ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به ریاست روحانی تأکید شد
قوای کشور برای بهبود زندگی مردم درکنار دولت به میدان بیایند
جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی که از سوم خرداد برگزار نشده بود، عصر دیروز در دفتر رئیسجمهوری برگزار شد. محمد باقر قالیباف از زمان انتخاب به عنوان رئیس مجلس اولین بار است که در این جلسات شرکت میکند. سران قوای سه گانه در سخنان خود بر ضرورت همکاری برای حل مشکلات مردم و کشور تأکید کردند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی با اشاره به شرایط سخت اقتصادی و معیشتی مردم بواسطه تحریمها و شیوع بیماری کرونا، بر ضرورت همکاری، همدلی و تلاش سه قوه در راستای حل مسائل و مشکلات اقتصادی و بهبود اوضاع زندگی مردم تأکید کرد.
روحانی با اشاره به اینکه شورای عالی هماهنگی اقتصادی پس از خروج امریکا از برجام و اعمال تحریمهای ظالمانه علیه ملت ایران و تحمیل جنگ اقتصادی تشکیل شد، گفت: در جلسهای رهبر معظم انقلاب با تأکید بر ضرورت آمادگی و هماهنگی همه ارکان کشور در مقابله با جنگ اقتصادی دشمن فرمودند که فرمانده این جنگ باید رئیس جمهور باشد و سایر قوا نیز میبایست در کنار دولت به میدان بیایند.وی با بیان اینکه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به منظور اتخاذ تصمیمات خاص و مناسب در شرایط ویژه اقتصادی تشکیل شد، گفت: بر این اساس مقرر شد تصمیماتی که نیاز به هماهنگی میان قوا دارد با تأیید رهبر معظم انقلاب، برای همه لازمالاجرا باشد.
رئیس جمهوری با اشاره به تصمیمات مهمی که طی دو سال گذشته در این جلسه اتخاذ شده است، گفت: تاکنون با همه مشکلات موجود با هماهنگی و همدلی توانستهایم از شرایط مشکل پیش آمده در گذشته عبور کنیم و در فرصت یکساله پیش رو نیز سه قوه میتوانند در کنار یکدیگر تصمیمات مؤثری را برای شکوفایی اقتصاد کشور اتخاذ کنند.
روحانی با بیان اینکه امروز به واسطه تحریمها و شیوع بیماری کرونا، کشور در شرایط سختی از لحاظ اقتصادی قرار دارد، تأکید کرد: علیرغم همه مشکلاتی که در بخشهای مختلف اعم از واردات، صادرات، فروش نفت و تأمین ارز با آنها مواجه هستیم، اما دولت مصمم است که در راستای رفع مشکلات و بهبود شرایط سخت زندگی مردم با همه توان تا آخرین لحظه تلاش کند.
رئیس جمهوری با ابراز تشکر از بیانات راهگشای مقام معظم رهبری که نقشه راه سه قوه را در مسیر همکاری و همافزایی ترسیم کردند، اظهار امیدواری کرد مسئولان قوای سهگانه با همدلی و هماهنگی و اتخاذ تصمیمات مناسب بتوانند شرایط کشور را به بهترین وجه پیش برده و موجب کاهش مشکلات مردم و بهبود معیشت آنها شوند.
پس از سخنان رئیس جمهوری، حجتالاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه با تأکید بر ضرورت همکاری همه ارکان کشور برای حل معضلات اقتصادی گفت: مردم از همه مسئولان انتظار دارند تا برای حل معضلات معیشتی و اقتصاد کشور اقدامات مؤثری انجام داده و همه مسئولان در هر سه قوه باید در کنار یکدیگر با یک برنامه منسجم در مسیر رفع مشکلات مردم اقدام کنند. همچنین محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در این جلسه حل مشکلات اقتصادی کشور را دغدغه اصلی قوه مقننه و نمایندگان مجلس برشمرد و با تأکید بر آمادگی مجلس شورای اسلامی برای همکاری با دولت در جهت حل مشکلات افزود: با هماهنگی، همراهی و انسجام در تصمیمگیریها از سوی همه قوا و مسئولان در سطوح مختلف کارشناسی، تصمیمسازی و تصمیمگیری، میتوان اقدامات مؤثری برای حل این مشکلات اقتصادی انجام داد.
در این جلسه رئیس کل بانک مرکزی گزارشی از وضعیت بازار ارز و روند تأمین ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی و ضروری کشور ارائه کرد. رؤسای سه قوه ضمن حمایت از برنامههای بانک مرکزی برای ایجاد ثبات در بازار ارز، بر لزوم تشویق و حمایت همهجانبه از رشد صادرات غیرنفتی و بازگشت ارز صادرکنندگان به چرخه اقتصاد تأکید کردند.
سه شنبه های شعر ایران
گروه فرهنگی/ سهشنبههای شعر با انتخاب عنوان «کلمه کادر» برای این بخش از صفحه در نظر دارد گوشههایی از تاریخ ادبیات امروز را به روایت عکس مرور نماید. این روایتهای ایستا را با کلمه همراه کردهایم و چشم در راهیم از این پس میزبان کلمه کادرهای مخاطبان ارجمند از شعر امروز باشیم. نخستین روایت خود را به نیما که نماینده شعر امروز است اختصاص دادهایم و حضور ارجمند او را با عکس و یادداشتی از شادروان «هادی شفاییه» به نمایش گذاشتهایم.
به پیشنهاد رضا بهادر
منظومه بیقطر و قد
مجموعه شعر بهار الماسی
«منظومه بیقطر و قد» مجموعه شعر «بهار الماسی» است که نشر سیبسرخ با تیراژ ۵۰۰ نسخه در ۸۶ صفحه منتشر کرده است. این کتاب گزیدهای از ۳۲ شعر شاعر است که در دو بخش به موضوع زیست یا گریز از وطن پرداخته است. از این حیث این مجموعه در ردهبندی شعر مهاجرت قرار میگیرد، چرا که شاعر در این مجموعه توانسته با بهرهگیری از فرهنگ و تجربیات شاعرانه در فضای ادبی کشور میزبان، عناصر زبانی و ساختاری شعر فارسی را با ادبیات معاصر غرب گره بزند. به این ترتیب گرچه شعرش با زبان رایج این دهه شاعران داخل ایران فاصله دارد، هنوز نبض جامعه در محتوای آن میتپد و اثر را از عموم شعرهای دهههای پیشین و کنونی متمایز میکند. مجموعه در کلیت خود یک روایت طولانی است از سه شخصیت: «من»، «تو» و «او» که زیست در وطن را به نوبه خود تجربه میکنند.
کابوس شب بودن یعنی این/ خویشآواری یک نسل وهمنورد/ که به امید دریا/ از گرمابههای مرمر گرم/ زدند به چاک سایهها/ یعنی ما:/ که به نام مقدس فردا / به نام مبدل «قند»/ از پشت غرقیم توی گند/ او:/ که خشک خشک/ توی لجن/ تو:/ که مفت مفت/ مثل من / من: / که زن...
بخش نخست کتاب را شعری بلند تشکیل میدهد که در خلال تصاویر نمادین کهن و با اتکا بر زبان پستمدرن تضادهای سرزمین مادری را تصویر میکند و بخش دوم تجربه مهاجرت «من» و «تو» است که دور از وطن گاهی با یأس و سرخوردگی و گاهی با غرور و امید پی هویت خود میگردند. هرچه به پایان مجموعه نزدیکتر میشویم گویی شاعر به نوعی برداشت رندانه از رنج ناگزیر میرسد:
جایی کنار / بته حسرت/ دور از نرگس زرد/ مَردی پردرد/ هی هی ما را/ نِی میزند...
به پیشنهاد ناصر ندیمی
سرخپوستها
مجموعه شعر حامد ابراهیمی
مجموعه شعر سرخپوستها اثرحامد ابراهیمپور بتازگی از سوی نشر آنیما، منتشر شده است که دربرگیرنده شعرهای سالهای ٩۴ تا ٩٧ شاعر میباشد. در آثار قبلی شاعر، دشوارنویسی، نوآوریهای فرمی و ارجاعات برون متنی متعدد (خصوصاً ارجاعات سینمایی) دایره مخاطبان ایشان را تا حدودی محدود میکرد اما در این مجموعه، شاعر دشوارنویسیها و ارجاعات برون متنی را محدود کرده و به مخاطب کتابخوان عام، نزدیکتر شده است، البته این بدان معنا نیست که سطح فرمی و محتوایی شعرها پایین آمده باشد. نام کتاب که به هوشمندی انتخاب شده است؛ اشاره به سرخپوستانی دارد که هیچگاه درک نشده و همیشه مورد ظلم واقع شدهاند. نزدیک به آن چیزی که ما در جهان امروز شاهد آن هستیم.
وسط روز، اتفاقی نیست
آمدی دیدنم چراغ بیار
چیزی از آفتاب باقی نیست
باز کن روزه سکوتت را/ مادر کودکانِ نارس من
گرهِ بسته، بسته خواهد ماند
گریه کن مریم مقدسِ من...
ساکن شهرِ مردگان بودیم
هرچه جز مرگ، غیرعادی بود
صف کشیدیم پشتِ تنهایی
شهر، سلول انفرادی بود
حسرت تلخِ مستجاب شدن
وسط خواندنِ دعا بودم...
به پیشنهاد بهنود بهادری
سونات مهتاب
یک ترجمه شعر از زلما بهادر
بهنود بهادری
زلما بهادر را پیش از این با سالها کار روی شعر و ترجمه پل سلان میشناختیم و توانایی او را در برگردان از زبان آلمانی میدانستیم. مترجمی که شاعر باشد بیشک میتواند درک درستی از استعارات و کنایات شاعر داشته باشد و برگردان لغت به لغت نکند. نشر (مهر و دل) بتازگی (منظومه بلند سونات مهتاب) اثر یانیس ریستوس به ترجمه زلما بهادر چاپ و پخش کرده است. منظومهای بلند که چون جهان هستی: عشق، مرگ، پریشانی و... را در خود دارد. شعری خوشخوان و جذاب که برای مخاطب ایرانی بخش اعظم این جذابیت مدیون فهم مترجم از ریتسوس است. در فضایی که ترجمههای شعر در ایران اکثراً فاقد شاعرانگی است این کتاب را میتوان به شاعران و مخاطبان شعر پیشنهاد داد.
این خانه دارد مرا خفه میکند
خصوصاً آشپزخانه که مثل اعماق دریاست
قهوه جوشهای آویزان
که سوسو میزنند شبیه چشمان گرد و بزرگ ماهیهای وارونه
و بشقابها
که به آهستگی ستارگان دریایی شناورند
جلبک و خزههایی که لای گیسوانم گیر کردهاند
و من نمیتوانم آنها را دربیاورم
بعداً هم نمیتوانم
من نمیتوانم به سطح آب برسم
و سینیهایی که در سکوت از دستانم میلغزند
من غرق میشوم
و میبینم حبابهایی را که همین طور از نفسهایم
به پیشنهاد فرزاد کریمی
الکنانند الا لیلا
بررسی مجموعه شعر «الکنانند الا لیلا» برزو گوران
لیلا بازتولید معشوق بینقص ابیات است. معشوق اما در شعرهای برزو گوران عشوهگر، فتان و متظاهر نیست. معشوق شعر گوران، بهانهای است در دست شاعر برای بیان عاطفهای جمعی. عاطفه شاعر از فرط جمعیبودن به سیاست تنه زده است. راوی شعر دفتر «الکنانند الا لیلا» برای روایتگری جمعیاش نیاز به مخاطب دارد اما نه مخاطبی صرفاً شنونده. مخاطب شعر گوران شنوندهای فعال است که خود، از فعلیتی جمعی برخوردار است. همین عبور از فردیت و رسیدن به عواطف جمعی انسانی از سوی راوی و روایتشنو است که شعرهای این مجموعه را خواندنی و محل تأمل ساخته است.
شب شب است
چه سود از دانستن این که
چرا خبر نکرده است
آفتاب غروبش را
و یا که آیا
چراغ را به وظیفه روشن میکنیم
یا به عادت
و یا دانستن این که
مرغ سحر کدام گوشه افتاده است
شب شب است
و دریاها دور
یا دل به ماهور بزن
و شرح، مختصر کن
یا دفتر دانایی را مبند
از پیشانی ارفعکوه
رد روجا را بگیر
لیلا میگفت صبح
بیخبر نمیآید.
معارفه با مرگ
بررسی یک شعر از سپیده مختاری
فلورا تاجیکی
به سن مراقبه نزدیکم
دیگر
چنانکه ساعت به دوران خفتگیاش
در زمستانی میایستد به سن مراقبه نزدیکم
و ثلث آخر زندگیام
معارفهای باید باشد میان مرگ و میانسالگی
در آن گذشته مفتوح
چرا آن پرندهزایی هر ساله
که تودههای پر، با نبوغ جنسی من، در هوا رها میشد
و یا حتی سلامت دندانهایم
در آن دهان صورتی نوبالغ
موضوع مهمی نبود که شمارش شود؟
اشاره دارترین، انگشتِ زمستان به سمتِ من است
اینک توجهِ زیبایی را
به همزیستی برف و شقیقه فرامیخوانم
و آن تلاش عاشقانه ما که شمدها را پس میزد
با ریزش ناگهان دو بهمن، به خواب خواهد رفت
قبل از هر چیز در خوانش اولیه این شعر موسیقی درونی به شکل گوشنوازی مانند موسیقی یک فیلم تصویرها را همراهی میکند. ترکیبات و کلمات خاص و منحصر به فرد مثلاً در شعر بالا پرنده زایی یا اشاره دارترین انگشت از بارزترین خصوصیات کلام است. نمادها و نشانهها بسیار قدرتمند عمل کردهاند. شاعر از همان ابتدای کار شما را به آرامشی عمیق دعوت میکند که هنوز آن سوی پنجره وجودش طوفانها و بحرانهای کودکی و بلوغ را نظارهگر است.
«به سن مراقبه نزدیکم» و این به طرز شگفتانگیزی خود درونی شاعر را در تعارض با هیجاناتی که هنوز هم نیمه مردانه وجودش را فعال نگه داشته درگیر میکند. آنیموس فعالی که رهایی از هیجان با ابراز رفتارهای پسرانه مانند پرتاب گلولههای پر که منجر به رفتاری زنانه چون رهایی و زایمان است، ادغام کرده است و با گفتن از بیاعتنایی دهان صورتی نوبالغ اعتراض خود را به ناگفتهها و ناشنیدهها بیان میدارد.
شمارش دندانها، سن مراقبه، ساعت و فصل خبر از توجه شاعر به عنصر زمان در طول زندگی و مواجهه مدام خود با آن دارد.
سپیده در این شعر زمان و گذر از زمان، گذشته، حال و آینده خود را درنوردیده و از گلایههای بلوغ به معارفه با مرگ رسیده است.
پذیرش، عدم انکار و رویارویی زیبا با اولین علامتهای میانسالگی به شکل زیبایی در «همنشینی برف و شقیقه» نشان داده شده گرچه ظاهراً شعر با سرمای برفی بهمن و خواب رفتن ظاهری ساکن به خود میگیرد اما تلاش شاعر برای نگه داشتن انرژی حیات و لیبیدو در انتهای شعر مشهود است.
شاعر شعر را به خواب میبرد اما نمیگوید برای همیشه به خواب خواهد رفت و میداند بعد از هر خوابی بیداری خواهد بود. کلمات دارای رنگ، شکل، عمق، محتوا و صدا ومعنا هستند.
سپیده مختاری با این اشعار نشان داده است رنگ کلمات را دیده و صدای کلمات را میشنود و به عمق و محتوای آنها آشنایی دارد.
کلمات در اشعار او در جاهای مناسب خود قرار میگیرد و دور از سادهنویسیهای متداول امروز یا هذیانگوییهایی که جای فخامت اشعار را میگیرد تعادل شعریاش برای هر سطحی قابل فهم است.
هادی شفاییه
عکاس
شاید چهار یا پنج متر در هفت یا هشت متر، که حالا درست به خاطر ندارم. فقط یادم هست که ارتفاع دیوارهایش نسبت به دیوارهای معمول امروز بیشتر بود. به سبب واقع شدن در ضلع جنوبی باغ، پنجرههای این اتاق رو به شمال باز میشد. علاوه بر این، در دیوار جنوبی آن، نزدیک به سقف هم یک پنجره کوچک وجود داشت که از آنجا آفتاب به داخل میتابید.خواهش کردم اجازه بدهد عکسی از او بگیرم. وضع نوری اتاق هیچ مناسب نبود.
کسانی که در روزهای آفتابی با آسمان لاجوردی در اتاقهای رو به شمال عکس رنگی، مخصوصاً اگر اسلاید گرفتهاند تصاویر خفهای را که رنگ آبی بر آن حاکم بوده بهخاطر دارند. خوشبختانه شعاع باریکی از آفتاب از پنجره کوچک نزدیک به سقف روی میز رئیس میتابید، اما وضع این شعاع چنان نبود که بهصورت شخص بتابد و آن را روشن کند. اواسط بهار بود و این شعاع باریک وضعی نزدیک به عمودی داشت وانگهی بین شعاع نورانی و دیوار فاصله برای ایستادن و قراردادن دوربین نبود. با کمی جلو و عقب بردن صندلی در وضعی قرارش دادم که شعاع نورانی از پشت سرش تابید و مانند پروژکتوری گردی سر و موهای سفیدش را روشن کرد. اما صورت، که عامل اصلی یک پرتره است، در نور ضعیفتری ماند که آن هم با دادن روزنامهای به دستش و قرار دادن آن در جایی و حدی که خود دیده نشود و شعاع خورشید به آن بتابد و منعکس شده صورت را روشن کند اصلاح شد و تصویری بسیار لطیف و شاعرانه بهوجود آمد.
دختر خوب آشپزخانه
محدثه عراقی به پیشنهاد داوود سوران
مجموعه شعر «دختر خوب آشپزخانه» نخستین اثر مکتوب محدثه عراقی میباشد که عمدتاً در قالب چهارپاره و زبان محاوره سروده شده است.
این مجموعه شامل ۲۵ شعر توسط انتشارات آثار برتر در اردیبهشت ماه سالجاری و در ۶۰ صفحه به چاپ رسیده و در دسترس علاقهمندان به شعر قرار دارد.
اکثر اشعار این مجموعه با زبان صمیمی و درعین حال در بعضی اشعار، ممتنع سروده شده که علاوه بر اینکه مُهر تأیید بسیاری از مخاطبان خاص و حرفهای ادبیات را بهدنبال داشت، دیگر مخاطبان جامعه ادبیات و همینطور دیگر اقشار جامعه هم با این مجموعه ارتباط خوبی برقرار کردند. بعضی از اشعار این مجموعه توسط خوانندگان خوب وطنی اجرا شده است.
با منی واژه واژه در نفسم
همسفر با ترانه این همه سال
آفریدم تو را درون خودم
یک تجسم، از ایدهآل خودم
فارغ از هر چه بوی رفتن داشت
تکیهگاه من و نیاز منی
آفریدم تو را درون خودم
تو، حقیقیترین مجاز منی...
میتوانم بدون دلشوره
تا ابد با تو همسفر باشم
هی بخوانم تو را و هی نروی
با تو در شعر در به در باشم...
اکرم الفخانی
شبها
از تو چه پنهان
حس میکنم تیرچراغ برق
مثل چراغِ قوه
در دست کوچهست
شبها
از تو چه پنهان
با عطر ذکر لاله عباسی
من اوج میگیرم
با مهربانی میدهم دست
از تو چه پنهان
شبها خیال من
بیدار میمانَد
از روشنی، از عشق
با ماه میخوانَد
مریم زرنشان
کبوتر سفید صلح
دوباره پر گشوده است
پیام دوستی بَرَد
به دشتهای دوردست
پیام مهربانیاش
به گوش ابرها رسید
دهان تشنه کویر
بلور آب را چشید
درآسمان بیکران
تو ای پرنده رها!
گره بزن به بال خود
دوبال کوچک مرا
میترا یگانه
وقتی که با هم قهر کردیم
گلدان دلهامان ترک خورد
گلهای سرخ دوستیمان
پرپر شد و خشکید و پژمرد
دیگر زمان زنگ تفریح
اوقاتمان شد چای بیقند
از قاب عکس چهرههامان
دزدیده شد تصویر لبخند
مثل دو تا گنجشک تشنه
امروز هردو بیقراریم
ای کاش چون بارانِ امید
بر قلب همدیگر بباریم
طیبه شامانی
من دوست دارم دوست باشم
با بچهها، هر جای دنیا
در پیش من معنی ندارد
زرد و سیاه و زشت و زیبا
من دوست دارم توی دنیا
یک ذره درد و غم نباشد
از آشتی با هم بگوییم
دعوا و جنگی هم نباشد
ای کاش میشد جای این بمب
بر روی خانه گل ببارند
یا جای مین در سرزمینم
یک شاخه از زیتون بکارند
مریم علایی
حال خوش این زندگی یعنی
بال و پر زیبای پروانه
رقص قشنگ سبزهها در باد
یا قد کشیدنهای یک دانه
حال خوش این زندگی یعنی
پرواز نرم دسته قوها
تصویر شبنم روی شمعدانی
حس عجیبی لای شببوها
حال خوش این زندگی یعنی
در زیر باران با تو خندیدن
یک سیب خیلی قرمز و شیرین
از باغ لبخند خدا چیدن
حال خوش این زندگی را من
در نغمههای نی لبک دیدم
معنای صلح و دوستی را من
در خنده خورشید فهمیدم
خاتون حسنی
وقتی که رعد و برق میزد
من واقعاً ترسیده بودم
تنها، گرسنه خیس وخسته
بر شاخهای چسبیده بودم
همسایهمان آمد سراغم
از شوق جیک و جیک کردم
او قار و قارو قار میخواند
خود را به او نزدیک کردم
یک بال او روی پرم بود
یک بال او زیر سرم بود
او خیس شد من خواب رفتم
همسایه مثل مادرم بود
معصومه معصومزاده
دور میشدم
نقطه شد تمام خانهها و شهرها
نقطه شد زمین
خندهدار بود
جنگها برای ذرهای غبار بود
افسون امینی
جنگ؟!
نه!
هرگز به جنگ فکر نمیکنم
وقتی تمام دنیا
فرصت کمی است
برای گفتن دوستت دارم
به پیشنهاد رضا بهادر
منظومه بیقطر و قد
مجموعه شعر بهار الماسی
«منظومه بیقطر و قد» مجموعه شعر «بهار الماسی» است که نشر سیبسرخ با تیراژ ۵۰۰ نسخه در ۸۶ صفحه منتشر کرده است. این کتاب گزیدهای از ۳۲ شعر شاعر است که در دو بخش به موضوع زیست یا گریز از وطن پرداخته است. از این حیث این مجموعه در ردهبندی شعر مهاجرت قرار میگیرد، چرا که شاعر در این مجموعه توانسته با بهرهگیری از فرهنگ و تجربیات شاعرانه در فضای ادبی کشور میزبان، عناصر زبانی و ساختاری شعر فارسی را با ادبیات معاصر غرب گره بزند. به این ترتیب گرچه شعرش با زبان رایج این دهه شاعران داخل ایران فاصله دارد، هنوز نبض جامعه در محتوای آن میتپد و اثر را از عموم شعرهای دهههای پیشین و کنونی متمایز میکند. مجموعه در کلیت خود یک روایت طولانی است از سه شخصیت: «من»، «تو» و «او» که زیست در وطن را به نوبه خود تجربه میکنند.
کابوس شب بودن یعنی این/ خویشآواری یک نسل وهمنورد/ که به امید دریا/ از گرمابههای مرمر گرم/ زدند به چاک سایهها/ یعنی ما:/ که به نام مقدس فردا / به نام مبدل «قند»/ از پشت غرقیم توی گند/ او:/ که خشک خشک/ توی لجن/ تو:/ که مفت مفت/ مثل من / من: / که زن...
بخش نخست کتاب را شعری بلند تشکیل میدهد که در خلال تصاویر نمادین کهن و با اتکا بر زبان پستمدرن تضادهای سرزمین مادری را تصویر میکند و بخش دوم تجربه مهاجرت «من» و «تو» است که دور از وطن گاهی با یأس و سرخوردگی و گاهی با غرور و امید پی هویت خود میگردند. هرچه به پایان مجموعه نزدیکتر میشویم گویی شاعر به نوعی برداشت رندانه از رنج ناگزیر میرسد:
جایی کنار / بته حسرت/ دور از نرگس زرد/ مَردی پردرد/ هی هی ما را/ نِی میزند...
به پیشنهاد ناصر ندیمی
سرخپوستها
مجموعه شعر حامد ابراهیمی
مجموعه شعر سرخپوستها اثرحامد ابراهیمپور بتازگی از سوی نشر آنیما، منتشر شده است که دربرگیرنده شعرهای سالهای ٩۴ تا ٩٧ شاعر میباشد. در آثار قبلی شاعر، دشوارنویسی، نوآوریهای فرمی و ارجاعات برون متنی متعدد (خصوصاً ارجاعات سینمایی) دایره مخاطبان ایشان را تا حدودی محدود میکرد اما در این مجموعه، شاعر دشوارنویسیها و ارجاعات برون متنی را محدود کرده و به مخاطب کتابخوان عام، نزدیکتر شده است، البته این بدان معنا نیست که سطح فرمی و محتوایی شعرها پایین آمده باشد. نام کتاب که به هوشمندی انتخاب شده است؛ اشاره به سرخپوستانی دارد که هیچگاه درک نشده و همیشه مورد ظلم واقع شدهاند. نزدیک به آن چیزی که ما در جهان امروز شاهد آن هستیم.
وسط روز، اتفاقی نیست
آمدی دیدنم چراغ بیار
چیزی از آفتاب باقی نیست
باز کن روزه سکوتت را/ مادر کودکانِ نارس من
گرهِ بسته، بسته خواهد ماند
گریه کن مریم مقدسِ من...
ساکن شهرِ مردگان بودیم
هرچه جز مرگ، غیرعادی بود
صف کشیدیم پشتِ تنهایی
شهر، سلول انفرادی بود
حسرت تلخِ مستجاب شدن
وسط خواندنِ دعا بودم...
به پیشنهاد بهنود بهادری
سونات مهتاب
یک ترجمه شعر از زلما بهادر
بهنود بهادری
زلما بهادر را پیش از این با سالها کار روی شعر و ترجمه پل سلان میشناختیم و توانایی او را در برگردان از زبان آلمانی میدانستیم. مترجمی که شاعر باشد بیشک میتواند درک درستی از استعارات و کنایات شاعر داشته باشد و برگردان لغت به لغت نکند. نشر (مهر و دل) بتازگی (منظومه بلند سونات مهتاب) اثر یانیس ریستوس به ترجمه زلما بهادر چاپ و پخش کرده است. منظومهای بلند که چون جهان هستی: عشق، مرگ، پریشانی و... را در خود دارد. شعری خوشخوان و جذاب که برای مخاطب ایرانی بخش اعظم این جذابیت مدیون فهم مترجم از ریتسوس است. در فضایی که ترجمههای شعر در ایران اکثراً فاقد شاعرانگی است این کتاب را میتوان به شاعران و مخاطبان شعر پیشنهاد داد.
این خانه دارد مرا خفه میکند
خصوصاً آشپزخانه که مثل اعماق دریاست
قهوه جوشهای آویزان
که سوسو میزنند شبیه چشمان گرد و بزرگ ماهیهای وارونه
و بشقابها
که به آهستگی ستارگان دریایی شناورند
جلبک و خزههایی که لای گیسوانم گیر کردهاند
و من نمیتوانم آنها را دربیاورم
بعداً هم نمیتوانم
من نمیتوانم به سطح آب برسم
و سینیهایی که در سکوت از دستانم میلغزند
من غرق میشوم
و میبینم حبابهایی را که همین طور از نفسهایم
به پیشنهاد فرزاد کریمی
الکنانند الا لیلا
بررسی مجموعه شعر «الکنانند الا لیلا» برزو گوران
لیلا بازتولید معشوق بینقص ابیات است. معشوق اما در شعرهای برزو گوران عشوهگر، فتان و متظاهر نیست. معشوق شعر گوران، بهانهای است در دست شاعر برای بیان عاطفهای جمعی. عاطفه شاعر از فرط جمعیبودن به سیاست تنه زده است. راوی شعر دفتر «الکنانند الا لیلا» برای روایتگری جمعیاش نیاز به مخاطب دارد اما نه مخاطبی صرفاً شنونده. مخاطب شعر گوران شنوندهای فعال است که خود، از فعلیتی جمعی برخوردار است. همین عبور از فردیت و رسیدن به عواطف جمعی انسانی از سوی راوی و روایتشنو است که شعرهای این مجموعه را خواندنی و محل تأمل ساخته است.
شب شب است
چه سود از دانستن این که
چرا خبر نکرده است
آفتاب غروبش را
و یا که آیا
چراغ را به وظیفه روشن میکنیم
یا به عادت
و یا دانستن این که
مرغ سحر کدام گوشه افتاده است
شب شب است
و دریاها دور
یا دل به ماهور بزن
و شرح، مختصر کن
یا دفتر دانایی را مبند
از پیشانی ارفعکوه
رد روجا را بگیر
لیلا میگفت صبح
بیخبر نمیآید.
معارفه با مرگ
بررسی یک شعر از سپیده مختاری
فلورا تاجیکی
به سن مراقبه نزدیکم
دیگر
چنانکه ساعت به دوران خفتگیاش
در زمستانی میایستد به سن مراقبه نزدیکم
و ثلث آخر زندگیام
معارفهای باید باشد میان مرگ و میانسالگی
در آن گذشته مفتوح
چرا آن پرندهزایی هر ساله
که تودههای پر، با نبوغ جنسی من، در هوا رها میشد
و یا حتی سلامت دندانهایم
در آن دهان صورتی نوبالغ
موضوع مهمی نبود که شمارش شود؟
اشاره دارترین، انگشتِ زمستان به سمتِ من است
اینک توجهِ زیبایی را
به همزیستی برف و شقیقه فرامیخوانم
و آن تلاش عاشقانه ما که شمدها را پس میزد
با ریزش ناگهان دو بهمن، به خواب خواهد رفت
قبل از هر چیز در خوانش اولیه این شعر موسیقی درونی به شکل گوشنوازی مانند موسیقی یک فیلم تصویرها را همراهی میکند. ترکیبات و کلمات خاص و منحصر به فرد مثلاً در شعر بالا پرنده زایی یا اشاره دارترین انگشت از بارزترین خصوصیات کلام است. نمادها و نشانهها بسیار قدرتمند عمل کردهاند. شاعر از همان ابتدای کار شما را به آرامشی عمیق دعوت میکند که هنوز آن سوی پنجره وجودش طوفانها و بحرانهای کودکی و بلوغ را نظارهگر است.
«به سن مراقبه نزدیکم» و این به طرز شگفتانگیزی خود درونی شاعر را در تعارض با هیجاناتی که هنوز هم نیمه مردانه وجودش را فعال نگه داشته درگیر میکند. آنیموس فعالی که رهایی از هیجان با ابراز رفتارهای پسرانه مانند پرتاب گلولههای پر که منجر به رفتاری زنانه چون رهایی و زایمان است، ادغام کرده است و با گفتن از بیاعتنایی دهان صورتی نوبالغ اعتراض خود را به ناگفتهها و ناشنیدهها بیان میدارد.
شمارش دندانها، سن مراقبه، ساعت و فصل خبر از توجه شاعر به عنصر زمان در طول زندگی و مواجهه مدام خود با آن دارد.
سپیده در این شعر زمان و گذر از زمان، گذشته، حال و آینده خود را درنوردیده و از گلایههای بلوغ به معارفه با مرگ رسیده است.
پذیرش، عدم انکار و رویارویی زیبا با اولین علامتهای میانسالگی به شکل زیبایی در «همنشینی برف و شقیقه» نشان داده شده گرچه ظاهراً شعر با سرمای برفی بهمن و خواب رفتن ظاهری ساکن به خود میگیرد اما تلاش شاعر برای نگه داشتن انرژی حیات و لیبیدو در انتهای شعر مشهود است.
شاعر شعر را به خواب میبرد اما نمیگوید برای همیشه به خواب خواهد رفت و میداند بعد از هر خوابی بیداری خواهد بود. کلمات دارای رنگ، شکل، عمق، محتوا و صدا ومعنا هستند.
سپیده مختاری با این اشعار نشان داده است رنگ کلمات را دیده و صدای کلمات را میشنود و به عمق و محتوای آنها آشنایی دارد.
کلمات در اشعار او در جاهای مناسب خود قرار میگیرد و دور از سادهنویسیهای متداول امروز یا هذیانگوییهایی که جای فخامت اشعار را میگیرد تعادل شعریاش برای هر سطحی قابل فهم است.
هادی شفاییه
عکاس
شاید چهار یا پنج متر در هفت یا هشت متر، که حالا درست به خاطر ندارم. فقط یادم هست که ارتفاع دیوارهایش نسبت به دیوارهای معمول امروز بیشتر بود. به سبب واقع شدن در ضلع جنوبی باغ، پنجرههای این اتاق رو به شمال باز میشد. علاوه بر این، در دیوار جنوبی آن، نزدیک به سقف هم یک پنجره کوچک وجود داشت که از آنجا آفتاب به داخل میتابید.خواهش کردم اجازه بدهد عکسی از او بگیرم. وضع نوری اتاق هیچ مناسب نبود.
کسانی که در روزهای آفتابی با آسمان لاجوردی در اتاقهای رو به شمال عکس رنگی، مخصوصاً اگر اسلاید گرفتهاند تصاویر خفهای را که رنگ آبی بر آن حاکم بوده بهخاطر دارند. خوشبختانه شعاع باریکی از آفتاب از پنجره کوچک نزدیک به سقف روی میز رئیس میتابید، اما وضع این شعاع چنان نبود که بهصورت شخص بتابد و آن را روشن کند. اواسط بهار بود و این شعاع باریک وضعی نزدیک به عمودی داشت وانگهی بین شعاع نورانی و دیوار فاصله برای ایستادن و قراردادن دوربین نبود. با کمی جلو و عقب بردن صندلی در وضعی قرارش دادم که شعاع نورانی از پشت سرش تابید و مانند پروژکتوری گردی سر و موهای سفیدش را روشن کرد. اما صورت، که عامل اصلی یک پرتره است، در نور ضعیفتری ماند که آن هم با دادن روزنامهای به دستش و قرار دادن آن در جایی و حدی که خود دیده نشود و شعاع خورشید به آن بتابد و منعکس شده صورت را روشن کند اصلاح شد و تصویری بسیار لطیف و شاعرانه بهوجود آمد.
دختر خوب آشپزخانه
محدثه عراقی به پیشنهاد داوود سوران
مجموعه شعر «دختر خوب آشپزخانه» نخستین اثر مکتوب محدثه عراقی میباشد که عمدتاً در قالب چهارپاره و زبان محاوره سروده شده است.
این مجموعه شامل ۲۵ شعر توسط انتشارات آثار برتر در اردیبهشت ماه سالجاری و در ۶۰ صفحه به چاپ رسیده و در دسترس علاقهمندان به شعر قرار دارد.
اکثر اشعار این مجموعه با زبان صمیمی و درعین حال در بعضی اشعار، ممتنع سروده شده که علاوه بر اینکه مُهر تأیید بسیاری از مخاطبان خاص و حرفهای ادبیات را بهدنبال داشت، دیگر مخاطبان جامعه ادبیات و همینطور دیگر اقشار جامعه هم با این مجموعه ارتباط خوبی برقرار کردند. بعضی از اشعار این مجموعه توسط خوانندگان خوب وطنی اجرا شده است.
با منی واژه واژه در نفسم
همسفر با ترانه این همه سال
آفریدم تو را درون خودم
یک تجسم، از ایدهآل خودم
فارغ از هر چه بوی رفتن داشت
تکیهگاه من و نیاز منی
آفریدم تو را درون خودم
تو، حقیقیترین مجاز منی...
میتوانم بدون دلشوره
تا ابد با تو همسفر باشم
هی بخوانم تو را و هی نروی
با تو در شعر در به در باشم...
اکرم الفخانی
شبها
از تو چه پنهان
حس میکنم تیرچراغ برق
مثل چراغِ قوه
در دست کوچهست
شبها
از تو چه پنهان
با عطر ذکر لاله عباسی
من اوج میگیرم
با مهربانی میدهم دست
از تو چه پنهان
شبها خیال من
بیدار میمانَد
از روشنی، از عشق
با ماه میخوانَد
مریم زرنشان
کبوتر سفید صلح
دوباره پر گشوده است
پیام دوستی بَرَد
به دشتهای دوردست
پیام مهربانیاش
به گوش ابرها رسید
دهان تشنه کویر
بلور آب را چشید
درآسمان بیکران
تو ای پرنده رها!
گره بزن به بال خود
دوبال کوچک مرا
میترا یگانه
وقتی که با هم قهر کردیم
گلدان دلهامان ترک خورد
گلهای سرخ دوستیمان
پرپر شد و خشکید و پژمرد
دیگر زمان زنگ تفریح
اوقاتمان شد چای بیقند
از قاب عکس چهرههامان
دزدیده شد تصویر لبخند
مثل دو تا گنجشک تشنه
امروز هردو بیقراریم
ای کاش چون بارانِ امید
بر قلب همدیگر بباریم
طیبه شامانی
من دوست دارم دوست باشم
با بچهها، هر جای دنیا
در پیش من معنی ندارد
زرد و سیاه و زشت و زیبا
من دوست دارم توی دنیا
یک ذره درد و غم نباشد
از آشتی با هم بگوییم
دعوا و جنگی هم نباشد
ای کاش میشد جای این بمب
بر روی خانه گل ببارند
یا جای مین در سرزمینم
یک شاخه از زیتون بکارند
مریم علایی
حال خوش این زندگی یعنی
بال و پر زیبای پروانه
رقص قشنگ سبزهها در باد
یا قد کشیدنهای یک دانه
حال خوش این زندگی یعنی
پرواز نرم دسته قوها
تصویر شبنم روی شمعدانی
حس عجیبی لای شببوها
حال خوش این زندگی یعنی
در زیر باران با تو خندیدن
یک سیب خیلی قرمز و شیرین
از باغ لبخند خدا چیدن
حال خوش این زندگی را من
در نغمههای نی لبک دیدم
معنای صلح و دوستی را من
در خنده خورشید فهمیدم
خاتون حسنی
وقتی که رعد و برق میزد
من واقعاً ترسیده بودم
تنها، گرسنه خیس وخسته
بر شاخهای چسبیده بودم
همسایهمان آمد سراغم
از شوق جیک و جیک کردم
او قار و قارو قار میخواند
خود را به او نزدیک کردم
یک بال او روی پرم بود
یک بال او زیر سرم بود
او خیس شد من خواب رفتم
همسایه مثل مادرم بود
معصومه معصومزاده
دور میشدم
نقطه شد تمام خانهها و شهرها
نقطه شد زمین
خندهدار بود
جنگها برای ذرهای غبار بود
افسون امینی
جنگ؟!
نه!
هرگز به جنگ فکر نمیکنم
وقتی تمام دنیا
فرصت کمی است
برای گفتن دوستت دارم
گزارش «ایران» از نظرات موافقان و مخالفان برگزاری آزمونهای دانشگاهی کشور
زور آزمایی کنکور با کرونا
هدی هاشمی
خبرنگار
سرانجام زمان برگزاری کنکور ارشد و دکترا دانشگاهها تغییر کرد و بر اساس اعلام سازمان سنجش آموزش کشور آزمون دکترا نیمه متمرکز سال ۹۹ روز پنجشنبه 9 مرداد و آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته نیز در روزهای پنجشنبه و جمعه 16 و 17 مردادماه 99 برگزار خواهد شد. به گزارش «ایران»، یکشنبه شب، سازمان سنجش آموزش کشور در اطلاعیهای از تغییر زمان برگزاری آزمونهای دکترا و کارشناسی ارشد ناپیوسته خبر داد. در متن این اطلاعیه سازمان سنجش آموزش کشورآمده بود: «به اطلاع داوطلبان آزمون دکتری و کارشناسی ارشد سال ۱۳۹۹ میرساند با توجه به تصمیمات اتخاذ شده تاریخ و زمان برگزاری آزمونهای دکتری و کارشناسی ارشد ناپیوسته تغییر یافته است. همچنین تاریخ و زمان برگزاری جدید آزمونها پس از ابلاغ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اطلاعرسانی خواهد شد.» چند ساعت بعد از این خبر، سازمان سنجش اطلاعیه مهم دیگری روی سایت خود قرار داد که در این اطلاعیه زمان نهایی و قطعی برگزاری آزمون سراسری دانشگاهها اعلام شد: «بر اساس ابلاغیه روز ۲۳ تیر ماه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آزمون دکترا نیمه متمرکز سال ۹۹ روز پنجشنبه 9 مرداد و آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته نیز در روزهای پنجشنبه و جمعه 16 و 17 مردادماه 99 برگزار خواهد شد. بر این اساس دیگر آزمونها شامل آزمون سراسری، کاردانی به کارشناسی و کاردانی فنی و حرفهای طبق برنامه زمانی قبلی اعلام شده برگزار خواهند شد.»
مسأله تغییر زمان برگزاری آزمونهای سراسری چند روزی بود که از سوی داوطلبان کنکورهای سراسری در شبکههای اجتماعی مطرح میشد. کاربران شبکههای اجتماعی که عمدتاً همان داوطلبان کنکور هم بودند به برگزاری این آزمونها در شرایطی که تعداد مبتلایان رو به افزایش است واکنش نشان میدادند و از نمایندگان مجلس، مسئولان برگزاری آزمونها و همچنین ستاد مبارزه با کرونا میخواستند تا این آزمونها را با تأخیر برگزار کنند. البته در این روزها، اظهارنظرهای مختلفی هم از سوی نمایندگان مجلس و متولیان امور آموزشی در خصوص برگزاری و عدم برگزاری آزمونهای سراسری دانشگاهها مطرح شده است. موافقان تعویق کنکور سراسری معتقدند که وزارت علوم باید با توجه به شرایط تشدید چرخه شیوع ویروس کرونا آزمون سراسری را به نحوی برگزار کند که میزان ابتلا به کرونا در کشور کم شود و پروتکلهای بهداشتی همراه با فاصلهگذاری اجتماعی اعلام شده رعایت شود. در این خصوص دکتر مصطفی معین، وزیر اسبق آموزش عالی با هشدار درباره برگزاری کنکور در شرایط کرونا تأکید کرد، هیچ ملاحظهای اعم از مقولات سیاسی، اقتصادی و آموزشی نباید در برابر سلامت انسانها قرار بگیرد. دکتر زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران هم درباره برگزاری آزمونهای سراسری معتقد است: تهران نمیتواند میزبان برگزاری آزمونهایی باشد که افرادش از استانهای قرمز میآید. پیشنهاد خودمان را به استاندار تهران در خصوص تعلیق آزمونها دادهایم. در این اظهارنظرها مسئولان برگزاری این آزمونها هستند که بر این باورند با توجه به برنامهریزیهای صورت گرفته در خصوص برگزاری این آزمونها و هزینههای انجام شده امکان تعلیق کنکور سراسری دانشگاهها وجود ندارد.
با این همه فاطمه زرین آمیزی سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور در گفتوگو با خبرنگار «ایران» درباره چرایی تغییر آزمون دکتری و ارشد دانشگاهها و زمان برگزاری مجدد آن میگوید: برخی به سلامتی داوطلبان اشاره کردند و گفتند که باید این کنکور به تعویق بیفتد با این حال ما تمام پروتکلهای بهداشتی را در حوزههای امتحانی رعایت میکردیم با این همه این آزمون به تعویق افتاد و البته ما بارها به داوطلبان این اطمینان را دادیم که شرایط بهداشتی حتی در شهرهای با وضعیت قرمز بیماری کرونا بیش از گذشته رعایت خواهد شد تا آزمونها در کمال صحت و سلامت برگزار شود. حتی فاصله صندلیهای داوطلبان نسبت به گذشته بیشتر شده است و در برخی حوزهها این فاصلهها حداقل ۱/۲ متر درنظر گرفته شده و در برخی دیگر از حوزهها تا ۱/۶ متر هم افزایش یافته است. اما بازهم نگرانیها برای برگزاری وجود داشت. او درباره اعلام نتایج آزمونها میگوید: تلاشمان بر این است تا اول مهرماه نتایج همه آزمونها را اعلام کنیم.
زرین درپاسخ به اینکه سؤالات دکتری تغییر خواهد کرد هم میگوید: این سؤالات تغییر نمیکند و تمام طراحان سؤالات تا برگزاری امتحانات در قرنطینه میمانند.
مخالفان برگزاری آزمونها چه میگویند؟
هرچه به آزمون سراسری دانشگاهها نزدیکتر میشدیم درخواست داوطلبان و خانوادههای آنها برای به تعویق افتادن این آزمونها هم بیشتر میشود. داوطلبان کنکور سراسری معتقدند اگر در روزهایی که با افزایش بیماری کرونا روبهرو هستیم اگر این آزمونها برگزار شود رکورد افزایش مبتلایان هم بالا میرود، چرا که خیلی از داوطلبان برای شرکت در کنکور باید از شهر محل سکونت خود به محل برگزاری بیایند. تعدادی از آنها در گفتوگو با «ایران» میگویند: «چطور میتوانیم در گرمای تابستان ۴ ساعت ماسک بزنیم و به سؤالات جواب دهیم. در جلسه کنکور نیاز به تمرکز داریم و استرس کرونا این تمرکز را میگیرد.» احمد تقیزاده یکی دیگر از دواطلبان هم میگوید: بحث بهداشت محلهای برگزاری کنکور خیلی مهم است. خیلی نگرانم که برخی داوطلبان پروتکلهای بهداشتی را رعایت نکنند وافراد زیادی به کرونا مبتلا شوند، البته وزارت علوم اعلام کرده که تمام تمهیدات لازم برای برگزاری کنکور پیشبینی شده است. یکی دیگر از داوطلبان کنکور میگوید: بسیار خوشحالم که این آزمون به تأخیر افتاد و حداقل از یک مرحله اپیدمی بزرگ جلوگیری شد. برگزاری همزمان تمامی کنکورهای ارشد و دکتری به طور همزمان لزومی ندارد و عقلانی نیست.
یکی دیگر از داوطلبان هم اعلام میکند: استفاده از وسایل سرمایشی در تابستان ذرات معلق کرونا را در فضای سالنهای آزمون جابهجا میکند و بواسطه زمان ۴ ساعته کنکور فرصت کافی برای ابتلای همه افراد حاضر در سالن را خواهد داشت. تعداد داوطلبان بالاست و ممکن است یک نفر به این بیماری مبتلا باشد و این ویروس در کل سالن پخش شود. ما کلاً میگوییم این امتحان در زمانی که آمارها پایین آمده برگزار شود و این را هم بگویم توجه داشته باشید که تأثیر ماسک در جلوگیری از ابتلای فرد سالم بسیار محدود است و صرفاً با ماسک نمیتوان از ابتلا به ویروس کرونا در محیط آلوده جلوگیری کرد.
با این حال برخی از نمایندگان مجلس هم با داوطلبان کنکور همصدا شدند و اعلام کردند که سلامت داوطلبان و خانوادههای آنها مهمتر از این آزمون است. احمد نادری، عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی به خبرنگار «ایران» میگوید: سازمان سنجش و وزارت علوم مخالف تغییر زمان آزمونها بودند. آنها اعلام کردند ما وقت کافی برای صلاحیت و بررسی نمرات داوطلبان را نداریم و در سوی دیگر سؤالات آزمون دکتری آماده شده و طراحان سؤالات هم در قرنطینه هستند با این همه ما مخالف جدی این امتحانات بودیم و اعلام کردیم با توجه به فراگیری ویروس کرونا در کشور و مرگ و میر روزانه 200 نفر به صلاح نیست که این آزمون را برگزار کنیم.
موافقان برگزاری آزمونها چه میگویند؟
برخی از داوطلبان کنکورهم خواهان برگزاری کنکور در زمان مشخص آن هستند. آنها تأکید میکنند که تغییر زمان کنکور موجب برهم زدن امنیت روانی و آرامش آنها میشود. موضوعی که البته یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم بر آن تأکید میکند و میگوید: برگزاری کنکور در زمان تعیین شده میتواند دغدغههای بسیاری از داوطلبان را کاهش دهد. از اینرو افزایش حوزههای امتحانی، رعایت کامل دستورالعملهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی میتواند راهحلی برای برگزاری مناسب کنکور در شرایط فعلی باشد. رؤیا سیفی از دواطلبان موافق برگزاری کنکور در گفتوگو با «ایران» میگوید: من داوطلب کارشناسی ارشد هستم و ماههاست که درگیر کنکورم دیگر خسته شدهام امیدوارم آزمون ارشد هر چه زودتر برگزار شود تا به کارهای دیگر برسم. سعید اسدیان دیگر داوطلب کنکور هم میگوید: به نظرم کنکور باید در زمان خودش برگزار شود، چرا که با توجه به شرایط کرونایی هر آن احتمال دارد اتفاقات جدیدی بیفتد و نشود کنکور را برگزار کرد البته راضی نیستم که به خاطر کنکور سلامت داوطلبان هم به خطر بیفتد اما مسئولان هم چارهای ندارند و باید هرچه سریعتر تکلیف داوطلبان را روشن کنند. اردشیر بیات از داوطلبان کنکور امسال هم به وضعیت نگرانکننده کرونا در برخی از استانها اشاره میکند و میگوید: مسئولان بهداشت و درمان گفته اند که فصل پاییز شرایط سخت تراست و عقلانی هم نیست که تاریخ برگزاری کنکور را به آن زمان موکول کنیم. فکر کنم با رعایت پروتکلهای بهداشتی و استفاده از ماسک و اجرای درست فاصلهگذاری اجتماعی بخصوص در شهرهای با شرایط هشدار و قرمز بتوان آزمونهای دانشگاهی را با کمترین مشکل برگزار کرد. سمانه عزتی هم در این باره میگوید: تأخیر یا تغییر زمان کنکور با توجه به شیوع دوباره بیماری کرونا نه تنها برنامه ریزی خانوادهها را بهم میریزد بلکه به لحاظ روحی و روانی خیلی از داوطلبان را دچار مشکل خواهد کرد و همین مسأله در موفقیت کنکوریها تأثیر منفی خواهد گذاشت.
حسین امامی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز یکی از موافقان برگزاری آزمونها در تاریخ مصوب است. امامی میگوید: برگزار نشدن آزمون سر زمان مشخص و اعلام شده مشکلات بسیاری را برای سازمان سنجش به وجود میآورد. او در این باره به خبرنگار «ایران» میگوید: «سه هفتهای میشد که مدارس امتحانات نهایی دانشآموزان را بهصورت حضوری برگزار کردند. بر اساس گزارشهای ما هیچ مشکلی هم برای دانشآموزان به وجود نیامد و مدارس تمامی پروتکلهای بهداشتی را رعایت کردند. این آزمون هم چهار ساعته است و ما پیشنهاد دادیم که تعداد حوزههای امتحانی را بیشتر از سالهای قبل کنند. پروتکلهای بهداشتی بهصورت جدی رعایت شود و در اختیار داوطلبان ماسک و مواد ضدعفونیکننده قرار گیرد. اگر این موارد انجام میشد دیگر دلیلی برای تغییر زمان آزمونها وجود نداشت.
امامی با اشاره به اینکه برای تغییر کنکور سراسری داوطلبان پسر، دانشگاهها با مشکل مواجه خواهند شد اظهار میکند: یکی از دلایل مهمی که باید کنکور در همان تاریخ برگزار شود این است که داوطلبان پشت کنکوری بویژه پسران با مشکل مواجه میشوند. برخی از داوطلبان پسر کنکوری تا پایان شهریورماه برای کارهای سربازی خود فرصت دارند و در صورت عدم برگزاری کنکور این افراد از شرکت در آزمون و پذیرش در دانشگاه باز میمانند.
تمام آزمونهای وزارت بهداشت تا دو هفته دیگر تعیین تکلیف میشوند
مشاور معاونت آموزشی وزارت بهداشت درباره زمان برگزاری آزمونهای معوق شده وزارت بهداشت به «ایران» میگوید: بر اساس آخرین تصمیم جلسه مشترک مسئولان وزارت علوم و وزارت بهداشت، آزمونهای کشوری دکترا وکارشناسی ارشد دانشگاههای وزارت علوم و آزمون دکترای تخصصی دانشگاههای علوم پزشکی، آزمون المپیاد علمی دانشجویی علوم پزشکی و آزمون زبان وزارت بهداشت که قرار بود در روزهای ۲۶ تیر تا ۳ مرداد برگزار شوند، به تعویق افتاد.
دکتر حسین قنبری اظهار میکند: بهدلیل تغییرات شیوع بیماری کرونا جلسهای مشترک میان وزارت بهداشت و وزارت علوم برگزار شد تا درباره آزمونهای کشوری وزارت علوم و بهداشت تصمیمگیری شود که نتیجه آن تعویق دو هفتهای ٥ آزمون کشوری شد.
وی افزود: برخلاف پیشبینیهای قبلی، شیوع کروناویروس شدت بیشتری پیدا کرده است و این بیماری در بسیاری ازاستانهای کشور به مرز هشدار و قرمز رسیده است بنابراین برای حفظ سلامت داوطلبان و اجرای سختگیرانهتر پروتکلهای بهداشتی، این آزمونها به تعویق افتادند. دکتر قنبری درباره زمان دقیق برگزاری آزمونها نیز گفت: هنوز تصمیم قطعی درباره زمان دقیق برگزاری آزمونها گرفته نشده و هرگونه تصمیم جدید به داوطلبان اطلاعرسانی میشود با وجود این تمام این آزمونها تا دو هفته آینده تعیین تکلیف شده و به احتمال فراوان در نیمه مردادماه برگزار میشوند. به گفته مشاور معاونت آموزشی؛ بقیه آزمونهای پزشکی از جمله آزمون دستیاری پزشکی در زمانهای مقرری که پیشاز این اعلام شده بود، برگزار میشود.
ضرورت رعایت پروتکلهای بهداشتی در آزمونهای ارشد و دکتری
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به تعویق زمان برگزاری کنکور دکتری و کارشناسی ارشد، بر لزوم رعایت کامل دستورالعمل فاصلهگذاریها و پروتکلهای بهداشتی به منظور مراقبت از سلامت داوطلبین شرکتکننده تأکید کرد.
به گزارش وبدا، دکتر سعید نمکی در نامهای به معاون بهداشت تأکید کرد: قبل از برگزاری امتحانات، نمایندگان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از محل برگزاری بازدید و چیدمان، تهویه و شرایط محیطی و انطباق آن با پروتکلهای ابلاغی بررسی و اعلام شود. توصیههای لازم و نیروی انسانی کافی جهت اطلاعرسانی به خانوادهها و داوطلبین جهت عدم تراکم و احتمال سرایت ویروس قبل و هنگام ورود به مراکز برگزاری امتحان فراهم شود.
وزیر بهداشت در ادامه این نامه تصریح کرده است: در تمام حوزهها ناظر واجد شرایط جهت نظارت بر اجرای دستورالعملها و رعایت فاصله گذاری، استفاده از ماسک، تهویه مناسب، پیشگیری از آلودگی ناشی از زمان تغذیه داوطلبان و همچنین کنترل رفتار مراقبان و برگزارکنندگان و توزیع اوراق حضور فعال داشته، هرگونه عدم انطباق با موازین بهداشتی سریعاً تذکر داده شود و در صورت کمبود نیرو میتوانید از دیگر دستگاهها کمک بگیرید. در ادامه این نامه آمده است: همچنین در زمان خاتمه آزمون و خروج داوطلبان در خارج از حوزه امتحانی از هرگونه گردهمایی و تجمع باید جداً جلوگیری شود و لازم است روزهای قبل از برگزاری در برنامههای مختلف صداوسیما و همچنین از طریق شبکههای مجازی، اطلاعرسانی و آموزش کافی جهت داوطلبان و خانوادههای آنها صورت گیرد تا از پیشگیری حداقل آلودگی نیز مطمئن شویم.
خبرنگار
سرانجام زمان برگزاری کنکور ارشد و دکترا دانشگاهها تغییر کرد و بر اساس اعلام سازمان سنجش آموزش کشور آزمون دکترا نیمه متمرکز سال ۹۹ روز پنجشنبه 9 مرداد و آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته نیز در روزهای پنجشنبه و جمعه 16 و 17 مردادماه 99 برگزار خواهد شد. به گزارش «ایران»، یکشنبه شب، سازمان سنجش آموزش کشور در اطلاعیهای از تغییر زمان برگزاری آزمونهای دکترا و کارشناسی ارشد ناپیوسته خبر داد. در متن این اطلاعیه سازمان سنجش آموزش کشورآمده بود: «به اطلاع داوطلبان آزمون دکتری و کارشناسی ارشد سال ۱۳۹۹ میرساند با توجه به تصمیمات اتخاذ شده تاریخ و زمان برگزاری آزمونهای دکتری و کارشناسی ارشد ناپیوسته تغییر یافته است. همچنین تاریخ و زمان برگزاری جدید آزمونها پس از ابلاغ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اطلاعرسانی خواهد شد.» چند ساعت بعد از این خبر، سازمان سنجش اطلاعیه مهم دیگری روی سایت خود قرار داد که در این اطلاعیه زمان نهایی و قطعی برگزاری آزمون سراسری دانشگاهها اعلام شد: «بر اساس ابلاغیه روز ۲۳ تیر ماه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آزمون دکترا نیمه متمرکز سال ۹۹ روز پنجشنبه 9 مرداد و آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته نیز در روزهای پنجشنبه و جمعه 16 و 17 مردادماه 99 برگزار خواهد شد. بر این اساس دیگر آزمونها شامل آزمون سراسری، کاردانی به کارشناسی و کاردانی فنی و حرفهای طبق برنامه زمانی قبلی اعلام شده برگزار خواهند شد.»
مسأله تغییر زمان برگزاری آزمونهای سراسری چند روزی بود که از سوی داوطلبان کنکورهای سراسری در شبکههای اجتماعی مطرح میشد. کاربران شبکههای اجتماعی که عمدتاً همان داوطلبان کنکور هم بودند به برگزاری این آزمونها در شرایطی که تعداد مبتلایان رو به افزایش است واکنش نشان میدادند و از نمایندگان مجلس، مسئولان برگزاری آزمونها و همچنین ستاد مبارزه با کرونا میخواستند تا این آزمونها را با تأخیر برگزار کنند. البته در این روزها، اظهارنظرهای مختلفی هم از سوی نمایندگان مجلس و متولیان امور آموزشی در خصوص برگزاری و عدم برگزاری آزمونهای سراسری دانشگاهها مطرح شده است. موافقان تعویق کنکور سراسری معتقدند که وزارت علوم باید با توجه به شرایط تشدید چرخه شیوع ویروس کرونا آزمون سراسری را به نحوی برگزار کند که میزان ابتلا به کرونا در کشور کم شود و پروتکلهای بهداشتی همراه با فاصلهگذاری اجتماعی اعلام شده رعایت شود. در این خصوص دکتر مصطفی معین، وزیر اسبق آموزش عالی با هشدار درباره برگزاری کنکور در شرایط کرونا تأکید کرد، هیچ ملاحظهای اعم از مقولات سیاسی، اقتصادی و آموزشی نباید در برابر سلامت انسانها قرار بگیرد. دکتر زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران هم درباره برگزاری آزمونهای سراسری معتقد است: تهران نمیتواند میزبان برگزاری آزمونهایی باشد که افرادش از استانهای قرمز میآید. پیشنهاد خودمان را به استاندار تهران در خصوص تعلیق آزمونها دادهایم. در این اظهارنظرها مسئولان برگزاری این آزمونها هستند که بر این باورند با توجه به برنامهریزیهای صورت گرفته در خصوص برگزاری این آزمونها و هزینههای انجام شده امکان تعلیق کنکور سراسری دانشگاهها وجود ندارد.
با این همه فاطمه زرین آمیزی سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور در گفتوگو با خبرنگار «ایران» درباره چرایی تغییر آزمون دکتری و ارشد دانشگاهها و زمان برگزاری مجدد آن میگوید: برخی به سلامتی داوطلبان اشاره کردند و گفتند که باید این کنکور به تعویق بیفتد با این حال ما تمام پروتکلهای بهداشتی را در حوزههای امتحانی رعایت میکردیم با این همه این آزمون به تعویق افتاد و البته ما بارها به داوطلبان این اطمینان را دادیم که شرایط بهداشتی حتی در شهرهای با وضعیت قرمز بیماری کرونا بیش از گذشته رعایت خواهد شد تا آزمونها در کمال صحت و سلامت برگزار شود. حتی فاصله صندلیهای داوطلبان نسبت به گذشته بیشتر شده است و در برخی حوزهها این فاصلهها حداقل ۱/۲ متر درنظر گرفته شده و در برخی دیگر از حوزهها تا ۱/۶ متر هم افزایش یافته است. اما بازهم نگرانیها برای برگزاری وجود داشت. او درباره اعلام نتایج آزمونها میگوید: تلاشمان بر این است تا اول مهرماه نتایج همه آزمونها را اعلام کنیم.
زرین درپاسخ به اینکه سؤالات دکتری تغییر خواهد کرد هم میگوید: این سؤالات تغییر نمیکند و تمام طراحان سؤالات تا برگزاری امتحانات در قرنطینه میمانند.
مخالفان برگزاری آزمونها چه میگویند؟
هرچه به آزمون سراسری دانشگاهها نزدیکتر میشدیم درخواست داوطلبان و خانوادههای آنها برای به تعویق افتادن این آزمونها هم بیشتر میشود. داوطلبان کنکور سراسری معتقدند اگر در روزهایی که با افزایش بیماری کرونا روبهرو هستیم اگر این آزمونها برگزار شود رکورد افزایش مبتلایان هم بالا میرود، چرا که خیلی از داوطلبان برای شرکت در کنکور باید از شهر محل سکونت خود به محل برگزاری بیایند. تعدادی از آنها در گفتوگو با «ایران» میگویند: «چطور میتوانیم در گرمای تابستان ۴ ساعت ماسک بزنیم و به سؤالات جواب دهیم. در جلسه کنکور نیاز به تمرکز داریم و استرس کرونا این تمرکز را میگیرد.» احمد تقیزاده یکی دیگر از دواطلبان هم میگوید: بحث بهداشت محلهای برگزاری کنکور خیلی مهم است. خیلی نگرانم که برخی داوطلبان پروتکلهای بهداشتی را رعایت نکنند وافراد زیادی به کرونا مبتلا شوند، البته وزارت علوم اعلام کرده که تمام تمهیدات لازم برای برگزاری کنکور پیشبینی شده است. یکی دیگر از داوطلبان کنکور میگوید: بسیار خوشحالم که این آزمون به تأخیر افتاد و حداقل از یک مرحله اپیدمی بزرگ جلوگیری شد. برگزاری همزمان تمامی کنکورهای ارشد و دکتری به طور همزمان لزومی ندارد و عقلانی نیست.
یکی دیگر از داوطلبان هم اعلام میکند: استفاده از وسایل سرمایشی در تابستان ذرات معلق کرونا را در فضای سالنهای آزمون جابهجا میکند و بواسطه زمان ۴ ساعته کنکور فرصت کافی برای ابتلای همه افراد حاضر در سالن را خواهد داشت. تعداد داوطلبان بالاست و ممکن است یک نفر به این بیماری مبتلا باشد و این ویروس در کل سالن پخش شود. ما کلاً میگوییم این امتحان در زمانی که آمارها پایین آمده برگزار شود و این را هم بگویم توجه داشته باشید که تأثیر ماسک در جلوگیری از ابتلای فرد سالم بسیار محدود است و صرفاً با ماسک نمیتوان از ابتلا به ویروس کرونا در محیط آلوده جلوگیری کرد.
با این حال برخی از نمایندگان مجلس هم با داوطلبان کنکور همصدا شدند و اعلام کردند که سلامت داوطلبان و خانوادههای آنها مهمتر از این آزمون است. احمد نادری، عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی به خبرنگار «ایران» میگوید: سازمان سنجش و وزارت علوم مخالف تغییر زمان آزمونها بودند. آنها اعلام کردند ما وقت کافی برای صلاحیت و بررسی نمرات داوطلبان را نداریم و در سوی دیگر سؤالات آزمون دکتری آماده شده و طراحان سؤالات هم در قرنطینه هستند با این همه ما مخالف جدی این امتحانات بودیم و اعلام کردیم با توجه به فراگیری ویروس کرونا در کشور و مرگ و میر روزانه 200 نفر به صلاح نیست که این آزمون را برگزار کنیم.
موافقان برگزاری آزمونها چه میگویند؟
برخی از داوطلبان کنکورهم خواهان برگزاری کنکور در زمان مشخص آن هستند. آنها تأکید میکنند که تغییر زمان کنکور موجب برهم زدن امنیت روانی و آرامش آنها میشود. موضوعی که البته یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم بر آن تأکید میکند و میگوید: برگزاری کنکور در زمان تعیین شده میتواند دغدغههای بسیاری از داوطلبان را کاهش دهد. از اینرو افزایش حوزههای امتحانی، رعایت کامل دستورالعملهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی میتواند راهحلی برای برگزاری مناسب کنکور در شرایط فعلی باشد. رؤیا سیفی از دواطلبان موافق برگزاری کنکور در گفتوگو با «ایران» میگوید: من داوطلب کارشناسی ارشد هستم و ماههاست که درگیر کنکورم دیگر خسته شدهام امیدوارم آزمون ارشد هر چه زودتر برگزار شود تا به کارهای دیگر برسم. سعید اسدیان دیگر داوطلب کنکور هم میگوید: به نظرم کنکور باید در زمان خودش برگزار شود، چرا که با توجه به شرایط کرونایی هر آن احتمال دارد اتفاقات جدیدی بیفتد و نشود کنکور را برگزار کرد البته راضی نیستم که به خاطر کنکور سلامت داوطلبان هم به خطر بیفتد اما مسئولان هم چارهای ندارند و باید هرچه سریعتر تکلیف داوطلبان را روشن کنند. اردشیر بیات از داوطلبان کنکور امسال هم به وضعیت نگرانکننده کرونا در برخی از استانها اشاره میکند و میگوید: مسئولان بهداشت و درمان گفته اند که فصل پاییز شرایط سخت تراست و عقلانی هم نیست که تاریخ برگزاری کنکور را به آن زمان موکول کنیم. فکر کنم با رعایت پروتکلهای بهداشتی و استفاده از ماسک و اجرای درست فاصلهگذاری اجتماعی بخصوص در شهرهای با شرایط هشدار و قرمز بتوان آزمونهای دانشگاهی را با کمترین مشکل برگزار کرد. سمانه عزتی هم در این باره میگوید: تأخیر یا تغییر زمان کنکور با توجه به شیوع دوباره بیماری کرونا نه تنها برنامه ریزی خانوادهها را بهم میریزد بلکه به لحاظ روحی و روانی خیلی از داوطلبان را دچار مشکل خواهد کرد و همین مسأله در موفقیت کنکوریها تأثیر منفی خواهد گذاشت.
حسین امامی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز یکی از موافقان برگزاری آزمونها در تاریخ مصوب است. امامی میگوید: برگزار نشدن آزمون سر زمان مشخص و اعلام شده مشکلات بسیاری را برای سازمان سنجش به وجود میآورد. او در این باره به خبرنگار «ایران» میگوید: «سه هفتهای میشد که مدارس امتحانات نهایی دانشآموزان را بهصورت حضوری برگزار کردند. بر اساس گزارشهای ما هیچ مشکلی هم برای دانشآموزان به وجود نیامد و مدارس تمامی پروتکلهای بهداشتی را رعایت کردند. این آزمون هم چهار ساعته است و ما پیشنهاد دادیم که تعداد حوزههای امتحانی را بیشتر از سالهای قبل کنند. پروتکلهای بهداشتی بهصورت جدی رعایت شود و در اختیار داوطلبان ماسک و مواد ضدعفونیکننده قرار گیرد. اگر این موارد انجام میشد دیگر دلیلی برای تغییر زمان آزمونها وجود نداشت.
امامی با اشاره به اینکه برای تغییر کنکور سراسری داوطلبان پسر، دانشگاهها با مشکل مواجه خواهند شد اظهار میکند: یکی از دلایل مهمی که باید کنکور در همان تاریخ برگزار شود این است که داوطلبان پشت کنکوری بویژه پسران با مشکل مواجه میشوند. برخی از داوطلبان پسر کنکوری تا پایان شهریورماه برای کارهای سربازی خود فرصت دارند و در صورت عدم برگزاری کنکور این افراد از شرکت در آزمون و پذیرش در دانشگاه باز میمانند.
تمام آزمونهای وزارت بهداشت تا دو هفته دیگر تعیین تکلیف میشوند
مشاور معاونت آموزشی وزارت بهداشت درباره زمان برگزاری آزمونهای معوق شده وزارت بهداشت به «ایران» میگوید: بر اساس آخرین تصمیم جلسه مشترک مسئولان وزارت علوم و وزارت بهداشت، آزمونهای کشوری دکترا وکارشناسی ارشد دانشگاههای وزارت علوم و آزمون دکترای تخصصی دانشگاههای علوم پزشکی، آزمون المپیاد علمی دانشجویی علوم پزشکی و آزمون زبان وزارت بهداشت که قرار بود در روزهای ۲۶ تیر تا ۳ مرداد برگزار شوند، به تعویق افتاد.
دکتر حسین قنبری اظهار میکند: بهدلیل تغییرات شیوع بیماری کرونا جلسهای مشترک میان وزارت بهداشت و وزارت علوم برگزار شد تا درباره آزمونهای کشوری وزارت علوم و بهداشت تصمیمگیری شود که نتیجه آن تعویق دو هفتهای ٥ آزمون کشوری شد.
وی افزود: برخلاف پیشبینیهای قبلی، شیوع کروناویروس شدت بیشتری پیدا کرده است و این بیماری در بسیاری ازاستانهای کشور به مرز هشدار و قرمز رسیده است بنابراین برای حفظ سلامت داوطلبان و اجرای سختگیرانهتر پروتکلهای بهداشتی، این آزمونها به تعویق افتادند. دکتر قنبری درباره زمان دقیق برگزاری آزمونها نیز گفت: هنوز تصمیم قطعی درباره زمان دقیق برگزاری آزمونها گرفته نشده و هرگونه تصمیم جدید به داوطلبان اطلاعرسانی میشود با وجود این تمام این آزمونها تا دو هفته آینده تعیین تکلیف شده و به احتمال فراوان در نیمه مردادماه برگزار میشوند. به گفته مشاور معاونت آموزشی؛ بقیه آزمونهای پزشکی از جمله آزمون دستیاری پزشکی در زمانهای مقرری که پیشاز این اعلام شده بود، برگزار میشود.
ضرورت رعایت پروتکلهای بهداشتی در آزمونهای ارشد و دکتری
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به تعویق زمان برگزاری کنکور دکتری و کارشناسی ارشد، بر لزوم رعایت کامل دستورالعمل فاصلهگذاریها و پروتکلهای بهداشتی به منظور مراقبت از سلامت داوطلبین شرکتکننده تأکید کرد.
به گزارش وبدا، دکتر سعید نمکی در نامهای به معاون بهداشت تأکید کرد: قبل از برگزاری امتحانات، نمایندگان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از محل برگزاری بازدید و چیدمان، تهویه و شرایط محیطی و انطباق آن با پروتکلهای ابلاغی بررسی و اعلام شود. توصیههای لازم و نیروی انسانی کافی جهت اطلاعرسانی به خانوادهها و داوطلبین جهت عدم تراکم و احتمال سرایت ویروس قبل و هنگام ورود به مراکز برگزاری امتحان فراهم شود.
وزیر بهداشت در ادامه این نامه تصریح کرده است: در تمام حوزهها ناظر واجد شرایط جهت نظارت بر اجرای دستورالعملها و رعایت فاصله گذاری، استفاده از ماسک، تهویه مناسب، پیشگیری از آلودگی ناشی از زمان تغذیه داوطلبان و همچنین کنترل رفتار مراقبان و برگزارکنندگان و توزیع اوراق حضور فعال داشته، هرگونه عدم انطباق با موازین بهداشتی سریعاً تذکر داده شود و در صورت کمبود نیرو میتوانید از دیگر دستگاهها کمک بگیرید. در ادامه این نامه آمده است: همچنین در زمان خاتمه آزمون و خروج داوطلبان در خارج از حوزه امتحانی از هرگونه گردهمایی و تجمع باید جداً جلوگیری شود و لازم است روزهای قبل از برگزاری در برنامههای مختلف صداوسیما و همچنین از طریق شبکههای مجازی، اطلاعرسانی و آموزش کافی جهت داوطلبان و خانوادههای آنها صورت گیرد تا از پیشگیری حداقل آلودگی نیز مطمئن شویم.
ناو در آتش پنتاگون در سکوت
زهره صفاری
آتش سوزی در ناو امریکایی بانهام ریچارد در کالیفرنیا دست کم ۵۷ مجروح بر جای گذاشته است. این ناو که برای تعمیرات دورهای در پایگاه دریایی شهر سن دیگو در جنوب کالیفرنیا پهلو گرفته بود، یکشنبه صبح دچار آتش سوزی شد و همزمان صدای انفجار هم از عرشه این ناو به گوش رسید.
تصاویر هوایی از محل حادثه نشان میدهد که بخش عمدهای از این ناو ۲۵۷ متری از دود پوشیده شده و قایقهای آتش نشانی مشغول اطفای حریق هستند. بیبیسی به نقل از چارلز براون، یکی از سخنگویان نیروی دریایی امریکا نوشت بیشتر مصدومان به خاطر استنشاق دود آتش سوزی یا سوختگی سطحی روانه بیمارستان شدند.
در زمان شروع آتش سوزی ۱۶۰ ملوان در ناو بانهام ریچارد حضور داشتند که از محل تخلیه شدند. بانهام ریچارد یک ناو تهاجمی آبی-خاکی با یک هزار خدمه است که از سال ۱۹۹۸ در نیروی دریایی امریکا فعالیت میکند.
با وجود اهمیت موضوع هنوز وزارت دفاع (پنتاگون) و یا نیروی دریایی ایالات متحده در مورد چگونگی و علل وقوع این رخداد که در منطقهای نظامی و حفاظت شده به وقوع پیوسته واکنشی نداشتهاند. «نورنیوز» در تحلیلی چهار فرضیه را در این رویداد مطرح کرده است: اول اینکه به دلیل دخالت ارتش در سرکوب خشونتبار و کمسابقه تظاهرات اعتراضی ضدنژادپرستی اخیر در امریکا و با توجه به شکافهای عمیق اجتماعی در این کشور، برخی عناصر معترض در داخل ارتش امریکا دست به این اقدام زدهاند. احتمال دوم اینکه وقوع رخدادهایی از این دست میتواند سرنوشت انتخابات را دستخوش تغییر جدی کند، لذا احتمال برنامهریزی و اجرای این اقدام در چارچوب رقابتهای حزبی نیز متصور است. احتمال سوم اینکه انفجار ناو امریکایی میتواند اقدامی از سوی دولت ترامپ برای امنیتی کردن فضا و امکان حمله بیشتر به مخالفین و سرکوب شدیدتر اعتراضات باشد، به ویژه آنکه ترامپ در چهارسال گذشته نشان داده برای حفظ جایگاه و موقعیت خود از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد. احتمال چهارم اینکه؛ انفجار و آتشسوزی در ناو امریکایی میتواند در اثر انجام یک عملیات سایبری با منشأ بیرونی و یا انجام عملیات ویژه باشد، چرا که دولت امریکا با انجام اقدامات مشابه علیه کشورهای دیگر به صورت طبیعی باید انتظار داشته باشد که در معرض عملیات انتقامی و تلافیجویانه قرار بگیرد.
مقامات امریکایی ساعتها پس از آتشسوزی و خسارت سنگین ناو «بانهام ریچارد» در بندر سن دیگوی کالیفرنیا همچنان سکوت اختیار کرده و از اعلام علت این حادثه سر باز میزنند.به گزارش «سیانان»، اخبار این آتشسوزی که به گفته آتشنشانان بهدلیل وجود حجم بالای سوخت این ناو ممکن است تا چندین روز ادامه یابد، در شرایطی بهصورت گسترده در رسانههای جهان مخابره میشود که «مارک اسپر»، وزیر دفاع دولت ترامپ تاکنون از اظهارنظر درباره آن امتناع کرده است.
در زمان این حادثه که به نوشته «بی بیسی»، با یک آتشسوزی در انبار و همزمان انفجاری در عرشه ناو رخ داد، 160 ملوان در محل بودند که براساس آخرین گزارشها 17 ملوان و 4 غیرنظامی بهدلیل استنشاق دود به بیمارستان کالیفرنیا منتقل شدند.
بنا به گفته دریادار «فیلیپ سوبک» حال همه مجروحان مساعد است: «ملوانان در این صحنه واقعاً فوقالعاده عمل کردند و توانستند با اقدامات بموقعشان ناو را نجات دهند. با این حال هنوز منبع این آتشسوزی مشخص نیست. براساس گزارشی که به ما ارائه شده صبح یکشنبه آتشسوزی در انبار پایینی که پر از تجهیزات دریانوردی و... است، رخ داده اما هیچ مهماتی در ناو وجود نداشت و نگرانی ما تا حدود زیادی برطرف شد. اما این ناو حاوی میلیونها گالن سوخت است که درست زیر محل آتشسوزی قرار دارد و تنها امیدواریم بتوانیم خسارت وارد شده به آن را جبران کرده و این شناور را به ناوگان دریایی بازگردانیم.»
«جان لیدل»، فرمانده لیتوانیایی بازنشسته ارتش نیز پس از این حادثه در حالی که همچنان علت این آتشسوزی با سکوت مقامات پنتاگون در هالهای از ابهام قرار داشت، اظهارات تأمل برانگیزی «به نیویورک تایمز» کرد: «وقتی این گونه ناوها در بندر لنگر انداختهاند، مهار آتش در آنها بسیار دشوار است چراکه همه خدمه در محل نیستند و بسیاری از استانداردهای ایمنی دریانوردی نیز به نوعی به حال تعلیق درمیآید.»ناو جنگی غول پیکر «بانهام ریچارد» که قابلیت حمل بالگرد و بیش از هزار خدمه را دارد، بهطور تقریبی بیش از 761 میلیون دلار برای نیروی دریایی امریکا هزینه داشته است.
آتش سوزی در ناو امریکایی بانهام ریچارد در کالیفرنیا دست کم ۵۷ مجروح بر جای گذاشته است. این ناو که برای تعمیرات دورهای در پایگاه دریایی شهر سن دیگو در جنوب کالیفرنیا پهلو گرفته بود، یکشنبه صبح دچار آتش سوزی شد و همزمان صدای انفجار هم از عرشه این ناو به گوش رسید.
تصاویر هوایی از محل حادثه نشان میدهد که بخش عمدهای از این ناو ۲۵۷ متری از دود پوشیده شده و قایقهای آتش نشانی مشغول اطفای حریق هستند. بیبیسی به نقل از چارلز براون، یکی از سخنگویان نیروی دریایی امریکا نوشت بیشتر مصدومان به خاطر استنشاق دود آتش سوزی یا سوختگی سطحی روانه بیمارستان شدند.
در زمان شروع آتش سوزی ۱۶۰ ملوان در ناو بانهام ریچارد حضور داشتند که از محل تخلیه شدند. بانهام ریچارد یک ناو تهاجمی آبی-خاکی با یک هزار خدمه است که از سال ۱۹۹۸ در نیروی دریایی امریکا فعالیت میکند.
با وجود اهمیت موضوع هنوز وزارت دفاع (پنتاگون) و یا نیروی دریایی ایالات متحده در مورد چگونگی و علل وقوع این رخداد که در منطقهای نظامی و حفاظت شده به وقوع پیوسته واکنشی نداشتهاند. «نورنیوز» در تحلیلی چهار فرضیه را در این رویداد مطرح کرده است: اول اینکه به دلیل دخالت ارتش در سرکوب خشونتبار و کمسابقه تظاهرات اعتراضی ضدنژادپرستی اخیر در امریکا و با توجه به شکافهای عمیق اجتماعی در این کشور، برخی عناصر معترض در داخل ارتش امریکا دست به این اقدام زدهاند. احتمال دوم اینکه وقوع رخدادهایی از این دست میتواند سرنوشت انتخابات را دستخوش تغییر جدی کند، لذا احتمال برنامهریزی و اجرای این اقدام در چارچوب رقابتهای حزبی نیز متصور است. احتمال سوم اینکه انفجار ناو امریکایی میتواند اقدامی از سوی دولت ترامپ برای امنیتی کردن فضا و امکان حمله بیشتر به مخالفین و سرکوب شدیدتر اعتراضات باشد، به ویژه آنکه ترامپ در چهارسال گذشته نشان داده برای حفظ جایگاه و موقعیت خود از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد. احتمال چهارم اینکه؛ انفجار و آتشسوزی در ناو امریکایی میتواند در اثر انجام یک عملیات سایبری با منشأ بیرونی و یا انجام عملیات ویژه باشد، چرا که دولت امریکا با انجام اقدامات مشابه علیه کشورهای دیگر به صورت طبیعی باید انتظار داشته باشد که در معرض عملیات انتقامی و تلافیجویانه قرار بگیرد.
مقامات امریکایی ساعتها پس از آتشسوزی و خسارت سنگین ناو «بانهام ریچارد» در بندر سن دیگوی کالیفرنیا همچنان سکوت اختیار کرده و از اعلام علت این حادثه سر باز میزنند.به گزارش «سیانان»، اخبار این آتشسوزی که به گفته آتشنشانان بهدلیل وجود حجم بالای سوخت این ناو ممکن است تا چندین روز ادامه یابد، در شرایطی بهصورت گسترده در رسانههای جهان مخابره میشود که «مارک اسپر»، وزیر دفاع دولت ترامپ تاکنون از اظهارنظر درباره آن امتناع کرده است.
در زمان این حادثه که به نوشته «بی بیسی»، با یک آتشسوزی در انبار و همزمان انفجاری در عرشه ناو رخ داد، 160 ملوان در محل بودند که براساس آخرین گزارشها 17 ملوان و 4 غیرنظامی بهدلیل استنشاق دود به بیمارستان کالیفرنیا منتقل شدند.
بنا به گفته دریادار «فیلیپ سوبک» حال همه مجروحان مساعد است: «ملوانان در این صحنه واقعاً فوقالعاده عمل کردند و توانستند با اقدامات بموقعشان ناو را نجات دهند. با این حال هنوز منبع این آتشسوزی مشخص نیست. براساس گزارشی که به ما ارائه شده صبح یکشنبه آتشسوزی در انبار پایینی که پر از تجهیزات دریانوردی و... است، رخ داده اما هیچ مهماتی در ناو وجود نداشت و نگرانی ما تا حدود زیادی برطرف شد. اما این ناو حاوی میلیونها گالن سوخت است که درست زیر محل آتشسوزی قرار دارد و تنها امیدواریم بتوانیم خسارت وارد شده به آن را جبران کرده و این شناور را به ناوگان دریایی بازگردانیم.»
«جان لیدل»، فرمانده لیتوانیایی بازنشسته ارتش نیز پس از این حادثه در حالی که همچنان علت این آتشسوزی با سکوت مقامات پنتاگون در هالهای از ابهام قرار داشت، اظهارات تأمل برانگیزی «به نیویورک تایمز» کرد: «وقتی این گونه ناوها در بندر لنگر انداختهاند، مهار آتش در آنها بسیار دشوار است چراکه همه خدمه در محل نیستند و بسیاری از استانداردهای ایمنی دریانوردی نیز به نوعی به حال تعلیق درمیآید.»ناو جنگی غول پیکر «بانهام ریچارد» که قابلیت حمل بالگرد و بیش از هزار خدمه را دارد، بهطور تقریبی بیش از 761 میلیون دلار برای نیروی دریایی امریکا هزینه داشته است.
کرونا مثل نقل و نبات از در و دیوار مجالس عروسی می بارد
دعوت به مراسم ویروسی
مریم طالشی
گزارش نویس
حدود دو هفته پیش بود که در مراسم عروسی دوستش شرکت کرد. اصلاً تمایلی نداشت اما چه میشد کرد در برابر اصرار دوست صمیمی و گلهمندی او از اینکه اگر به عروسیام نیایی، دیگر نه من، نه تو و حسابی از دستت ناراحت میشوم. دلشوره هم داشت ولی بالاخره تصمیم گرفت دل را به دریا بزند و همراه شوهرش به مراسم برود. عروسی در باغ تالاری واقع در جاجرود برگزار شد. حدود 300 میهمان دعوت بودند. شب خوبی بود و به همه خوش گذشت. شاید این زن جوان زیادی به خودش سخت گرفته بود و بیش از حد نگران بود. اما حالا فهمیده که نگرانیاش بیخود نبوده. اول شوهرش علائم پیدا کرد و با فاصله کمی، علائم سراغ خودش هم آمد؛ تب و بدن درد. دلشان میخواست فکر کنند یک سرماخوردگی ساده است اما تست کرونا چیز دیگری میگفت. حالا هردو مبتلا شدهاند و در خانه روزهای سختی را میگذرانند. زن میگوید آنقدر بدن درد دارد که اصلاً نمیتواند از جایش تکان بخورد و شوهرش هم که قبلاً مدعی بوده کرونا سراغ او نمیرود، حالا طوری حالش بد است که میگوید آرزوی یک خواب راحت و بی درد به دلش مانده است.
بجز آنها کسان دیگری هم هستند که در همان عروسی مبتلا شدهاند. نمونهاش فردی است که چند روز بعد از عروسی برای دخترش جشن تولد گرفته و مادر مسنش را که به جشن تولد دعوت بوده، مبتلا کرده که الان حالش وخیم است. جالب اینجاست که این فرد در طول عروسی ماسک هم داشته است. داماد حالا شرمنده شده از اینکه مراسم گرفته و باعث ابتلای خیلیها شده است اما آب رفته دیگر به جوی بازنمیگردد.
مبتلاها حرفشان شبیه هم است؛ کاش به آن عروسی نرفته بودیم. نمونه دیگر، خانم بارداری است که در بهبهان با شرکت در یک مراسم عروسی به کرونا مبتلا و مجبور به سزارین شده و الان در آیسییو بستری است. وقتی از او پرسیدند چرا به مراسم رفتی، جواب داده که به اصرار دعوتکننده و اینکه فقط نیم ساعت رفتم و نشستم و تبریک گفتم و بهخانه برگشتم. میگویند پدر داماد که برگزارکننده این عروسی بوده، خودش چند روز پیش بر اثر ابتلا به کرونا درگذشته است.
در زابل هم 30 نفر فقط بهدلیل شرکت در یک مراسم عروسی مبتلا شدند و این درحالی است که شمار فوتیهای منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان در چند روز گذشته افزایش یافته است. در چابهار هم 12 نفر از افرادی که در یک مجلس عروسی حضور داشتند مبتلا شدهاند که با توجه به ضعیف بودن امکانات بهداشتی و درمانی استان نگرانکنندهتر است.
امید، اهل ایرانشهر سیستان و بلوچستان هم از ابتلای مادرش در یک مراسم عروسی میگوید: «اینجا خیلی به برگزاری مراسم اهمیت میدهند و خصوصاً از بزرگترها انتظار دارند حتماً شرکت کنند. تالارها هم که ممنوع باشد، مردم در خانه خودشان عروسی میگیرند. مادر من هم در یک عروسی شرکت کرده بود و حدود 10 روز بعد از عروسی علائمش بروز کرد. به درمانگاه مراجعه کردیم و اول گفتند مشکلی نیست و سرماخوردگی است اما وقتی با حاد شدن علائم، دوباره مراجعه کردیم مشخص شد به کرونا مبتلا شده و با توجه به وخامت حالش بستری شد. الان مادرم بهبود پیدا کرده گرچه دوران خیلی سختی را گذراندیم اما در همان عروسی 50 نفر علائم پیدا کردند که هیچ کدامشان هم مراجعه نکردند.»
«وقتی کارت میفرستند و دعوت میکنند، چه کار باید بکنیم؟! عروسی بچههای ما آمدهاند و هدیه آوردهاند، باید برویم و عوضش را بدهیم.»
این گفته مردی از اهالی گالیکش استان گلستان است که همسرش در یک مراسم عروسی به کرونا مبتلا شده. بهگفته او حدود 40 نفر از کسانی که در عروسی شرکت کرده بودند، کرونا گرفتهاند که متأسفانه 4 نفر از این تعداد فوت کردهاند.
بهگفته او، رسوم موجود مانع از این میشود که مردم در عروسیها شرکت نکنند و از طرفی کسی حاضر نیست صبر کند و عروسی را عقب بیندازد.
«عروسیها در استان گلستان خیلی باشکوه برگزار میشود و تا جایی که من دیدم کسی هم در مراسم از ماسک استفاده نمیکند. من در هیچ مراسمی ندیدم کسی ماسک بزند و در عروسیها هم بالاخره روبوسی میکنند و نمیشود جلوی یکسری کارها را گرفت. حالا که درد کشیدن زنم را میبینم، میگویم ای کاش نرفته بودیم و به حرف مردم اهمیت نمیدادیم.»
یکی دیگر از مبتلایان هم از روزی میگوید که در یک عروسی واقع در شهریار شرکت داشتند: «موقعی که دعوتمان کردند گفتند همه موارد رعایت میشود و تونل ضدعفونی در ورودی تالار گذاشتهاند که میهمانها اول از آن عبور میکنند و بعد وارد مجلس میشوند. حتی خدمه هم با ماسک پذیرایی میکردند اما بههرحال وقتی این تعداد آدم چند ساعت در یک مکان کنار هم میمانند کار زیادی نمیشود کرد. آن هم در عروسی که بالاخره چند ساعتی را باید ماند. من خودم علائم خفیفی نشان دادم اما چند نفر از کسانی که در همان مراسم بودند از جمله مادر داماد بدحال هستند. عروسی در شرایطی برگزار شد که چند نگهبان بیرون گذاشته بودند تا مراقبت کنند محل عروسی لو نرود و برخوردی انجام نشود. ممنوع کردن برگزاری مراسم عروسی و عزا کار خوبی است اما وقتی مردم در خانهشان مراسم میگیرند یا تالارها بهصورت مخفیانه مراسم برگزار میکنند، چه کار باید کرد؟! تازه در خانه بهدلیل فضای کمتر و عدم فاصلهگذاری اجتماعی، شرایط ابتلا مهیاتر است. ایکاش کسانی که میخواهند مراسم بگیرند، فقط کمی فکر کنند که آیا میتوانند پاسخگوی بیماری و مرگ میهمانهایشان باشند؟ خیلیها هستند که قبل از این جریان کرونا کلاً از خیر عروسی میگذشتند و هیچ اتفاقی هم نمیافتاد. الان هم میشود مراسم را لااقل به وقت دیگری موکول کرد.»
البته تنها مراسم عروسی نیست که قربانی میگیرد. برگزاری مراسم عزا هم تاکنون باعث ابتلای بسیاری به ویروس کووید19 شده است. از جمله در مشهد که برگزاری مراسم عروسی و عزا هر روز قربانی میگیرد: «موردی از آشنایان را سراغ دارم که خانم در مراسم ختم فامیلی شرکت کرده بود که خودش به کرونا مبتلا شد و چون با پسر و عروسش هم دیدار داشت، به آنها هم منتقل کرده است و چند نفر دیگر در همان مراسم مبتلا شدهاند که تعدادشان هم کم نیست. متأسفانه با اینکه در مشهد وضعیت قرمز است، خیلیها مراعات نمیکنند و در مراسم مختلف شرکت میکنند.»
سیمین خیاطزاده، رئیس گروه بیماریهای واگیر مرکز بهداشت آذربایجانشرقی هم عنوان کرده که بعد از برگزاری هر مراسم عروسی یا عزا در این استان حدود ۵۰ نفر مبتلا به کرونا در میان شرکتکنندگان شناسایی میشوند و این در حالی است که آذربایجان شرقی از جمله استانهای قرمز در ابتلا به کرونا محسوب میشود.
«در زنجان آنقدر مراسم عروسی و عزا برگزار شد که آمار 3 نفر مبتلا در روز ناگهان به 50 نفر رسید و دلیل اصلیش هم همین مراسم بود. بههمین دلیل فرمانداری تمام این مجالس را ممنوع کرده است. البته اسمش است که مراسم برگزار نمیشود. مثلاً طرف مراسم عزا نمیگیرد اما مردم از شهرهای دیگر میآیند منزل متوفی و چند ساعت میمانند. در واقع همینطور پشت سر هم خانهشان پر و خالی میشود.»
این گفتههای یکی از ساکنان زنجان است که در ابتلای شیوع کرونا از جمله شهرهای سفید به حساب میآمد اما آمار ابتلا روزبهروز در آن بالاتر رفت.
میگویند آدم باید بیشتر شریک غم دیگران باشد چون در شادی که همه هستند. در این روزها اما باید از دور شریک شادی و غم دیگران بود. کاش شادیمان دلیلی نشود برای غم دیگران.
گزارش نویس
حدود دو هفته پیش بود که در مراسم عروسی دوستش شرکت کرد. اصلاً تمایلی نداشت اما چه میشد کرد در برابر اصرار دوست صمیمی و گلهمندی او از اینکه اگر به عروسیام نیایی، دیگر نه من، نه تو و حسابی از دستت ناراحت میشوم. دلشوره هم داشت ولی بالاخره تصمیم گرفت دل را به دریا بزند و همراه شوهرش به مراسم برود. عروسی در باغ تالاری واقع در جاجرود برگزار شد. حدود 300 میهمان دعوت بودند. شب خوبی بود و به همه خوش گذشت. شاید این زن جوان زیادی به خودش سخت گرفته بود و بیش از حد نگران بود. اما حالا فهمیده که نگرانیاش بیخود نبوده. اول شوهرش علائم پیدا کرد و با فاصله کمی، علائم سراغ خودش هم آمد؛ تب و بدن درد. دلشان میخواست فکر کنند یک سرماخوردگی ساده است اما تست کرونا چیز دیگری میگفت. حالا هردو مبتلا شدهاند و در خانه روزهای سختی را میگذرانند. زن میگوید آنقدر بدن درد دارد که اصلاً نمیتواند از جایش تکان بخورد و شوهرش هم که قبلاً مدعی بوده کرونا سراغ او نمیرود، حالا طوری حالش بد است که میگوید آرزوی یک خواب راحت و بی درد به دلش مانده است.
بجز آنها کسان دیگری هم هستند که در همان عروسی مبتلا شدهاند. نمونهاش فردی است که چند روز بعد از عروسی برای دخترش جشن تولد گرفته و مادر مسنش را که به جشن تولد دعوت بوده، مبتلا کرده که الان حالش وخیم است. جالب اینجاست که این فرد در طول عروسی ماسک هم داشته است. داماد حالا شرمنده شده از اینکه مراسم گرفته و باعث ابتلای خیلیها شده است اما آب رفته دیگر به جوی بازنمیگردد.
مبتلاها حرفشان شبیه هم است؛ کاش به آن عروسی نرفته بودیم. نمونه دیگر، خانم بارداری است که در بهبهان با شرکت در یک مراسم عروسی به کرونا مبتلا و مجبور به سزارین شده و الان در آیسییو بستری است. وقتی از او پرسیدند چرا به مراسم رفتی، جواب داده که به اصرار دعوتکننده و اینکه فقط نیم ساعت رفتم و نشستم و تبریک گفتم و بهخانه برگشتم. میگویند پدر داماد که برگزارکننده این عروسی بوده، خودش چند روز پیش بر اثر ابتلا به کرونا درگذشته است.
در زابل هم 30 نفر فقط بهدلیل شرکت در یک مراسم عروسی مبتلا شدند و این درحالی است که شمار فوتیهای منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان در چند روز گذشته افزایش یافته است. در چابهار هم 12 نفر از افرادی که در یک مجلس عروسی حضور داشتند مبتلا شدهاند که با توجه به ضعیف بودن امکانات بهداشتی و درمانی استان نگرانکنندهتر است.
امید، اهل ایرانشهر سیستان و بلوچستان هم از ابتلای مادرش در یک مراسم عروسی میگوید: «اینجا خیلی به برگزاری مراسم اهمیت میدهند و خصوصاً از بزرگترها انتظار دارند حتماً شرکت کنند. تالارها هم که ممنوع باشد، مردم در خانه خودشان عروسی میگیرند. مادر من هم در یک عروسی شرکت کرده بود و حدود 10 روز بعد از عروسی علائمش بروز کرد. به درمانگاه مراجعه کردیم و اول گفتند مشکلی نیست و سرماخوردگی است اما وقتی با حاد شدن علائم، دوباره مراجعه کردیم مشخص شد به کرونا مبتلا شده و با توجه به وخامت حالش بستری شد. الان مادرم بهبود پیدا کرده گرچه دوران خیلی سختی را گذراندیم اما در همان عروسی 50 نفر علائم پیدا کردند که هیچ کدامشان هم مراجعه نکردند.»
«وقتی کارت میفرستند و دعوت میکنند، چه کار باید بکنیم؟! عروسی بچههای ما آمدهاند و هدیه آوردهاند، باید برویم و عوضش را بدهیم.»
این گفته مردی از اهالی گالیکش استان گلستان است که همسرش در یک مراسم عروسی به کرونا مبتلا شده. بهگفته او حدود 40 نفر از کسانی که در عروسی شرکت کرده بودند، کرونا گرفتهاند که متأسفانه 4 نفر از این تعداد فوت کردهاند.
بهگفته او، رسوم موجود مانع از این میشود که مردم در عروسیها شرکت نکنند و از طرفی کسی حاضر نیست صبر کند و عروسی را عقب بیندازد.
«عروسیها در استان گلستان خیلی باشکوه برگزار میشود و تا جایی که من دیدم کسی هم در مراسم از ماسک استفاده نمیکند. من در هیچ مراسمی ندیدم کسی ماسک بزند و در عروسیها هم بالاخره روبوسی میکنند و نمیشود جلوی یکسری کارها را گرفت. حالا که درد کشیدن زنم را میبینم، میگویم ای کاش نرفته بودیم و به حرف مردم اهمیت نمیدادیم.»
یکی دیگر از مبتلایان هم از روزی میگوید که در یک عروسی واقع در شهریار شرکت داشتند: «موقعی که دعوتمان کردند گفتند همه موارد رعایت میشود و تونل ضدعفونی در ورودی تالار گذاشتهاند که میهمانها اول از آن عبور میکنند و بعد وارد مجلس میشوند. حتی خدمه هم با ماسک پذیرایی میکردند اما بههرحال وقتی این تعداد آدم چند ساعت در یک مکان کنار هم میمانند کار زیادی نمیشود کرد. آن هم در عروسی که بالاخره چند ساعتی را باید ماند. من خودم علائم خفیفی نشان دادم اما چند نفر از کسانی که در همان مراسم بودند از جمله مادر داماد بدحال هستند. عروسی در شرایطی برگزار شد که چند نگهبان بیرون گذاشته بودند تا مراقبت کنند محل عروسی لو نرود و برخوردی انجام نشود. ممنوع کردن برگزاری مراسم عروسی و عزا کار خوبی است اما وقتی مردم در خانهشان مراسم میگیرند یا تالارها بهصورت مخفیانه مراسم برگزار میکنند، چه کار باید کرد؟! تازه در خانه بهدلیل فضای کمتر و عدم فاصلهگذاری اجتماعی، شرایط ابتلا مهیاتر است. ایکاش کسانی که میخواهند مراسم بگیرند، فقط کمی فکر کنند که آیا میتوانند پاسخگوی بیماری و مرگ میهمانهایشان باشند؟ خیلیها هستند که قبل از این جریان کرونا کلاً از خیر عروسی میگذشتند و هیچ اتفاقی هم نمیافتاد. الان هم میشود مراسم را لااقل به وقت دیگری موکول کرد.»
البته تنها مراسم عروسی نیست که قربانی میگیرد. برگزاری مراسم عزا هم تاکنون باعث ابتلای بسیاری به ویروس کووید19 شده است. از جمله در مشهد که برگزاری مراسم عروسی و عزا هر روز قربانی میگیرد: «موردی از آشنایان را سراغ دارم که خانم در مراسم ختم فامیلی شرکت کرده بود که خودش به کرونا مبتلا شد و چون با پسر و عروسش هم دیدار داشت، به آنها هم منتقل کرده است و چند نفر دیگر در همان مراسم مبتلا شدهاند که تعدادشان هم کم نیست. متأسفانه با اینکه در مشهد وضعیت قرمز است، خیلیها مراعات نمیکنند و در مراسم مختلف شرکت میکنند.»
سیمین خیاطزاده، رئیس گروه بیماریهای واگیر مرکز بهداشت آذربایجانشرقی هم عنوان کرده که بعد از برگزاری هر مراسم عروسی یا عزا در این استان حدود ۵۰ نفر مبتلا به کرونا در میان شرکتکنندگان شناسایی میشوند و این در حالی است که آذربایجان شرقی از جمله استانهای قرمز در ابتلا به کرونا محسوب میشود.
«در زنجان آنقدر مراسم عروسی و عزا برگزار شد که آمار 3 نفر مبتلا در روز ناگهان به 50 نفر رسید و دلیل اصلیش هم همین مراسم بود. بههمین دلیل فرمانداری تمام این مجالس را ممنوع کرده است. البته اسمش است که مراسم برگزار نمیشود. مثلاً طرف مراسم عزا نمیگیرد اما مردم از شهرهای دیگر میآیند منزل متوفی و چند ساعت میمانند. در واقع همینطور پشت سر هم خانهشان پر و خالی میشود.»
این گفتههای یکی از ساکنان زنجان است که در ابتلای شیوع کرونا از جمله شهرهای سفید به حساب میآمد اما آمار ابتلا روزبهروز در آن بالاتر رفت.
میگویند آدم باید بیشتر شریک غم دیگران باشد چون در شادی که همه هستند. در این روزها اما باید از دور شریک شادی و غم دیگران بود. کاش شادیمان دلیلی نشود برای غم دیگران.
توصیههای پزشکیان به همکاران مجلسی خود در گفت و گو با «ایران»:
دنبال راه حل بگردید نه مقصر
- نمایندگان یک نسخه بنویسند که مشکل مملکت حل شود
- امیدوارم نمایندگان معجزه کنند
- انتقادات صرف نتیجه ندارد
-مخالف رد اعتبارنامه تاجگردون بودم
رضوانه رضایی پور
خبرنگار پارلمانی
مسعود پزشکیان نماینده تبریز در مجلس مهمترین فراز بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مجازی با مجلسیها را توصیه به تعامل و هماهنگی میداند. البته توضیح میدهد که این هماهنگی نافی مسئولیتها و اختیارات نمایندگان برای نظارت نیست. نایب رئیس مجلس دهم تأکید دارد که مجلس اختیار نظارت دارد اما اختیار یا حق توهین نه. او خوشبین است که با توصیههای رهبری دیگر شاهد تنشهای حاد بین مجلس و دولت در فاصله یک سال آینده نخواهیم بود.
ارزیابی شما از بیانات رهبری درباره تعامل و همکاری مجلس و دولت چیست و این سخنان حامل چه پیامی برای نمایندگان بخصوص افراد جدیدالورود است؟
آنچه رهبر معظم انقلاب فرمودهاند، بیشتر در مورد هماهنگی و انسجام بین قوا بود و اینکه هرکدام از این دو قوه در چارچوب قوانین خود عمل کنند. اختیار مجلس برای طرح سؤال از دولتمردان، براساس مسئولیت نظارتی آن است اما، اختیار براساس توهین یا تهمتزدن و بیاحترامی کردن به کسی نیست. گوش دادن و منطقی جواب دادن و خردمندانه سخن گفتن بیشترین توصیهای بود که رهبر معظم انقلاب داشتهاند. قوا بهجای اینکه با همدیگر جنگ و دعوا کنند باید با هم هماهنگ باشند. این موضوع از آنجا دارای اهمیت بسیاری است که معطوف به شرایط فعلی کشور هم هست چرا که بهنظر میرسید برخی تلاش داشتند از طریق قوا، ناامنی یا عدم هماهنگی در کشور، به بیرون پمپاژ شود و مردم بهجای امنیت و آرامش احساس ناآرامی کنند.
آقای دکتر! سخنان رهبری در حالی انجام شد که عدهای مشغول جمعآوری امضا برای سؤال یا استیضاح رئیس جمهوری هم هستند. با این جمله رهبری که دولت تا روز آخر باید وظایف خود را انجام دهد، سرنوشت اقدامات برخی نمایندگان چه خواهد شد؟
صبح یکشنبه پیش از شروع بیانات رهبری، به برادرانی که امضای استیضاح رئیس جمهوری را جمع میکردند گفتم که امکان ندارد رهبر معظم انقلاب اجازه چنین اتفاقی را بدهند. اصولاً اگر میخواهیم در جامعه انتقادی کنیم، اگر در کنار آن پیشنهاد و جایگزینی نداشته باشیم، هرج و مرج ایجاد میشود و اگر عیبی وجود دارد، که دارد و اگر مشکلی هست که هست، دوطرفه است. یکطرفه نیست و برای حل مشکل، نیاز به ایجاد هماهنگی و رفع ابهامات و وحدت و انسجام است. وگرنه با استیضاح کردن چیزی تفاوت نمیکند. نه اینکه مشکلی حل نمیشود، بلکه هرج و مرج و ناآرامی و تشنج اجتماعی هم افزایش پیدا میکند. ما آنقدر نیرو نداریم یا آنقدر در جامعه مدیرانی نداریم که با همدیگر دربیفتند و بهجای آنان مدیران لایقتر و توانمندتر وارد کنیم و مهمتر اینکه چیزی را هم که تجربه نکردهایم، چرا باید انجام دهیم. معمولاً بدون تجربه عمل کردن ایرادات بسیار بالایی دارد که در جای خود قابل بحث است. پیام رهبر معظم انقلاب وحدت، انسجام، همدلی و همزمان نظارت و در چارچوب قانون عمل کردن بود و یادآوری این نکته مهم که قانون مصوب مجلس باید قابلیت اجرایی هم داشته باشد.
پس به نظر شما بحث سؤال و استیضاح رئیس جمهوری با وجود بیانات رهبری، فراموش میشود یا با شناخت شما از نمایندگان و رفتارهایی که در این چند وقت اخیر دیدهایم ممکن است همچنان ادامهدار باشد؟
اگر این عزیزان پیام رهبر معظم انقلاب را درست برداشت کرده باشند، باید دست از این کار بردارند. اگر هم نه، نوع دیگری برداشت کنند، پس باید منتظر ماند که تعدادی از آنها همچنان به راه خود ادامه دهند. آنوقت شاید رهبر معظم انقلاب مجبور باشند که مستقیمتر به آنها بگویند که دست از این کارشان بردارند. هستند تعدادی که نوع دیگری از بیانات رهبری برداشت کنند و بخواهند با روشهای دیگری عمل کنند، ولی این را بدانید که تعدادی از نمایندگان همچنان به کار خود ادامه خواهند داد. منطق اینکه بیاییم الان رئیس جمهوری را استیضاح کنیم نه تنها به نفع مملکت نیست بلکه بیشتر هم ضرر خواهیم کرد.
در جلسهای که با حضور آقای ظریف برگزار شد، تندرویهای زیادی از سوی نمایندگان شاهد بودیم آن هم در مجلسی که بهنام اصولگرایی است. این تندرویها را میشود بهنام کلیت اصولگرایی نوشت یا حساب آن طیفهایی که بهدنبال حاشیه هستند از سایرین جداست؟
این را باید از آن عزیزانی که این کار را میکنند، پرسید. آنچه که من از اصول میفهمم، هیچکدام از این رفتارها بر پایه اصول نیست. در جنگی که با لشکریان معاویه بوده، تعدادی از لشکریان علی(ع)، به لشکریان معاویه فحش و ناسزا میگفتند. حضرت علی(ع) به آنان میفرمایند که من دوست ندارم شما از سبابین باشید. توجه کنید در یک جنگی که همدیگر را میکشتند، حضرت میفرمایند که دوست ندارم فحش بدهید. دعا کنید که خدا جان ما و جان آنان را حفظ کند و بین ما و آنها صلح ایجاد کند.
اگر ما شیعه این امام هستیم، چنین رفتارهایی ضد پیامی است که به وحدت مسلمین دعوت میکند. باید از این عزیزان پرسید که از کدام امام و از کدام تشیع دفاع میکنند و راهی را که میروند به کجا میرسد. به نظر من این رفتارها، برخلاف سنت حضرت رسول(ص)، دستور امام و برخلاف آنچیزی است که قرآن میگوید. در قرآن خدا دستور داده که شما جواب بدی را با خوبی بدهید. آنوقت میبینید آنچه که بین شما باعث عداوت و دشمنی بود، برمیگردد و با شما دوست و برادر میشود. متأسفانه، رفتار برخی با گفته قرآن و فرموده امام همخوانی ندارد. حال این افراد چگونه رفتارهای خود را توجیه میکنند، الله اعلم.
آقای پزشکیان! به نظر شما منتقدان سرسخت دولت در مجلس آیا برای همین انتقادات خودشان راهکار یا برنامه جایگزینی هم دارند. به هر حال مشخص است که حداقل بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی امروز تبعات یا هزینههایی است که نظام جمهوری اسلامی در قبال استراتژی مقاومت در برابر زیادهخواهیهای امریکا میدهد. اما گویا برخی همزمان که با پرچم مقاومت عکس یادگاری میگیرند اما وقتی به هزینهها میرسند دولت را مسبب مشکلات میدانند.
من به عزیزان نماینده گفتم، راهی که ما میرویم و آنچه که ما شاهد هستیم، هر دولتی هم بیاید و هر جناح و دستهای که بخواهد کاری کند، بجز همین نمیتواند باشد. مشکلات مملکت به سادگی قابل حل نیست. بهخاطر آن رفتاری که امریکا و برخی کشورهای دیگر در قبال ایران دارند، حل وفصل برخی مشکلات ساده نیست. هر کسی بیاید ما این مشکل را خواهیم داشت. من در استیضاح وزیر قبلی اقتصاد و کار که در مجلس دهم اتفاق افتاد، صحبت کردم و گفتم، این حرفهایی که میزنند و میگویند، آی بیکاری هست، آی گرانی هست، برای چیست؟ وزیر اقتصاد را دعوت کردند و به وزیر اقتصاد جدید هم رأی بالایی دادند. ارز درست شد؟ تورم حل شد؟ وزیر کار عوض شد، وضعیت کار درست شد؟ اینکه بیاییم شعار بدهیم و بگوییم این مشکلات هست و بعد هم همه گناهان را به گردن دیگری بیندازیم، آیا این منطق اصولی است؟ به نظرم کار درستی نیست. این چیزی است که متأسفانه متوجه آن نیستیم. فقط انتقاد کردن و اعتراض کردن نتیجهای ندارد، بلکه همه چیز را بدتر میکند. ما در پزشکی جلساتی با موضوع مرگ و میر و عوارض داریم. بالاخره در بیمارستان هر کاری بکنید یک عده میمیرند و عدهای هم عارضه پیدا میکنند. در دنیا دنبال مقصر نمیگردند، دنبال راه حل میگردند. متأسفانه در مملکت وقتی مشکلی پیش میآید دنبال مقصر میگردیم. دنبال مسأله نمیگردیم که گیر کار کجا بود و چگونه باید مشکل را حل کنیم. خیلی کم هستند افرادی که میخواهند خیانت کنند ولی ما مدام دنبال این هستیم که خائن پیدا کنیم و همه چیز را گردن او بیندازیم. در سخنان رئیس مجلس هم بود که ما نقشه میدهیم و برنامه میریزیم. خب بدهند. یک نسخه بنویسند که مشکل مملکت حل شود و از دولت بخواهند به آن عمل کند. اینکه بگوییم ما گفتیم آنها اجرا نکردند، که درست نیست. هر گفتنی یا برنامهای را که قابلیت اجرا داشته باشد مطرح کنند به دولت پیشنهاد بدهند.
به نظر شما مجلس یازدهم به لحاظ بنیه کارشناسی با مجالس دیگر تفاوت محسوسی دارد. اینکه شعار زیاد میدهند در عمل هم توانایی عملیاتی کردن شعارها را دارند؟
مقام معظم رهبری هم دیروز گفتند که آدمهای توانمند در مجلس وجود دارند. ولی آیا بقیه از این توانمندی، براساس یک منطق علمی تبعیت میکنند تا این مجموعه تبدیل به یک نهاد واحد و ویژه شود و بتواند براساس آن وحدت عملی دربیاید؟ من خیلی خوشبین نیستم. چون وحدت و انسجام بین افراد با ساختار انتخاباتی ما همخوانی ندارد. هر کسی با یک سلیقه و یک نگاهی وارد مجلس میشود و این نگاه و سلایق در عرض 4 سال تبدیل به یک نگاه واحد میشود. اینکه این نگاه واحد بتواند کارشناسی شده باشد، کار سختی است. ممکن است در کارهای سیاسی به یک نظر واحد برسند و فردی را در صحن مجلس با وجود بررسیهای شعب و کمیسیون تحقیق رد کنند، ولی در کارهای تکنیکال نمیتواند اینگونه باشد. من خیلی سخت میدانم که اینها با این نگاه کاری بکنند که بتوان معضل را حل کرد. ولی منطق حکم میکند که ما با وحدت و تکیه بر کار کارشناسی حرکت کنیم. امیدوارم که این اتفاق بیفتد. همیشه شعار دادن راحتتر از عمل کردن و اجرا کردن است. به هر حال خیلی از همین نمایندگان مجلس سابقه مدیریتی دارند. آقای قالیباف هم همیشه، مسئول بوده. حالا باید ببینیم که چه معجزهای خواهد کرد؟ ان شاالله که بتوانیم معجزه کنیم.
نگرانیای که وجود دارد این است که با عملکرد کمتر از دو ماه مجلس و اتفاقاتی که در این مدت در قبال رفتار نمایندگان با دولتمردان رخ داده، تنشی بین این دو نهاد رخ بدهد. چنین اتفاقی خواهد افتاد؟ تبعات آن چیست؟
با بیانات رهبری بعید میدانم که در یک سال باقیمانده چنین اتفاقی رخ بدهد.
برنامه اصلاحطلبان و مستقلان در مجلس چیست؟ قصد تشکیل فراکسیون ندارید؟
با کاری که با آقای تاجگردون کرده اند، فعلاً باید صبر کنیم تا ببینیم چه اتفاقی رخ میدهد. با تعداد افراد معدودی که هستند باید بنشینیم و فکر کنیم که چگونه راه اصولی را –اصولی که اصولگرایان میگویند نه- که مبتنی بر رویکرد علمی و کارشناسی باشد و به وحدت و انسجام و اصلاح منجر شود، میتوان پیگیری کرد و ادامه داد.
در میان پاسخهای شما از آقای تاجگردون هم گفتید. اعتراض شما به رد اعتبارنامه ایشان چیست؟
من روز اول گفتم. بعد از اظهار نظر شعبه رئیس نباید اعتراض صحن را میپذیرفت. ولی متأسفانه تشخیص داد که این موضوع باید به رأی گذاشته شود. حالا اشکالی ندارد. آن را به رأی گذاشت و مجلس صلاح دانست که مجدداً بررسی شود. به کمیسیون تحقیق رفت و گروه تحقیق با ساعتها وقت، تصمیم گرفت که این فرد تقصیری ندارد و آنچه که در رابطه با او گفته میشود، اتهامی بیش نیست. وقتی که گروه بررسی تصمیم میگیرد که این حرفها اعتبار ندارد، به چه دلیل آن را به صحن آورد؟ میگویند این گروه تحقیق زمان کمتری داشته است. اگر این حرف درست باشد، پس مجلسی که در عرض یک ساعت تصمیم گرفته، چگونه زمان کافی برای تصمیمگیری داشته است؟ اینکه بدتر است. کار را میدادند به گروه دیگری تا با زمان بیشتری اشکالات را بررسی میکردند. به هر حال، نمایندگان از منظر سیاسی به وحدت رسیده بودند و تصمیم داشتند که تاجگردون را رد کنند.
ورود استارتاپها به بورس
کارشناسان حوزه فناوری در گفت و گو با «ایران»: ورود به بورس رمز موفقیت شرکت های استارتاپی است
سوسن صادقی
خبرنگار
این روزها بحث بورس داغ است و گرمای این بازار به حوزه شرکتهای دانش بنیان و استارتاپی نیز رسیده است؛ اما آیا با ورود شرکتهای دانش بنیان و استارتاپها به بورس زمینه رشد بیششتر آنها فراهم میشود؟ آیا زمینه و بستری برای ورود این دو حوزه به بورس فراهم شده است؟ ورود شرکتهای دانش بنیان و استارتاپی به بورس چه پیامدهای مثبتی در بردارد؟ کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات و تأمین مالی و بازار سرمایه به سؤالات روزنامه ایران پاسخ میدهند.
حل مشکل تأمین مالی
سهیل تقوی، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات از ورود شرکتهای دانش بنیان و استارتاپی که دیگر به مقیاس بزرگتری رسیدهاند به بورس و فرابورس ابراز خرسندی کرد و به «ایران» گفت: مدل سرمایهگذاری سنتی در حال شکسته شدن است و این شرکتها از وام گرفتن یا واگذاری سهام خود به دیگر شرکتهای خصوصی یا دولتی به سمت استفاده از تأمین بازار سرمایه به بورس میروند و این خبر خوبی برای رشد و رسیدن به اهداف بزرگ این شرکت هاست. تقوی با بیان اینکه تأمین مالی و جذب سرمایه مدل خوب و موفقتری برای کسب وکارهای بزرگ اینترنتی است، افزود: در تمام دنیا این موضوع مرسوم است به صورتی که وقتی در سیلیکون ولی استارتاپهایی مانند آمازون، اپل، مایکروسافت و... شکل گرفت از همان ابتدا برای ورود به بورس، هدفگذاری کرده بودند چون وقتی استارتاپها رشد کرده و به شرکت تبدیل میشوند اهداف و مقیاس بزرگتری را پیگیری میکنند که تنها با تأمین سرمایه از طریق بورس ممکن میشود.وی در ادامه گفت: استارتاپهای کوچک ممکن است در مدت زمان کوتاه به سودآوری برسند اما پروژههای بزرگتر شاید 10 سال زمان ببرد تا به سودآوری دست پیدا کنند. علاوه براین سرمایههای بالایی نیز میخواهند و بازگشت سرمایه نیز معمولاً پروسه ای طولانی محسوب می شود؛ بنابراین در چنین شرایطی تنها گزینه، ورود آنها به بورس است.
این کارشناس فناوری اطلاعات اعتقاد دارد مدتهاست که شرکتهای اینترنتی بزرگ در دنیا مانند شرکتهای اینترنتی چینی، امریکایی، آسیای شرقی همین مدل را برای جذب سرمایه برگزیدهاند و موفق هم بودهاند و رشد خوبی هم داشتهاند.
وی با اشاره به اینکه وقتی به بورس کشورمان نگاه میکنیم زمینه حضور شرکتهایی که بر بستر اینترنت شکل گرفتهاند بخوبی فراهم نشده است، افزود: تاکنون فقط چند شرکت توانستهاند در بورس موفق شوند هر چند امسال بورس رونق خوبی گرفته است. بنابراین امیدواریم شرکتهای اینترنتی بتوانند با ورود به بورس سرمایه خود را برای رسیدن به اهداف بزرگتر خود تأمین کنند. تقوی گفت: با ورود به بورس نه تنها شرکتهای استارتاپی بهتر میتوانند رشد کنند بلکه اگر برند خوبی شکل دهند و آن را بین مردم جا بیندازند، اقبال مردم نسبت به آنها هم بیشتر میشود و سهام آنها را خریداری میکنند.
رشد در انتظار شرکتهای استارتاپی
«خط قرمز بورس برای ورود شرکتها شفافیت است. بهعبارتی هر شرکتی که از نظر مالی، حقوقی و عملیاتی دارای شفافیت باشد میتواند وارد بورس شود.»علیرضا توکلی، کارشناس تأمین مالی و بازار سرمایه با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: همیشه زمان مناسبی برای ورود به بورس وجود دارد و کلیدواژه این موضوع نیز قیمت است. اگر قیمتها در بازار در محدودهای باشند که برای صاحبان سهام و شرکتها جذاب باشد، شرکتها علاقهمند ورود به بورس و فروش سهام خود هستند اما به هر دلیلی قیمتها در بازار جذاب نباشد و پایینتر از انتظارات صاحبان شرکتها باشد، طبیعی است که آنها علاقهای به حضور در بورس نداشته باشند. از آنجایی که در دو سال اخیر قیمتها در بورس رشد پیدا کرده است بنابراین شرکتها به ارائه سهام خود در بورس علاقهمند شدهاند.
توکلی درباره ورود استارتاپها به بازار سرمایه بورس نیز گفت: استارتاپ مرحلهای از طول عمر یک شرکت است و همه شرکتها از مرحله استارتاپ عبور کردهاند اما وقتی شرکت استارتاپی به بلوغ نسبی میرسد، زمان مناسبی است تا مانند سایر شرکتها وارد بورس شود. تمام شرکتهایی مانند آمازون، اپل، مایکروسافت و... که هماکنون حرف اول را در دنیا میزنند و جزو شرکتهای مطرح حاضر در بازار بورس دنیا هستند، روزی استارتاپ بودند و وقتی رشد کرده و به بلوغ رسیدند، توانستند وارد بورس شوند.
وی افزود: هماکنون برخی از شرکتهایی که به آنها برچسب استارتاپ میخورد، از این مرحله عبور کرده و شرکت شدهاند. بهعنوان مثال به الو پیک یا چلیوری میتوان لقب استارتاپ داد ولی قطعاً کافه بازار، تپسی و اسنپ، دیجی کالا و ... استارتاپ نیستند آنها مراحل خود را گذراندهاند و شبکه بزرگی از مشتریان خود را دارا هستند و به درآمد نسبتاً پایدار و حتی بعضاً به سوددهی رسیدهاند. آنها دارای برندهای شناخته شدهاند و مردم آنها را میشناسند بنابراین این شرکتها دیگر استارتاپ به حساب نمی آیند.
وی درباره پیامدهای مثبت ورود شرکتهای استارتاپی به بورس نیز گفت: وقتی شرکتهای استارتاپی وارد بورس شوند نحوه تأمین مالی آنها بسیار راحت میشود و میتوانند افزایش سرمایه دهند در بازار سرمایه دسترسی آنها به پذیرهنویسی عمومی سهام راحتتر میشود. دوم اینکه این شرکتها ارزش معناداری پیدا میکنند از سوی دیگر خیلی از این شرکتهای استارتاپی برای رشد به تأمین مالی نیاز دارند و وقتی به بانکها مراجعه میکنند چون هیچ دارایی برای وثیقه گذاشتن ندارند، بانکها این شرکتها را قبول ندارند و وام نمیدهند اما وقتی وارد بورس میشوند سهام آنها ارزشمند میشود و با وثیقه گذاشتن سهام، بانکها آنها را تأمین مالی میکنند. وی در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان گفت شرکتهایی که از مرحله استارتاپی گذر کرده و وارد بورس شدهاند بتوانند به رشد خود ادامه دهند، گفت: هیچ تضمینی برای ادامه حیات شرکتی که صرفاً مرحله استارتاپی را گذرانده و به بلوغ رسیده وجود ندارد چون شرکتهای موفق هم ممکن است در ادامه کار با مشکلاتی مواجه شوند. بهعنوان مثال، شرکت اپل در دهه 80 و اوایل دهه 90 رشد بسیار خوبی داشت اما در اواخر دهه 90 تا اواسط دهه نخست قرن 21 افول کرد اما بعد از تولید کامپیوتر به سمت تولید تلفن همراه هوشمند حرکت کرد و دوباره اوج گرفت.
ترغیب مردم به سرمایه گذاری
محمدجواد مطهری شریف، کارشناس فناوری اطلاعات نیز از اینکه زمینه حضور شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای استارتاپی در بورس فراهم شده ابراز خرسندی کرد و به «ایران» گفت: هر تولیدکننده که محصولی تولید میکند یا کالاست یا خدمات، پس آنها میتوانند وارد بازار سرمایه شوند از اینرو همین که زمینه حضور شرکتهای تولیدکننده خدمات به بورس فراهم شده، اقدام مثبتی است.
مطهری شریف به پیامدهای ورود شرکتهای دانش بنیان و استارتاپی به بورس اشاره کرد و افزود: ورود به بورس از یک طرف به سود خود این شرکتها است، چرا که میتوانند سرمایه جذب کنند از سوی دیگر برای جامعه نیز مفید است، چرا که با این اقدام فرهنگ سرمایهگذاری در شرکتهای دانش بنیان و استارتاپی ایجاد میشود. این دو حوزه نیازمند شدید سرمایه هستند ولی فرهنگ این کار انجام نشده و شرکتها برای جذب سرمایه التماس میکنند ولی بهدلیل ناشناخته بودن کمتر کسی در این حوزهها سرمایهگذاری میکند.این کارشناس فناوری اطلاعات در ادامه گفت: این کار موجب میشود تا شرکتهای نوپا هم به آینده خود امیدوار باشند و بدانند که اگر هدفگذاری در بورس را داشته باشند، به این نقطه میرسند و کسانی که به تازگی میخواهند استارتاپی یا شرکت دانش بنیانی راهاندازی کنند، سرمایه گذارها بیشتر برای سرمایهگذاری در این حوزهها ترغیب میشوند چون دیگر شناخته شدهاند و مردم با شناختی که پیدا میکنند میتوانند در شرکتهای دانش بنیان و استارتاپی سرمایهگذاری کنند.وی ورود شرکتهای استارتاپی و دانش بنیان به بورس و شناخته شدن این صنعت از سوی مردم را اتفاق بزرگی عنوان کرد و گفت: پیش از این مردم صنایعی مانند پتروشیمی، خودرو، فولاد و... را میشناختند با این اتفاق دیگر لازم نیست که شرکتهای نوپا برای شناساندن کار خود تلاش کرده تا سرمایههای خرد را جذب کنند. بنابراین با شناختی که با وارد شدن شرکتهای بزرگ استارتاپی و دانش بنیان به بورس صورت می گیرد ریسک سرمایهگذاری روی این دو حوزه کاهش مییابد و سرمایهگذاران نه تنها این دو حوزه را میشناسند بلکه سرمایهگذاری هم میکنند.مطهری شریف به کمیسیون فرهنگی مجلس نیز اشاره کرد و از آنها خواست تا به جای گیردادن به موضوعهای پیش پا افتاده، بهتر است بهدنبال ترویج فرهنگ اقتصادی مردم باشند. این کارشناس فناوری اطلاعات که خود مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان است، گفت: تشویق مردم به سرمایهگذاری در شرکتهای دانش بنیان و استارتاپها خود کار فرهنگی محسوب میشود و آنها باید بهدنبال فرهنگسازی اقتصادی و سرمایهگذاری در فناوریهای مبتنی بر نوآوری بین مردم باشند و آنها را تشویق و ترغیب کنند. مشکل این بخش سرمایهگذاری است مردم بهدلیل عدم شناخت و ترس در این حوزه سرمایهگذاری نمیکنند و این کار مجلس است تا حتی خیران را برای سرمایهگذاری در این بخش تشویق و ترغیب کند. وی به مسئولان هشدار داد که اکنون دیگر نخبهای به تنهایی از کشور مهاجرت نمیکند بلکه تیمی بههمراه محصول تولیدی اش بهدلیل نبود سرمایهگذاری از کشور خارج میشود تا در خارج از این مرزها محصولش را توسعه دهد و تولید کند. بنابراین اگر سرمایهگذاری روی پروژههای جوانان صورت بگیرد آنها در کشور میمانند و حتی در آینده به بورس وارد میشوند.
موسوی: ایران آماده امضای تفاهمنامه همکاری با همه کشورهای دوست است
روز گذشته 23 تیرماه مصادف با پنجمین سالگرد امضای برجام که بهنام روز گفتوگو و تعامل سازنده با جهان نامگذاری شده، وزارت امور خارجه در بیانیهای مروری داشت بر مهمترین اتفاقات حادث شده در 5 سال گذشته. سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران این بیانیه را قرائت کرد که در آن با اشاره به روند رویدادهای مهم مرتبط با آن آمده است: تا قبل از روی کار آمدن رژیم ترامپ در امریکا، با وجود برخی موانع و مشکلات بر سر راه انتفاع اقتصادی ایران، برجام از روند اجرایی متعادلی برخوردار بود. لکن پس از ورود ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیر قانونی امریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ مه۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن مجدداً علیه جمهوری اسلامی ایران به طور کامل اجرایی شد. در این بیانیه با اشاره به گامهای پنج گانه کاهش تعهدات ایران بدین ترتیب برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و برنامه هستهای صرفاً براساس نیازهای فنی توسط سازمان انرژی اتمی ایران پیش رفته است.
در بخش دیگری از این بیانیه با اشاره به تلاشهای امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران آمده است: پیش از این ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران هشدارهای لازم را به کشورهای باقی مانده در برجام و به جامعه بینالمللی داده است که در صورت عدم انتفاع ایران از برجام واکنش ایران قاطع خواهد بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه درباره برنامه جامع همکاریهای ایران و چین با تأکید بر اعلام آمادگی ایران برای انعقاد تفاهمنامه با کشورهای دوست، گفت: هجمهها به توافق ۲۵ ساله ایران با چین قطعاً ریشه خارجی دارد. به گفته موسوی این سند هنوز در حال مذاکره است. نه تعهدی در آن است و نه قرارداد و نه معاهده است. یک نقشه راه است که باید چکشکاری شود. فعلاً این سند پیشنهادات ما بوده و پس از نهایی شدن توسط چین، متن کامل آن منتشر خواهد شد.
بهانه کرهایها قابل قبول نیست
موسوی درباره برنامه وزارت امور خارجه برای دریافت مطالبات هفت میلیاردی ایران از کره جنوبی هم با بیان اینکه رایزنیهای دو کشور ادامه دارد، گفت: بهانه کره جنوبی در هیچ محکمهای هم قابل پذیرش نیست. امیدواریم آنها بدهیهای خود را پرداخت کنند. روزنههایی که ایجاد شده اگر ببینیم در حال بسته شدن است، اقداماتی را برای بازپسگیری طلبمان فعال خواهیم کرد.
وی درباره گزارش نیویورک تایمز مبنی بر همکاری امریکا و اسرائیل در حادثه نطنز و برنامه دو کشور برای مورد هدف قرار دادن فرماندهان سپاه بیان کرد: ایران از هر گزارشی به آسانی عبور نمیکند بلکه آن را جدی تلقی میکند بویژه اگر ادعایی مطرح باشد و مسئولیتی را متوجه کشوری کند.موسوی یادآورشد: درباره علت حادثه نطنز، دوستان در حال جمعبندی نهایی هستند و اگر به این مسأله برسند که اگر دولت یا رژیمی در این حادثه نقش داشته، طبیعی است ایران واکنشهای قاطع و مهمی نشان دهد و خواهند فهمید دوران بزن دررویی تمام شده است.
وی درباره آخرین آخبار از مرگ قاضی منصوری در رومانی و پیگیریهای وزارت خارجه در این خصوص هم گفت: بخشهای مسئول در سفارتخانه ما، دیداری با مقامات پزشکی قانونی رومانی داشتند و پرونده به دادگاه ارجاع شده تا بررسی شود. پس از آن اجازه داده میشود پس از بررسیها و رفع محدودیتهای کرونایی، جسد به ایران منتقل شود.
تشویق صادرکنندگان متعهد؛ تنبیه صادرکنندگان متخلف
بسته تازه سیاستی بانک مرکزی برای ایفای تعهدات ارزی منتشر شد
سیاوش رضایی
خبرنگار
دیروز بازار قیمت ارز بار دیگر افزایشی شد و اثر خود را بر قیمت سکه طلا گذاشت. قیمت هر دلار امریکا در بازار آزاد ارز در روز گذشته به حدود 22 هزار و 700 تومان و قیمت هر سکه طلا به حدود 10 میلیون و 700 هزار تومان افزایش یافت. اینکه چرا قیمت دلار امریکا روزانه در ایران افزایشی شده است، انگشت اتهام به سمت صادرکنندگان متخلف رفته است. بر همین اساس دیروز بانک مرکزی دستورالعملی را منتشر کرد که براساس آن از امسال صادرکنندگان متعهد تشویق و صادرکنندگان متخلف تنبیه میشوند. این تنبیهات شامل صادرکنندگانی که در سالهای 97 و 98 ایفای تعهدات نکردهاند هم میشود.
این دستورالعمل که بسته سیاستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات سال 1399 و رفع تعهدات ایفا نشده سالهای 1397 و 1398، نام دارد توسط وزرای «نفت»، «صنعت، معدن و تجارت» و «امور اقتصادی و دارایی»، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و رئیسکل بانک مرکزی تصویب شده است.
براساس گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در اجرای بند (2) مصوبات چهاردهمین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی ابلاغی 23 مهر سال 97 و تعیین نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات سال 1399 و رفع تعهدات ایفا نشده صادرات سالهای 1397 و 1398جلسهای در تاریخ 22 تیرماه جاری با حضور وزرای «نفت»، «صنعت، معدن و تجارت» و «امور اقتصادی و دارایی»، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و رئیسکل بانک مرکزی برگزار شد.
برپایه این بسته صادرکنندگان میباید حداقل 80 درصد ارز حاصل از صادرات خود را بهصورت حواله ارزی (در سامانه نیما) و حداکثر 20 درصد آن را بهصورت اسکناس (در سامانه نظارت ارز سنا) در بازار ثانویه به بانکها و صرافیهای مجاز به فروش برسانند. طبق تبصره یک این بسته بنگاههای تولیدی و صادراتی به منظور تأمین نیازهای وارداتی خود میتوانند حداکثر 30 درصد منابع ارزی صادرات خود را استفاده کنند و لازم است مابقی ارز (حداقل 70 درصد) را بهصورت حواله ارزی در بازار ثانویه بفروشند. همچنین در تبصره 2 تأمین ارز گروهی از واردکنندگان با ارز گروهی از صادرکنندگان بهصورت مستقیم امکانپذیر است.
از سوی دیگر همه صادرکنندگان موظف شدهاند حداکثر چهار ماه پس از صدور پروانه صادراتی گمرک ارز خود را به چرخه اقتصادی کشور برگردانند. امکان تمدید این مهلت در موارد استثنا برای گروههای محدود کالایی وجود دارد. صادرکنندگانی که ظرف سه ماه بعد از صدور پروانه صادراتی ارز خود را بازگردانند تعهد ارزی آنها برمبنای 90 درصد ارزش پایه صادراتی خواهد بود.
صادرکنندگانی که در مهلت تعیین شده ارز خود بازنگرداندهاند مکلف هستند باقیمانده تعهدات را در بازار نیما به نرخ روز پایانی مهلت یا قیمت روز بازار هرکدام کمتر باشد به بانک مرکزی بفروشند. درهمین راستا وزارت صمت برای اطمینان از بازگشت ارز علاوه برپایش کارتهای بازرگانی موجود اقدام به رتبهبندی صادرکنندگان در سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبهبندی اعتباری خواهد کرد.
یکی از مواد مهم این بسته این است که ارائه هرگونه خدمات توسط کلیه دستگاهها، سازمانهای اجرایی، بانکها و صرافیها به صادرکنندگانی که برمبنای این بسته نسبت به بازگشت ارز اقدام نمیکنند و نیز سایر اشخاصی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در روند عدم برگشت ارز مشارکت دارند تا زمان ایفای تعهد ارزی امکانپذیرنیست. برهمین اساس اسامی این افراد دراختیار نهادهای نظارتی و مراجع قضایی قرار داده میشود.
درهمین زمینه وزارت صمت عدم صدور یا تمدید کارتهای بازرگانی، عدم صدور یا تمدید ثبت سفارش، عدم صدور هرگونه مجوزهای واردات و صادرات تولیدی و صنفی و محدودیت از سایر خدمات مرتبط با تجارت را در دستور کار خود قرار میدهد. همچنین لغو معافیتها و مشوقهای مالیاتی و گمرکی، عدم تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی، عدم اعطای تسهیلات از سوی بانکها، عدم ارائه خدمات صرافیها و همچنین اعمال محدودیت در صدور بارنامههای داخلی و خارجی و خدمات بندری از سوی سازمان راهداری و بنادر دنبال خواهد شد.
تغییرات نرخ ارز
اما چرا نوسانات نرخ ارز تند و افزایشی شده است؟ بررسی نمودارهای بلندمدت نرخ ارز و طلا نشان میدهد نرخها دراین بازارها همانند سایر کالاها رو به افزایش بوده با این تفاوت که دربرخی از دورهها میزان رشد قیمتها متفاوت بوده است. گاه برای یک دوره میانمدت یا بلندمدت بهدلیل نرخگذاری از سوی دولت، شاهد ثبات قیمتی هستیم و دربرخی دورهها نوسان و تغییر قیمتها با سرعت بیشتری رخ داده است.
پس از نوسان شدید قیمتها در بازار ارز که بسرعت به بازار طلا و سکه هم سرایت کرد، یک ثبات نسبی در سال گذشته و تا آستانه فصل زمستان تجربه شد. اما این ثبات نسبی دیری نپایید و بهدلیل عوامل مختلفی نظیرتشدید تحریمها، شیوع کرونا، افزایش انتظارات تورمی، نقدینگی حجیم و... یک بار دیگر نوسان به این بازار بازگشت. گفتنی است دراین گزارش میزان تغییر قیمتهای رسمی بازار مورد بررسی قرار گرفته است.
مقایسه نرخ ارز با ابتدای سال گذشته و ابتدای سالجاری حاکی از تغییر قابل توجه قیمتهاست. درحالی که نرخ دلار امریکا در ابتدای سال 1398 برابر با 12 هزار و 952 تومان و در ابتدای سالجاری 14 هزار و 903 تومان بود، این نرخ روز گذشته به 22 هزار و 652 تومان رسیده است. براین اساس نرخ دلار نسبت به ابتدای سال 98 معادل 74.8 درصد، 9 هزار و 700 تومان افزایش یافته است. نرخ دلار نسبت به ابتدای سالجاری نیز حکایت از رشد 7 هزار و 749 تومانی این ارز دارد که برابر با 51.9 درصد میشود. این درحالی است که در تیرماه نوسانات قیمتی افزایش چشمگیری پیدا کرده است به طوری که دلار در کانال 18 هزار تومانی خرداد ماه را به پایان برد، اما در تیرماه بسرعت کانالهای 19، 20، 21 و 22 هزار تومانی فتح شده است.
قیمت یورو نیز بهعنوان ارز پرطرفدار دیگر، از ابتدای سالجاری تا روز گذشته 8 هزار و 49 تومان معادل 47.6 درصد رشد کرده است. درحالی که نرخ این ارز در ابتدای سالجاری 16 هزار و 903 تومان بوده این عدد روز گذشته به 24 هزار و 952 تومان رسیده است. از سوی دیگر یورو در ابتدای سال گذشته 14 هزار و 946 تومان قیمت داشت که مقایسه آن با نرخ روز گذشته از رشد 10 هزار و 6 تومانی (66.9 درصدی) حکایت دارد.
ارز دیگری که در بازار ایران کاربرد و نقش مهمی دارد، درهم امارات است. نرخ این ارز در ابتدای امسال 4 هزار و 391 تومان بوده که دیروز به 6 هزار و 324 تومان رسیده است. بدین ترتیب درهم دراین مدت هزار و 933 تومان معادل 44 درصد رشد داشته است. حال اگر نرخ درهم را نسبت به عدد 3 هزار و 527 تومانی ابتدای سال گذشته مقایسه کنیم شاهد رشد 2 هزار و 797 تومانی یا 79.3 درصدی آن هستیم.
لیرترکیه نیز دیروز 3 هزار و 374 تومان قیمت خورد که این نرخ در ابتدای امسال 2 هزار و 479 تومان بود. براین اساس لیر در سه ماه و 22 روزی که از سال 99 میگذرد، 895 تومان معادل 36.1 درصد افزایش قیمت داشته است. مقایسه تغییرات قیمتی روز گذشته لیر با نرخ 2 هزار و 304 تومانی این ارز در ابتدای سال گذشته گویای افزایش هزار و 70 تومانی یا 46.4 درصدی آن است.
درمجموع در بازار ارز و درمیان ارزهای عمده و پرطرفدار در بازار ایران، در سالجاری بالاترین میزان رشد قیمت با 51.9 درصد دراختیار دلار امریکا و کمترین رشد با 36.1 درصد متعلق به لیرترکیه بوده است.
سبقت طلا از ارز
درحالی که نرخ انواع ارزهای عمده بازار در سالجاری بهطور متوسط بیش از 40 درصد رشد داشته است، بررسی تغییر قیمتها در بازار سکه و طلا نشان میدهد که قیمتها دراین بازار با شیب تندتری به سمت افزایش رفته است.
برهمین اساس هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید که در ابتدای سالجاری 6 میلیون و 28 هزار تومان قیمت داشت روز گذشته به 10 میلیون و 698 هزار تومان رسیده است. بدین ترتیب دراین مدت این نوع سکه 4 میلیون و 670 هزار تومان افزایش یافته است که نشان دهنده رشد 77.4 درصدی آن است. این درحالی است که این سکه نسبت به ابتدای سال گذشته 131.1 درصد رشد داشته است. در ابتدای سال گذشته سکه تمام طرح جدید 4 میلیون و 629 هزار تومان قیمت داشت که نسبت به روز گذشته 6 میلیون و 69 هزار تومان بیشتر شده است. این نوع سکه که سالجاری را در کانال قیمتی 6 میلیون تومان آغاز کرد در 23 اردیبهشت به کانال 7 میلیون تومان و در روز نخست تیرماه به کانال 8 میلیون تومان رسید. در روزهای 10 و 14 تیرماه نیز به ترتیب کانالهای 9 و 10 میلیون تومانی را فتح کرده است.
اما سکه تمام بهارآزادی طرح قدیم دراین بازههای زمانی رشد کمتری را تجربه کرده است بهطوری که از ابتدای سالجاری 66.1 درصد و نسبت به ابتدای سال گذشته 123.7 درصد رشد داشته است. درحالی که دیروز قیمت این نوع سکه به 9 میلیون و 800 هزار تومان رسید این نرخ در ابتدای سال 98 برابر با 4 میلیون و 380 هزار تومان و در ابتدای امسال 5 میلیون و 900 هزار تومان بوده است. بدین ترتیب سکه طرح قدیم نسبت به ابتدای امسال 3.9 میلیون تومان و درمقایسه با ابتدای سال گذشته 5 میلیون و 420 هزار تومان رشد قیمت داشته است.
نیم سکه نیز که در ابتدای امسال 3 میلیون و 50 هزار تومان قیمت داشت دیروز به 5 میلیون و 300 هزار تومان رسید. بدین ترتیب این نوع سکه دراین مدت 2 میلیون و 250 هزار تومان (73.7 درصد) رشد داشته است. درمقایسه با نرخ 2 میلیون و 540 هزار تومانی ابتدای سال 98 نیز نیم سکه 2 میلیون و 760 هزار تومان (108.6 درصد) رشد قیمت داشته است.
همچنین بررسی قیمت ربع سکه نشان میدهد که این نوع سکه نسبت به ابتدای امسال 76 درصد و نسبت به ابتدای سال گذشته 87.7 درصد رشد داشته است. گفتنی است ربع سکه در ابتدای سال گذشته یک میلیون و 648 هزار تومان و در ابتدای امسال یک میلیون و 750 هزار تومان قیمت داشت که روز گذشته به 3 میلیون و 80 هزار تومان رسید.
سکه گرمی نیز دیروز به 1.6 میلیون تومان رسید که این نرخ درمقایسه با 874 هزار تومان ابتدای سال گذشته 83 درصد و نسبت به 980 هزار تومان ابتدای امسال 63.2 درصد رشد داشته است. در بازار طلا نیز هرگرم طلای 18 عیار که در ابتدای امسال 602 هزار و 600 تومان قیمت داشت به 986 هزار و 700 تومان در روز گذشته رسید که به معنای رشد 63.7 درصدی است. همچنین نسبت به نرخ 426 هزار و 900 تومان ابتدای سال گذشته میزان تغییر قیمتی طلای 18 عیار به 131.1 درصد میرسد.
براین اساس در بازار طلا بیشترین افزایش قیمت با 77.4 درصد متعلق به سکه تمام طرح جدید و کمترین میزان رشد با 63.2 درصد مربوط به سکه گرمی بوده است.
عوامل رشد نرخ ارز
براساس اصول اقتصادی نرخ ارز برمبنای تفاضل نرخ تورم دو کشور تعیین میشود. بنابراین مهمترین عامل در نرخ ارز میزان نرخ تورم در کشور و مقایسه آن با سایر کشورهاست. با این حال بازار ارز بهدلیل حساسیتهای بسیاری که در کشورما دارد، از عوامل متعددی نیز تأثیر میپذیرد.
این درحالی است که ازاواخر سال گذشته و بویژه ابتدای سالجاری درشرایطی که عرضه ارز محدود شده است میزان تقاضا رشد کرده و بدین ترتیب تعادل عرضه و تقاضا بشدت برهم خورده است. دربخش عرضه پس از کاهش صادرات نفتی بهعنوان یکی از مهمترین منابع تأمین ارز در کشور، صادرات غیرنفتی نیز بهدلیل شیوع کرونا و بسته شدن مرز با کشورهای همسایه، درآمدهای ارزی و ورودی ارز کشور افت کرد. این درحالی است که قیمت نفت نیز درماههای اخیر نسبت به سال قبل با افت قابل توجهی همراه بوده که روی درآمدهای ارزی تأثیر گذاشته است. برهمین اساس بانک مرکزی برای متعادل کردن بازار حساب ویژهای روی ارز حاصل از صادرات بازکرده است تا با بازگشت حدود 27 میلیارد دلاری که از این محل باقی مانده طرف عرضه تقویت و درنتیجه قیمتها منطقی شود. این درحالی است که باوجود نزدیک شدن به پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز یعنی پایان تیرماه همچنان بخش عمدهای از این رقم به کشور بازنگشته است. طبق گفته فعالان اقتصادی تشدید تحریمها و کرونا فرآیند بازگشت ارز را دشوارتر از گذشته کرده است، اما بانک مرکزی معتقد است برخی صادرکنندگان بهدلیل رشد نرخ ارز سعی دارند با بالاترین قیمت ارز خود را بفروشند و به همین دلیل این کار را با تأخیر انجام میدهند.
عقبنشینی یا گذار تمدنی؟
عیسی منصوری
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار
۱. در یک تقسیمبندی کلی میتوان اقتصاد در تمدن غربی را با تفوق آن در حوزه مالی و IT، تمدن ژاپنی را با قدرت برتر شرکتهای جهانیاش، تمدن چینی را با نقش آن به عنوان کارخانه جهانی وصف کرد. به همین ترتیب، تمدن بودایی را با توریسم، تمدن آفریقایی را با تأمین مواد خام و نهایتاً نقش اقتصادی محدوده تفوق تمدن اسلامی را با تأمین نفت توصیف کرد. این یعنی دو تمدن اخیر کمترین تأثیرگذاری را در راهبری اقتصاد جهان دارند. سهم صنعت استخراج و تولید نفت از اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۹ حدود ۳.۸ درصد بوده است.
صنایع دنیا را میتوان به دو دسته تقسیم کرد؛ تولیدکننده- محور و خریدار-محور. در صنایع با تکنولوژی بالا (تولیدکننده- محور)، حتی نوع و الگوی مصرف را تولید کنندگان تعیین میکنند، مانند صنعت موبایل هوشمند. اما در صنایع خریدار- محور (مانند صنعت نساجی) سلیقه مصرف کننده جهتگیری تولید را تعیین میکند. قدرت در دست کسانی است که به مصرف کننده نهایی محصولات فرآوری شده نزدیکترند، آیکیو (IQ) هم از حوزه مواد خام به حیطه پیچیدهتر فرآوری مهاجرت میکند. بدین ترتیب، حتی در صنعت نفت نیز قدرت اصلی در اختیار کشورهای حوزه تمدنیِ تولیدکننده نفت خام نیست.
در صنعت نساجی، فرهنگ و الگوی پوشش را تولید کنندگان نهایی پوشاک جهت میدهند. در واقع پوشاک محمل و حامل فرهنگ مصرف نیز هست. حوزه تمدنیِ وابسته به نفت، حاملهای فرهنگ مطلوب خود را تولید نمیکند به همین دلیل نیز با مصرف کننده نهاییِ محصولاتِ تولیدی خود ارتباطی برقرار نمیکند؛ نتیجه آنکه در فرآیندی پیچیده و بلندمدت، منظومههای فرهنگی (اغلب غربی) تولیدکنندگان محصولات نهایی از نفت، در حوزه تمدنی اسلامی غالب میشود. این یعنی با واگذاری بازارهای محصولات پرارزشِ حامل فرهنگ به نمایندگان تمدنهای دیگر، نمیتوان همچنان حفظ دست بالا را حتی در کشورهایی مانند افغانستان، سوریه، لبنان و عراق و... انتظار داشت.
تحریم و کرونا سهم نفت را در اقتصاد کشور به حداقل رساندهاند. فضای اقتصادی-اجتماعی کشور آبستن بد و خوب بسیاری است. آیا میتوان با فرصتسازی، مسیری متفاوت برای تولید منظومههای اقتصادی جدید پیش روی کشور گذارد؟ آنگاه که تمدن ایرانی-اسلامی از بازی در میدان کوچک نفت خارج شود، ضعیف بودن عربستان به عنوان یک رقیب و خفیف بودن سهم خواهیها و دعواهای متعارف سیاسی داخلی بخوبی روشن خواهد شد. مهمتر آنکه قاعده بازی قدرتهای جهانی با ایران نیز عوض خواهد شد. موضع این تمدن در تعامل و گفتوگو با تمدنهای دیگر، برتر و برابر نیست. ایران نفتی در راه ابریشم جدید (One Road, One Belt) چه نقشی میتواند ایفا کند؟
۲. ماکس وبر دلیل شکلگیری و پیشرفت سرمایهداری در شمال اروپا را وجود اخلاق پروتستانی و به طور خاص کالونیسم میدانست. دینداری در کالونیسم، متضمن سختکوشی و بکارگیری ثروت در راه تولید و رفاه بود؛ تولید ثروت میتواند نشانگر فیض و رحمت الهی در این دنیا و رستگاری اخروی فرد باشد. یکی از صاحبنظران حوزه روانشناسی و توسعه به نام مکلِلَند این ایده را مطرح میکند که همانند شمال اروپای مورد نظر وبر، سایر مناطق جهان نیز در صورت داشتن «انگیزش پیشرفت (Need for Achievement)» میتوانند پیشرفت و توسعه اقتصادی را تجربه کنند.
«بحرانها و حوادث آزاردهنده میتوانند سبب از دست رفتن موقعیتهای اجتماعی و اقتصادی اشخاص و جوامع شده اما برای خود آنها و نسل بعدی آنها انگیزه تلاش و جهش در جامعه شوند. یکی از نمادهای وجود «انگیزش پیشرفت» در جامعه، میزان تمرکز بر کسب و کار و پیشرفت، در ادبیات عامیانه یک کشور در دورههای بروز و پس از بروز بحران است».
تحلیل محتوای سخنان اشخاص مرجع، مستندات، محتوای وسایل ارتباط جمعی و بهویژه محتوای محاوره عامه مردم نشان میدهد که به تعبیر مکللند، ادبیات کشور در حجم وسیعی به سمت تلاش و فعالیت اقتصادی میل کرده است. این روند، در مقایسه با دهههای ماقبل تحول قابل اعتنایی است که معمولاً به چشم نمیآید. بحران در اقتصاد تحت فشار تحریم، بینفتی و کرونا میتواند مکملی کلیدی برای بهرهبرداری از این تحول باشد.
حال که به اجبار قصه نفت تعطیل شده است، آیا میتوان به نشاندن تمدن ایرانی بر محمل اقتصادی و فرهنگی جدید، حتی با استخراج کمتر نفت و حفظ آن برای نسلهای آتی! (به جز در حوزههای مشترک و رقابتی) اندیشید؟ آیا فشارها، مشغلههای روزمره و رفتارهای سیاسی گاهاً کودکانه و پرایهام این روزها فرصت اندیشیدن و اقدام برای ورود به یک گذار تمدنی را خواهد داد؟ از اینجا به بعد، هر باختی، یک عقبنشینی تمدنی است.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار
۱. در یک تقسیمبندی کلی میتوان اقتصاد در تمدن غربی را با تفوق آن در حوزه مالی و IT، تمدن ژاپنی را با قدرت برتر شرکتهای جهانیاش، تمدن چینی را با نقش آن به عنوان کارخانه جهانی وصف کرد. به همین ترتیب، تمدن بودایی را با توریسم، تمدن آفریقایی را با تأمین مواد خام و نهایتاً نقش اقتصادی محدوده تفوق تمدن اسلامی را با تأمین نفت توصیف کرد. این یعنی دو تمدن اخیر کمترین تأثیرگذاری را در راهبری اقتصاد جهان دارند. سهم صنعت استخراج و تولید نفت از اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۹ حدود ۳.۸ درصد بوده است.
صنایع دنیا را میتوان به دو دسته تقسیم کرد؛ تولیدکننده- محور و خریدار-محور. در صنایع با تکنولوژی بالا (تولیدکننده- محور)، حتی نوع و الگوی مصرف را تولید کنندگان تعیین میکنند، مانند صنعت موبایل هوشمند. اما در صنایع خریدار- محور (مانند صنعت نساجی) سلیقه مصرف کننده جهتگیری تولید را تعیین میکند. قدرت در دست کسانی است که به مصرف کننده نهایی محصولات فرآوری شده نزدیکترند، آیکیو (IQ) هم از حوزه مواد خام به حیطه پیچیدهتر فرآوری مهاجرت میکند. بدین ترتیب، حتی در صنعت نفت نیز قدرت اصلی در اختیار کشورهای حوزه تمدنیِ تولیدکننده نفت خام نیست.
در صنعت نساجی، فرهنگ و الگوی پوشش را تولید کنندگان نهایی پوشاک جهت میدهند. در واقع پوشاک محمل و حامل فرهنگ مصرف نیز هست. حوزه تمدنیِ وابسته به نفت، حاملهای فرهنگ مطلوب خود را تولید نمیکند به همین دلیل نیز با مصرف کننده نهاییِ محصولاتِ تولیدی خود ارتباطی برقرار نمیکند؛ نتیجه آنکه در فرآیندی پیچیده و بلندمدت، منظومههای فرهنگی (اغلب غربی) تولیدکنندگان محصولات نهایی از نفت، در حوزه تمدنی اسلامی غالب میشود. این یعنی با واگذاری بازارهای محصولات پرارزشِ حامل فرهنگ به نمایندگان تمدنهای دیگر، نمیتوان همچنان حفظ دست بالا را حتی در کشورهایی مانند افغانستان، سوریه، لبنان و عراق و... انتظار داشت.
تحریم و کرونا سهم نفت را در اقتصاد کشور به حداقل رساندهاند. فضای اقتصادی-اجتماعی کشور آبستن بد و خوب بسیاری است. آیا میتوان با فرصتسازی، مسیری متفاوت برای تولید منظومههای اقتصادی جدید پیش روی کشور گذارد؟ آنگاه که تمدن ایرانی-اسلامی از بازی در میدان کوچک نفت خارج شود، ضعیف بودن عربستان به عنوان یک رقیب و خفیف بودن سهم خواهیها و دعواهای متعارف سیاسی داخلی بخوبی روشن خواهد شد. مهمتر آنکه قاعده بازی قدرتهای جهانی با ایران نیز عوض خواهد شد. موضع این تمدن در تعامل و گفتوگو با تمدنهای دیگر، برتر و برابر نیست. ایران نفتی در راه ابریشم جدید (One Road, One Belt) چه نقشی میتواند ایفا کند؟
۲. ماکس وبر دلیل شکلگیری و پیشرفت سرمایهداری در شمال اروپا را وجود اخلاق پروتستانی و به طور خاص کالونیسم میدانست. دینداری در کالونیسم، متضمن سختکوشی و بکارگیری ثروت در راه تولید و رفاه بود؛ تولید ثروت میتواند نشانگر فیض و رحمت الهی در این دنیا و رستگاری اخروی فرد باشد. یکی از صاحبنظران حوزه روانشناسی و توسعه به نام مکلِلَند این ایده را مطرح میکند که همانند شمال اروپای مورد نظر وبر، سایر مناطق جهان نیز در صورت داشتن «انگیزش پیشرفت (Need for Achievement)» میتوانند پیشرفت و توسعه اقتصادی را تجربه کنند.
«بحرانها و حوادث آزاردهنده میتوانند سبب از دست رفتن موقعیتهای اجتماعی و اقتصادی اشخاص و جوامع شده اما برای خود آنها و نسل بعدی آنها انگیزه تلاش و جهش در جامعه شوند. یکی از نمادهای وجود «انگیزش پیشرفت» در جامعه، میزان تمرکز بر کسب و کار و پیشرفت، در ادبیات عامیانه یک کشور در دورههای بروز و پس از بروز بحران است».
تحلیل محتوای سخنان اشخاص مرجع، مستندات، محتوای وسایل ارتباط جمعی و بهویژه محتوای محاوره عامه مردم نشان میدهد که به تعبیر مکللند، ادبیات کشور در حجم وسیعی به سمت تلاش و فعالیت اقتصادی میل کرده است. این روند، در مقایسه با دهههای ماقبل تحول قابل اعتنایی است که معمولاً به چشم نمیآید. بحران در اقتصاد تحت فشار تحریم، بینفتی و کرونا میتواند مکملی کلیدی برای بهرهبرداری از این تحول باشد.
حال که به اجبار قصه نفت تعطیل شده است، آیا میتوان به نشاندن تمدن ایرانی بر محمل اقتصادی و فرهنگی جدید، حتی با استخراج کمتر نفت و حفظ آن برای نسلهای آتی! (به جز در حوزههای مشترک و رقابتی) اندیشید؟ آیا فشارها، مشغلههای روزمره و رفتارهای سیاسی گاهاً کودکانه و پرایهام این روزها فرصت اندیشیدن و اقدام برای ورود به یک گذار تمدنی را خواهد داد؟ از اینجا به بعد، هر باختی، یک عقبنشینی تمدنی است.
برجام؛ مدل موفق همکاری دیپلماتیک
حسن بهشتیپور
کارشناس مسائل بینالملل
پنجمین سالروز توافق هستهای در حالی فرا رسیده است که روند اجرای این توافق در دو سال گذشته به دلیل خروج یکجانبه امریکا و بازگرداندن تحریمهای هستهای با دستاندازی جدی مواجه شده است. هر چند که برجام در تحقق منافع اقتصادی ایران ذیل همین تحریمها چندان دوره موفقی را طی نکرد اما نباید همه دستاوردهای آن را به جنبه اقتصادی آن محدود کرد. واقعیت این است که برجام یک مدل موفق از همکاریهای دیپلماتیک برای حل یک مسأله از طریق گفتوگو بود بدون اینکه به جنگ منتهی شود. منتقدان امروز برجام باید این واقعیت را در نظر بگیرند که در صورت فقدان این توافق چه شرایطی حاصل میشد. اگر برجام به دست نمیآمد، وضعیت ایران به مراتب از وضعیت سال 91 بحرانیتر و پیچیدهتر میشد؛ زیرا حتی دوستان امروز ایران یعنی چین و روسیه که به واسطه برجام در کنار آن قرار گرفتهاند، عملاً در نقطه مقابل آن قرار میگرفتند. چه این دو کشور هنگامی که توافق حاصل نشده بود به قطعنامههایی که ایران را تهدید صلح و امنیت بینالملل میدانست، رأی مثبت میدادند و در همه تصمیمگیریهای ضد ایرانی غرب شراکت داشتند. بنابراین برجام باعث شد که نگرش جدیدی پیرامون ایران شکل گیرد. بخصوص گزارشهای مثبتی که مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از برجام ارائه داد، دقیقاً نشان داد که ایران به تعهدات خود در چارچوب این توافق و قوانین بینالملل احترام گذاشته و طرف مقابل یعنی امریکا که قبلاً ایران را متهم به بدعهدی میکرد، طرف رسوای این ماجرا و عامل برهم زدن توافقات بینالمللی است. به همین دلیل نباید ابعاد برجام صرفاً از بعدی که مطلوب نظر ماست، بررسی شود بلکه باید این نکته را در نظر گرفت که به کمک همین توافق 6 قطعنامه تحت فصل 7 شورای امنیت کنار رفت و در حالی که حداقل از 1389 که قطعنامه 1929 تحت فصل هفت منشور صادر شد و از ایران میخواست فوراً غنیسازی را متوقف کند تا امروز که 1399 است، ایران همچنان به غنیسازی و فعالیتهای هستهای خود ادامه داده است. روندی که نشان داده ایران آماده همکاری است و در عین حال حقوق خود را نیز حفظ کرده است. در حقیقت برجام از نظر حقوقی، سیاسی، امنیتی و نظامی به نفع ایران تمام شده ولو اینکه امریکا زیر آن زده باشد. نکته مهم این است که ایران در سایه برجام توانست نشان دهد این طرف مقابل است که به تعهداتش پایبند نیست.
منتقدان برجام با وجود این دستاوردها همچنان دولت را آماج اتهام قرار میدهند و در عین حال نمیگویند که اگر اصلاً برجام امضا نمیشد، چه گزینه دیگری قابلیت اجرایی داشت. کما اینکه امضای این توافق هم محصول اجماع همه نهادهای بالای حاکمیت و نظام بود بنابراین وقتی این توافق تبعاتی به دنبال دارد تبعات آن نیز برای کل نظام اعم از دولت و سایر نهادهای تصمیمگیر است. مخالفان دولت تنها از آن میخواهند که اقدام مورد نظر آنها یعنی خروج از برجام را دنبال کند در حالی که اگر دولت همین الان اقدام به این کار کند، تبعات آن را نمیپذیرند و همه را متوجه دولتی میکنند که به خواسته آنها عمل کرده است. عجیب است که مخالفان برجام از خود نمیپرسند که آیا شرایط ایران از سال 94 یعنی موقع دستیابی به برجام تا اردیبهشت 97 و زمان خروج امریکا از این توافق با دو سال بعدی آن از اردیبهشت 97 تا تیرماه 99 هیچ تفاوتی نداشت؟ خیلی تفاوت داشت و مردم هم این تفاوت را کاملاً حس میکنند مگر اینکه برخی بخواهند فقط با بزرگ کردن جنبههای منفی این واقعیتها را بپوشانند. برجام توافقی بود که هر چند ممکن است خیلی از اهداف ایران را محقق نکرده باشد چنان که برای طرف مقابل محقق نکرد اما آنچه به دست آورده است، قابل دفاع است و دلیلی ندارد که اینک از مرگ برجام سخن گفت. این توافق هنوز زنده است و اگر طرف مقابل به اجرای تعهدات خود بازگردد، میتوان بار دیگر از الگوی موفق دیپلماسی برای تأمین منافع ملی کشور بهره برد.
کارشناس مسائل بینالملل
پنجمین سالروز توافق هستهای در حالی فرا رسیده است که روند اجرای این توافق در دو سال گذشته به دلیل خروج یکجانبه امریکا و بازگرداندن تحریمهای هستهای با دستاندازی جدی مواجه شده است. هر چند که برجام در تحقق منافع اقتصادی ایران ذیل همین تحریمها چندان دوره موفقی را طی نکرد اما نباید همه دستاوردهای آن را به جنبه اقتصادی آن محدود کرد. واقعیت این است که برجام یک مدل موفق از همکاریهای دیپلماتیک برای حل یک مسأله از طریق گفتوگو بود بدون اینکه به جنگ منتهی شود. منتقدان امروز برجام باید این واقعیت را در نظر بگیرند که در صورت فقدان این توافق چه شرایطی حاصل میشد. اگر برجام به دست نمیآمد، وضعیت ایران به مراتب از وضعیت سال 91 بحرانیتر و پیچیدهتر میشد؛ زیرا حتی دوستان امروز ایران یعنی چین و روسیه که به واسطه برجام در کنار آن قرار گرفتهاند، عملاً در نقطه مقابل آن قرار میگرفتند. چه این دو کشور هنگامی که توافق حاصل نشده بود به قطعنامههایی که ایران را تهدید صلح و امنیت بینالملل میدانست، رأی مثبت میدادند و در همه تصمیمگیریهای ضد ایرانی غرب شراکت داشتند. بنابراین برجام باعث شد که نگرش جدیدی پیرامون ایران شکل گیرد. بخصوص گزارشهای مثبتی که مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از برجام ارائه داد، دقیقاً نشان داد که ایران به تعهدات خود در چارچوب این توافق و قوانین بینالملل احترام گذاشته و طرف مقابل یعنی امریکا که قبلاً ایران را متهم به بدعهدی میکرد، طرف رسوای این ماجرا و عامل برهم زدن توافقات بینالمللی است. به همین دلیل نباید ابعاد برجام صرفاً از بعدی که مطلوب نظر ماست، بررسی شود بلکه باید این نکته را در نظر گرفت که به کمک همین توافق 6 قطعنامه تحت فصل 7 شورای امنیت کنار رفت و در حالی که حداقل از 1389 که قطعنامه 1929 تحت فصل هفت منشور صادر شد و از ایران میخواست فوراً غنیسازی را متوقف کند تا امروز که 1399 است، ایران همچنان به غنیسازی و فعالیتهای هستهای خود ادامه داده است. روندی که نشان داده ایران آماده همکاری است و در عین حال حقوق خود را نیز حفظ کرده است. در حقیقت برجام از نظر حقوقی، سیاسی، امنیتی و نظامی به نفع ایران تمام شده ولو اینکه امریکا زیر آن زده باشد. نکته مهم این است که ایران در سایه برجام توانست نشان دهد این طرف مقابل است که به تعهداتش پایبند نیست.
منتقدان برجام با وجود این دستاوردها همچنان دولت را آماج اتهام قرار میدهند و در عین حال نمیگویند که اگر اصلاً برجام امضا نمیشد، چه گزینه دیگری قابلیت اجرایی داشت. کما اینکه امضای این توافق هم محصول اجماع همه نهادهای بالای حاکمیت و نظام بود بنابراین وقتی این توافق تبعاتی به دنبال دارد تبعات آن نیز برای کل نظام اعم از دولت و سایر نهادهای تصمیمگیر است. مخالفان دولت تنها از آن میخواهند که اقدام مورد نظر آنها یعنی خروج از برجام را دنبال کند در حالی که اگر دولت همین الان اقدام به این کار کند، تبعات آن را نمیپذیرند و همه را متوجه دولتی میکنند که به خواسته آنها عمل کرده است. عجیب است که مخالفان برجام از خود نمیپرسند که آیا شرایط ایران از سال 94 یعنی موقع دستیابی به برجام تا اردیبهشت 97 و زمان خروج امریکا از این توافق با دو سال بعدی آن از اردیبهشت 97 تا تیرماه 99 هیچ تفاوتی نداشت؟ خیلی تفاوت داشت و مردم هم این تفاوت را کاملاً حس میکنند مگر اینکه برخی بخواهند فقط با بزرگ کردن جنبههای منفی این واقعیتها را بپوشانند. برجام توافقی بود که هر چند ممکن است خیلی از اهداف ایران را محقق نکرده باشد چنان که برای طرف مقابل محقق نکرد اما آنچه به دست آورده است، قابل دفاع است و دلیلی ندارد که اینک از مرگ برجام سخن گفت. این توافق هنوز زنده است و اگر طرف مقابل به اجرای تعهدات خود بازگردد، میتوان بار دیگر از الگوی موفق دیپلماسی برای تأمین منافع ملی کشور بهره برد.
عیارسنجی توان شرکتهای ایرانی در توسعه صنعت نفت
رضا پدیدار
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران
تعطیلات و اثرات منفی پاندمی ویروس کرونا اکثر کشورهای جهان و بویژه کشورهای نفتخیز را با چالشهای گسترده اقتصادی مواجه کرده است. برپایه آخرین گزارش های آژانس بینالملل انرژی، شیوع این ویروس با اثرگذاری براقتصادهای جهانی و بخصوص در بخش تقاضای نفت خام و گاز طبیعی، سرمایهگذاری جهانی را در محدوده یک سوم کاهش داده است.
پیشبینی میشود با توجه به روند کند از بین رفتن کووید19، این کاهش تا سال 2022 ادامه داشته باشد. از طرفی یک موضوع مهم، نیاز صنعت نفت به حجم بالای سرمایهگذاری سالانه است که تعدیل آن ممکن است به میادین و زیرساختهای نفتی موجود صدمه بزند. این امر به نوبه خود میتواند به بروز وقفههای طولانی مدت بیانجامد و فقدان سرمایهگذاری بویژه برای بخش انرژی چالش برانگیز باشد.
با نگاهی به تفاوت دنیای انرژی قبل و بعد از کرونا باید گفت که مهمترین تأثیر کرونا در بخش انرژی روی الگوی مصرف مردم جهان است که تأثیرات اساسی را در حال حاضر بنا نهاده است؛ لذا هرگونه تغییر در بازارهای انرژی و با آنچه پیرامون فعالیتها در اکثر کشورهای جهان میگذرد انرژیهای فسیلی همچنان بالای 70 درصد انرژی مورد نیاز جهان را تأمین میکنند.
لذا در شرایطی که امروز به سبب شیوع ویروس کرونا و تحریمها در پایینترین سطح از فعالیتهای تولیدی نفت هستیم، چارهای جز این نیست که با رعایت پیشفرضهای فوق سطح تولید و نگهداشت را حفظ کرده و با بهبود نسبی بحران کرونا در 2 سال آتی، موقعیت و توان فنی و اجرایی را برای تولید و نیز روند رشد آن مورد توجه جدی قرار دهیم.
اگرچه شرایط تولید نفت و نیز صادرات آن در کف حداقلی خود است و روند پیشرو ظاهراً امیدی را برای باز شدن این گره نشان نمیدهد ولی روند رشد مصرف داخلی و نیز تغییر سیاستهای برونزایی دولت برای اجرای طرحهای تهاتری، این امکان را فراهم میسازد تا با برنامهریزی منسجم و درک واقعیتها در تنظیم عرضه و تقاضای نفت خام گام برداریم.
در این حالت و با توجه به محدودیتهای تحریمی، استفاده از توان شرکتها و پیمانکاران ایرانی و تجمیع توان داخلی آنها میتواند با ضریبی بالاتر از 80 درصد اجرای طرحهای حداقلی توسعه را فراهم کند. نظیر امضای قرارداد پروژه میدان یاران در هفته جاری با یکی از شرکتهای پیمانکار ایرانی که توان عملیاتی آنان قبلاً در حوزه معاونت مهندسی و پژوهشی نفت ارزیابی شده است؛ که البته به شرط رشد دانش و تکنولوژی خود و نیز تخصیص منابع مالی مورد نیاز قطعاً به بار مینشیند.
در این رابطه و بهدلیل توقف در فعالیت شرکتهای یاد شده نیاز به طراحی شیوه جدید تولید و مناسبات انرژی در عصر بعد از کرونا خواهیم بود.
لازم به توضیح است که بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت بخصوص در خاورمیانه قسمت اعظم بودجه خود را برای پیشبرد طرحهای توسعهای برنامهریزی میکنند و بهکار میگیرند؛ که در حال حاضر کل طرحها نیز با کاهش قیمت نفت دچار تردید و شکست شده است.
مزید آگاهی بیشتر است که در حال حاضر سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران و نیز پیمانکاران و مشاوران طرحهای حوزه انرژی قادرند تا سطح 85 درصد از طرحهای توسعهای حوزه انرژی را با بهرهگیری از توان داخلی اجرا کنند و در مواردی که نیاز به مواد اولیه یا اقدام فوق تخصصی خود دارند از طریق مکانیسم تهاتری با کشورهای واسطهای در منطقه خاورمیانه، آسیای میانه و شمال آفریقا اقدام و نیازهای خود را تأمین کنند.
البته این سهم در شرایطی است که منابع مالی مورد نیاز طرح از هر طریق ممکن بهصورت ریالی و ارزی در اختیار مجری قرار گرفته تا بتواند در چارچوب تعهدات خود با کارفرما عمل کند. در ارزیابی یک دهه گذشته شرکتهای ایرانی در حوزه نفت و گاز تنها 17 شرکت موفق به کسب رتبه قبولی برای اجرای طرحهای توسعهای شدهاند و بیشاز 30 شرکت دیگر که عمدتاً ناتوانایی مالی و تجهیزاتی داشتند و این موضوع مانع از حضور آنان در اجرای طرحهای توسعهای شد؛ میتوانند با تجمع یا مشارکت خود، اقدام به تقبل مسئولیت برای طرحهای توسعهای و سطح نگهداشت کرده و مازاد تولید برای مصرف یا صادرات خود را با استفاده از طرح فروش نفت یا فرآوردههای نفتی و بهصورت تهاتری به انجام رسانند.
در پایان اینکه شرکتهای ایرانی توان اجرای پروژهها را مشابه آنچه در روزهای اخیر اتفاق افتاد، دربرداشته و قادر هستند در یک مدل بینالمللی با کارفرما همکاری کنند.
در این رابطه پارلمان بخش خصوصی آمادگی دارد تا از تمام توان و قابلیتهای شرکتهای ایرانی در حوزه انرژی دفاع و مقامات مسئول را برای بهرهگیری از این امکانات هدایت کند. در حال حاضر وضعیت بهگونهای است که اکثر کشورهای ثروتمند نفتخیز حاشیه خلیجفارس از جمله عربستان، امارات، کویت، عمان، قطر و بحرین نیز مصون از پیامدهای کاهش قیمت نفت نبودهاند و اکنون در زمینه مدیریت بهرهگیری از امکانات موجود خود دچار بحران هستند. در چنین شرایطی، شرکتهای پیمانکار و سازنده ایرانی میتوانند و قادر هستند که در این شرایط و در یک مدل همکاری متقابل و به دور از تحریمهای تحمیلی و بهصورت مشارکت حضوری فعال داشته باشند. امضای قراردادهای داخلی پشتوانه این مهم در عرصه بینالمللی است.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران
تعطیلات و اثرات منفی پاندمی ویروس کرونا اکثر کشورهای جهان و بویژه کشورهای نفتخیز را با چالشهای گسترده اقتصادی مواجه کرده است. برپایه آخرین گزارش های آژانس بینالملل انرژی، شیوع این ویروس با اثرگذاری براقتصادهای جهانی و بخصوص در بخش تقاضای نفت خام و گاز طبیعی، سرمایهگذاری جهانی را در محدوده یک سوم کاهش داده است.
پیشبینی میشود با توجه به روند کند از بین رفتن کووید19، این کاهش تا سال 2022 ادامه داشته باشد. از طرفی یک موضوع مهم، نیاز صنعت نفت به حجم بالای سرمایهگذاری سالانه است که تعدیل آن ممکن است به میادین و زیرساختهای نفتی موجود صدمه بزند. این امر به نوبه خود میتواند به بروز وقفههای طولانی مدت بیانجامد و فقدان سرمایهگذاری بویژه برای بخش انرژی چالش برانگیز باشد.
با نگاهی به تفاوت دنیای انرژی قبل و بعد از کرونا باید گفت که مهمترین تأثیر کرونا در بخش انرژی روی الگوی مصرف مردم جهان است که تأثیرات اساسی را در حال حاضر بنا نهاده است؛ لذا هرگونه تغییر در بازارهای انرژی و با آنچه پیرامون فعالیتها در اکثر کشورهای جهان میگذرد انرژیهای فسیلی همچنان بالای 70 درصد انرژی مورد نیاز جهان را تأمین میکنند.
لذا در شرایطی که امروز به سبب شیوع ویروس کرونا و تحریمها در پایینترین سطح از فعالیتهای تولیدی نفت هستیم، چارهای جز این نیست که با رعایت پیشفرضهای فوق سطح تولید و نگهداشت را حفظ کرده و با بهبود نسبی بحران کرونا در 2 سال آتی، موقعیت و توان فنی و اجرایی را برای تولید و نیز روند رشد آن مورد توجه جدی قرار دهیم.
اگرچه شرایط تولید نفت و نیز صادرات آن در کف حداقلی خود است و روند پیشرو ظاهراً امیدی را برای باز شدن این گره نشان نمیدهد ولی روند رشد مصرف داخلی و نیز تغییر سیاستهای برونزایی دولت برای اجرای طرحهای تهاتری، این امکان را فراهم میسازد تا با برنامهریزی منسجم و درک واقعیتها در تنظیم عرضه و تقاضای نفت خام گام برداریم.
در این حالت و با توجه به محدودیتهای تحریمی، استفاده از توان شرکتها و پیمانکاران ایرانی و تجمیع توان داخلی آنها میتواند با ضریبی بالاتر از 80 درصد اجرای طرحهای حداقلی توسعه را فراهم کند. نظیر امضای قرارداد پروژه میدان یاران در هفته جاری با یکی از شرکتهای پیمانکار ایرانی که توان عملیاتی آنان قبلاً در حوزه معاونت مهندسی و پژوهشی نفت ارزیابی شده است؛ که البته به شرط رشد دانش و تکنولوژی خود و نیز تخصیص منابع مالی مورد نیاز قطعاً به بار مینشیند.
در این رابطه و بهدلیل توقف در فعالیت شرکتهای یاد شده نیاز به طراحی شیوه جدید تولید و مناسبات انرژی در عصر بعد از کرونا خواهیم بود.
لازم به توضیح است که بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت بخصوص در خاورمیانه قسمت اعظم بودجه خود را برای پیشبرد طرحهای توسعهای برنامهریزی میکنند و بهکار میگیرند؛ که در حال حاضر کل طرحها نیز با کاهش قیمت نفت دچار تردید و شکست شده است.
مزید آگاهی بیشتر است که در حال حاضر سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران و نیز پیمانکاران و مشاوران طرحهای حوزه انرژی قادرند تا سطح 85 درصد از طرحهای توسعهای حوزه انرژی را با بهرهگیری از توان داخلی اجرا کنند و در مواردی که نیاز به مواد اولیه یا اقدام فوق تخصصی خود دارند از طریق مکانیسم تهاتری با کشورهای واسطهای در منطقه خاورمیانه، آسیای میانه و شمال آفریقا اقدام و نیازهای خود را تأمین کنند.
البته این سهم در شرایطی است که منابع مالی مورد نیاز طرح از هر طریق ممکن بهصورت ریالی و ارزی در اختیار مجری قرار گرفته تا بتواند در چارچوب تعهدات خود با کارفرما عمل کند. در ارزیابی یک دهه گذشته شرکتهای ایرانی در حوزه نفت و گاز تنها 17 شرکت موفق به کسب رتبه قبولی برای اجرای طرحهای توسعهای شدهاند و بیشاز 30 شرکت دیگر که عمدتاً ناتوانایی مالی و تجهیزاتی داشتند و این موضوع مانع از حضور آنان در اجرای طرحهای توسعهای شد؛ میتوانند با تجمع یا مشارکت خود، اقدام به تقبل مسئولیت برای طرحهای توسعهای و سطح نگهداشت کرده و مازاد تولید برای مصرف یا صادرات خود را با استفاده از طرح فروش نفت یا فرآوردههای نفتی و بهصورت تهاتری به انجام رسانند.
در پایان اینکه شرکتهای ایرانی توان اجرای پروژهها را مشابه آنچه در روزهای اخیر اتفاق افتاد، دربرداشته و قادر هستند در یک مدل بینالمللی با کارفرما همکاری کنند.
در این رابطه پارلمان بخش خصوصی آمادگی دارد تا از تمام توان و قابلیتهای شرکتهای ایرانی در حوزه انرژی دفاع و مقامات مسئول را برای بهرهگیری از این امکانات هدایت کند. در حال حاضر وضعیت بهگونهای است که اکثر کشورهای ثروتمند نفتخیز حاشیه خلیجفارس از جمله عربستان، امارات، کویت، عمان، قطر و بحرین نیز مصون از پیامدهای کاهش قیمت نفت نبودهاند و اکنون در زمینه مدیریت بهرهگیری از امکانات موجود خود دچار بحران هستند. در چنین شرایطی، شرکتهای پیمانکار و سازنده ایرانی میتوانند و قادر هستند که در این شرایط و در یک مدل همکاری متقابل و به دور از تحریمهای تحمیلی و بهصورت مشارکت حضوری فعال داشته باشند. امضای قراردادهای داخلی پشتوانه این مهم در عرصه بینالمللی است.
سلام ایران
هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را میشنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
نظــــــــر مـــــردم
تأخیر در ارسال مبلغ سهام عدالت/ آقای حسینی: در تاریخ 6 خرداد جهت فروش سهام عدالتم به یکی از شعب بانک مسکن مراجعه نموده و فرم رضایتنامه را پر نمودم اما تا به حال پولش را واریز نکردند.
درج آیات و روایات در ایستگاههای مترو/ سلیمان بلغار: به مسئولان محترم شرکت مترو توصیه میشود فعالیتهای فرهنگی خود را در داخل قطارها و ایستگاههای مترو بیشتر از سالهای گذشته انجام دهند. از جمله فعالیتها، درج آیات و روایات اسلامی است که برکات و آثار آن برای مسافران محترم باقی میماند.
سهام عدالت افراد فوت شده/ آقای محمد ازگچساران: خواهرم چند سال قبل فوت شده و طبق حکم دادگاه سهام عدالت ایشان به مادرم منتقل میشود. اخیراً سایت سهام عدالت در خصوص فوتیها تعطیل شده است. درخواست میکنم این سایت را مجدداً بازگشایی نمایید تا بنده و امثال بنده بتوانیم به کارهایمان رسیدگی کنیم.
مرور روزنامهها در تلویزیون توسط موبایل و تبلت/ خانم اصلانی از ورامین: در برنامه صبحگاهی صبحی دیگر در شبکه 7 تلویزیون، مجری برنامه بهجای اینکه روزنامهها را بیاورد و از روی آن بخواند اما از روی گوشی و تبلت تیتر روزنامهها را مرور میکنند. اینکار باعث میشود فرهنگ روزنامه خوانی از بین برود. بنده با شماره 162 هم تماس گرفتم اما تا حالا نتیجهای نداشته. لطفاً پیگیری نمایید.
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
نظــــــــر مـــــردم
تأخیر در ارسال مبلغ سهام عدالت/ آقای حسینی: در تاریخ 6 خرداد جهت فروش سهام عدالتم به یکی از شعب بانک مسکن مراجعه نموده و فرم رضایتنامه را پر نمودم اما تا به حال پولش را واریز نکردند.
درج آیات و روایات در ایستگاههای مترو/ سلیمان بلغار: به مسئولان محترم شرکت مترو توصیه میشود فعالیتهای فرهنگی خود را در داخل قطارها و ایستگاههای مترو بیشتر از سالهای گذشته انجام دهند. از جمله فعالیتها، درج آیات و روایات اسلامی است که برکات و آثار آن برای مسافران محترم باقی میماند.
سهام عدالت افراد فوت شده/ آقای محمد ازگچساران: خواهرم چند سال قبل فوت شده و طبق حکم دادگاه سهام عدالت ایشان به مادرم منتقل میشود. اخیراً سایت سهام عدالت در خصوص فوتیها تعطیل شده است. درخواست میکنم این سایت را مجدداً بازگشایی نمایید تا بنده و امثال بنده بتوانیم به کارهایمان رسیدگی کنیم.
مرور روزنامهها در تلویزیون توسط موبایل و تبلت/ خانم اصلانی از ورامین: در برنامه صبحگاهی صبحی دیگر در شبکه 7 تلویزیون، مجری برنامه بهجای اینکه روزنامهها را بیاورد و از روی آن بخواند اما از روی گوشی و تبلت تیتر روزنامهها را مرور میکنند. اینکار باعث میشود فرهنگ روزنامه خوانی از بین برود. بنده با شماره 162 هم تماس گرفتم اما تا حالا نتیجهای نداشته. لطفاً پیگیری نمایید.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
# من - ماسک - میزنم
-
قوای کشور برای بهبود زندگی مردم درکنار دولت به میدان بیایند
-
سه شنبه های شعر ایران
-
زور آزمایی کنکور با کرونا
-
ناو در آتش پنتاگون در سکوت
-
دعوت به مراسم ویروسی
-
دنبال راه حل بگردید نه مقصر
-
ورود استارتاپها به بورس
-
موسوی: ایران آماده امضای تفاهمنامه همکاری با همه کشورهای دوست است
-
تشویق صادرکنندگان متعهد؛ تنبیه صادرکنندگان متخلف
-
صفحه ویژه ایران قرن
-
عقبنشینی یا گذار تمدنی؟
-
برجام؛ مدل موفق همکاری دیپلماتیک
-
عیارسنجی توان شرکتهای ایرانی در توسعه صنعت نفت
-
سلام ایران
اخبارایران آنلاین