فرحناز دهقی
خبرنگار
رقابت‎های تسلیحاتی و نظامی با گسترش علم و فناوری هر بار وارد مرحله تازه‎ای می‎شود؛ اکنون توجه قدرت‎های نظامی جهان روی ایجاد «ارتش فضایی» متمرکز شده است. پس از ایالات متحده امریکا، این بار فرانسه اعلام کرد که تحت نظارت و مجموعه نیروی هوایی خود قرار است ارتش فضایی‎اش را ایجاد کند.
به‌گزارش فرانس 24، امانوئل مکرون، رئیس‎جمهوری فرانسه، روز گذشته در آستانه برگزاری مراسم روز ملی باستیل که طی آن قرار بود رژه‎ای نظامی در شانزه لیزه برگزار شود، گفت: «برای آنکه اطمینان حاصل کنیم ظرفیت‎های ما در فضا توسعه پیدا می‎کنند و تقویت می‎شوند در ماه سپتامبر ارتش فضایی کشور را تأسیس خواهیم کرد. بنابراین می‎توانیم از امنیت و دفاع فضایی خود مطمئن باشیم. از این به بعد می‎توانیم دانش خود را درباره فضا ارتقا بدهیم و از ماهواره‎هایمان محافظت کنیم. در آینده فلورانس پارلی، وزیر دفاع، جزئیات این طرح را منتشر خواهد کرد.» او در سخنان خود تمرکز این کشور روی ایجاد نیروی فضایی را «مسأله‎ امنیت ملی حقیقی» دانست. سال گذشته مکرون برای نخستین بار از اهمیت نیاز استراتژیک برای تقویت دفاع فضایی سخن گفت و یک سال بعد از اجرایی شدن این طرح پرده برداشت.
رقابت تسلیحاتی در فضا
پس از آنکه امریکا، چین و روسیه اعلام کردند بودجه‎هایی را برای ایجاد یا توسعه نیروی فضایی خود در نظر گرفته‎اند، فرانسه نیز به تکاپو افتاد تا از این قافله جا نماند. ناظران می‎گویند طی سال‎های اخیر فعالیت‎های نظامی در قالب حملات سایبری، ماهواره‎های جاسوسی، ردیابی موقعیت‎ها و... در مدار زمین افزایش یافته است. چین که در سال 2016 به فکر ایجاد ارتش فضایی افتاده بود، همواره طی این سال‎ها دغدغه‎ای به دغدغه‎های سیاستمداران امریکایی افزوده بود. ترامپ که از بدو ورود به کاخ سفید نشان داد با رهبران پکن قصد رقابت دارد، سال گذشته فرمان داد ارتش فضایی این کشور نیز فعالیتش را آغاز کند. امریکا بارها اعلام کرده بود در فضا احساس ناامنی می‎کند و صدمه دیدن قدرت‎های بالقوه امریکا در فضا باید یکی از مهم‎ترین دغدغه‎های امنیت ملی این کشور باشد.
به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، پاریس در نظر دارد از سال 2019 تا 2025 در مجموعه 3.6 میلیارد یورو برای تقویت بنیه نظامی فضایی‎اش لحاظ کند. بازسازی ماهواره‎های دیده‌بانی CSO و ارتباطی Syracuse نیز می‎شود. راه‎اندازی سه ماهواره الکترومغناطیسی CERES و مدرن‎سازی یک رادار سه بعدی به‌نام GRAVES نیز از جمله برنامه‎های نیروهای فضایی فرانسه است. وزیر دفاع فرانسه نیز ماه پیش اعلام کرده بود که این کشور در حال تحقیق روی نسل تازه ماهواره‎های نظامی است. او در این باره گفته بود: «عملیات‎های فرانسه دیگر بدون حضور در فضا نمی‎تواند به طور کامل حامی منافع این کشور باشد.»
5 ماه پیش نیز ترامپ فرمانی را به امضا رساند که پنتاگون را موظف می‎کرد ارتش فضایی ایجاد کند؛ اما این فرمان هنوز به تأیید کنگره نرسیده است. در ماه مارس، سازمان ملل در ژنو مذاکراتی را آغاز کرد تا از رقابت تسلیحاتی در فضا جلوگیری شود؛ مذاکراتی که بدون توافق به پایان رسید.
در حالی که دولت‎ها در تلاش هستند بودجه نسبتاً هنگفتی برای توسعه نیروی فضایی خود در نظر بگیرند، برخی ناظران اعتقاد دارند، مردم هنوز به ضرورت تشکیل چنین ارتشی اعتقاد ندارند. به گزارش پایگاه خبری هیل، دفتر تحقیقات امنیت ملی امریکا اخیراً تحقیقی کرده است که نتیجه آن نشان می‎دهد میان عقیده سیاستمداران درباره اهمیت تشکیل این نیرو و باور مردم فاصله عمیقی وجود دارد. راجر زاخائیم، مدیر مؤسسه مطالعاتی ریگان در این باره می‎گوید: «در سال‎های اخیر متخصصان سیاسی و سیاستمداران روی امنیت ملی و دفاعی متمرکز شده‎اند و تشکیل نیروی نظامی فضایی را بیش از پیش جدی گرفته‎اند. اما مردم اعتقاد دارند متمرکز شدن بر سیاست‎های داخلی از اهمیت بیشتری در حوزه امنیت ملی برخوردار است و مایل هستند این بودجه به بهبود مسائل داخلی اختصاص داده شود.» تازه‎ترین مثال برای این اختلاف دیدگاه نیز این است که در مراسم روز گذشته فرانسه، جلیقه زردها که ماه‎هاست در اعتراض به شرایط اقتصادی و بیکاری و نرخ بالای سوخت هر شنبه خود را به خیابان شانزه لیزه می‎رسانند، مکرون را هو کنند و شعار سر بدهند: «مکرون برو».

ندا آکیش /  حدود 10 ماه پس از مثله شدن خبرنگار منتقد سعودی در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول، وزرای خارجه انگلیس و کانادا از راه‌اندازی ائتلاف بین‌المللی آزادی رسانه برای رسیدگی به حملات علیه روزنامه نگاران و اصحاب رسانه خبر دادند.
به‌گزارش خبرگزاری رویترز، خبر آغاز به کار ائتلاف بین‌المللی آزادی رسانه را جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس و کریستیا فریلند، همتای کانادایی او در قالب بیانیه مشترک و در پی برگزاری کنفرانس جهانی آزادی رسانه در لندن منتشر و تأکید کردند، بیش از 100 کشوری که نمایندگانشان در کنفرانس جهانی آزادی رسانه حضور داشتند، متعهد شدند در این ائتلاف بین‌المللی ایفای نقش کنند و جلوی خشونت‌ها علیه خبرنگاران در گوشه گوشه جهان را بگیرند. هانت گفت: خوشحالم که این دولت‌ها به اقدام قاطع و همکاری به‌عنوان یک جامعه بین‌المللی برای ایجاد جو ایمن‌تر برای روزنامه‌نگاران در سراسر جهان متعهد می‌شوند.
این ائتلاف بین‌المللی در حالی کار خود را آغاز کرده که امریکا، یکی از اصلی‌ترین مدعیان آزادی بیان همچنان در قبال قتل از پیش برنامه‌ریزی شده جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی سکوت کرده است و به خاطر منافع اقتصادی حاضر نیست موضع صریح و تندی در قبال دولت ریاض بگیرد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا هم از زمان روی کار آمدن مدام با رسانه‌های مطرح امریکا و جهان دچار چالش بوده و حتی رسانه‌ها را دشمن مردم نامیده است. انگلیس هم این روزها با چالش فاش شدن ایمیل‌های محرمانه سفیر سابق خود در واشنگتن مواجه است و جرمی هانت که روز شنبه از آغاز به کار ائتلاف بین‌المللی آزادی رسانه خبر داد، مجبور شد محافظه کارانه عمل کند و از یک سو از افشای اطلاعات حمایت کند و از سوی دیگر سرقت اطلاعاتی را مشمول مجازات و پیگرد قلمداد کند. او گفت، افشای اطلاعات به شرط آنکه در دسترس قرار بگیرد و به نفع عموم جامعه باشد مانعی ندارد اما اگر از طریق سرقت اطلاعاتی باشد باید تحت پیگرد قرار بگیرد. اخیراً هم نیل باسو، معاون کمیسر پلیس لندن اعلام کرد، تحقیقات برای یافتن مظنون یا مظنونان افشای پیام‌های محرمانه سفیر مستعفی انگلیس در امریکا آغاز شده و اگر فردی با دانستن جوانب افشای اطلاعات محرمانه، در آینده دست به انتشار محتوای اینچنینی بزند، گناهکار محسوب خواهد شد.

حیدرعلی مسعودی
کارشناس مؤسسه ابرار معاصر تهران
 یک‌جانبه‌گرایی به‌طور تاریخی، از جمله رویکردهای بنیادین سیاست خارجی امریکا محسوب می‌شود. جورج واشینگتن اولین رئیس‌جمهوری امریکا در سال 1796 نسبت به «ائتلاف دائمی» امریکا با کشورهای دیگر هشدار می‌دهد؛ چرا که امریکا به‌عنوان «امپراطوری آزادی» باید از استقلال عمل در عرصه بین‌الملل برخوردار باشد. براساس این تفکر، امریکا کشوری استثنا در عرصه بین‌المللی است و این استثناگرایی باید در تمام وجوه سیاست خارجی آن جاری باشد. امریکا دارای کامل‌ترین نظام سیاسی و اجتماعی و صاحب بهترین موقعیت جغرافیایی و طبیعی در جهان است و این برتری باید در سیاست خارجی امریکا نیز جریان داشته باشد. اوج این یک‌جانبه‌گرایی استثناانگار را می‌توان در دکترین مونروئه مشاهده کرد. مونروئه در سال 1823 بر تفاوت رویکردها و نیات امریکا و اروپا در نیمکره غربی اشاره می‌کند و امریکا را قدرت مسلط  بر این نیمکره می‌داند.
نگاه برتری جویانه و خاص گرایانه امریکا در طول جنگ سرد تداوم یافت. ریگان در جمع مسیحیان اوانجلیک در سال 1983 شوروی را «امپراطوری شیطانی» نامید و طرح دفاع استراتژیکی را برای مقابله با آن اعلام کرد. پس‌ از جنگ سرد امریکا با اعتماد به نفس ناشی از فروپاشی شوروی، لیبرال دموکراسی امریکایی را کامل‌ترین نظم سیاسی بشر و نظم نوین جهانی را طرح امریکا برای جهان پس‌ از شوروی معرفی کرد. برتری‌طلبی امریکا در دوران کلینتون در قالب گسترش دموکراسی تجاری، در دوره بوش پسر در قالب اشتیاق امپراطوری‌طلبانه امریکا و در دوره اوباما در قالب قدرت هوشمند تداوم یافت.
در دوره ترامپ یک‌جانبه‌گرایی امریکا در عرصه بین‌المللی نمود بارزتری پیدا کرده‌ است. ترامپ از واقع‌گرایی اصولی به معنای اهمیت دوباره مرزهای ملی، کاهش تعهدات دست و پاگیر بین‌المللی، اهمیت تجارت در مناسبات دوجانبه و تولید داخلی صحبت می‌کند که در واقع نوعی مرکانتیلیسم تجاری انزواگرایانه است.

گفتمان‌های غیرامریکایی
چین در چهار دهه گذشته بیشترین منافع را از نظم چندجانبه بین‌المللی به‌دست آورده است. این نظم با ایجاد ثبات، ارائه ارزان اطلاعات و تسهیل ارتباطات بین کنشگران، امکان نقش‌آفرینی چین در اقتصاد جهانی را فراهم کرده است. چین با عضویت در سازمان تجارت جهانی توانست از مزیت نیروی کار ارزان و بازار مصرف انبوه خود به‌خوبی استفاده کرده و به‌ قدرت تجاری اول دنیا تبدیل شود. از این رو، بی‌ثباتی، ابهام و پیش‌بینی‌ناپذیری سم مهلکی برای اقتصاد نوظهور چین است. به‌همین دلیل است که برخی دیپلمات‌های چینی از اوایل قرن حاضر نسبت به اقدامات مخرب امریکا هشدار می‌دادند و خواستار همکاری چین با دیگر قدرت‌های جهانی مانند اروپا برای «مهار یک‌جانبه‌گرایی امریکا» شده‌اند. جنگ تعرفه‌ای دولت ترامپ بر ضد چین نمود بارز یک جانبه‌گرایی امریکا در عرصه بین‌المللی است. فراتر از این، امریکا برای مختل‌سازی مگاپروژه زیرساختی کمربند و جاده چین، درصدد جلب همکاری دوجانبه کشورهای دیگر از جمله هند برای پیشبرد همگرایی منطقه‌ای در قالب هندو پاسیفیک (در مقابل آسیا پاسیفیک) است. در مجموع، نگرانی چین از یک‌جانبه‌گرایی دولت ترامپ از این جهت است که هرگونه بی‌ثباتی در اقتصاد جهانی، بیشترین ضرر را متوجه چین خواهد کرد.
ادامه در صفحه 14

گروه جهان / در حالی که صبح دیروز یکشنبه پنجمین محموله قطعات سامانه دفاع موشکی اس 400 وارد ترکیه شد، بلومبرگ در گزارشی از تلاش‌های دولت واشنگتن برای اقدامات تنبیهی علیه دولت آنکارا خبر داد و نوشت، تیم مشاوران ترامپ بسته تحریمی علیه ترکیه را آماده کرده‌اند و منتظر تأیید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا هستند.
بلومبرگ این گزارش را با استناد به اظهارات مقامات آگاه که نخواستند نامشان فاش شود، نوشت و ادامه داد، دولت واشنگتن تمایل دارد تا پایان روز دوشنبه (امروز) که سالگرد کودتای نافرجام ترکیه است، دست نگه دارد و از روز سه‌شنبه با جدیت این مسأله را پیگیری می‌کند. یائیر لاپید، رئیس حزب میانه رو و لیبرال «آینده» رژیم صهیونیستی در توئیتی نوشت: امریکا باید قرارداد «اف ۳۵» با ترکیه را لغو کند.
امریکا در حالی خود را برای تحریم متحد خود در ناتو آماده می‌کند که در داخل ترکیه اتفاق نظر ملی بر سر ضرورت امنیتی سامانه اس400 روسی وجود دارد و دیروز کمال قلیچداراوغلو، رهبر بزرگترین حزب مخالف دولت نیز از آن حمایت کرد.

درصفحات 4 و 5 ایران عصر این مطالب گروه جهان را نیز بخوانید
نگاهی به‌زندگی سیاسی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان که اخیراً دچار لرزش‎هایی مشکوک شده و برخی معتقد هستند ناشی از بیماری است.
گزارش خبری از قطع برق نیویورک به مدت چند ساعت که از سال 2003 تاکنون در این کشور بی‌سابقه بوده است.