حمیده امینی فرد
خبرنگار
تاکنون نزدیک به 32 میلیون نفر در کشور دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند. میزان واکسن‌های تزریقی هم به عدد حدوداً 83 میلیون دوز رسیده است. ایران از نظر تعداد کل واکسن حالا در کنار کشورهایی مثل اسپانیا و پاکستان قرار می‌گیرد. با این‌ همه آیا می‌توان گفت شرایط به حالت نرمال و به پیش از کرونا بازگشته است؟ ظاهر شهروندان البته منهای ماسک‌های نصف و نیمه‌ای که خیلی‌ها روی چانه و داخل جیب‌هایشان گذاشته‌اند، تقریباً شبیه سال 98 شده است. میهمانی‌ها و دورهمی‌ها دوباره ازسرگرفته شده و سفرهای تابستانی جای خودش را به سفرهای دیرهنگام پاییزی داده است؛ این درحالی است که تا رسیدن به واکسیناسیون 70 درصد تقریباً 40 درصد راه باقی‌مانده و همین بی‌خیالی‌ها و عادی‌انگاری‌ها باعث شده تا زنگ خطر موج ششم هم در آبان ماه به صدا دربیاید. با این‌ همه نمی‌توان دوران بعد از واکسیناسیون گسترده را با روزهای اوج کرونا با فوتی‌ها بالای 700 نفر مقایسه کرد. اگرچه حالا هم عدد فوتی‌ها سه ر قمی است و همچنان تا یک رقمی شدن راه زیادی مانده اما وضعیت برای بازگشت به زندگی نرمال بیش از گذشته فراهم شده است. واکسیناسیون حدود 37 درصدی (دو دوز کامل) از یک طرف فضای عای‌سازی را ایجاد کرده و از آن طرف همچنان خطرکرونا بیخ گوش شهروندان است. وضعیتی که به تعبیر جامعه‌شناسان نوعی تنیدگی و پیچیدگی اجتماعی معرفی می‌شود که تنها راهکارش اتخاذ تصمیم‌های بموقع و بدون تبعیض است. خانم روح‌نواز، کارمند یک شرکت خصوصی است. او که بتازگی از سفر شمال برگشته می‌گوید جاده‌ها بقدری شلوغ و پرترافیک بود که باور نمی‌کردیم کرونایی هم باشد. مردم جز تعداد محدودی که ماسک و پروتکل‌ها را جدی گرفته‌اند بقیه اعتنایی به کرونا نداشتند و همین باعث شد همسرم دوباره مبتلا به کرونا شود. ما دچار بلاتکلیفی شده‌ایم نمی‌دانیم بالاخره زندگی نرمال کنیم یا نه؟ ترس الان بیشتر از اوج کروناست. آقای معتمدی هم که فرزند خردسال دارد، می‌گوید: جالب اینکه کسی اجازه نمی‌دهد فرزندش به مدرسه برود، اما همین افراد میهمانی و سفر می‌روند و ترسی ندارند. خانم حیدرزاده نیز که هم دانشجو و هم کارمند دولت است، می‌گوید: دانشگاه‌ها تعطیل‌اند اما ما باید سرکار برویم و 100 درصد کارمندان هم حاضر می‌شوند. بالاخره خطر وجود دارد یا نه؟ الان شرایط طوری شده که نمی‌توان به دوست و آشنا هم فشار آورد. همین هفته دو عروسی دعوت شده‌ایم که الان بهانه‌ای برای شرکت نکردن هم نداریم.
ضرورت سیاستگذاری واحد
سعید معدنی، جامعه‌شناس معتقد است که مهم‌ترین نکته‌ای که این روزها در برخورد با بازگشایی‌ها دیده می‌شود اعمال سیاست‌های چندگانه و متفاوت است. اگر قرار به بازگشایی کامل است باید به همه سازمان‌ها، نهادها، برنامه‌های فرهنگی و مذهبی نگاه یکسان شود و اگر قرار به تعطیلی است باید سیاست مشخصی درباره همه درنظر گرفته شود؛ نه اینکه مثلاً آموزشگاه‌های خصوصی باز شود اما دانشگاه‌ها و مدارس همچنان آموزش مجازی داشته باشند. البته بخش عمده‌ای از معضلات به فرسایشی شدن جامعه برمی‌گردد. مردم دچار خستگی و فرسایش شده‌اند و همچنان تکلیف مشخصی ندارند. به این صورت که هنوز بازگشایی‌ها گسترده نشده و زندگی به شرایط نرمال برنگشته است اما در تلویزیون می‌بینند که در فلان کشور اروپایی ورزشگاه‌های فوتبال به صورت سرتاسری میزبان تماشاگران هستند. خب در این شرایط از خود می‌پرسند که چرا در دنیا جریان زندگی به حالت نرمال برگشته اما در ایران همچنان میزان فوتی‌ها سه رقمی است و هشدارها برای ورود موج ششم به صدا درآمده است؟ به‌هرحال باید به مردم توضیح داده شود که ما چه زمانی به آن شرایط می‌رسیم و تا آن زمان آیا جریان زندگی عادی شده است یا نه و چطور باید هم زندگی مسالمت‌آمیز با کرونا داشت و هم از عادی انگاری پرهیز کرد؟
او ادامه می‌دهد: اینها سؤالات جدی است در عین حال که باید به وضعیت اقتصادی مردم و کسادی بازارها هم اشاره کرد.شاید یکی از دلایل ساده‌انگاری و عادی‌انگاری‌های اخیر همین موضوع باشد چون مردم به‌دنبال برآورد نیازهای روزمره‌شان هستند. اما راهکار درست این است که چند اقدام به‌صورت همزمان انجام شود. نخستین اقدام تشدید روند واکسیناسیون است. دوم بهبود وضعیت اقتصادی و در نهایت آگاهی بخشی به مردم که با تشریح شرایط موجود اتفاق می‌افتد. یکی از کارهایی که باید صورت گیرد مقایسه میزان واکسیناسیون در کشورهایی که به بازگشایی‌هایی بیشتری تن داده‌اند در مقایسه با کشور ماست. در این‌صورت شاید افرادی که تمایلی به واکسن زدن ندارند هم متقاعد شوند که زودتر واکسن بزنند؛ البته نباید تصور شود که فقط در کشور ما مخالفت با واکسن وجود دارد در کشورهای دیگر هم حدود 30 درصد به طور متوسط در مقابل واکسن مقاومت می‌کنند و همین شایعات در آنجا هم وجود دارد اما باید بر این موضوع غلبه کرد. باید اعتماد دوطرفه بین مردم و کارگزاران ایجاد شود و ذهنیتی را که در برخی مردم وجود دارد ، اصلاح کنند.
او با تأکید بر اجرای رفتار متعادل در رابطه با شهروندان می‌گوید: مردم باید در فضاهای باز که مشکل و خطری وجود ندارد حضور داشته باشند تا جامعه بتدریج به سمت شرایط عادی برود.
تا رسیدن به شرایط نرمال باید آرام آرام محدودیت‌ها را کنار بگذاریم
دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک هم بر این نکته تأکید دارد و می‌گوید: هم‌اکنون میان تصمیمات سیاستگذاران و رفتار شهروندی شاهد نوعی به‌هم‌تنیدگی و پیچیدگی هستیم. مثلاً ما هفته گذشته شاهد بازگشایی نماز جمعه بعد از نزدیک دو سال بودیم که اتفاقاً کار درستی است و ما باید بتدریج به سمت این بازگشایی‌ها برویم اما در عین حال به رغم تأکید بر داشتن کارت واکسیناسیون برای سلامتی شهروندان هیچ نظارتی بر این موضوع وجود نداشت و از شرکت‌کنندگان کارت واکسن نمی‌خواستند؛ درحالی‌که کارکنان دانشگاه تهران در روز شنبه برای حضور در همان محل باید کارت واکسیناسیون ارائه می‌دادند. خب ما باید به جامعه پیام یکسان ارائه دهیم. به‌هرحال گریزی از بازگشایی نیست اما محدودیت‌ها و قوانین باید در همه جا اجرا شود.
او تأکید می‌کند: ما پیام روشنی باید به جامعه بدهیم. از ابتدا هم دچار چالش‌هایی در اجرای سیاستگذاری‌ها و محدودیت‌ها بودیم از یک طرف بر بازگشایی‌ها تأکید می‌شود و از طرفی بیم عادی‌انگاری و ساده‌انگاری وجود دارد، خب ممکن است سرگردانی و بلاتکلیفی ایجاد شود. ما باید از ساده‌انگاشتن غیرمعمول کرونا بپرهیزیم. این کار برعهده ستاد ملی مقابله با کروناست که تکلیف را مشخص کند. اینکه وزیر بهداشت از آمدن موج ششم کرونا در آبان ماه بگوید پس این سهولت و کاهش محدودیت‌ها برای چیست؟ من معتقدم شرایط باید عادی شود به‌هرحال ما به زندگی اجتماعی و بازگشایی‌ها مثل نماز جمعه و مناسبات ملی و جشن‌ها و دورهمی‌ها نیاز داریم اما واقعیت این است که ما با عادی شدن شرایط و بازگشایی کامل فاصله داریم و اگر مراقبت نکنیم و محدودیت‌های بهداشتی را حذف کنیم و سفرها و تجمعات مثل گذشته باشد دچار چالش جدی می‌شویم. به‌هرحال جامعه خسته است و اصولاً میل به دور زدن محدودیت‌ها وجود دارد، اگر پیام جامعه، ساده‌انگاری باشد خروجی آن عادی‌انگاری و عادی نگه‌داشتن است. اما جدا از حاکمیت، باید این پیام به مردم داده شود که گفت‌و‌گوی اجتماعی را جدی بگیرند. درکنار آن باید گفت‌و‌گوی رسانه‌ای هم شکل بگیرد. قبل از اینکه مردم را متقاعد کنیم که عادی‌انگاری شکل نگیرد باید مردم را توجیه کنیم که واکسن بزنند چراکه کنترل اپیدمی فعلاً با واکسیناسیون اتفاق می‌افتد. در عین‌حال که شهروندان باید دستاوردی را که در این چند ماه به مدد واکسیناسیون گسترده شکل گرفته ، حفظ کنند و از آن مراقبت کنند. نه اینکه با عادی‌انگاری تلاش کنند که به زندگی پیش از کرونا برگردند؛ چون وضعیت بهداشتی و اقتصادی در کشورهای کم برخوردار و ضعیف همچنان شکننده است و نمی‌توان در مدت کوتاه به نتایج مطلوب رسید تا بخواهیم در سراسر جهان به زندگی نرمال پیش از کرونا برگردیم. باید توجه کرد که وضعیت اپیدمی کرونا یک وضعیت صفر و یک نیست که امروز باشد یا فردا تمام شود. این شرایط حالت طیفی دارد که تا رسیدن به شرایط نرمال باید آرام آرام محدودیت‌ها را کنار بگذاریم و مطلقاً نباید عادی‌انگاری شود.

برش
فوت 128 بیمار کرونایی در کشور

 مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت اعلام کرد: در شبانه روز گذشته، ۷۶۷ هزار و ۵۵۳ دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شد.
همچنین، تاکنون ۵۲ میلیون و ۳۷۹ هزار و ۵۷ نفر دوز اول، ۳۳ میلیون و ۶۷۴ هزار و ۷۳ نفر دوز دوم و ۸۴ هزار و ۳۴۰ نفر، دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۸۶ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۴۷۰ دوز رسید.بنابر این گزارش از دیروز تا امروز ۸ آبان ۱۴۰۰ و براساس معیار‌های قطعی تشخیصی، ۶ هزار و ۸۰۹ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی و هزار و ۸۳ نفر از آنها بستری شدند.مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۵ میلیون و ۹۱۶ هزار و ۲۱۱ نفر رسید.متأسفانه در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۲۸ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۱۲۶ هزار و ۱۲۶ نفر رسید.

 رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: وزارت بهداشت با همکاری وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش، طوری برنامه‌ریزی کند تا مدارس و دانشگاه‌ها از اوایل آذر طبق شیوه‌نامه‌ها بازگشایی شوند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت الله دکتر سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری دیروز در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا، با تأکید بر اینکه  رعایت اصول و شیوه نامه‌های بهداشتی همچنان باید مورد توجه جدی مردم باشد، افزود: در مسیر مقابله و غلبه بر بیماری کرونا، حساس بودن نسبت به رعایت موارد بهداشتی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. همچنان باید از اجتماعات و هرآنچه امکان ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد، دوری کرد.  رئیسی تأکید کرد: با توجه به انجام واکسیناسیون دانش‌آموزان بالای ۱۲ سال و دانشجویان، از ابتدای آذرماه می‌توان برای بازگشایی مراکز آموزشی با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی اقدام کرد.رئیس‌جمهوری گفت: با مجموعه اقدامات پیشگیرانه و مناسبی که از طریق دستگاه‌های مربوطه بویژه بهداشت و درمان در پیش گرفته شده است امیدواریم از موج بعدی جلوگیری و از سلامت مردم به‌طور مؤثر صیانت شود. رئیسی با اشاره به پیشنهاد وزارت کشور برای تدوین نقشه راه یکساله به منظور مقابله با کرونا تصریح کرد: در تدوین این نقشه راه، باید از نظرات دستگاه‌های مختلف و تمامی استان‌ها استفاده شود.

تکذیب آغاز موج ششم کرونا در کشور
وزارت بهداشت روز شنبه با انتشار جدول روند بستری کرونا از ۹۰ روز قبل تاکنون اعلام کرد: برخلاف آنچه ادعا شده روند بستری در اکثر استان‌های کشور نزولی است و هنوز نمی‌توان نسبت به شروع خیز ششم کرونا در کشور اظهارنظر کرد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آغاز موج ششم ویروس کرونا را در کشور تکذیب کرد.خیز پنجم و مرگبار کرونا از ابتدای تیر ماه در کشور آغاز شد و وزارت بهداشت هشتم مهر ماه از عبور این خیز از کشور خبر داد.
به گزارش ایرنا، پس از اعلام خبر عبور خیز پنجم کرونا، بسیاری از مقامات و کارشناسان نسبت به وقوع خیز ششم کرونا در آبان ماه هشدار دادند.بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت روز یکشنبه ۲۵ مهر ماه گفته بود:‌ هنوز بابت کرونا و پیک ششم آسوده خاطر نیستیم و باید در حالت آماده‌باش بمانیم و امیدوارم با انجام واکسیناسیون سراسری در ماه‌های آینده، در وضعیت بهتری قرار بگیریم. همچنین وزیر بهداشت روز شنبه یکم آبان ماه در گفت‌و‌گوی تلویزیونی تصریح کرد: باید برای ورود موج ششم به کشور آماده باشیم مردم هم باید علاوه بر توجه به مسأله واکسیناسیون همچنان بر رعایت همه شیوه نامه‌های بهداشتی توجه جدی داشته باشند.گرچه طی ماه‌های اخیر به پشتوانه رویکرد دولت سیزدهم در افزایش واردات واکسن و تسریع واکسیناسیون تلفات کرونا کاهش یافته اما هرگونه عادی‌سازی و بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند طغیان مجدد ویروس را رقم بزند.آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری روز شنبه یکم آبان ماه در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه مهم‌تر از تعداد دوز واکسن تزریقی، صیانت از سلامت مردم است، گفت: اقناع افکار عمومی در موفقیت مقابله با کرونا یک ضرورت است و باید تلاش کرد سطح رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی از شیب نزولی به صعودی بازگردد.بر این اساس کلیدی‌ترین ابزار دفاعی در برابر ویروس کرونا و خیز ششم آن، در کنار واکسیناسیون، رعایت پروتکل‌های بهداشتی است و بدون شک می‌توان در صورت بروز این خیز، سر به سلامت برد و مانع از تجربه مرگبار خیز پنجم کرونا شد.