مرجان همایونی
خبرنگار
«ما یکی از قالیشویی‌های مطرح و بنام کشور هستیم.» خانم اپراتور پشت خط تلفن این جمله را گفت و به‌دنبال آن آدرس خانه مشتری را گرفت تا کارگران کارخانه را به آنجا بفرستد و فرش‌هایشان را برای شست و شو به کارخانه منتقل کنند.
مرد جوان تلفن را قطع کرد و خوشحال از اینکه موفق شده بود در آخرین روزهای سال و در اوج شلوغی، یک قالیشویی معتبر و معروف را برای شست و شوی فرش‌های نفیس خانه‌اش پیدا کند به همسرش گفت: خانم خیالت راحت امروز میان فرش‌ها را ببرند برای شست و شو. همسرش گفت: جای مطمئنیه؟ از کجا شماره‌اش را پیدا کردی؟
توی اینترنت جست و جو کردم. کلی تبلیغات کرده بودن، 10 خط شماره تلفن داره و تلفنشم گویا بود، بعد از چند تا شماره‌گیری اپراتورش جواب داد و آدرس دادم.
یک ساعت بعد از تماس پدرام بود که زنگ خانه به صدا درآمد. مردی از او خواست در را باز کند تا قالی‌ها را برای شست و شو ببرند. دقایقی بعد هم دو پسر جوان با لباس‌های یک شکل که آرم شرکت قالیشویی پشت لباس حک شده بود قدم در خانه ویلایی پدرام گذاشتند. بلافاصله 6 تخته فرش نفیس و دستباف را به کمک همکارش جمع کردند و به داخل خودرویشان که روی آن نیز آرم همان شرکت قالیشویی و شماره تلفن‌هایش نوشته بود، منتقل کردند. سپس یک برگ فاکتور نیز به پدرام دادند و گفتند: شست و شوی فرش‌ها 5 روز کاری، طول می‌کشد. چون شب عید است و حجم سفارشات بالاست و دلمان نمی‌خواهد فرش‌های شما بی‌کیفیت شسته شود. از ساعت 3 تا 5 بعدازظهر روز پنجم، فرش‌ها مقابل خانه‌تان تحویل داده می‌شود. بعد از دریافت فرش‌ها لطفاً نظر خودتان را درخصوص کیفیت کارمان اعلام کنید. بعد هم سوار خودرو شدند و در حالی که فرش‌های نفیس روی فرش‌های دیگر مشتری‌ها در قسمت بار حمل می‌شد، آنجا را ترک کردند. پدرام نیز با در دست داشتن قبض فرش‌ها با خیال راحت وارد خانه شد و با دیدن تابلو فرش‌های روی دیوار آهی از نهادش برخاست و با خودش گفت: ای کاش اینها را هم برای شست و شو داده بودم.
5 روز بعد پدرام و همسرش هر چه منتظر ماندند خبری از تحویل فرش‌ها نشد، با تلفن کارخانه تماس گرفتند همه خط‌ها اشغال بود. به ناچار تا فردا صبر کردند اما باز هم خبری نشد و همچنان تلفن‌ها بوق اشغال می‌زد. پدرام نگران و مضطرب بود با خودش می‌گفت اگر فرش‌ها را دزدیده باشند چه کار کنم، همسرش مدام سرزنش‌اش می‌کرد و می‌گفت یک میلیارد تومان فرش‌هایمان بر باد رفت. روز هفتم پدرام به آدرسی که بالای قبض نوشته شده بود مراجعه کرد اما اصلاً چنین شرکت و کارخانه‌ای وجود نداشت، این بار دیگر مطمئن شد با دستان خودش فرش‌های با ارزش خانه‌اش را در اختیار سارقان قرار داده است. بدون معطلی با پلیس تماس گرفت و بعد هم برای ثبت شکایت و پیگیری راهی کلانتری شد.
زمانی که پدرام مقابل افسر پرونده قرار گرفت و ماجرای سرقت فرش‌هایش را مطرح کرد، گفت: جناب سروان من به تبلیغات در فضای مجازی اعتماد کردم، نام و آرم شرکت قالیشویی متعلق به یک شرکت معروف بود. من اصلاً تصورش را هم نمی‌کردم همه چی جعلی و تقلبی باشد حتی آرم روی ماشین هم وجود داشت و شماره‌هایی که تماس گرفتیم گویا بود. داخل خودرو هم تعداد زیادی فرش بود که برای شستن می‌بردند. 6 تخته فرش‌های باارزشم از دست رفت، همسرم مدام سرزنشم می‌کند. تازه خدا رحم کرد می‌خواستم فرش‌های مادرزنم را هم به همین کارخانه بدهم چقدر خوب شد این کار را نکردم وگرنه با همسرم کارمان به طلاق می‌رسید.

شکایت‌های سریالی
با شکایت پدرام، پرونده‌ای تشکیل و تحقیقات افسر پرونده آغاز شد. مأموران بلافاصله به سراغ آدرسی که پدرام داده بود رفتند اما مشخص شد متهمان آن دفتر را برای چند روز اجاره کرده بودند، آن هم با مدارک جعلی. این ساده‌ترین راه برای سرقت بود نه دغدغه بالارفتن از دیوار خانه‌های مردم را داشتند و نه مجبور بودند صورتشان را با نقاب و کلاه بپوشانند، روز روشن به در خانه‌های مردم رفته و فرش‌هایشان را جمع کرده و با خود می‌بردند.
در ادامه تحقیقات مشخص شد که پدرام تنها قربانی این قالیشویی تقلبی نیست و چندین نفر دیگر نیز فرش‌های دستباف و نفیس‌شان را در اختیار کارگران قلابی قالیشویی قرار داده‌اند.

تنوع شگردهای سرقت
این شگرد فقط یکی از روش‌های سرقت دزدان در شب عید است. مردان تبهکاری که می‌خواهند ره صد ساله را یک شبه طی کنند، در این ایام فعال‌تر می‌شوند و شگردهای مختلفی را برای رسیدن به نقشه‌هایشان اجرا می‌کنند.
یکی دیگر از روش‌های سرقت که در آخرین روزهای سال افزایش می‌یابد، سرقت در نقش کارگران شرکت‌های خدماتی است. چرا که ایرانیان هر ساله به رسم سنتی دیرین به خانه تکانی و نظافت محل کار و زندگی خود می‌پردازند و در این میان برخی که یا توانایی انجام کارهای خانه‌شان را ندارند یا ترجیح می‌دهند با پرداخت پول به کارگران، زحمت و سختی کار را از سرشان بردارند به شرکت‌های خدماتی متوسل می‌شوند تا برایشان کارگران زن و مرد بفرستند و این موضوع دستمایه خوبی برای برخی مجرمان و خلافکاران است تا با راه‌اندازی چند روزه این شرکت‌های صوری و ارسال کارگر به خانه افراد، نقشه تبهکاری‌هایشان را اجرا کنند و صاحبخانه از همه جا بی‌خبر که به این افراد اعتماد کرده تا گرد و غبار یک ساله را از وسایل خانه‌اش بزدایند در آخر متوجه می‌شود پول و طلا و وسایل با ارزش‌اش را از دست داده است.
عده‌ای از سارقان نیز راهی مراکز خرید و بازارها می‌شوند تا جیب کسانی را که برای خرید شب عید به این مراکز آمده‌اند، خالی کنند. برخی نیز از فرصت استفاده کرده و خانه‌هایی را که در ایام عید صاحبانشان به میهمانی و تفریح و مسافرت رفته‌اند جارو و خوشی سفرهای نوروزی را به کامشان تلخ می‌کنند.
 
به افراد ناشناس اعتماد نکنید
سرهنگ کارآگاه علی کنجوریان، معاون مبارزه با سرقت‌های خاص پلیس آگاهی در این باره می‌گوید: همواره در پایان سال ما با افزایش بعضی از سرقت‌ها مواجه می‌شویم که یکی از آنها سرقت از خانه‌ها با عنوان کارگر نظافتچی و خدماتی است. در این ایام تعدادی شرکت‌های خدماتی غیر مجاز و واهی تأسیس شده و سارقان در نقش کارگرهای خدماتی وارد خانه‌ها می‌شوند. برای جلوگیری از این سرقت‌ها مردم باید تا جایی که امکان دارد به این شرکت‌های ناشناس و نوظهور اعتماد نکرده و از شرکت‌های معتبر و بنام  یا از مراکزی که مورد اعتمادشان است، کارگر خدماتی درخواست کنند و با هر شماره‌ای تماس نگرفته و هر شخصی را به خانه‌هایشان راه ندهند.
از سوی دیگر در صورتی که کارگری را برای نظافت به خانه راه دادند از قبل اموال و وسایل با ارزش و گرانبهایشان را از معرض دید و دسترس دور کنند چرا که در دسترس بودن این اموال امکان سرقت را فراهم می‌کند. زمانی که کارگر خدماتی به خانه می‌آید، در تمام مدت یک نفر در محلی که او کار می‌کند باید حضور داشته باشد. از سویی وقتی افراد برای نظافت به خانه می‌آیند، صاحبخانه نباید تنها در خانه باشد. ما مواردی را داشته‌ایم که صاحبخانه تنها بوده و سارق تحت پوشش کارگر خدماتی وارد شده و در فرصتی مناسب در را به روی همدستانش باز کرده و با ورود آنها به خانه دست و پای صاحبخانه را بسته و سرقت را انجام داده‌اند.
مورد دیگری که باید به آن در این ایام توجه داشت، قالیشویی‌ها هستند. ما ایرانیان در این ایام اغلب فرش‌هایمان را برای شست و شو به قالیشویی‌ها می‌سپاریم ولی یادمان باشد حتماً باید قالی‌ها را به مراکز شناخته شده و معتبر سپرد. به تبلیغات واهی اعتماد نکرده و از سویی باید حواس‌شان باشد افرادی که برای بردن قالی به قالیشویی می‌آیند، افراد تأیید شده از سوی قالیشویی باشند چرا که بعضی از سارقان خود را به جای کارگران قالیشویی جا می‌زنند و به این شیوه قالی‌ها را به سرقت می‌برند.

کلاهبرداری‌های شب عید
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه داشت بحث کلاهبرداری‌های شب عید است. در مواردی پیامک‌هایی برای مشترکان ارسال می‌شود تحت عنوان خرید ارزان قیمت بلیت هواپیما، قطار یا تورهای مسافرتی که این افراد مبلغی را به‌عنوان پیش پرداخت دریافت می‌کنند تا بلیت رزرو شود، اما در حقیقت آنها این مبلغ را از مشتری‌ها گرفته و بعد از آن هم بدون ارائه هیچ خدماتی ناپدید می‌شوند. تهیه بلیت یا رزرو تور حتماً باید از مراکز معتبر و دارای مجوز از سازمان گردشگری صورت گیرد.
معاون مبارزه با سرقت‌های خاص پلیس آگاهی پایتخت درباره نوع دیگری از سرقت‌ها که در ایام عید افزایش می‌یابد، می‌گوید: سرقت از منازل یکی دیگر از سرقت‌هایی است که در این ایام بیشتر رخ می‌دهد دراین مورد بحث حفاظت منزل بخصوص خانه‌های طبقات اول و دوم را حتماً باید مدنظر داشته باشیم. نصب حفاظ روی دیوار حیاط  یا مقابل بالکن و پشت در و پنجره‌ها و نصب دوربین‌های مداربسته مقابل خانه‌ها از جمله مواردی است که شهروندان برای جلوگیری از سرقت باید رعایت کنند. از طرفی نگهداری اموال باارزش و گرانبها در خانه کار اشتباهی است و هر چقدر هم بگویید که جاسازی خوبی داریم بالاخره سارق آن را پیدا می‌کند. بهترین کار این است که شهروندان طلا و جواهراتشان را در بانک نگهداری کنند یا اینکه قبل از ترک خانه حتماً به همسایه خبر دهند.
سرهنگ کارآگاه علی کنجوریان ادامه می‌دهد: یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کرد بحث انتقال طلاهای کیفی است. پلیس به اتحادیه طلا و جواهرفروشان نیز اعلام کرده است که برای جا به جایی این طلاها، از شرکت‌های انتظامی کمک بگیرند و قبل از این نقل و انتقالات طلافروش‌های کیفی، حتماً موضوع را به پلیس پیشگیری یا مراکز انتظامی خبر دهند و از آنها برای این جا به جایی کمک بگیرند. سارقان خیلی زود این طلافروشان را شناسایی می‌کنند و در کمین می‌نشینند چرا که حمل یک کیف با چندین کیلو طلا سوژه مناسبی برای سرقت است و در فرصتی مناسب طعمه سارقان قرار می‌گیرند.
وی به سرقت‌های جیب بری نیز اشاره کرده و می‌گوید: سرقت دیگری که در این ایام رواج بیشتری پیدا می‌کند، جیب بری است. تجمع و شلوغی در بازارهای بهاره، متروها و اتوبوس‌ها، بهترین فرصت برای سارقان جیب بر است. بهترین کار این است که مردم پول نقد با خود حمل نکنند.

شرایط را برای سارقان ناامن کنیم
حجت کیوان هاشمی، رئیس شعبه 102 مجتمع قضایی عدالت در پاسخ به این سؤال که برای کاهش سرقت‌های شب عید چه باید کرد، می‌گوید: مهم‌ترین موضوع هماهنگی ناجا با قوه قضائیه است، هر چه این ارتباط و هماهنگی منسجم‌تر باشد، قطعاً نتیجه بهتری به‌دست خواهد آمد. در کنار آن، باتوجه به شلوغی شب عید و گستردگی کار پلیس، استفاده از ضابط‌های قضایی خاص مانند نیروهای بسیج برای همکاری با پلیس حائزاهمیت است. همچنین حضور نیروهایی مانند بسیج در محلات بسیار مهم است چرا که اگر محل سرقت برای سارق ناامن باشد، قطعاً جرم عقیم می‌ماند و این بهترین راه برای پایش مجرمان و جلوگیری از جرم است و این نیروهای کمکی می‌توانند در این امر مؤثر باشند. وقتی داخل کوچه و خیابان مأمور پلیس یا بسیج حضور داشته باشد و قدم بزند آن محل بیمه شده و سارق دیگر جرأت نمی‌کند برای سرقت به آن خیابان برود. این مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از وقوع جرم است و در مرحله بعد نیز استفاده از سیستم‌های امنیتی و تمهیدات برای جلوگیری از سرقت قرار دارند و مؤثرترین کار ناامن کردن محل سرقت برای سارق است. بی‌شک وقتی متهم بداند در محلی که برای سرقت انتخاب کرده، نه از مأمور خبری هست و نه از صاحبخانه با خیال راحت وارد محل شده و به آسانی سیستم امنیتی را هم از سر راه برمی‌دارد.

مجازات جنبه عمومی جرم
وی درباره دومین راهکاری که به مردم برای حفظ اموالشان و جلوگیری از سرقت‌ها پیشنهاد می‌شود این‌طور توضیح می‌دهد: می‌توان در کلانتری‌ها یا محل‌هایی که زیر نظر ناجا است، مقرهایی در نظر گرفته شود و آنها کارشناسانی را به خانه‌ها بفرستند تا این کارشناسان اعلام کنند که چه شکست‌های حفاظتی در ساختمان‌ها وجود دارد و بدین ترتیب مالکان ساختمان‌ها نیز زیر نظر پلیس و باتوجه به راهکارهای اعلامی این شکست‌های حفاظتی را برطرف کنند. به‌عنوان مثال بگوید قفل در ورودی مشکل دارد یا پنجره باید حفاظ داشته باشد. در نظر گرفتن چنین کارشناسانی و اعلام شکست‌های حفاظتی، خیلی مهم‌تر و کارآمدتر از هشدارهایی است که پلیس اعلام می‌کند. وجود محل‌هایی که یک شهروند بتواند به آن مراجعه کند تا مشکلات ساختمانش را بداند در جلوگیری از وقوع جرم کمک کننده است.
وی درباره مجازات سارقان نیز می‌گوید: سارقانی که با تلاش پلیس بازداشت شده‌اند، درصورتی که با رضایت شاکی مواجه شوند و ردمال مالباخته‌ها را پرداخت کنند، از آنجا که سرقت جنبه عمومی دارد حتی با رضایت شاکی و ردمال هم مجازات از آنها ساقط نمی‌شود و باید مجازاتش را تحمل کند.

چند پسر جوان، با دستبندهایی آهنی به هم متصل شده‌اند . هر کدامشان را به اتهامی بازداشت کرده‌اند اما همگی یک وجه اشتراک دارند؛ پرونده آنها در کلاسه و گروه سارقان قرار دارد. وقتی با آنها گفت‌و‌گو می‌کنم هرکدام در یک نوع سرقت تخصص دارند، یکی سارق خودروست، دیگری از دیوار خانه‌ها بالا می‌رود و یکی هم جیب بر است. این بار به سراغ آنها رفتیم تا شاید از تجربه‌شان کمک بگیریم. شاید بپرسید یک سارق چه کمکی می‌تواند به ما بکند؟ سؤال خوبی است، بی‌شک آنها بهترین کسانی هستند که به ما بگویند چه کنیم تا قربانی آنها نشویم و نام‌مان در فهرست مالباختگان اداره آگاهی قرار نگیرد.
پسر جوانی که به سارق عنکبوتی معروف است و در عرض یک دقیقه از دیوار ساختمانی چند طبقه بالا می‌رود، می‌گوید: اگر چند مورد ساده را رعایت کنید مطمئن باشید که هیچ وقت دزد به شما نمی‌زند.

چه مواردی  را باید رعایت کرد؟
من تخصصم سرقت خانه است و در این مورد می‌توانم شما را راهنمایی کنم. ما شیوه‌های متعددی برای اینکه متوجه شویم خانه خالی است یا نه، داریم. اما اصلی‌ترین مورد که اول از همه آن را در نظر می‌گیریم، چراغ‌های خانه است.
وقتی از خانه بیرون می‌آیید، حتماً چراغی را که به سمت خیابان است، روشن بگذارید. چراغ که روشن باشد، ما موارد دیگر را در نظر نمی‌گیریم و احتمال اینکه صاحب خانه در منزل حضور داشته باشد زیاد می‌شود و دور آن خانه را خط می‌کشیم. یکی دیگر از مواردی که باید در نظر داشت این است که طلا و پول را در محل‌های در دسترس سارقان نگذاریم. زوج‌های جوان طلاهایشان را در کشوهای کمدشان می‌گذارند و افراد میانسال و سالمندان یا داخل بالش یا قسمت فریزر و یخچال یا اینکه در کانال کولر. ببینید سارقان تمام این شگردهای جاسازی را بلد هستند، پس بهترین کار این است که طلا و جواهرات را در خانه نگهداری نکنید اگر هم این کار را انجام دادید، می‌توانید از گاوصندوق‌های بزرگ استفاده کنید که سرقت از آن سخت‌تر است و وقت زیادی می‌گیرد.

اما گاهی اوقات زمانی که صاحبخانه در منزل حضور دارد سارقان وارد می‌شوند؟
آن هم قابل پیش‌بینی است، سارقانی که در حضور صاحبخانه سرقت را انجام می‌دهند، سارقان روز رو هستند و آنها زنگ خانه‌ها را می‌زنند و با بهانه‌های مختلف وارد می‌شوند. وقتی صاحبخانه خودش در را به روی هر کسی باز می‌کند، سارق هم وارد می‌شود.
پسر جوانی که سرقت خودرو انجام می‌دهد، به میان صحبت‌های دزد خانه رو می‌آید و می‌گوید: سرقت ماشین هم همین طور است. مهم این است که یک سری موارد را رعایت کنید. ما دزدان که کارهای خارق‌العاده انجام نمی‌دهیم.

برای جلوگیری از سرقت خودرو و لوازم داخل آن چه باید کرد؟
ماشین‌ها را زیر نورگیر یا چراغ‌های برق و جایی که مشرف به دوربین‌های مداربسته است قرار دهید. دزدگیر و قفل فرمان و قفل پدال هم فراموش نشود. سارقان می‌توانند تمامی این قفل‌ها را باز کنند، اما سری که درد نمی‌کند که دستمال نمی‌بندند. به جای اینکه وقت بگذارند و قفل فرمان و پدال خودرویی را باز کنند، می‌روند به سراغ خودرویی که هیچ کدام از این تجهیزات را ندارد.

حالا نوبت سارق بعدی است که به اتهام جیب بری بازداشت شده است. سارق جوانی که دو انگشت اشاره و وسطی‌اش مانند یک انبر عمل می‌کند و در چشم برهم زدنی پول‌ها را از جیب بیرون می‌کشد. باتوجه به افزایش سرقت‌های جیب بری در پایان سال، از او سؤال کردیم که چه باید انجام دهیم تا پول‌هایمان در جیب‌هایمان بماند؟
قرار نیست هر چه پول در جیب‌مان است بیرون بیاوریم و در میان آنها یک 5 هزار تومانی را بیرون بکشیم تا کرایه ماشین را حساب کنیم. می‌توانیم پول کرایه ماشین را جدا بگذاریم. از طرفی می‌توانیم از کیف‌های زیپ دار استفاده کنیم و پول‌ها را به جای اینکه داخل جیب بگذاریم داخل این کیف‌ها قرار دهیم. اصلاً چه دلیلی دارد که این همه پول را با خودمان حمل کنیم. مگر کارت‌های بانکی نیست، چرا از آنها برای خرید استفاده نکنیم که اگر هم گم شد بتوانیم آنها را بسوزانیم و یک کارت دیگر بگیریم. نباید که هزینه کل خرید را با خودمان همراه داشته باشیم. یا خانم‌ها هر چیز با ارزشی دارند داخل کیف‌هایشان می‌گذارند، اگر فقط وسایل مورد نیازشان را با خود حمل کنند، این دردسرها برای هیچ کسی پیش نمی‌آید. ببینید در نظر گرفتن همین موارد جزئی باعث می‌شود که ما سارقان به نقشه‌هایی که در سر داریم، نرسیم.