آخرین وضعیت دو گذرگاه ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (GSB) و عمومی ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (PGSB) نشان می‌دهد که در سه ماه گذشته  به ترتیب بیش از 656 میلیون و نزدیک به 307 میلیون تراکنش انجام شده است

گروه اقتصادی- مرکز ملی تبادل اطلاعات (NIX) از اجزای شبکه ملی اطلاعات و در راستای اجرای دولت الکترونیک‌است که دارای دو گذرگاه یعنی ﮔﺬرﮔﺎه ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (GSB) و عمومی ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (PGSB) برای تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی دولت و دستگاه‌های اجرایی  با کسب‌و کارها است تا کارها و استعلام‌ها به‌صورت الکترونیکی انجام شود. آخرین وضعیت دو گذرگاه ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (GSB) و عمومی ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (PGSB) مرکز ملی تبادل اطلاعات (NIX) برای تبادل اطلاعات نشان می‌دهد که در سه ماه گذشته در این دو گذرگاه دربستر مرکز ملی تبادل اطلاعات نزدیک به یک میلیارد (به ترتیب بیش از 656 میلیون ، نزدیک به 307 میلیون) تراکنش انجام شده است.
ثبت احوال کشور برترین دستگاه در تبادل داده خدمات دولتی
اما تراکنش گذرگاه خدمات دولت (GSB) مرکز ملی تبادل اطلاعات در سه ماه گذشته چقدر بوده است؟
گزارش سازمان فناوری اطلاعات نشان می‌دهد که تا اسفندماه سال 1400، 1290 سرویس ارائه‌شده که این تعداد سرویس توسط 67 دستگاه سرویس‌دهنده ارائه و توسط 296 دستگاه سرویس‌گیرنده دریافت شده است و در مجموع 211 میلیون و 799 هزار و 211 تراکنش ثبت شده است.
در فروردین 1401 نیز تعداد سرویس‌های ارائه‌شده به 1307 رسیده و تنها یک دستگاه به دستگاه‌های سرویس دهنده اضافه شده است و دستگاه‌های سرویس گیرنده هم ثابت مانده‌اند. در این ماه نیز میزان تراکنش‌ها 174 میلیون و 823 هزار و 556 مورد ثبت شده است. در اردیبهشت 1401 هم دوباره بر تعداد سرویس‌های ارائه‌شده اضافه شده و به 1364 رسیده است ولی تعداد دستگاه‌های سرویس‌دهنده و سرویس‌گیرنده هیچ تغییری نکرده و 269 میلیون و 653 هزار و 309 تراکنش ثبت شده است و به طور کلی در دو ماه گذشته 865 میلیون و 476 هزار و 444 تعداد درخواست صورت گرفته است.
در گذرگاه خدمات دولت، تراکنش‌ها از سوی دستگاه‌های اجرایی صورت گرفته که برترین دستگاه‌های سرویس‌دهنده براساس تعداد تراکنش‌های صورت گرفته مشخص شدند. طبق گزارش سازمان فناوری اطلاعات، در مورد سرویس‌دهنده‌های برتر از ابتدای سال‌جاری تاکنون به طور معمول صدر برترین دستگاه‌های سرویس‌دهنده از میان 68 دستگاه سرویس‌دهنده سازمان ثبت احوال کشور، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و قوه قضائیه هستند که سازمان ثبت احوال کشور 28.63%، قوه قضائیه 16.83% و سازمان تنظیم مقررات و ارتباط رادیویی 14.41% تراکنش را ثبت کرده‌اند.
برترین دستگاه‌های سرویس‌گیرنده نیز براساس تعداد تراکنش‌های صورت گرفته (دریافت سرویس‌های الکترونیکی از گذرگاه خدمات دولت GSB) نیز از بین 348 دستگاه متصل به مرکز ملی تبادل اطلاعات از ابتدای سال‌جاری، دستگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان تأمین اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده است به طوری که سازمان تأمین اجتماعی 16.48% ، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری 11.81% و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 8.60% از دستگاه‌های دیگر سرویس گرفته و این میزان تراکنش را ثبت کرده‌اند.
در بخش خدمات پرکاربرد نیز بیشترین تراکنش‌ها از میان بیش از 174 میلیون تراکنش اردیبهشت ماه جاری شامل استعلام هویتی ثبت احوال، سرویس هویتی تکمیلی سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی، سرویس شاهکار، استعلام بیماری کرونای سکوی ایران، دریافت نشانی به‌صورت فیلدهای جداگانه با کدپستی، دریافت اطلاعات بارنامه، سرویس ارسال سند ebox و سرویس استعلام واکسن است.
وزارت کشور برترین دستگاه در تبادل داده خدمات عمومی
اما تراکنش گذرگاه خدمات عمومی دولت (PGSB) مرکز ملی تبادل اطلاعات در سه ماه گذشته چقدر بوده است؟
 گزارش سازمان فناوری اطلاعات نشان می‌دهد که در اسفندماه سال 1400، 193 سرویس ارائه ‌شده است. 26 دستگاه سرویس‌دهنده و 620 دستگاه سرویس‌گیرنده بودند که 91 میلیون و 806 هزار و 921 تراکنش ثبت شده است.
در فروردین 1401 نیز تعداد سرویس‌های ارائه ‌شده به 196 رسیده و تنها دو دستگاه به دستگاه‌های سرویس‌دهنده اضافه شده و به عدد 28 رسیده است. تعداد دستگاه‌های سرویس گیرنده هم با 21 افزایش به 641 رسیده است و در این ماه میزان تراکنش‌ها 120 میلیون و 051 هزار و 398 ثبت شده است.
در اردیبهشت 1401 هم دوباره بر تعداد سرویس‌های ارائه‌ شده اضافه شده و به 211 رسیده است. تعداد دستگاه‌های سرویس‌دهنده به عدد به 32 و سرویس‌گیرنده 650 رسیده و 94 میلیون و 992 هزار و 874 تراکنش ثبت شده است و در دو ماه گذشته در کل 215 میلیون و 044 هزار و 272 تعداد درخواست صورت گرفته است.
از ابتدای سال‌جاری تاکنون به طور معمول صدر برترین دستگاه‌های سرویس‌دهنده از میان 32 دستگاه سرویس‌دهنده شامل وزارت کشور (مرکز توسعه دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات و آمار) سازمان اداری استخدامی و سازمان فناوری اطلاعات ایران(سامانه پیامکی دولت همراه) بوده است به طوری که وزارت کشور (مرکز توسعه دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات و آمار) 82.08% تراکنش، سازمان اداری استخدامی 9.71% تراکنش و سازمان فناوری اطلاعات ایران(سامانه پیامکی دولت همراه) و 2.90% تراکنش ثبت شده است.
در موضوع دریافت سرویس‌های الکترونیکی از PGSB (سرویس‌گیرنده‌های برتر) بیشترین تعداد تراکنش استفاده از خدمات الکترونیکی از میان 650 کسب‌وکار و دستگاه اجرایی متصل به مرکز ملی تبادل اطلاعات از ابتدای سال‌جاری، دستگاه‌های شرکت ایده گزین ارتباطات روماک (اسنپ)، سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان پست جمهوری اسلامی ایران هستند.
مطابق معمول بیشترین تراکنش‌های از میان بیش از 94 میلیون تراکنش ماه جاری سرویس استعلام بیماری کرونا سکوی ایران من، سرویس امور استخدامی سامانه امید، ارسال پیامک نظرسنجی سازمان امور اداری و استخدامی، استعلام مجوز سفر وزارت کشور، پاسخگویی به استعلامات هویتی کاربران سرویس‌های پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات(شاهکار)، ارسال پیام کوتاه (sms) سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت گرفته است.

برش

اولین گذرگاه که سال 95 به بهره‌برداری رسید ﮔﺬرﮔﺎه ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (GSB) نام دارد که وظیفه‌ پاسخگویی به استعلامات بین دستگاهی و عمدتاً G2G (دولت با دولت) را برعهده دارد. این گذرگاه ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﻨ‌ﮑﻪ دﺳﺘﮕﺎه‌های اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و اﺧﺬ اﺳﺘﻌﻼﻣﺎت ﺳﻄﺢ ﮐﻼن از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺮوﯾﺲ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺠﺰا و ﺷﺒﮑﻪای اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﺬرﮔﺎه وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردها و اﻣﻦ ﺑﻮدن آن ﮔﺬرﮔﺎه، ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوﻟﺖ را ﺗﺒﺎدل ﯾﺎ دریافت ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
اﯾﻦ درﮔﺎه ﺑﺎ هدف ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزی ﺧﺪﻣﺎت دﺳﺘﮕﺎه‌های دوﻟﺘﯽ و اﻣﮑﺎن درﯾﺎﻓﺖ اﺳﺘﻌﻼﻣﺎت ﻣﯿﺎن دﺳﺘﮕﺎهی روی ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻠﯽ اﻃﻼﻋﺎت راه‌اﻧﺪازی ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺮی اﯾﻦ ﻣﺮﮐﺰ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﮔﺬرﮔﺎه ﻣﻠﯽ ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ، گزارش‌های دوره‌ای ﻻزم از ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از تراکنش‌های ﺧﺪﻣﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﯿﻦ دستگاهی (G2G) و آﻣﺎر آنها را (ﮔﯿﺮﻧﺪه و ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه) ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه‌های اﺟﺮاﯾﯽ ذیرﺑﻂ و وزارت ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ارﺳﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ. گذرگاه GSB بر بستر شبکه‌ اختصاصی شبکه‌ ملی اطلاعات پیاده‌سازی شده است و از شبکه‌های عمومی و اینترنت دسترسی ندارد.
دومین گذرگاه هم با عنوان ﮔﺬرﮔﺎه عمومی ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (PGSB) در سال 98 نیز با توجه به نیاز کسب‌وکارها به استفاده از خدمات دولتی سازمان فناوری اطلاعات ایران راه‌اندازی شد که برای ارائه‌ خدمات و استعلام بین دستگاه‌های اجرایی با کسب‌وکارها (G2B) یا خدمات بین دستگاهی که بر بستر شبکه‌های عمومی شبکه‌ ملی اطلاعات یا اینترنت قراردارند، استفاده می‌شود.

 

وزیر ارتباطات گفت: صنعت فضایی صنعت نمایشی نیست و باید در عین گره‌گشایی از مشکلات زندگی مردم، سرریز دانشی آن در صنایع دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
عیسی زارع‌پور با اشاره به ضرورت ارتقای جایگاه پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌عنوان مرجع حل مسائل وزارت ارتباطات، گفت: یکی از مشکلات پژوهشگاه، یکسان بودن آیین نامه ارتقای اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های وابسته به دستگاه‌های اجرایی است که باعث می‌شود نگاه مسأله محور جای خود را به نگاه مقاله محور بدهد که مدیریت جدید این پژوهشگاه باید به‌دنبال رفع آن باشد.
وی با تأکید بر اینکه اعضای هیأت علمی پژوهشگاه باید به‌دنبال حل مسائل وزارت و بخش ICT باشند، خاطرنشان کرد: تولید مقاله علمی خوب است، اما همه نیاز ما نیست و باید شاخص‌های ارتقای اعضای هیأت علمی پژوهشگاه، متناسب با این خواسته تعریف شود.
زارع‌پور در بخش دیگر سخنان خود گفت: پژوهشگاه باید دیده‌بان بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور باشد و در عین شناخت جامع نسبت به نوآوری‌های فناورانه در دنیا، بتواند با ارائه گزارش‌های جامع راهبردی ماهانه، راهگشای مسئولان ما در اتخاذ تصمیمات راهبردی باشد.
وی همچنین با تأکید بر ضرورت چابک‌سازی پژوهشگاه ارتباطات، افزود: ستاد پژوهشگاه ارتباطات نیازمند چابک‌سازی است و لازم است فرهنگ کار به سمت حل مسائل در سریع‌ترین زمان ممکن و بر اساس روش‌های روز برود.وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: پژوهشگاه باید زیرساخت‌های لازم جهت توسعه صنعت فضایی کشور، از توسعه آزمایشگاه‌ها گرفته تا زیرساخت‌های تست‌ و تجمیع ماهواره را فراهم کند.زارع‌پور با اشاره به محدود بودن منابع کشور، گفت: باید هماهنگی لازم بین تمام بازیگران عرصه فضایی کشور شکل گیرد و جایگاه هر نهاد در حوزه ساخت ماهواره و زیرساخت‌های مربوط مشخص شود.وزیر ارتباطات همچنین ایجاد انگیزه جهت حفظ نیروی انسانی متخصص و متعهد را از دیگر وظایف سازمان و پژوهشگاه فضایی عنوان کرد و گفت: ضمن ارتقای وضعیت معیشت نیروهای متخصص و دانشمند پژوهشگاه باید انگیزه‌های فناورانه و نوآورانه آنها را ارتقا داد.
زارع‌پور تأکید کرد: صنعت فضایی صنعت نمایشی نیست و باید در عین گره‌گشایی از مشکلات زندگی مردم، سر ریز دانشی آن در صنایع دیگر مورد استفاده قرار گیرد.ایجاد پارک فناوری‌های فضایی در کنار پژوهشگاه با اولویت حضور شرکت‌های فناور فضایی از دیگر خواسته‌های وزیر ارتباطات از سرپرست جدید پژوهشگاه فضایی بود.
وزیر ارتباطات با قدردانی از تلاش‌های یزدانیان رئیس پیشین پژوهشگاه ارتباطات، ابراز امیدواری کرد که دکتر رضوی‌زاده که از نخبگان دانشگاهی کشور است با همراهی مدیران و کارکنان پژوهشگاه ارتباطات، بتوانند جایگاه این پژوهشگاه را در کشور ارتقا دهند.وزیر ارتباطات در ادامه با قدردانی از زحمات صمیمی رئیس پیشین پژوهشگاه فضایی، جایگاه پژوهشگاه فضایی را مهم ارزیابی کرد و گفت: این پژوهشگاه ظرفیت تبدیل شدن به قطب نوآوری صنعت فضایی در کشور و منطقه را دارا است و باید جایگاه آن ارتقا یابد.وی ابراز امیدواری کرد رئیس سازمان فضایی که با حفظ سمت سرپرست جدید پژوهشگاه فضایی هم هست، بتواند به‌صورت سازمان یافته موفق به ایجاد هماهنگی بین سازمان و پژوهشگاه فضایی شود.