چراغ روشن جشنواره کودک و نوجوان بهصورت آنلاین
گروه فرهنگی/ خانه به دوشی تمام شده بود. پروانهها به خانهشان برگشته بودند. قرار بود امسال هم اصفهان رؤیای رنگین سینما را برای کودکان و نوجوانان تعبیر کند. با آمدن کرونا اما تصویر روشن جشنواره کودک و نوجوان هم آشفته شد. جشنواره جهانی فیلم فجر اولین قربانی این میهمان ناخوانده بود. سیوهشتمین دورهاش برگزار نشد و به خرداد سال بعد موکول شد. سرنوشت دیگر جشنواره در ابهام ماند تا به فراخور شرایط شیوع کرونا تصمیمات منطقیتر اتخاذ شود. حالا در فاصله کمتر از دوماه مانده به جشنواره، برگزارکنندگان جشنواره کودک و نوجوان اعلام کردهاند که تصمیم دارند چراغ این جشنواره را روشن نگه دارند. 30 مردادماه با انتشار فراخوان سیوسومین دوره جشنواره این خبر به شکل رسمی اعلام شد.
قرار است این دوره از جشنواره از ۲۷ مهر ماه لغایت ۲ آبان بهصورت مجازی در قالب رقابتی در دو بخش «مسابقه سینمای ایران» و «مسابقه سینمای بینالملل» برگزار شود. المپیاد فیلمسازی نوجوانان کشور که امسال چهارمین دورهاش را تجربه میکند هم برقرار است. این بخش نیز در قالب «ایده» و «فیلم» بهصورت آنلاین برگزار خواهد شد. قرار است کارگاههای آموزشی و دیگر رویدادهای جشنواره بهصورت لایو و زنده برگزار شود.
مرکز برگزاری جشنواره اگر چه اصفهان است اما برگزاری آنلاین فرصتی است برای مشارکت بیشتر تمام شهرها. تحقق این امر مهم البته به زیرساختهای فنی مناسب و دسترسی همگانی به اینترنت نیاز دارد. آن طور که علیرضا تابش دبیر این رویداد میگوید با مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جلساتی برگزار شده تا به لحاظ زیرساختی جشنواره را حمایت کنند. علاوه بر ابزار زیرساختی، تبلیغات و اطلاعرسانی گسترده برای جلب مشارکت و فعالیت اجتماعی این گروه سنی در تمام کشور موضوع دیگری است که کارشناسان این حوزه بر آن تأکید دارند.
فارغ از فرصتها اما تهدیدهای این امکان تازه و بدیع هم پابرجاست. مهمترین چالش، نگرانی بابت تضمین امنیت آثار است. علیرضا تابش دبیر جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان در این باره گفته که «وقتی از نمایش فیلم در یک جشنواره به شکل آنلاین صحبت میکنیم، قرار نیست فیلمی را مثل اکرانآنلاین دائم پخش کنیم، بلکه قرار است فیلم در نوبتها و ساعات مشخص، توسط کسانی که در پورتال جشنواره ثبتنام میکنند و به پلتفرمها وصل میشوند، دیده شود.»
حساسیتها نسبت به انتشار نسخه قاچاق آثار البته بیشتر در مورد فیلمهای بلند داستانی وجود دارد که چند نمونه آن در بخش سینمای ملی و بخش سینمای بینالمللی این رویداد حضور دارند. طبق گفته تابش، نمایش آنلاین فیلمهای بلند داستانی در تعامل با تهیهکننده و صاحب اثر اتفاق خواهد افتاد.
برگزاری آنلاین جشنواره امکانی ناگزیر در شرایط بحرانی امروز است و هنوز سینمای ایران، تجربه کافی در آن کسب نکرده است. کسب نمره قبولی این آزمون از سوی متولیان این رویداد سینمایی میتواند سیاستگذاران دیگر جشنوارههای سینمایی از جمله حقیقت و کوتاه را هم برای تجربه آن ترغیب کند.
احمد عزیزی سرپرست گروه تعزیه سیدالشهدا(ع) در گفتوگو با «ایران»:
عاشورا، فرهنگ ایثار و فداکاری است
محسن بوالحسنی
خبرنگار
این شبها به مناسبت ایام ماه محرم و شهادت امام حسین(ع) و یارانش در پهنه رودکی مقابل تالار وحدت تعزیه اجرا میشود. این رویداد با حمایت و مشارکت بنیاد فرهنگی هنری رودکی، اداره کل هنرهای نمایشی و شهرداری منطقه یازده تهران برگزار میشود که در شب اول محرم اجرای تعزیه شاهچراغ(ع) اجرا شد. برای مخاطبان این مجالس، صندلیهایی با رعایت پروتکلهای بهداشتی چیده شده که با فاصله قرار گرفتهاند. همینطور این برنامه بهصورت زنده نیز برای مخاطبان آنلاین هر شب از سایت اینترنتی نمایش نت پخش میشود و علاقهمندان میتوانند برنامه را بهصورت زنده تماشا کنند. احمد عزیزی سرپرست گروه تعزیه سیدالشهدا(ع) در گفتوگو با «ایران» از تعزیه و شرایط اجرا در پهنه رودکی میگوید.
اجرای تعزیه در این شبها را باید جزو اولین میزبانیهای پهنه رودکی از هنرهای نمایشی دانست. چه شد که این اتفاق عملیاتی شد تا مردم در این فضای تازه تأسیس به تماشای تعزیه بنشینند؟
برنامه از طرف مدیرعامل بنیاد رودکی پیشنهاد شد و ما نیز به عشق امام حسین(ع) به آن لبیک گفتیم تا برای اولینبار در پهنه رودکی اجرای تعزیه داشته باشیم. تجربه یکی دو شب اجرا واقعاً تجربهای بود با شور و حال حسینی و البته با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی از قبیل گذاشتن ماسک، فاصلهگذاری اجتماعی و... تعزیه ریشه در سنت و آیین ما دارد و طی قرنها همچنان به کرم امام حسین(ع) زنده است و زنده خواهد ماند. برای این اجراها نیز ما به همان سنت و آیین همیشگی پایبند هستیم. خود من بهعنوان عضوی از اعضای هیأت مدیره انجمن تعزیه ایران، همیشه این دغدغه را داشتهام که به این سنتها و آیینهای نمایشی در تعزیه پایبند باشم و در اجراهای این شبها نیز همانطور که گفته شد طبق سالیان گذشته این مسأله اعمال میشود و تنها شرایط، بهنحوی است که ما در فضای غیرسرپوشیده اجرا میرویم و ذکر مصائب آن حضرت و خاندانش را پیش چشم مردمی که عاشق اهل بیت هستند، میگذاریم. تعزیه بهصورت فشرده اجرا میشود و حدود یک ساعت هر شب اختصاص میدهیم و در این زمان فشرده سعی میکنیم وقایع را برای مستعمین روایت کنیم و تنها تفاوتها همین است.
طی این چند شب که اجرا داشتید شرایط را چطور ارزیابی کردید؟
استقبال واقعاً عالی است و مردم دست زن و بچه خود را میگیرند و با عشق به تماشای تعزیه مینشینند و از این بابت خدا را شاکریم. این نمایش زنده است که برای مردم اجرا میشود و کسانی که مخاطب همیشگی تعزیه هستند، مثل همیشه همراهی میکنند. سالهای گذشته در نقاط مختلفی مثل تئاتر شهر، اجرا داشتیم و حالا در پهنه رودکی. این مردم همان مردم هستند و وقتی امیدشان از بسیاری چیزها قطع میشود به سیره اهل بیت(ع) چنگ میزنند و ما نیز با تمام خلوصمان آنها را با شبیهخوانی به کربلا و واقعه عاشورا میبریم. فرهنگی است نه متعلق به امروز، بلکه از دیروزها فرزندانی پای ثابت تعزیه بودهاند و حالا بزرگ شدهاند و با فرزندانشان به تماشای تعزیه آمدهاند و این چرخه ادامه خواهد داشت و همه اینها از برکت نام امام حسین(ع) است و نظر او. ما واقعاً از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جناب آقای صالحی و مدیران فرهنگی از تالار رودکی تا مرکز هنرهای نمایشی و شهرداری تهران سپاسگزاریم که چنین بستری را فراهم کردند.
چند ماهی است که ویروس کرونا، در کشور جولان میدهد و همه نهادهای فرهنگی و بهداشتی از مردم برای مشارکت اجتماعی در رعایت پروتکلهای بهداشتی دعوت میکنند. فکر میکنید تعزیه که برآمده و میراث گرفته از فرهنگ عاشوراست در این راه چه نقشی میتواند ایفا کند؟
اتفاقاً فرهنگ عاشورا همین است. فرهنگ عاشورا، فرهنگ ایثار، فداکاری و از خودگذشتگی است. کافی است به رابطه امام حسین(ع) و یارانش نگاه کنیم و کمی تأمل کنیم که برای آبیاری درخت اسلام چگونه از جان خودشان گذشتند و در این راه، چه ایثارها و فداکاریهایی در صحرای کربلا جاودانه شد. درسی که امام حسین(ع) به ما میدهد دقیقاً درس شهامت و ایثار و گذشت است و فداکاری. همه اینها در تعزیه روایت میشود تا مردم در این شبیهخوانیها با آنچه سیره این بزرگان بوده بیشتر آشنا شوند. چه درسی بهتر از این؟ آنهم در روزگاری که ویروسی اینچنین دیو سیرت به جان مردم افتاده است و هر روز قربانی میگیرد و اگر ما از امام حسین(ع) همین فداکاری را بیاموزیم و احترام و ادبی که ابالفضل العباس داشت، واقعاً بخشی از مشکلات حل میشود. خیلی هم کار سختی نیست. ما برای حفاظت از جان همدیگر در همین تعزیهها، پروتکلهای بهداشتی را رعایت میکنیم و نگران حال یکدیگر هستیم و نمیخواهیم کوچکترین آسیبی به جان کسی برسد چون اگر این اتفاق خدای ناکرده بیفتد، تمام جامعه درگیر خواهند شد. پس درسی که عاشورا به ما میدهد نه مربوط به یک دوره و مقطع زمانی خاص، بلکه درسی است که از ازل تا به ابد میشود آن را الگو قرار داد. اتفاقاً من این شبها به چهره حاضرین که نگاه میکنم آنها را مهربانتر از همیشه مییابم و مشخص است که نوع دوستی در چشمهاشان موج میزند و همه با هم در این زمینه در عشق به امام حسین(ع) و الگوبرداری از ایشان مشترک میشوند.
خیلی وقتها بعضی کجرویها و نوآوریهای غیرمعقول که گلایه بزرگان دین را هم به همراه داشته متأسفانه در گوشهوکنار دیده میشود. دغدغه شما برای پاسداری از اصالت و اصل این هنر آیینی سنتی بهعنوان یکی از قدیمیهای تعزیه چیست؟
پیش از پاسخ به سؤال به این مسأله اشاره کنم که من استادان بزرگی را داشتهام و خدا را شاکرم که از این استادان بزرگ آنچه آموختهام همین تعزیه سنتی و اصیل است. متأسفانه همانطور که شما گفتید برخی جوانها با ناآگاهی میخواهند صرفاً نوآوری کنند. با اینحال خدا به من این موهبت را ارزانی کرده که طی سالها فعالیتم در این حوزه، برای طی طریق و مسیر درست در راه تعزیه تلاش کنم و در این راه، از ورود شعرهای بیمحتوا یا بهدور از منبع موثق تاریخی و همچنین موسیقیهایی که در این آیین و سنت و البته در حریم اباعبدالله نمیگنجد دوری کنیم. البته در این مسیر مشخصاً سبک و سیاقهای هر گروه و فردی متفاوت و ممکن است کسی شعری را در ماهور اجرا کند و کسی دیگر در شور؛ اینها به تفاوتهای سبکی کارگردانها بستگی دارد و مهم این است که ما این سنت بسیار قدیمی را همانگونه که بوده حفظ کنیم و آن را با آنچه در شأنش نیست آلوده نکنیم تا به قول و فکر خام برخی، آن را نو کنیم و در این نوسازی هر کار نابسامانی انجام دهیم.
به گذر تعزیه از دل قرنهای متمادی اشاره کردید؛ اما به طور مصداقی بفرمایید که راز ماندگاری این هنر آیینی و سنتی در چیست؟
تعزیه سه رکن اساسی دارد و اضلاع این مثلث را موسیقی، شعر و نمایش تشکیل میدهد و ما در هر سه رکن واقعاً دست پری داریم از اشعار ناب و اصیل و موسیقیهایی که در دستگاهها و گوشههای ایرانی اجرا میشوند و نیازی نیست که چیزی را به آن اضافه کنیم. نکته اینجاست که مخاطب میداند داستانی که میبیند چیست و سرانجام آن چه خواهد شد اما جذابیتی که در تعزیه وجود دارد باعث میشود مخاطب بارها و بارها آن را ببیند و از دیدنش هم خسته نشود، پس لزومی ندارد چیزهایی را که به تعزیه مربوط نمیشود به آن وارد کنیم و چنین روش نادرستی باعث میشود شکل و ساختار تخریب شود و از میراث فرهنگی گذشتگان دور شود. تعزیه با همین شکل و ساختار در یونسکو ثبت شد. جالب است بدانید بعضی از کشورها سعی کردند تعزیه را بهنام خودشان ثبت کنند اما در نهایت با وجود مستندات بسیاری که وجود داشت همه جهان، متفقالقول ایران را خاستگاه تعزیه معرفی کردند و این هنر آیینی فرهنگی بهنام ایران ثبت شد. ما باید به میراث گذشتگان خود که به دست ما رسیده احترام بگذاریم و اهمیت بدهیم تا بتوانیم آن را به نسل بعد هم به ارث بگذاریم و از طرفی هم نباید مخاطبانی را که نسل در نسل با تعزیه همراه بودهاند ناامید کنیم.
برش
اجراهای بسیاری در کشورهای مختلف جهان از قبیل امریکا، ایتالیا و فرانسه داشتیم. خوب یادم هست سال 1370 که در جشنواره اوینیون فرانسه حضور پیدا کرده بودیم از نزدیک شاهد استقبال و علاقه مردم بودیم و با آنکه ما تعزیه را به زبان فارسی اجرا میکردیم اما مردم بسیار به ما لطف داشتند و از کاری که پیش روی آنها به نمایش گذاشتیم و آن نمایش هم روایتگر بزرگی امام حسین(ع) بود و ذکر مصائب حضرت، استقبال کردند. اتفاقاً در این اجراها دو کارگردان بزرگ فرانسوی یعنی پیتر بروک و ژانکلود کریر هم حضور پیدا کردند و پای تعزیه نشستند و در پایان در گپوگفتهایی دوستانه بسیار از کار تعریف کردند و تعزیه را محترم شمردند و درباره آن با ما به گفتوگو نشستند. اینها نشان میدهد که هنر آیینی سنتی تعزیه که در قالب نمایش اجرایی میشود صرفاً برای ما ایرانیها جذاب نیست بلکه غیرایرانیها نیز با نگاهی هنری آن را ستایش میکنند و متوجه اهمیت آن میشوند.
هیأت مدیره بیمارستان جم روز شنبه (۱ شهریور) با انتشار اطلاعیه شماره ۷ تازهترین وضعیت درمانی محمدرضا شجریان در این مرکز درمانی را تشریح کرد. در متن این اطلاعیه آمده است: «در راستای اطلاعرسانی به مردم هنردوست و هممیهنان عزیز به استحضار میرساند امروز شرایط عمومی، قلبی و ریوی استاد پایدار و بهتر از روز قبل است و اقدامات لازم درخصوص ترخیص ایشان از مجموعه بیمارستان جم و انجام ادامه درمان در منزل در حال انجام است.»
در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری چهاردهمین جشنواره بینالمللی سینما حقیقت، اعضای شورا بر ضرورت برگزاری این رویداد حتی در قالب پلتفرمهای آنلاین تأکید کردند. در نهایت تصمیمگیری نهایی درباره بخشهای مختلف جشنواره و چگونگی برگزاری آنلاین سینماحقیقت به جلسه آینده این شورا موکول شد./ روابط عمومی
قدیمیترین جایزه ادبی بریتانیا در دو بخش ادبیات داستانی و بیوگرافی برندگانش را در مراسمی آنلاین در جشنواره کتاب ادینبورگ معرفی کرد./ مهر
سیداحد میکائیلزاده، معاون ارتباطات و اطلاعرسانی شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت از برگزاری بخش اول این رویداد سینمایی به صورت آنلاین خبر داد. بخش اول جشنواره شهریورماه مقارن با هفته دفاعمقدس برگزار میشود و بخش دوم در هفته بسیج در آذرماه برگزار خواهد شد./ روابط عمومی
مجموعه تلویزیونی با موضوع شهیدان حمید و مهدی باکری در دستور کار سازمان صداوسیما قرار گرفته است. تهیهکنندگی این سریال را ابوالفضل صفری بر عهده گرفته و بنا است هادی حجازیفر به عنوان اولین تجربه آن را کارگردانی کند. سریال شهید باکری این روزها به پایان نگارش و پژوهش رسیده است. به گفته تهیهکننده، مراحل بعدی به تصمیم سازمان صداوسیما برمیگردد. با پایان پژوهش و نگارش، پیشبینی میشود این سریال بزودی وارد مرحله تولید شود./ تسنیم
فیلمبرداری فیلم سینمایی «گشت ارشاد ۳» به تهیه کنندگی و کارگردانی سعید سهیلی بعد از دو ماه به پایان رسید. قرار بود بخشهایی از این فیلم در شهر مشهد فیلمبرداری شود اما همکاریهای لازم توسط مسئولان شهر انجام نگرفت. ساعد سهیلی، پولاد کیمیایی، بهنام بانی، ریحانه پارسا، میرطاهر مظلومی، نازنین کیوانی، مبینا رحمتی، اسدالله منجزی، امیر محاسبتی، اشکان عقیلی، مهدی دانایی مقدم، با معرفی علیرضا خواجهنیا و با هنرمندی امیر جعفری گروه بازیگران «گشت ارشاد ۳» را تشکیل میدهند./ روابط عمومی
ایوب دهقانکار مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران درباره میزان فروش کتاب در طرح «تابستانه کتاب ۹۹» گفت: ۷۷۳ کتابفروشی از ۳۱ استان کشور کار خود را در طرح تابستانه کتاب ۹۹، با فروش ۵۰۸هزار و ۸۸۱ نسخه کتاب، به مبلغ ۱۹۵ میلیارد و ۳۷۰ میلیون و ۷۴۹هزار و ۸۳۲ ریال پایان دادند./ایسنا
کرونا برگزاری حراج تهران را به تعویق انداخت
مریم سادات گوشه
خبرنگار
سیزدهمین دوره «حراج تهران» هم به خاطر شیوع کرونا از برگزاری حراج در فصل گرم تابستان منصرف شد. روابط عمومی حراج تهران اعلام کرد: «این حراج که قرار بود در تاریخ ۲۷ تیرماه برگزار شود، به دلیل اوج گیری شیوع بیماری کرونا در این زمان با دو ماه تأخیر به جمعه ۲۸ شهریورماه موکول شد. اما با توجه به تداوم وضعیت نامساعد و نگرانکننده شیوع بیماری کرونا امکان برگزاری آن در شهریورماه نیز وجود ندارد. در نتیجه تصمیم فعلی «حراج تهران» برگزاری حراج «هنر معاصر و مدرن» در فصل پاییز است.»
کرونا به طور کلی تأثیر منفی بر بازار هنر در سطح جهانی گذاشته است. بسیاری از حراجها دیگر برگزار نمیشود و هیچ گالریای در دنیا نمایشگاه برگزار نمیکند و فروش آثار به طور چشمگیری در دنیا کاهش پیدا کرده و به همان میزان هم ازمعرفی آثار هنری کاسته و در نتیجه هنر متوقف شده است و طبیعتاً میتوان انتظار داشت که شیوع کرونا مثل همه زمینههای دیگر در هنر هم تاثیر منفی بگذارد. این یک مسأله بین المللی است.
پیشتر علیرضا سمیع آذر در گفت و گویی به «ایران» گفته بود که قصد ندارد حراج تهران را به صورت آنلاین برگزار کند. او حتی برگزاری حراج آنلاین کریستیز را هم حراج مهمی ندانسته بود. او معتقد است:« که هیچ وقت حراج آنلاین به اندازه حضوری نمی تواند موفق باشد و بعضی مؤسسات هم که گهگاه حراجهایی برگزار کردند خیلی در سطح پایین با فروشهایی غیرقابل مقایسه با حراجهای حضوری بود. در مجموع از نظر اقتصادی فقط در حدی بوده است که بگویند روند ادامه دارد نه به صورت جدی تر. هیچکس به طور جدی دنبال حراج آنلاین نیست.»
برای همین مدیران حراج تهران تصمیم گرفتند حراج را در فصل پاییز برگزار کنند. البته اگر باز هم وضعیت کرونا این گونه نباشد.
گفتنی است که بسیاری از رویدادهای مهم هنری مثل آرت فرها هم فعالیتشان متوقف شده از جمله در دوبی حراجها برگزار نشدند و در آینده نزدیک هم برگزار نخواهد شد. حتی آنهایی که به بازار متوسط بیشتر توجه دارند هم هیچ حالت آنلاینی نمی توان برایشان متصور شد. چرا که در آثاری که قیمتشان بالا رفته است خریدار نیاز دارد که حتماً از نزدیک آن را ببیند.
مجموعه حراج تهران در سال ۱۳۹۱ به صورت نهادی مستقل و خصوصی شکل گرفت و معرفی بهترین نمونههای هنر مدرن و معاصر ایران را به مجموعه داران هنری و مخاطبان جهانی در ژانرهای مختلف هدف اصلی خود تعریف کرد.
برخی کارشناسان اقتصاد فرهنگ وهنر حراج تهران را یکی از مهمترین شیوههای رونق فرهنگ و هنر میدانند. اینکه آثار شناخته شده که با قیمت بالایی در حراج به فروش میرسد در حراجهای معروف جهانی نیز پرفروغ تر دیده و فروخته خواهد شد و تأثیر بسیاری در معرفی هنر ایران به دنیا خواهد داشت. البته در حراجهای کریستیز، ساتبی و دوبی فروش آثار ایرانی صحه بر این امر گذاشته است و لازمه حضور و وجود حراج تهران را همچون سایر حراجهای مهم دیگر در دنیا بیش از گذشته مطرح میکند.
از طرفی اما برخی صاحبنظران و منتقدان حراج تهران در واقع این حراج را نوعی دلالی میدانند و معتقدند این پولها از یک جیب به جیب دیگر میرود و سود و منفعتی برای هنرمند ندارد و آن را در رشد و رونق اقتصاد هنر بی تأثیر میدانند. به عبارتی اقتصادی را رونق یافته میدانند که گردش مالی آن و سود حاصل از آن به صورت سود ناخالص ملی بخشی از گردونه اقتصاد کشور را تأمین کند.
حال اگر هم حراج تهران حتی منفعتی به جیب هنرمندان نداشته باشد، بسیاری از هنرمندان جوانتر تلاش بسیاری برای خلق آثاری دارند که به حراج تهران راه یابد. چرا که حتی اگر هم سودی عایدشان نشود همین که اثرشان با قیمت بالا به فروش برسد در نهایت به نفعشان تمام میشود و میتوانند آثار بعدی را با قیمت بالاتری بفروشند و حراج به نوعی تأثیر بسیاری بر نام هنرمند خواهد گذاشت.
این مشخصه را در دوازدهمین حراج تهران به خوبی دیدیم. آثار هنرمندان جوانتری که به حراج راه یافتند و آثارشان از یک قیمت نازل به فروش میلیاردی رسید. حتی آنهایی هم که اثرشان در همان سقف کمینه قیمت فروخته شد باز هم برد کردند و اکنون بعد از گذشت چند ماه از حراج آثارشان با قیمت بهتری فروخته میشود.
اکنون که این رویداد هنری به خاطر شیوع کرونا به تعویق افتاده است باید دید تأثیر کرونا بر قیمت نهایی فروش آثار در حراج تهران چه خواهد بود. آیا حراج تهران شبی پرفروغ به خود خواهد دید؟