سعید رشیدی نوبندگانی
 خبرنگار

با انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی فعال در صنعت لبنیات مشخص شد این شرکت‌ها در نیمه نخست سال‌جاری علی‌رغم رشد بالای هزینه مواد اولیه و حقوق و دستمزد، توانسته‌اند سود‌سازی خود را در حدود 184 درصد افزایش دهند.
آمار نشان می‌دهد، مهم‌ترین عامل تأثیر‌گذار بر افزایش ارزش سود‌سازی این شرکت‌ها مربوط به افزایش قیمت کالای نهایی آنها بوده که این عامل باعث شده علی‌رغم کاهش مقدار فروش محصولات لبنی در کشور، این شرکت‌ها بتوانند درآمد بیشتری را نسبت به نیمه نخست سال 1400 به دست آورند.
این موضوع باعث شد تا در بازار سهام، تقاضا برای سهام شرکت‌های لبنیاتی با افزایش رو‌به‌رو شود و ارزش بازاری سهام این صنعت نیز بهبود یابد. آمار نشان می‌دهد، قیمت سهام شرکت‌های لبنیاتی طی 8 ماه ابتدایی سال به‌طور میانگین با افزایش 29 درصدی روبه‌رو بود.
همچنین افزایش تقاضا و قیمت سهام لبنیاتی باعث شده تا نسبت قیمت به درآمد این صنعت در مقایسه با میانگین کل بازار سهام بالاتر رود و به محدوده عدد 10،5 برسد. این عدد با توجه به نسبت پرداخت سود 70 درصدی شرکت‌های لبنیاتی در هنگام مجمع سالیانه، جذابیت سهام آنها را نسبت به صنایعی که نسبت قیمت به درآمدی کمتری دارند اما سود کمتری را بین سهامداران‌شان تقسیم می‌کنند، جذاب‌تر کرده است. از این‌رو کارشناسان بازار بر این عقیده‌اند، درصورت تداوم رشد سود‌سازی شرکت‌های لبنیاتی تا پایان سال و عدم تغییر قیمت‌های انرژی و مواد اولیه، می‌توان انتظار داشت سهام آنها نیز تا پایان سال با رشد بیشتری روبه‌رو شود.
صنعت لبنیات با 10 نماینده و ارزش بازاری 8 هزار و 400 میلیارد تومان، کمتر از 0،1 درصد از ارزش بازار سهام را به خود اختصاص می‌دهد. 
لبنیاتی‌ها بخش زیادی از ارزش افزوده زنجیره تولید را می‌بلعند
کارخانه‌های تولید لبنیات، شیر را از دامداری‌ها می‌گیرند و با فرآوری آن محصولاتی چون شیر پاستوریزه، شیر خشک، ماست، کره، کشک، بستنی و سایر محصولات مرتبط را توزیع و به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشند. همچنین بخشی از محصولات این شرکت‌ها به عنوان نهاده تولید به شرکت‌های تولیدکننده بیسکوئیت تحویل داده می‌شود.
آمارها نشان می‌دهد، هرچند که شیر خام (3،2 درصد چربی) در نیمه نخست سال 1401 به‌طور میانگین 12 هزار تومان از دامداری‌ها خریداری شده است اما قیمت فروش هر لیتر شیر پرچرب در بازار به حدود 25 هزار تومان می‌رسد که بیش از 2 برابر قیمت شیر خام خریداری شده از دامداری‌ها است.
همچنین بررسی نرخ فروش شرکت‌های لبنیاتی نشان می‌دهد، در سال 1401، نسبت به سال 1400، نرخ فروش انواع شیر بین 60 تا 70 درصد، نرخ فروش انواع خامه بین 45 تا 50 درصد، نرخ فروش انواع کره بین 45 تا 50 درصد، نرخ فروش انواع ماست بین 70 تا 80 درصد، نرخ فروش انواع کشک بین 70 تا 80 درصد، نرخ فروش انواع پنیر بین 90 تا 100 درصد و نرخ فروش انواع دوغ نیز بین 70 تا 80 درصد افزایش داشته است. این موضوع باعث شده تا با وجود افزایش قیمت نهاده‌های تولیدی، حاشیه سود عملیاتی شرکت‌های تولیدی افزایش یابد و آنها بتوانند علی‌رغم کاهش در میزان فروش، ارقام ریالی بیشتری را به عنوان سود شناسایی کنند.
سود‌سازی بالای شرکت‌های لبنیاتی در حالی اتفاق می‌افتد که با توجه به افزایش نهاده‌های تولید در دامداری‌ها و صنایع پایین دستی، شاهد کاهش حاشیه سود این صنایع و کاهش رشد سود‌سازی آنها بوده‌ایم.
این رویه که در سال‌های گذشته همواره توسط شرکت‌های دامداری و همچنین مصرف‌کنندگان نهایی مورد انتقاد قرارگرفته است، باعث شده تا طی سال‌های گذشته شاهد تضعیف بخش‌های مختلف زنجیره تولید در محصولات لبنی باشیم.
از نظر کارشناسان، مشکلات قیمت‌گذاری طی سال‌های قبل باعث شده تا بخش زیادی از ارزش افزوده تولید شده در کل زنجیره تولید محصولات لبنیاتی، به کارخانه‌های تولید لبنیات تعلق بگیرد و بخش کشاورزی و دامداری از این سود بی‌بهره بمانند.
ریسک‌ها و فرصت‌های لبنیاتی‌ها کدامند؟
بنا به گفته مدیران فعال در صنعت لبنیات، با توجه به اینکه بخشی از مواد اولیه و پاکت‌های بسته‌بندی و لوازم یدکی شرکت‌ها از محل واردات تأمین می‌شود، لذا هرگونه نوسانات نرخ ارز می‌تواند تأثیر بااهمیتی بر برآورد‌های پیش‌بینی‌شده و سود و زیان شرکت داشته باشد. با توجه به اینکه شیر خام به عنوان اصلی‌ترین ماده اولیه این شرکت می‌باشد افزایش قیمت آن در سود‌آوری شرکت بسیار مؤثر است هر گونه سیاستی از جانب دولت مربوط به نهاده‌های دامی، صادرات و واردات شیر خشک و کره در افزایش یا کاهش قیمت و دریافت شیر مؤثر می‌باشد و بالاترین ریسک شرکت را خواهد داشت. 
همچنین با توجه به ظرفیت بالای تولید محصولات لبنی در کشور، شرکت‌های لبنیاتی این توانایی را خواهند داشت تا نسبت به صادرات محصولات خود اقدام کنند. از این رو هر گونه عملیاتی که منجر به بازارگشایی محصولات در بازارهای جهانی، خصوصاً در کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس شود، می‌تواند درآمدها و سود‌سازی شرکت‌های لبنیاتی را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
حقوقی‌ها خریداران اصلی سهام لبنیاتی
بررسی معاملات سهام در این صنعت نشان می‌دهد، طی یک سال گذشته مالکیت بیش از 107 میلیون برگ اسم از حقیقی‌ها به سمت حقوقی‌ها تغییر کرده است. این روند در روزهای ابتدایی 1401، برعکس بوده و حقیقی‌ها سهام را از حقوقی‌ها خریداری می‌کردند اما آمار نشان می‌دهد، از ابتدای آبان ماه سهامداران حقوقی بشدت متقاضی سهام لبنیاتی‌ها شده‌اند و طی مدت یک ماه، 80 میلیون برگ سهم را از سهامداران حقیقی خریداری کرده‌اند. این موضوع باعث شده تا در همین مدت ارزش سهام این صنعت نیز بیش از 20 درصد رشد داشته باشد.

ارزش معاملات بورس انرژی ایران در هفته آغازین آذرماه، ۱۱ هزار و ۵۵۷ میلیارد و ۲۸۰ میلیون ریال بود.
به گزارش «ایران» و به نقل از مدیریت ارتباطات بورس انرژی ایران، سهم معاملات تابلوی بازار فیزیکی فرآورده‌های هیدروکربوری در هفته نخست آذرماه ۵۵ هزار و ۶۳۳ تن فرآورده به ارزش ۸ هزار و ۶۷۳ میلیارد و ۸۷۸ میلیون ریال بود. ۴ هزار و ۴۴۳ میلیارد و ۵۶۰ میلیون ریال از این معاملات در رینگ بین‌الملل و ۴ هزار و ۲۳۰ میلیارد و ۳۱۸ میلیون ریال در رینگ داخلی انجام شد.
ارزش معاملات ۱۳۶ هزار و ۸۷۳ ورقه سلف موازی استاندارد فروخته‌شده در این هفته بیش از ۲ هزار و ۸۱۷ میلیارد و ۲۰۷ میلیون ریال بود.
هزار و ۱۰۰ ورقه گواهی ظرفیت به ارزش ۵۹ میلیارد و ۱۴۰ میلیون ریال، ۴ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۲۱۰ کیلووات ساعت برق به ارزش ۴ میلیارد و ۱۹۱ میلیون ریال و ۲۰ قرارداد آتی به ارزش ۲ میلیارد و ۸۶۳ میلیون ریال نیز در این هفته دادوستد شد.
عرضه‌های شنبه
رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران روز شنبه میزبان عرضه ۲ هزار تن رافینت۲ عمده و ۵۰۰ تن MTBE شرکت پتروشیمی شیمی‌بافت خواهد بود. در رینگ داخلی هم قرار است ۳ هزار تن نفتای پالایش نفت آبادان و ۴۰۰ تن آیزوریسایکل، ۶۰۰ تن آیزوفید و ۹۳۰ تن حلال ۴۰۲ پالایش نفت تبریز عرضه شود.
روز شنبه ۷ هزار و ۴۳۰ تن فرآورده هیدروکربوری در دو رینگ داخلی و بین‌الملل بورس انرژی ایران عرضه می‌شود.

بورس کالای ایران از پذیرش ۱۴ کالا و محصول متعلق به ۱۷ شرکت در بازار اصلی و فرعی بورس کالا خبر داد. با پذیرش‌های جدید، عرضه‌های جدید بورس کالا در راه است.
براساس اطلاعیه مدیریت پذیرش بورس کالای ایران، 6 کالای نخ پلی‌استر (POY)، قیر، آرگون، میلگرد فولادی، شمش روی و پودر پی‌وی‌سی متعلق به هفت شرکت برای عرضه در بازار اصلی پذیرش شدند.
پذیرش کالاها و محصول‌های مذکور پس از بررسی مدارک و مستندات در سیصد و شصت و سومین جلسه کمیته عرضه در تاریخ ۹ آذر به تصویب رسید. به این ترتیب، نخ پلی‌استر (POY) شرکت نساجی نگین بروجن و قیر شرکت پالایش قیر دایا راهی بازار اصلی بورس کالای ایران می‌شوند.
همچنین آرگون شرکت فولاد سیرجان ایرانیان، ۲۲ هزار تن میلگرد فولادی شرکت فولاد امیرکبیر خزر که عرضه‌کننده آن شرکت لوله و پروفیل آریاوا بوده و همین‌طور ۱۴۷ هزار و ۵۰۰ تن میلگرد فولادی صبا فولاد زاگرس که عرضه‌کننده آن شرکت تجارتی فولاد نگین البرز است، در بازار اصلی بورس کالا پذیرش شدند.
علاوه بر این، ۲ هزار تن شمش روی شرکت ذوب و روی بافق که عرضه‌کننده آن شرکت کالسیمین است و همینطور ۵ ۱,۹۶۰ تن پودر پی وی سی شرکت Qingdao Tida International Trade Co.,Ltd کشور چین که عرضه‌کننده آن شرکت صدر امین است برای عرضه در بورس کالا پذیرش شدند.
مدیریت پذیرش بورس کالای ایران همچنین از پذیرش نخ فیلامنتی پلی‌استر، بنتونیت، اکسید آلومینیوم، پلی‌آلومینیوم کلراید، کاغذ تحریر، MDF، ضایعات لاستیک و ضایعات باطری متعلق به ۱۰ شرکت در بازار فرعی بورس کالا خبر داد.
پذیرش کالاهای مذکور پس از بررسی مدارک و مستندات در سیصد و شصت و سومین جلسه کمیته عرضه در تاریخ ۹ آذر به تصویب رسید. به این ترتیب ۳ هزار تن نخ فیلامنتی پلی‌استر شرکت رنگین نخ نگین بروجن، ۱۸ هزار تن بنتونیت شرکت تولیدات کانسارهای افرا و ۶۰ هزار تن اکسید آلومینیوم شرکت آلومینای ایران راهی بازار فرعی بورس کالا می‌شوند.
همچنین ۶۰۰ پلی‌آلومینیوم‌کلراید شرکت ارمغان فناوری قرن که عرضه‌کننده آن شرکت اندیشه مهر آرای سپاهان است و همین‌طور ۹۹۸,۵۸۳ تن کاغذ تحریر شرکت Zhanjiang chenming pulp and paper co.ltd کشور چین که عرضه‌کننده آن شرکت توسعه تجارت بنیان ساز  است، در بازار فرعی پذیرش شدند.
علاوه بر این ۵۰۰ هزار مترمکعب MDF شرکت آرین تخته، ۱۶۲ هزار مترمکعب MDF شرکت آرین سینا، ۲۰۰ هزار مترمکعب MDF شرکت آرین شیمی و ۲۰۰ هزار مترمکعب شرکت آرین مریم برای عرضه در بازار فرعی آماده می‌شوند.
بازار فرعی همچنین شاهد پذیرش ۲۰ تن ضایعات لاستیک ۴ هزار تن ضایعات باطری شرکت تهیه و توزیع مواد ریخته‌گری و قطعات صنعتی ایران است.

خودنمایی خودرویی‌ها در معاملات هفتگی بورس کالا

بورس کالای ایران برترین‌های بورس کالا را براساس ارزش فروش شرکت‌ها در بازار فیزیکی در هفته نخست آذر (منتهی به ۱۱ آذر) اعلام کرد.
بر این اساس، گروه صنعتی ایران خودرو با ثبت معامله هزار و ۹۴۴ دستگاه خودرو هایما، پژو ۲۰۷ اتوماتیک و تارا دستی و اتوماتیک به ارزش بیش از ۱۱۵۴ میلیارد تومان در رتبه نخست ایستاد.
فولاد مبارکه اصفهان با فروش ۶۰ هزار و ۶۶۰ تن تختال SM، ورق سرد، گالوانیزه و قلع اندود به ارزش بیش از ۱۰۳۷ میلیارد تومان، دوم شد.
ملی صنایع مس ایران با فروش ۴ هزار و ۵۰ تن مس کاتد، مس کاتد عیار و سولفور مولیبدن به ارزش نزدیک ۷۶۹ میلیارد تومان، سوم شد.
پالایش نفت اصفهان با ثبت معامله ۶۳ هزار تن وکیوم باتوم و لوب کات سبک به ارزش بیش از ۷۰۶ میلیارد تومان در رتبه چهارم ایستاد.
فولاد خوزستان با ثبت معامله ۵۴ هزار و ۵۰ تن تختال C و شمش بلوم به ارزش نزدیک ۶۸۴ میلیارد تومان پنجم شد.
معدنی و صنعتی چادرملو ۱۰۵ هزار تن کنسانتره و گندله سنگ آهن و شمش بلوم را به ارزش نزدیک ۶۵۲ میلیارد تومان فروخت و ششم شد.
سنگ آهن گهر زمین با فروش ۲۱۰ هزار تن گندله و کنسانتره سنگ آهن به ارزش بیش از ۵۵۳ میلیارد تومان هفتم شد.
ذوب‌آهن اصفهان با ثبت معامله ۲۸ هزار و ۴۷۷ تن تیرآهن، شمش چدن و میلگرد به ارزش بیش از ۴۶۰ میلیارد تومان، هشتم شد.
پالایش نفت بندرعباس با فروش ۳۰ هزار تن وکیوم باتوم به ارزش بیش از ۳۶۳ میلیارد تومان در رتبه نهم ایستاد.
پتروشیمی تندگویان نیز با ثبت معامله ۱۱ هزار و ۵۸۸ تن پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی و بطری و نخ پلی استر با گریدهای مختلف و ثبت ارزش بیش از ۳۳۸ میلیارد تومان دهم شد.


کارنامه بازار گواهی سپرده در بورس کالا
2/19میلیون اوراق گواهی کالایی دست به دست شد

کالاخبر- در بازار گواهی سپرده بیش از ۱۹,۲ میلیون ورقه بهادار مبتنی بر کالا با ارزش بیش از ۸۹۲ میلیارد تومان در هفته منتهی به ۱۱ آذر دست به دست شد که از نظر حجم ۲۴ درصد و از نظر ارزش ۵۹ درصد افزایش را نشان می‌دهد. سکه از لحاظ ارزش معاملات و زعفران از لحاظ حجم معاملات، برتر از سایر دارایی‌ها، در مقام نخست ایستادند.
۱۹ میلیون و ۲۴۳ هزار و ۳۲۹ ورقه بهادار مبتنی بر کالا با ارزش بیش از ۸۹۲ میلیارد تومان در بازار گواهی سپرده کالایی در بورس کالا در هفته گذشته دست به دست شد. ارزش معاملات هفته منتهی به ۴ آذر نیز نزدیک به ۵۶۰ میلیارد تومان برای ۱۵ میلیون و ۵۶۰ هزار و ۱۹۳ ورقه بهادار مبتنی بر کالا بود.
در جریان معاملات هفته گذشته، ۳ میلیون و ۱۶۱ هزار و ۵۰۰ اوراق گواهی سپرده سکه طلا در حالی دست به دست شد که این دارایی پایه ارزش بیش از ۵۳۶ میلیارد تومان را ثبت کرد.
اوراق مبتنی بر طلا با کسب سهم ۶۰ درصدی در ارزش معاملات، جایگاه نخست و با سهم ۱۶ درصدی در حجم معاملات، رتبه سوم بازار گواهی سپرده کالایی را پس از زعفران و سیمان از آن خود کرد.
زعفران با ثبت معامله ۸ میلیون و ۲۲۸ هزار و ۱۸۶ گواهی سپرده، رتبه نخست را از نظر حجم از آن خود کرد و ارزش معاملات این دارایی نزدیک به ۲۷۵ میلیارد تومان شد. سهم این دارایی از حجم کل معاملات ۴۳ درصد بود و از لحاظ حجم در جایگاه نخست ایستاد. این دارایی با کسب سهم ۳۱ درصدی از کل ارزش معاملات در جایگاه دوم بعد از سکه طلا قرار گرفت.
در هفته منتهی به ۱۱ آذر، ۷ میلیون و ۵۶ هزار گواهی سپرده سیمان نیز به ارزش بیش از ۵.۵ میلیارد تومان دست به دست شد که این دارایی پایه، با سهم ۳۷ درصدی در حجم، رتبه دوم را در حجم معاملات به خود اختصاص داد.
ارزش معاملات ۷۸۲ هزار و ۵۹۱ گواهی سپرده شیشه نیز به ۷۴,۴ میلیارد تومان نزدیک شد و این دارایی توانست مقام سوم را از لحاظ ارزش بعد از سکه و زعفران از آن خود کند. این دارایی پایه، سهم ۸ درصدی را از لحاظ ارزش کل معاملات بدست آورد.
در هفته‌ای که گذشت معامله ۱۴ هزار و ۹۵۲ گواهی سپرده برنج به ارزش ۱.۱ میلیارد تومان و ۱۰۰ گواهی سپرده زیره سبز به ارزش ۱۱ میلیون تومان در بازار مالی بورس کالای ایران نیز به ثبت رسید.