اتهام محیط زیست علیه کشاورزان، معدنکاران و صنعتگران
دستهای آلودهکننده خاک
زهرا کشوری
خبرنگار
سازمان محیط زیست برای احیا و پاکسازی خاکهای آلوده کشور رو به سوی بهارستان آورد. تهیه اطلس آلودگی خاک نشان میدهد این آلودگیها نه تنها زمینهای مستعد را از حیز انتفاع میاندازد که کشت و زرع در آن نیز، سلامتی جامعه انسانی مصرفکننده محصولات این خاکها را تهدید میکند. علی مریدی مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در گفتوگو با «ایران» نجات خاک کشور از این آلودگیها را در گرو تصویب و تخصیص یک ردیف اعتباری دائمی از سوی مجلسیها میداند و هشدار میدهد اگر مجلس اعتبار سالانهای برای حل معضل آلودگیها تصویب نکند این سیکل معیوب پایان نمیپذیرد و خسارتهای مادی و جانی آن همچنان ادامه مییابد. او تأکید میکند که عوارض آلایندگیها باید صرف احیا و درمان زخمهای ناشی از توسعه اقتصادی در محیط زیست شود.
تهیه اطلس آلودگی خاک برای ۱۵استان نشان میدهد کشاورزان، معدنکاران و صاحبان صنایع در صدر آلودهکنندگان خاک هستند. البته آنطور که «علی مریدی» میگوید: «آخرین پایش آلودگیهای خاک به پنج سال گذشته برمیگردد.» این خبر به معنای آن است که میزان دقیق آلودگیها برای ۱۵استان دارای اطلس آلودگی خاک هم در دسترس نیست و در طول ۵ سال گذشته احتمال آلودگی بیشتر خاک این مناطق میرود.
بحران آلودگی خاک در مازندران
مریدی فعالیتهای کشاورزی و مصرف بیرویه سموم و کودهای غیر استاندارد و خطرناک را یکی از دلایل آلودگیهای خاک در ایران میداند. نتایج تحقیقات 95 هزار هکتار از زمینهای کشاورزی منطقه مرکزی مازندران نشان میدهد که خاک کشاورزی استان به لحاظ آلودگی به عناصر فلزات سنگین (سرب، نیکل و کادمیوم) به مرز بحران نزدیک شده است.البته در آلودگی خاک استانهای شمالی تنها پای کشاورزان وسط نیست. رها شدن انواع ضایعات، پسماندها و فاضلاب شهری و روستایی و فعالیتهای صنعتی هم حیات خاک مازندران را تهدید میکند.
دکتر علی کرمی متخصص بیوتکنولوژی پزشکی معتقد است استفاده گسترده و غیر علمی از آفتکشها و کودهای شیمیایی در مزارع کشاورزی استانهای شمالی میتواند با ورود سم از طریق محصولات کشاورزی منجر به عوارض جدی مانند مسمومیت تدریجی بشود که تضعیف سیستم ایمنی و توسعه بیماری خطرناکی چون انوع سرطانها، ناباروری و نازایی، نارسایی جنین، اختلال رشد و بیماری های ریوی و تنفسی را در پی دارد. همچنین میلیاردها ریال خسارت آلودگی را به آب و خاک تحمیل کند.
صنایع کرمان علیه دامداران
با وجود این متهمان ردیف اول آلودگی خاک کشور تنها کشاورزان نیستند. فعالیتهای معدنی نیز باعث شده تا شهرهای معدنی هم یکی از آلودهترین خاکهای کشور را داشته باشند. برای مثال مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت از محیط زیست معادن بزرگ استخراج مس و فرآوری آنها را یکی از دلایل آلودگی خاک کرمان میداند.
آمارها نشان میدهد آلودگیهای ناشی از صنایع استان کرمان روی سطح وسیعی از دشتهای منطقه - که محل زندگی دامداران و چرای دامها بود - در طول 10 سال بیش از 60 هزار دام را تلف کرد. صنایعی که بهدلیل اشتغال برای بیش از 3 هزار نفر، امکان تعطیلی آنها وجود ندارد.
تهدید خاک زاگرس از سوی خطوط انتقال نفت
آلودهکنندگان خاک تنها به کشاورزان و معدنکاران محدود نمیشود. انتقال خطوط نفت در نزدیکی پالایشگاهها و تمرکز این خطوط، آلودگی خاک را در بسیاری از استانها از جمله لرستان، اصفهان، خوزستان و تهران در پی داشته است. مریدی آلودگی خاک دشت جنوب تهران و چشمه سرخون چهارمحال و بختیاری را از جمله نتایج انتقال خطوط نفت در این مناطق میداند و این خطوط را یکی از تهدیدات خاک مناطق زاگرسنشین برمیشمارد. چهارمحال و بختیاری در مسیر خط انتقال نفت مارون به اصفهان است و آلودگی نفتیاش به خاک چشمه سرخون اردل میرسد. در لرستان هم واژگونی تانکرهای نفتی که از خوزستان به سمت مرکز میآیند سالهاست به یک زخم دیرینه در این استان تبدیل شده و طعم تلخ سوخت را به کام منطقه کشکان ریخته است. در اصل در عسلویه شکل آلودگی خاک جور دیگری است. به گفته مریدی آلودگی هوا در عسلویه آنقدر زیاد است که ترسیب آن روی سطح، باعث آلودگی خاک مناطق میشود. پسماندها و باطلههای معادن نیز یکی دیگر از علل آلودگی خاک است که مناطقی چون نطنز در اصفهان را بهدلیل تخریب کوه کرکس تهدید میکند.
چشم امید به قانون خاک
سال گذشته بود که شورای نگهبان بالاخره مهر تأیید را به «لایحه حفاظت از خاک» زد تا ایران بعد از ۱۴ سال انتظار و برای اولین بار صاحب «قانون تخصصی حفاظت از خاک» شود.
علی مریدی برای حل معضل و بحران آلودگی خاک چشم امید به این قانون دارد که توسط حسن روحانی رئیس جمهوری ابلاغ شد. او امیدوار است با سخت گیریهایی که در این قانون وجود دارد بحث احیای خاک و پاکسازی آن با توجه به جرایم و جزای کیفری جدی گرفته شود. به گفته او تا پیش از تصویب این قانون معمولاً سازمان حفاظت محیط زیست برای جلوگیری از آلودگی خاک به سوی پایش واحدهای صنعتی میرفت اما از اواخر سال گذشته موضوع پایش و کنترل واحدهای خدماتی مثل کشتارگاهها و سایتهای دفن پسماند هم وارد موضوع شد. او میگوید: «تمام واحدها چه خدماتی و چه صنعتی موظف هستند در قالب «خوداظهاری» پایش کنند و وضعیت خاک پیرامون فعالیت خود را به سازمانهای نظارتی و عالی گزارش دهند.» به گفته این کارشناس، واحدهای آلاینده علاوه بر پرداخت جرایم، موظف به احیا و پاکسازی سریع خاکهای آلوده هستند.
به دنبال ردیف بودجه سالانه
مریدی میگوید: «در بودجه امسال اعتبار خوبی برای مدیریت پسماندها گذاشته شد.» به گفته او تا قبل از سال ۹۹ این بودجه به حساب شهرداریها میرفت اما در سالجاری، ۳۵ درصد از عوارض آلایندگی به صندوق ملی محیط زیست تخصیص یافت.
او این تخصیص را گامی بزرگ میداند که میتواند با ایجاد تسهیلات از جمله پرداخت وام به واحدهای خدماتی و صنعتی، باعث کاهش آلایندگیها در این واحدها شود. البته یک دلنگرانی هم دارد. او میگوید: «اختصاص این ۳۵ درصد به صندوق ملی محیط زیست، کاهش ۳۵ درصد درآمد شهرداریها را در پی دارد، بنابراین امکان دارد اعتراض آنها باعث شود در سالهای پیشرو این اعتبار دوباره به حساب شهرداریها واریز شود. «او شرط کاهش آلودگیهای خاکی، آبی و هوایی را تداوم پرداخت ۳۵درصد عوارض آلایندگیها به صندوق ملی محیط زیست میداند و تأکید میکند: «این عوارض باید وارد چرخه فعالیتهای محیط زیستی شود، حتی اگر به حساب شهرداریها واریز بشود.» مریدی پرداخت عوارض آلایندگی یا مالیات سبز را باعث ترغیب واحدهای آلاینده به رفع آلودگیها میداند و میگوید: «نمیتوان جریمه آلایندگی را از واحدها گرفت و از آنها هم خواست تا با تخصیص اعتبار دیگری خاک را احیا کنند. چون آنها جریمهها را پرداخت کردهاند و دوباره هزینه نمیکنند. اگر این عوارض به حساب صندوق ملی محیط زیست واریز شود به واحدها وام پرداخت میشود و آنها تشویق به رعایت و احیای خاک میشوند.»
او آلودگی خاکی را ماندگارتر از آلودگیهای آبی و هوایی میداند و میگوید: «خاک مثل باد تجدید پذیر نیست و آلودگی آن براحتی برطرف نمیشود.» به گفته او خاک کشور هر سال باید به لحاظ آلودگی پایش شود اما بیپولی پنج سال است که این برنامه را متوقف کرده است!
او راهکار حل این معضل را به روزرسانی تجهیزات و تعریف یک ردیف اعتباری سالانه و پایش منظم میداند. به گفته او سازمان محیط زیست درخواست ردیف اعتباری را در قانون بودجه سنواتی به بهارستاننشینها داده است. در صورت موافقت بهارستان، این اعتبار به صندوق ملی محیط زیست میرود تا به گفته مریدی سیکل معیوب آلودگی خاک پایان بیابد. از بین رفتن خاک و آلودگی آن رابطه مستقیمی با امنیت کشور دارد؛ چون خاک مهمترین عنصر تأمین غذایی کشور است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان خبرداد
اجرای محدودیتهای یک هفتهای در همه شهرهای استان گلستان
پریسا عظیمی
خبرنگار
در پی وضعیت قرمز شیوع کرونا در همه 14 شهرستان گلستان، با هدف جلوگیری از ابتلای بیشتر شهروندان و قطع زنجیره انتقال، محدودیتها با شدت و نظارت بیشتر از سوی فرمانداران تا یکشنبه هفته آینده درهمه مناطق استان به اجرا درمیآید.
دکتر «عبدالرضا فاضل»، رئیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان در گفتوگو با خبرنگار «ایران» با اشاره به برخی از این محدودیتها افزود: بهدلیل احتمال بالای شیوع کرونا در مجالس هیچ سالن، باغ و فردی اجازه برگزاری مراسم عزاداری و عروسی ندارد. در صورت مشاهده این مراسم از سوی نیروی انتظامی و تعزیرات حکومتی با مدیر سالنها و باغهای متخلف براساس قانون برخورد خواهد شد و همچنین در صورت گزارش برگزاری از مجالس در خانهها، برای صاحبان مجالس پرونده تشکیل میشود و به دادسرا معرفی خواهند شد.
وی به آمادگی کامل همه بیمارستانهای استان برای پذیرش و درمان بیماران کرونایی اشاره کرد و گفت: تعداد تختهای بیمارستانی استان کافی است اما بخش زیادی از بیماران مبتلا به این ویروس ساکن شهرهای شرق استان هستند و چون تمایلی به گذراندن مراحل درمان در شهرهای دیگر ندارند، ظرفیت بیمارستانهای این مناطق تکمیل و رسیدگی به همه آنها کمی دشوار است. از سویی با توجه به وضعیت فعلی راهاندازی بیمارستان صحرایی هم خیلی کمک حال این وضعیت نیست، متأسفانه مردم در این بیمارستانها احساس امنیت نمیکنند. بنابراین خیلی از بیمارستان صحرایی استقبال نمیشود. از طرفی هم پیشبینی ما این است که تا آخر این هفته هم نیاز به راهاندازی بیمارستان صحرایی نباشد.
دکتر فاضل، کنترل وضعیت قرمز در استان را بسیار سخت و نیازمند همراهی بیشتر مردم دانست و بر ضرورت افزایش نظارت بر اجرای محدودیتهای کرونایی تأکید و اظهار امیدواری کرد، با اجرای کامل این محدودیت در هفته جاری با کاهش بستری شدن بیماران مواجه شویم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان درباره اینکه در تجهیزات درمانی کمبودی در بیمارستانهای استان دارند یا خیر، افزود: کمبود تخت در بیمارستانها نداریم اما برای تأمین اکسیژن و سیتیاسکن مشکل داریم و برای تأمین این دو وسیله در استان با مشکل اساسی مواجه هستیم.
به گفته دکتر فاضل، عدم رعایت مسائل بهداشتی و برگزاری مراسم عزا و عروسی و بازشدن خیلی از اصناف و نزدن ماسک از طرف مردم موجب افزایش شیوع دوباره این بیماری در کل استان شده است.
وی با بیان اینکه گلستان همچنان در موج اول شیوع کرونا قرار دارد، خاطرنشان کرد: با توجه به روند رو به رشد شمار مبتلایان به این بیماری در استان باید با افزایش تختهای بیمارستانی آماده پذیرش بیماران جدید باشیم.
فاضل همچنین با تشریح آخرین آمار بیماران مبتلا به کرونا در گلستان گفت: بهدلیل کم توجهی به رعایت پروتکلهای بهداشتی بیش از 420 بیمار کرونایی در مراکز درمانی استان بستری هستند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان به مردم توصیه کرد: همانند هفتههای آغازین شیوع کرونا با خودمراقبتی و رعایت دستورالعملهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی و پایبندی به محدودیتهای اعلام شده ازسوی ستادهای مقابله با کرونا به بهبود شرایط و ریشهکنی این بیماری کمک کنند.
وی ادامه داد: در موج دوم روی آوردن مردم به زندگی عادی و خستهشدن آنها از شرایط اسفند و فروردین بیشترین اثرگذاری را در شیوع ویروس داشته است. در گلستان در فصل بهار مشکل جدی نداشتیم و بیماری به حالت ثبات رسیده بود اما شیوع کرونا در تیرماه به اوج رسید. در حال حاضر نسبت تختهای بیمارستانی دولتی استان به بیماران 3 به یک است و مردم به جهت امکانات رسیدگی نگران نباشند اما رعایت پروتکلهای بهداشتی و عدم حضور در تجمعات ضروری است.
سنگین وزنترین پرنده ایران در سراشیبی انقراض
کمباینها بلای جان میش مرغهای در حال انقراض شدهاند. میش مرغ بزرگترین پرنده پروازی ایران است که مهمترین زیستگاه آن در بوکان قرار دارد. بوکانیها از آن به عروس پرندگان بوکان یاد میکنند و «چیرک» صدایش میزنند. میش مرغ پرندهای از خانواده «هوبرگان» است که در دشتهای وسیع بیدرخت، زمینهای استپی و علفزارها زندگی میکند.
دشت هایی(زیستگاهی) که سالهاست زیر شخم کشاورزان میرود تا از هر دانه گندم آن ۷۰ دانه بروید یا زیستگاه این پرنده را با پوششی از یونجه، سبز کند! تداوم کشت برنج، حبوبات و یونجه در زیستگاه میش مرغ بسیاری را به این تصور رسانده که این پرنده دوست دارد در زمینهای کشاورزی و جلوی تیغ کمباینها جوجهآوری کند. سنگینترین پرنده پروازی در خاورمیانه در عراق و سوریه هم زیستگاه دارد و گستره پروازی آن در ایران به آذربایجان غربی، کردستان و همدان محدود میشود. پیش از انقلاب و سالهای ابتدایی انقلاب این شکار بود که پرواز گسترده آنها را در آسمان ایران خط زد و بعد از آن، تخریب زیستگاهها آنها را به سراشیبی انقراض برد. کشاورزان هم آب به خانه میشمرغها بستند و زمینهای دیمی را آبی کردند. تعداد میش مرغها باز هم کم شد و این پرنده مجبور به انتخاب گندمزارها بهعنوان زیستگاه شد. خشکسالی هم با کمباینهایی که در زمان جوجهآوری استرس را به جان میش مرغها میاندازد همدست شد تا باز هم تعداد آنها کمتر شود.
مشکلات ژنتیکی هم عامل دیگری است که باعث شده تعداد این گونه به ۲۹ قطعه برسد و زنگ خطر انقراض آن با صدای بلندتری در بوکان شنیده شود. بسته بودن محیط زندگی میش مرغها در بوکان باعث مشکل ژنتیکی همخونی شده که کاهش سیستم ایمنی پرنده را در پی دارد.
برای حفظ و نگهداری این گونه جانوری برنامهای تحت عنوان «برنامه عمل حفاظت از میش مرغ» در سال ۱۳۹۵ به تصویب رسید که در قالب این برنامه قرار بود با مدیریت زیستگاه، خرید محصول از کشاورزان، تکثیر این گونه جانوری و بهکارگیری نیروهای محلی، از این گونه حفاظت شود که اجرایی نشد.
مناطق ییلاقی رامسر به کانون شیوع ویروس کرونا تبدیل شده اند
ساری/ رئیس شبکه بهداشت و درمان رامسر گفت: با توجه به تردد زیاد خوشنشینان و گردشگران به مناطق ییلاقی شهرستان، این مناطق به کانون شیوع بیماری کرونا تبدیل شده است. به گزارش ایرنا، حمیدرضا مبشری در جلسه مبارزه با کرونای شهرستان افزود: متأسفانه برگزاری مراسم در تالارها و مساجد بدون رعایت پروتکلهای بهداشتی به مهمترین عامل شیوع مجدد ویروس کرونا در رامسر تبدیل شده و وضعیت شهرستان را قرمز کرده است. او وضعیت شیوع کرونا در این شهرستان را مشابه اسفند ماه سال گذشته توصیف کرد و افزود: یکی از مشکلات پیش روی ما این است که افراد ناقل، بدون هیچگونه علائم بیماری در میان مردم در حال تردد هستند و در صورت عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی خطر ابتلا دیگر افراد جامعه را هم تهدید میکند.
بارش باران تابستانی در همه نقاط آذربایجانغربی
ارومیه/ کارشناس اداره کل هواشناسی آذربایجانغربی گفت: طی دو روز بارشهای پراکنده که در همه نقاط استان رخ داده ، باعث لطیف شدن هوا در همه شهرستانها شده است. یاسر اشتاد افزود: بارشهای رگباری تا روز سهشنبه در مرکز و تا روز پنجشنبه در نقاط شمالی استان ادامه مییابد و موجب رگبارهایی در مناطقی از آذربایجانغربی خواهد شد.
وی افزود: در روز گذشته پلدشت با ۳۲ درجه سانتیگراد بالای صفر گرمترین شهر استان بود و تکاب با ۱۰ درجه سانتیگراد بالای صفر خنکترین شهر استان لقب گرفت و دمای مرکز استان نیز ۲۸درجه سانتیگراد گزارش شد.
کرونا، بیمه تأمین اجتماعی ۷ هزار نفر در یزد را قطع کرد
یزد/ مدیرکل تأمین اجتماعی استان یزد با بیان اینکه ۷۰درصد بیمهشدگان اجباری این استان طبق شماره کد ملی غیربومی هستند، گفت: شیوع کرونا تاکنون افزون بر هفت هزار نفر از بیمهشدگان تأمین اجتماعی استان را دچار بیکاری و قطع بیمه کرده است.
به گزارش ایسنا، دکتر«مجید درویشی» با بیان اینکه طی سه سال گذشته تعداد بیمه شدگان اجباری یزد رشد ۳.۵ درصدی داشته است، اظهار کرد: در سالجاری از تعداد کل بیمه شدگان اجباری استان یزد، ۶۴ درصد بیمه شدگان بخش صنعت و معدن، هفت درصد پیمانکاری، ۲۶ درصد خدمات و سه درصد مربوط به بیمه شدگان بخش کشاورزی هستند. وی تعداد بیمه شدگان مرد در استان یزد را بیش از ۲۳۳ هزار نفر و تعداد بیمه شدگان زن را ۴۸ هزار و ۸۲۹ نفر دانست و افزود: طبق آمار، بانوان ۸۳ درصد بیمه شدگان اجباری استان یزد را به خود اختصاص دادند. مدیرکل تأمین اجتماعی یزد با بیان اینکه بر اساس کد ملی افراد، ۳۰ درصد بیمه شدگان اجباری این استان بومی و ۷۰ درصد غیربومی هستند، گفت: از تعداد بیمه شدگان استان یزد ۱۹۶ هزار و ۱۸۹نفر بومی و ۸۶ هزار و ۹۶۱ نفر غیربومی هستند.
برخورد با قاچاقچیان درختان بلوط به درگیری مسلحانه انجامید
شهرکرد/ مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری از گروگانگیری و درگیری مسلحانه هنگام عملیات برخورد با متخلفان قطع و قاچاق درختان بلوط در استان خبر داد. به گزارش این اداره کل، علی محمدیمقدم از برخورد قاطع و قانونی با متخلفان قطع درختان بلوط و قاچاقچیان چوب و زغال در جنگلهای استان خبر داد و گفت: طی گزارشهای واصله مبنی بر قطع شبانه درختان جنگلی بلوط در منطقه کوهستانی کهیان (معروف به برفاب) شهرستان لردگان، مأموران یگان حفاظت با انجام تحقیقات لازم و کمین در منطقه حضور یافتند. وی افزود: متخلفان با مشاهده مأموران یگان حفاظت، اقدام به استفاده از سلاح گرم و شلیک و تیراندازی بهسمت مأموران کردند.
محمدیمقدم اضافه کرد: در این درگیری مسلحانه یکی از مأموران یگان حفاظت منابع طبیعی شهرستان لردگان گروگان گرفته و خودروی سواری حامل چوب غیرمجاز متواری شد. وی ادامه داد: با ورود دادستان و فرمانده انتظامی شهرستان و اعزام نیروهای انتظامی (پاسگاه انتظامی ریگ) مأمور منابع طبیعی از چنگ گروگانگیران آزاد و متخلفان از محل متواری شدند. محمدیمقدم تصریح کرد: هماکنون متخلفان شناسایی شدهاند و پرونده آنها به جرم قطع غیرمجاز درختان، درگیری مسلحانه و گروگانگیری، برای دستگیری متخلفان و توقیف خودروی حامل چوب به مرجع قضایی ارسال گردیده است.
قلیان در همدان جمعآوری شد
همدان/ طرح یکروزه جمعآوری عرضهکنندگان قلیان در دو منطقه گردشگری و پرازدحام همدان اجرا شد. به گزارش ایرنا، سرپرست مدیریت پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری همدان گفت: پنجمین طرح مشترک برخورد با عرضه قلیان در محور و محوطه گردشگری و توریستی گنج نامه و بلوار ارم عملیاتی شد. محمدعلی گلشن افزود: در این طرح، ۱۵۰ عدد قلیان از سطح این نقاط گردشگری جمعآوری و تحویل مرکز بهداشت همدان شد.
وی با بیان اینکه این طرح در صورت نیاز و بیتوجهی به هشدارهای صادره ادامه خواهد داشت، تأکید کرد: عرضه قلیان و دورهمی مردم از عوامل اصلی در شیوع کرونا و بیتوجهی به سلامت اجتماعی به طور قطع عامل گسترش این ویروس است.