نیو استیتسمن (بریتانیا):
پایانبندی جنگ افغانستان در واقع پرده آخر از نمایش شکست امریکا در رؤیای ملتسازی و تسلط بر جهانی نوین بود. با این حال اگر بپذیریم، اشغالگری امریکا در افغانستان یک تجربه شکست خورده در ملتسازی بود، عقب نشینی آن از افغانستان را باید مواجهه واشنگتن با تغییر جهتی بسیار عظیم در سیاست خارجی این کشور دانست.
لو اکسپرس (فرانسه):
در حالی که تا برگزاری انتخابات فرانسه حدود شش ماه باقی مانده است، یکی از مسئولیتهای رسانههای فرانسوی، تشکیل اتاق فکرهایی برای روشنگری مردم و بررسی مسائلی است که فرانسه به آنها نیاز دارد. این کار باید هر چه زودتر و با کمترین پرده پوشی و سانسور انجام شود، تا بهترین انتخاب در جریان انتخابات صورت گیرد.
ویک (امریکا):
آمارها نشان میدهد، میلیونها امریکایی استعفای خود را از مشاغلی که داشتهاند، اعلام کردهاند. هرچند استعفا از شغل همواره وجود داشته، اما مسأله این است که روند استعفاها در امریکا طوری رو به افزایش است که رکورد خود در تاریخ این کشور را شکسته است و باید درباره دلایل آن واکاویهای لازم انجام شود.
قدرتنمایی «اردوغان» برای غرب
زهره صفاری/ «رجب طیب اردوغان» در واکنش به بیانیه مشترک سفرای 10 کشور غربی برای آزادی «عثمان کاوالا» تاجر و فعال حقوق بشری ترکیهای، دستور اخراج آنها را به وزارت خارجه اعلام کرد.
به گزارش «رویترز»، رئیس جمهوری ترکیه در حالی تصمیم به این اخراج گرفته است که 7 تن از سفرای لیست سیاه او، نمایندگان هم پیمانان آنکارا در ناتو هستند و اخراج آنها میتواند یکی از عمیق ترین شکافهای دوران 19 ساله حاکمیت «اردوغان» با غرب را رقم بزند. در بیانیه مشترکی که دوشنبه گذشته به امضای سفرای کشورهای امریکا، فرانسه، آلمان، کانادا، دانمارک، هلند، نروژ، سوئد، فنلاند و نیوزیلند رسیده بود، سفرای کشورهای غربی خواستار حل و فصل فوری پرونده «کاوالا» و آزادی سریع او از زندان شده بودند. اما این بیانیه از سوی مقامات ترکیه غیرمسئولانه خوانده شد و 10 سفیر به وزارت خارجه احضار شدند. اما واکنشهای داخلی ترکیه به این بیانیه تنها به همین احضار ختم نشد بلکه «اردوغان» در جریان سخنرانی اخیرش در شهر «اسکی شهر» گفت: «من دستورات لازم را به وزیر خارجه دادهام تا سفرای 10 کشور را بلافاصله «عنصر نامطلوب» اعلام کند. آنها باید ترکیه را بشناسند و جایگاه آن را درک کنند. در غیر این صورت باید از کشور بروند.» این دستور اردوغان با سکوت سفارتخانههای امریکا و فرانسه و حتی کاخ سفید همراه شد اما سخنگوی وزارت خارجه امریکا اعلام کرد که درصدد تأیید صحت این گزارش از مجرای وزارت خارجه ترکیه است. به باور یک مقام دیپلماتیک، این تحولات به رغم اینکه اردوغان قرار است هفته آینده با «جو بایدن» همتای امریکاییاش دیدار داشته باشد، میتواند زمینه ساز افزایش تنشها میان ترکیه و غرب شود.
در این شرایط از آنجا که هنوز ابلاغی رسمی برای اخراج دیپلماتها به سفارتهایشان اعلام نشده کشورها محتاطانه عمل کرده و بسیاری از آنها هر گونه اظهار نظر در این باره را به بعد از دریافت ابلاغ رسمی موکول کردهاند. سفارت نروژ نیز ضمن اعلام این موضع گفت: «سفیر نروژ اقدامی را که تضمین کننده اخراجش باشد، مرتکب نشده است بنابراین رفتار ما نسبت به ترکیه در چارچوب دموکراسی و براساس قوانین کنوانسیون حقوق بشر سازمان ملل ادامه خواهد داشت.»
«عثمان کاوالا» تاجر مخالف دولت ترکیه از چهار سال پیش بدون صدور حکمی قضایی به اتهام تلاش برای بی ثبات کردن ترکیه و مشارکت در کودتای نافرجام سال 2016 این کشور در زندان به سر میبرد و تلاشهای دو سال قبل دادگاه حقوق بشر اروپا نیز برای آزادی او ثمری نداشته است.
در این شرایط «دیوید ساسولی»، رئیس پارلمان اروپا معتقد است: «اخراج 10 سفیر نشانههای ظهور دیکتاتوری در دولت ترکیه است اما این امر ما را به هراس نمیاندازد و همچنان بر خواسته خود باقی میمانیم.» به باور تحلیلگران «فایننشال تایمز»، تصمیم اردوغان نه تنها سبب تخریب روابط ساخته شده سالهای اخیر میان ترکیه و واشنگتن و اتحادیه اروپا خواهد شد بلکه میتواند سقوط «لیر» ترکیه را نیز در شیبی تندتر قرار دهد.
این شرایط احزاب مخالف اردوغان را به سمت مسیری مشترک برای برکناری رئیس جمهوری ترکیه و حتی برگزاری انتخابات زودهنگام در سالهای پیش رو متحد و سامان داده است. چراکه احزاب مخالف دولت معتقدند سیستم حاکمیتی ترکیه فضایی را در اختیار اردوغان گذاشته تا از طریق آن بتواند قدرت خود به عنوان یک دیکتاتور را پرورش دهد موضوعی که زمینهساز بروز فساد در همه ابعاد در این کشور خواهد بود. «احمد داود اوغلو»، نخست وزیر سابق اردوغان و از مخالفان سابق دولت گفت: «امروز، ترکیه با مشکلات سیستماتیک روبهرو است که یک نفر قادر به رفع آنها نیست.»
به نوشته «نیویورک تایمز»، تحلیلگران سیاسی معتقدند «اردوغان» که از هم اکنون برای جشن صدمین سالگرد تأسیس جمهوری ترکیه بر ویرانههای امپراتوری عثمانی برنامهریزی کرده، نه تنها جایگاهش به عنوان نامزد برتر انتخابات آتی ریاست جمهوری را مسجل میداند که میخواهد طولانیترین دوران حاکمیت بر ترکیه مدرن را از آن خود کند و در این راه او حتی نظرسنجیهایی که کاهش محبوبیتش را نشان میدهد، دروغ و غیرواقعی میداند. اما یکی از اعضای مخالفان معتقد است: «حالا توپ در زمین مخالفان است چراکه بخش اعظمی از جامعه نیز رئیس جمهوری طولانی مدت اردوغان را نمیخواهند.»
خداحافظی باشکوه اتحادیه اروپا با مرکل
گروه جهان/ سران اتحادیه اروپا در نشست روز شنبه خود که با محور بحران انرژی در قاره سبز برگزار شد، در مراسمی رسمی با «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان که بزودی کرسی خود را به جانشین اش خواهد سپرد، خداحافظی کردند.
به گزارش سایت شبکه خبری «دویچه وله»، «مرکل» در سالهایی صدر اعظمی کشورش را در دست داشت در بحران های مختلف اروپا، از بحران اقتصادی سال 2008 گرفته تا بحران سرازیر شدن مهاجران به سمت اروپا، همانند یک رهبر ظاهر شد و اروپا را از گردابهایی مهلک، به سلامتی عبور داد. شاید از همین رو بود اتحادیه اروپا که خود را وامدار او میبیند، برایش مراسمی برگزار کرد که تا کنون در اروپا برای هیچ سیاستمداری برگزار نشده است. در این مراسم «شارل میشل»، رئیس کمیسیون اروپا در سخنانی به ستایش صدراعظم آلمان پرداخت و گفت: «نشستهای اتحادیه اروپا بدون مرکل، همانند رم بدون واتیکان و پاریس بدون برج ایفل است.» او سپس خطاب به «مرکل» گفت: «تو ما را ترک نخواهی کرد. روح و تجارب تو با ما خواهد ماند.» «زاویه بتل»، نخستوزیر لوکزامبورگ نیز به او پیوست و گفت: «بانو مرکل یک ماشین مصالحه بود.» تجلیل از «مرکل» در این مراسم فراتر از اروپا رفت و «باراک اوباما»نیز که در طول هشت سال ریاست جمهوریاش همکاریهای تنگاتنگی با «مرکل» داشته است در فیلمی ویدیویی که برای این مراسم فرستاده بود، جهان را وامدار «مرکل» به عنوان یک «قطب نمای اخلاقی» دانست و درباره او گفت: «کمتر سیاستمداری را در جهان میتوان یافت که فراتر از مرزهای منافع شخصی، روی اصول خود پایدار بماند.»
در پی اظهار نظر صریح «جو بایدن» مبنی بر حمایت از تایوان مقابل پکن، وزارت خارجه چین به امریکا هشدار داد مراقب پیامهایی که میفرستد، باشد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، «وانگ ون بین» سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به اظهارات مداخلهجویانه مقامات امریکا هشدار داد و خاطرنشان کرد: «چین در مورد منافع اصلی خود جایگاهی برای امتیاز دادن قائل نیست، این مقام چینی به اروپا نیز هشدار داد که تنها یک چین در جهان وجود دارد لذا از تضعیف حاکمیت پکن دست بردارد.» وی تأکید کرد: «چین درخصوص مسائل مربوط به منافع بنیادین مانند حاکمیت و تمامیت ارضی هیچ جایی برای مصالحه نخواهد گذاشت.»
این در حالی است که امریکاییها در اقدامی جدید علیه چین، با مقامات تایوانی درباره حضور معنادار این جزیره در سازمان ملل متحد گفتوگو کردند. به گزارش خبرگزاری ایسنا به نقل از «رویترز»، وزارت امور خارجه امریکا در بیانیهای با اعلام خبر نشست مجازی با مقامات تایوانی تأکید کرد: «طرف امریکایی بر تعهد ایالات متحده به حضور معنادار تایوان در سازمان جهانی بهداشت و چارچوب کنوانسیون تغییرات اقلیمی تأکید کرده و درباره برجسته ساختن توان تایوان در مشارکت در طیف گستردهای از مسائل با این کشور به بررسی نشسته است.» این در حالی است که تایوان بهخاطر عدم دسترسی کاملش به سازمان بهداشت جهانی در دوران پاندمی کرونا بسیار خشمگین شده است، اگرچه چین و سازمان بهداشت جهانی هر دو تأکید دارند که تایوان کمکهای لازم را دریافت کرده است.
این اظهارات تحریکآمیز در حالی بیان شده است که امروز (دوشنبه) «شی جینپینگ» رئیس جمهوری چین قصد دارد به مناسبت پنجاهمین سالگرد پیوستن کشورش به سازمان ملل متحد سخنرانی کند.
نگرانی امریکا بابت سختافزارهای جدید نظامی چین
دیمیتری سواستاپولو / تحلیلگر سیاسی
مترجم: وصال روحانی
انتشار گزارشهایی پیرامون تست دو سلاح اتمی مافوق صوت جدید توسط چینیها، امریکا را نگران کرده زیرا دولت جو بایدن فکر نمیکرد رقیب شرق آسیاییاش به چنین سرعتی در ساخت اینگونه سلاحها و وسایل مهارکننده سیستمهای موشکی نائل شده و سختافزارهای نظامیاش را اینطور صیقل زده باشد. یکی از این آزمونها روز 27 جولای رقم خورد و چین موشکی با شتابی 5 برابر سرعت صوت را آزمایش کرد. حالا سران نظامی امریکا معتقدند که چینیها در راه ساخت این جنگافزار مدرن به چنان مهارت و دانشی دست یافتهاند که میتواند آنها را در رقابت شدید نظامیشان با غربیها از آنان پیش بیندازد. شاید نگاهی به گذشته، قدری از ابهامهای امروز را هم پاسخ بدهد.
در عصر جنگ سرد بین امریکا و اتحاد جماهیر شوروی، روسها یک سیستم بمباران هوایی را که در مدار نصب میشد، صاحب چنان کارایی و قدرت اتمیای کردند که از موشکهای بالستیک و قارهپیما نیز بیشتر بود. این سیستم میتوانست از حوزه رصد دستگاههای یابنده سیستمهای موشکی خارج بماند و هرگاه هم که غربیها به سرکردگی امریکا چنین کاری را ناقض قواعد زمان صلح انگاشتند، مسکو مدعی شد که این سیستمها، نفیکننده توافقنامههای فعالیت در فضا و محیط در برگیرنده کره خاکی نیست.
اینک چینیها همین امر را تجربه و تکرار کردهاند با این فرق که موشک ساخت آنها پس از پرتاب شدن میتواند طول مسیری بیش از موشکهای قارهپیما را طی کند. جفری لوئیس یک متخصص سلاحهای اتمی در انستیتوی مطالعات بینالملل در مونتری مکزیک میگوید: «چیزی که چینیها ساخته و آزمودهاند، همانند سفینهای فضایی مجهز به سلاح اتمی و دارای هوش و اطلاعات لازم برای تشخیص مسیر حرکتش و شلیک به سوی هر هدف مورد نظر است.» یک وجه مشترک روسیه، امریکا و چین، توانایی همه آنها در ساخت مافوق صوتها است اما چین و روسیه موشکهایی را هم میسازند که به قوای اتمی مجهزند. کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه، استرالیا، هند و کره شمالی هم در حال کار روی این گونه وسایل و ساخت آنها هستند ولی امریکا با وجود افزایش بودجه نظامی- فضاییاش هنوز این گونه موشکها را دغدغه اول خود نمیشناسد و وقتش را بابت آن تلف نمیکند. کمپانیهای معروف سازنده سیستمهای ضد تهاجمی مانند لاکهید، نورتروپ و رایتئون امریکا و بابی انگلیس نیز توجه خود را به مافوق صوتها معطوف کردهاند اما چین با ساخت و به آزمون گذاشتن موشک مافوق صوت ویژه خود، یک بار دیگر غربیها را پشت سر گذاشته و رقبایش را غافلگیر و مضطرب کرده است.
امروز حتی متخصصان امریکایی این پرسش را دارند که چطور چین میتواند چنان موشکهای اتمی دوربرد و سفینهآسایی بسازد که قادرند امریکا را هم هدف بگیرند اما طیف عملکرد موشکهای امریکایی حتی کره شمالی را هم چندان نگران نمیکند زیرا آنها سیستمهایی را دایر کردهاند که طیف عمل آنها از محصولات نظامی امریکا هم گستردهتر است. اکنون امریکا دغدغه حملاتی را دارد که انجام آن در چهارچوب تواناییهای چین است و حتی اگر به مرحله اجرا درنیاید، میتواند هشداری بزرگ به غربیها باشد. جاشوا پولوک، یک کارشناس مستقر در مرکز مطالعات بینالملل میدلبری امریکا میگوید: «هوشمندی موشکهای جدید ساخت چین به حدی است که حتی سیستمهای مدرن ردیاب تعبیه شده در کشتیهای امریکا در غرب دریای پاسیفیک قادر به رصد کردن آنها نیست. اینها نشانهای روشن از بیدار شدن دیرهنگام امریکا از خوابی است که سبب شده رقبایش در زمینهای از آن پیشی گیرند که گمان میکرد در آن یک پیشتاز غیرقابل دستیابی است.»
منبع: Financial Times

خاطرات یک دیپلمات
روایت گمشده
فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری
دور نهم مذاکرات و جدال بینتیجه
دور نهم مذاکرات از ۲۷ آوریل تا ۱۳ مه ۱۹۹۳ در واشنگتن برگزار شد. کریستوفر اشتیاق زیادی به این دور از مذاکرات داشت و با همه هیأتها ملاقات و آنها را برای انجام مذاکره مثبت، تشویق کرد اما در عمل نه تنها هیچ پیشرفت واقعی در این دور ایجاد نشد، بلکه جدال میان هیأت ما که خواهان پذیرش اصل «صلح کامل در برابر عقبنشینی کامل» از سوی رئیس هیأت اسرائیلی بود و رابینوویچ که همچنان بر اولویت توافق بر سر مفهوم «صلح کامل» تأکید داشت، در اوج خود باقی ماند.
من خود در یک تجربه روحی سخت، میان آنچه ممکن بود ملت سوریه از ما و به شکل مشخص از شخص من و هر یک از اعضای هیأت در صورت اشتباه و افتادنمان در «کمین» بازی اسرائیلی بگوید و زیادهخواهیهای برخی اعضای رهبری [حزب بعث] سوریه، گرفتار بودم. با این حال و برخلاف کاری که اعضای رهبری [بعث] در زمانهای سختی و گاه غیرسختی میکردند، حتی یک بار تلاش نکردم مسئولیت را به گردن رئیسجمهوری اسد بیندازم. من از همان لحظات نخست مذاکرات با بیکر و پیش از شروع به کار کنفرانس مادرید، هنگامی که وزیر خارجه امریکا پافشارانه از ما میخواست در کنفرانس منطقهای شرکت و هر وقت خواستیم از آن خارج شویم، آشکارا در این اندیشه بودم که اگر شرکت کنیم و بعد خارج شویم ملت سوریه درباره ما چه خواهد گفت. اگر به مردم خود بگوییم فریب اسرائیلیها را خوردیم، آنها از ما نخواهند پرسید آیا نمیدانستید که آنها فریبکارند؟ همین نگاه بود که موجب شد در برابر بیماری افتادن در «کمین» اسرائیل واکسینه شویم. ما باوجود تردیدها و اطلاعات دریافتی از جبهه نجات ملی فلسطین، به اندازه کافی از تحولات روند مذاکراتی موازی و پنهانی فلسطینی - اسرائیلی اطلاع نداشتیم. خالد الفاهوم رئیس جبهه نجات، معلم شیمی من در دبیرستان محل تحصیلم و از همان هنگام جوانی، معلمی محترم بود که تا مرگ نیز اینچنین ماند. برخی گزارشهای سوری، از مذاکرات پنهان فلسطینی - اسرائیلی در حال انجام خبر میداد، اما رهبری فلسطین همواره گزارشهایی را که در این زمینه به ما میرسید تکذیب و آن را تنها یک «بازی» اسرائیلی برای «تفرقهاندازی میان ما» معرفی میکرد. فاروق قدومی رئیس دایره سیاسی سازمان آزادیبخش فلسطین که به روابط استوار با سوریه و همزمان ارتباط همیشگی با عرفات شناخته شده بود، این گزارشها را تکذیب میکرد. بعدتر بر قدومی همچون ما آشکار شد که آنچه به او گفته میشد با آنچه در اوسلو در جریان بود، مغایرت داشت. با اطلاعات و تحولات بعدی، به شکل روشن تری این موضوع را درک کردم که چرا رابینوویچ در دور مذاکراتی ماه مه با علاف، پافشارانه و پایمردانه میگفت هیأت سوریه به بازگویی مواضع خود درباره روند سوری مذاکرات اکتفا کرده، از گفتن شرط عقب نشینی کامل در جبهه فلسطین دست بردارد و روندهای مذاکراتی دیگر را به حال خود رها کند تا هیأتهای آنها، خود از آن سخن گویند. العلاف در آن زمان بر اساس قاعده و دستورات داده شده که تخطیناپذیر بود، به رابینوویچ پاسخ میداد که صلح کامل تنها با عقبنشینی اسرائیل از همه سرزمینهای اشغالی عربی محقق میشود.