرش
برای استرداد پول‌های بلوکه شده از روش‌های مختلف استفاده می‌کنیم

وزیر امور خارجه تهاتر یا خرید کالا را از جمله اقدامات برای استرداد پول‌های بلوکه شده در سایر کشورها عنوان کرد و گفت: برای استرداد پول‌های بلوکه شده مذاکره می‌کنیم و در صورت لزوم از طریق شکایت در دادگاه‌ها این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
به گزارش خانه ملت، «محمدجواد ظریف» با تشریح اقدامات وزارت امور خارجه برای استرداد ارزهای بلوکه شده ایران در بانک‌های کشورهای مختلف گفت: ما برای استرداد پول‌های بلوکه شده کشورمان مذاکره می‌کنیم و در صورت لزوم از طریق شکایت در دادگاه‌ها هم این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه روش‌های مختلفی برای بازگرداندن پول از طریق تهاتر یا خرید از کشورهای مورد نظر وجود دارد، اظهار داشت: انواع روش‌ها طی این چند سال برای بازگرداندن پول‌های کشورمان از دیگر کشورها پیدا شده و ما هم از آنها استفاده می‌کنیم. وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا تاکنون نسبت به بازگرداندن بخشی از مطالبات مالی خود از دیگر کشورها موفق بوده‌ایم، تصریح کرد: در برخی موارد بله،  چند کشور مقداری از پول ما را بازگردانده‌اند.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید

تلفن: 88769075  021  پیامک: 3000451213

نظــــــر مـــردم

با ایجاد فاصله گذاری کنکور را برگزار کنیم/ آقای بیدار از مشهد: یکسال است که بچه‌ها و خانواده‌ها زحمت کشیدند و استرس زیادی بر آنها وارد شده و برای کنکور آماده شدند و ما می توانیم کنکور را با فاصله گذاری اجتماعی برگزار کنیم. ما مکان‌های زیادی داریم . مثلاً به جای 5000 مدرسه می توانیم 10000 مدرسه را در اختیار بگذاریم و از معلمان خواهش کنیم کمک کنند . این ویروس کرونا حالا حالاها هست. و این قضیه کنکور را برای سال آینده هم داریم. ما باید فاصله گذاری را حفظ کنیم تا مردم ضرر نکنند.
طرح زوج و فرد خودروها در تهران/ سلیمان بلغار: در حذف طرح زوج و فرد و طرح ترافیک در تهران با خط قرمز کرونایی اختلاف نظر است ولی در مجموع این نکته شامل ذکر است که اگر خودروها معاینه فنی شده باشند و مولد آلودگی هوا نباشند که همینطور هم هست بهتر است که با حذف این طرح خودروها در مناطق ممنوعه تردد داشته باشند و مردم در اتوبوس ، مترو و تاکسی فشرده نشوند.
بعد از 9 سال هنوز مسکن مهر در شیراز را تحویل نداده‌اند/ محمد رضا سلامی: در زمان دولت آقای احمدی نژاد در شیراز ثبت نام مسکن مهر کردم و 23 میلیون تومان هم پول داده‌ام . آن موقع که پول دادیم دلار 1000 تومان بود. 77 سال سن دارم و مستأجر هستم اما نمی‌دانم چرا بعد از این همه سال هنوز ملک را تحویل نداده‌اند. لطفاً مسئولین رسیدگی نمایند.
ممنوعیت بازداشت چند ساعته/ سلیمان بلغار: سال گذشته آقای رییسی ، ریاست محترم قوه قضائیه دستور ممنوعیت بازداشت چند ساعته حتی تا دو روز را تا اخذ سند و ضمانت صادر کردند. با اجرای این حکم ضمن اینکه شخصیت افراد در جامعه حفظ می‌شود، بدگمانی و کینه نیز به جای نمی گذارد.

مصیب نعیمی
مدیر مسئول روزنامه الوفاق
با وقوع فاجعه انفجار سه‌شنبه گذشته در بندر بیروت تحولات سیاسی لبنان وارد مرحله جدیدی شده و قدرت‌های فرصت‌طلب با ایجاد فرآیند سیاسی تبلیغاتی سعی در انحراف افکار عمومی و تغییر مسیر تحقیقات دارند.
ائتلاف امریکایی - صهیونیستی و دیگر همپیمانان اروپایی و برخی رژیم‌های وابسته عرب از لحظه وقوع انفجار روند تبلیغاتی خود را علیه مقاومت گسترش داده و علناً برای کمک به لبنان باج‌خواهی کردند.
هرچند برای دستیابی به علل حادثه باید منتظر نتایج گروه تحقیق و بررسی لبنانی بود که موظف شده ظرف پنج روز به دولت لبنان ارائه کند اما در این فاصله تلاش‌های آشکاری در فروپاشی دولت فعلی که بیش ازچند ماه از عمر آن نمی‌گذرد، شدت گرفته تا قبل از اعلام نتایج تحقیقات به عنوان قربانی ‌عامل بحران ارائه شود. اما تجارب لبنان حکایت از این دارد که  نتیجه سناریوها طبق خواسته طراحان نخواهد بود.
لبنان از  سال ۱۹۷۵ در یک جنگ داخلی ۱۵ ساله درگیر شد ‌و همزمان رژیم اسرائیل فرصت را غنیمت شمرده و در سال ۱۹۸۲ جنوب لبنان تا پایتخت این کشور را اشغال کرد.
طی ۴۰ سال گذشته نیز این کشور کوچک بارها با حملات ویرانگرانه مواجه شد و هزاران شهید در راه مقاومت داد اما هیچ یک از این حوادث خونبار نتوانست لبنان را تجزیه یا سلطه غرب بر آن را بازگرداند. لذا برون‌رفت از بحران فعلی لبنان نیز از طریق قانون اساسی این کشور خواهد بود زیرا انتخاب رئیس‌جمهوری یا پارلمان و تشکیل دولت جدید منحصراً از طریق رفراندوم همگانی باید باشد و هرگونه رفراندوم نیز احزاب ‌گروه‌های مؤثر سهم اساسی خواهند داشت.
دو طیف شناخته شده ٨ مارس و ١٤ مارس که عمده‌ترین کرسی‌های پارلمان را در اختیار دارند، از هم اکنون خود را برای این رقابت آماده می‌کنند. اگر چه می‌دانند برای تشکیل دولت جدید به همه احزاب پرطرفدار نیاز است، حتى اگر این احزاب در تقابل سیاسی با هم باشند.
در این میان آنچه غیر پیش‌بینی‌ است نتیجه تحقیقات انفجار بندر بیروت است که احیاناً همه مسیر‌های سیاسی فعلی را تحت‌الشعاع قرار دهد زیرا علت نگهداری ۷ ساله نیترات آمونیوم قاچاق در بندر که عامل اصلی انفجار است و ‌مخفی شدن مالک کشتی و صاحب این محموله وعوامل انفجار قطعاً گوشه‌های تازه‌ای از این معمای مخوف را آشکار خواهد کرد.
جالب اینکه رسانه رژیم صهیونیستی که سعی داشتند این حادثه را به جنگ خانگی در لبنان تبدیل کنند طی دو روز اخیر از نتایج خطیر آن برای رژیم اسرائیل ابراز نگرانی می‌کنند.

رحمان قهرمانپور
کارشناس مسائل استراتژیک
امریکا در شرایطی برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران خیز برداشته  که روند تحقق یافتن این هدف تا سطح زیادی به موقعیت داخلی ترامپ بستگی دارد. کشورهای اروپایی همانند بسیاری دیگر از کشورها در انتظار نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا هستند. ترامپ در حالی به اروپا جهت همراهی با امریکا برای تمدید تحریم‌ها فشار می‌آورد که نظرسنجی‌های داخلی امریکا که بارها تکرار شده، نشان می‌دهد او موقعیت شکننده‌ای در انتخابات نوامبر خواهد داشت و قاعدتاً هرچه شانس کمتری برای بردن داشته باشد، انگیزه اروپا برای همراهی با طرح تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران کمتر خواهد شد. زیرا اروپا به خوبی واقف است که چنانچه با همراهی امریکا اقدامی علیه ایران انجام دهد، ممکن است باعث یک اتفاق بازگشت‌ناپذیر شود؛ به عنوان مثال احتمال می‌رود ایران به طور کلی از برجام یا «ان پی تی» خارج شود. این اقدام دو طرف را وارد یک فرآیند غیرقابل بازگشت می‌کند و در این صورت آسیبی که متوجه اروپایی‌ها می‌شود، بسیار بیشتر از امریکایی‌ها خواهد بود. از این رو اروپا باید از این گردنه سخت عبور کند. در شرایط کنونی باید منتظر ماند که اروپا چه راهی را در پیش خواهد گرفت؛ آیا طرح تمدید چند ساله و نه نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی را دنبال می‌کند یا تحت تأثیر نظرسنجی‌هایی که در امریکا صورت گرفته، از این سیاست عقب‌نشینی کرده و به نوعی با روسیه و چین همراه می‌شود. هرچند فرضیه نزدیکی آنها به این دو کشور دور از ذهن است ولی دست کم در شرایط کنونی انگیزه آنها برای همراهی با امریکا کمتر شده است. این در حالی است که بر اساس نظرسنجی‌ها که موقعیت ترامپ را متزلزل نشان می‌دهد، اروپا در حفظ مواضع گذشته خود دچار تردید جدی خواهد شد.
بر اساس موقعیت دیگری چنانچه اروپا با مواضع ترامپ همراهی کند و طرح تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با وتوی روسیه و چین به جایی نرسد و سپس نتیجه انتخابات نشان دهد که ترامپ رفتنی شده است، اروپا با رفتن او به سرعت تغییر موضع خواهد داد اما قاعدتاً مواضع پیشین آن پیرامون تحریم‌های تسلیحاتی، روابطش با ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
در این راستا کشورهای عربی همپیمان با امریکا هم خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شده‌اند. موضعگیری دبیر شورای همکاری خلیج فارس مبنی بر درخواست تمدید تحریم ایران در حالی است که این شورا بعد از بحران قطر و محاصره آن دچار دودستگی و شکاف بزرگی شده است؛ طیف قطر، عمان و کویت موضع انتقادی به عربستان دارند و از سوی دیگر قطر در سطوح بالای سیاسی خود در نشست‌های شورا شرکت نمی‌کند. در چنین شرایطی سه عضو دیگر یعنی عربستان، بحرین و امارات به نوعی سیاست‌های اصلی شورای همکاری را هدایت می‌کنند. نامه اخیر دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس به امریکا و درخواست برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در راستای همین اختلافات و انتشار خبر اخیر مربوط به قطر معنادار می‌شود. معلوم شد که عربستان بعد از محاصره قطر از امریکا درخواست حمله به این کشور را داشته و قطر سکوت امریکا را به رضایت تعبیر کرده است. افشای این موضوع بازتاب بسیار بدی برای عربستان در منطقه داشت از این رو مقام‌های این کشور برای انحراف توجهات، دست به بزرگ نمایی تحریم‌های تسلیحاتی ایران زده‌اند. در حقیقت تحولات جاری در این شورا به تلاش‌های مشخص عربستان باز می‌گردد و نه مواضع همه اعضای شورای همکاری خلیج فارس. خاصه آنکه عربستان و امارات به وضعیت مبهم ترامپ در انتخابات امریکا واقف هستند و سعی می‌کنند از فرصت باقی مانده برای تعمیق فشار بر ایران استفاده کنند وگرنه تردیدی وجود ندارد که بیشتر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از خریداران بزرگ تسلیحات نظامی هستند بنابراین حرف آنها مبنی بر اینکه کشور دیگری اجازه خرید تسلیحات نظامی نداشته باشد، در دنیا اعتباری ندارد.

 علی نجفی توانا
حقوقدان
در قوانین کشورهای جهان بر اساس چند معیار به اتباع خارجی تابعیت اعطا می‌کنند، از طرفی در ماده 976 قانون مدنی کلیه ساکنین ایران از پدر و مادر ایرانی و متولد ایران یا کسانی که پدرشان ایرانی است یا کسانی که پدر آنها خارجی است و بعد از رسیدن به سن 18 سال تمام یک سال در ایران اقامت داشته باشند، می‌توانند تابعیت ایرانی بگیرند همچنین زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی داشته باشد و یا هر تبعه خارجی که به مدت پنج سال در کشور سرمایه‌گذاری یا اقامت داشته باشد نیز مشمول تابعیت ایرانی می‌شود، البته افرادی که به امور عام‌المنفعه ایران خدمت یا مساعدت کنند نیز از این مزیت قانونی برخوردار خواهند شد لذا باید متذکر شوم در سال‌های اخیر به تبعیت از برخی کشورهای خارجی کسانی که در ایران سرمایه‌گذاری قابل توجهی داشته باشند، می‌توانند تابعیت ایران را تقاضا کرده و بر این اساس با انجام تشریفات به عنوان تبعه ایران محسوب شوند.
یادآور می‌شوم در ادامه ماده 976 الی 991 سایر تشریفات مربوط به تحصیل تابعیت پیش‌بینی شده است و در عین حال افرادی که تابعیت ایرانی را به‌دست می‌آورند از ورود به برخی مقام و مسئولیت‌های کشور البته با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند، متأسفانه در این قانون با نوعی تبعیض جنسیتی برای فرزندان مادران ایرانی که همسرشان خارجی باشد (برعکس مردان ایرانی که با زنان خارجی ازدواج می‌کنند و دارای فرزند می‌شوند) تا سال گذشته امکان تحصیل تابعیت پیش‌بینی نشده بود و این تبعیض هویتی بویژه برای مادرانی که با اتباع خارجی مانند عراقی و افغان و غیره ازدواج می‌کردند و دارای فرزند می‌شدند کاملاً آزار‌دهنده و خلاف عدالت جنسیتی بود. در آن زمان بیش از هزاران کودک متولد از مادران ایرانی چون پدری خارجی داشتند فاقد هویت و شناسنامه بوده و امکان اخذ تابعیت کشور ما را نداشتند. خوشبختانه این قانون که آیین‌نامه اجرایی آن اخیراً توسط هیأت دولت تصویب شد یک گام بسیار مثبت در جهت رفع تبعیض از فرزندان مادران ایرانی است و حداقل در این خصوص برابری مادر و پدر ایرانی پیش‌بینی شد.
ناگفته نماند آیین‌نامه اجرایی این قانون با تأخیر بیش از یک سال اجرا می‌شود اما این اجازه را می‌دهد که با ارائه مدارک هویتی بتوان برای فرزندان متولد از مادران ایرانی که شوهرانشان خارجی هستند به عنوان یک ایرانی شناسنامه گرفت تا آنها نیز بدین ترتیب از بسیاری از حقوق اجتماعی، اساسی و طبیعی مانند تحصیل در مدارس و سایر حقوق یک شهروند ایرانی برخوردار شوند، طبیعتاً از لحاظ اجتماعی هم ضمن رفع مشکل از بی‌هویتی و رفع تبعیض این امکان فراهم می‌شود که در جهت هدایت بهنگام این کودکان نهادهای عمومی کشور امکان بیشتری داشته باشند و از خیل عظیم کودکان خیابانی فاقد هویت و سربار جامعه جلوگیری به عمل آید.
نکته قابل توجه اینکه در بند 3 ماده 976 قانون مدنی کسانی که در ایران متولد شده و پدر و مادرانشان معلوم نباشند می‌توانند تابع ایران تلقی شوند اما در آن زمان برای طفلی که مادرش ایرانی است و تابعیت ایران را دارد و معلوم است، قانونگذار اجازه اعطای تابعیت نمی‌داد مسلماً این اقدام مثبت مجلس در سال گذشته و دولت در تصویب آیین‌نامه می‌تواند چالش موجود در مورد زنان ایرانی که به همسری مردان خارجی بویژه اتباع آن کشور درآمده‌اند و بعضاً به حال خود رها شده‌اند را برطرف کرد لذا با چنین تدبیری می‌توان افراد فاقد هویت را که در اصل ایرانی هستند رسماً به هویت ایرانی درآورد.