سوخت صنایع گران نشده است

  مرجان اسلامی‌فر


همزمان با افزایش قیمت 7 فرآورده نفتی در سوم خرداد ماه سال جاری و رشد 15 درصدی قیمت گاز طبیعی برای مصارف خارنگی ، تجاری و دولتی موضوع تأثیر افزایش نرخ این حامل‌های انرژی در بخش صنعت و در نهایت قیمت تمام شده کالاها، مطرح شد.
از همان ابتدا مسئولان وزارت صنعت با رد هرگونه افزایش قیمت به‌واسطه رشد قیمت فرآورده‌های نفتی اعلام کردند سوختی که در اکثر صنایع کشور استفاده می‌شود افزایش قیمتی نداشته است. بنابراین عمده واحدهای صنعتی کشور  که از دو حامل انرژی گاز و برق استفاده می‌کنندبا توجه به آنکه دولت تعرفه گاز صنایع را تغییر نداده است و قیمت برق نیز در سال جاری ثابت ماند نباید قیمت‌های خود را بالا ببرند.در این میان یک نکته وجود دارد و آن آثار روانی افزایش قیمت بنزین و جابه‌جایی کالا توسط خودروهایی است که بنزین مصرف می‌کنند.کارشناسان معتقدند سوخت اغلب خودروهای سنگین گازوئیل است و این نرخ از 250 تومان به 300 تومان رسیده است لذا این عدد نگران کننده نیست چرا که باعث افزایش هزینه‌ها در حمل و نقل نخواهد شد.اما مسأله روانی افزایش قیمت بنزین این احتمال را از نظرها دورنکرده است  که افزایش قیمت حامل‌های انرژی کاملاً بی‌تأثیر باشد.با این توضیحات در برخی از کالاها شاید شاهد تغییر قیمت‌ها باشیم ولی بعضاً اکثر کالاها با قیمت‌های فعلی عرضه خواهند شد و تولیدکنندگان برای افزایش قیمت برنامه‌ای ندارند. بین رشته‌های صنعتی دو بخش فولاد و سیمان در لیست پرمصرف‌های انرژی قرار دارند. سهم فولادی‌ها در مصرف انرژی روزانه 18 تا 20 میلیون مترمکعب گاز است. سیمانی‌ها نیز در روز به همین میزان گاز استفاده و سایر صنایع نیز به میزان 50 میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کنند.میزان مصرف گاز پتروشیمی‌ها هم 40 میلیون مترمکعب  است.
در بین سایر حامل‌های انرژی می‌توان به نفت کوره اشاره کرد که کل مصرف صنعتی 6/1 میلیون لیتر است و اگر بخواهیم با میزان گاز معادل‌سازی کنیم این رقم 11 میلیون مترمکعب خواهد رسید.در ایران مصرف روزانه  نفت کوره 51 میلیون لیتر است که سهم صنعت به بیش از 10 درصد نمی‌رسد.سایربخش‌ها چون نیروگاه‌ها، کشاورزی، حمل و نقل و کشتیراتی مشتریان دائمی این حامل انرژی هستند. در نفت سفید هم واحد‌های صنعتی سهم بسیار کمی دارند و بعضاً آماری از میزان مصرف آنها ثبت نمی‌شود.در حامل نفت و گاز میزان مصرف 5/6 میلیون لیتر است که بیشترین سهم مربوط به مصرف ژنراتورها و کوره‌هایی است که به بخار نیاز دارند. برق دومین حامل انرژی است که صنایع بالاترین میزان مصرف آن را ثبت می‌کنند.میزان مصرف برق واحد‌های صنعتی درسال  66 هزار مگاوات است.از کل برق مصرفی کشور 194 هزار مگاوات (درسال) 33 درصد سهم بخش صنعت است.با این تفاسیر قیمت حامل‌های انرژی که توسط دولت افزایش یافت کمترین تأثیر منفی (رشد نهایی قیمت کالاها)را در حوزه صنعت و معدن خواهد داشت.
قیمت سوخت صنایع ثابت ماند
ابویی مهریزی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی و تأثیرگذاری آن بر بخش صنعت گفت: گاز و برق مهم ترین سوختی است که واحد‌های تولیدی استفاده می‌کنند.در سال جاری قیمت دو حامل انرژی عنوان شده ثابت مانده  است لذا این امر گویای آن است که قیمت نهایی کالاها تغییری نخواهد داشت.وی با بیان اینکه برخی‌ها تصور می‌کنند با افزایش قیمت بنزین، تولید تحت تأثیر قرار خواهد گرفت افزود: واحد‌های صنعتی به صورت مستقیم بنزین مصرف نمی‌کنند لذا آزاد شدن قیمت آن در فرآیند صنعتی اثرگذار نیست.احتمال دارد که در قیمت حمل کالاها اثر جزئی داشته باشد اما این امر نگران کننده نیست. مهریزی اذعان داشت: دولت برای آنکه قیمت کالاها ثابت بماند نرخ حامل‌های اصلی انرژی واحدهای صنعتی را افزایش نداد. قیمت گاز خانگی
15 درصد افزایش یافت ولی در حوزه صنعت قیمت این حامل ثابت ماند.این رویه نشان می‌دهد دولت می‌خواهد از واحدهای صنعتی حمایت کند.در شرایطی که بازار در رکود است هر گونه افزایش قیمت مواد اولیه تأثیر منفی خواهد داشت.
افزایش قیمت کالاها منتفی است
مجتبی خسروتاج معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز درباره احتمال افزایش قیمت‌ها به‌واسطه رشد برخی از حامل‌های انرژی گفت: قیمت جدید حامل‌های انرژی تأثیری بر قیمت‌ها نخواهد داشت، لذا مردم نباید نگران  گران شدن کالاها باشند. وی افزود: افزایش نرخ بنزین بیشتر آثار روانی داشته و اثری برافزایش قیمت کالاها ندارد و افزایش قیمت کالاها ربطی به افزایش نرخ بنزین ندارد. خسروتاج با بیان اینکه واحدهای صنعتی نیاز به حمایت دارند تا بتوانند تولیدات خود را توسعه دهند تصریح کرد: واحدهای تولیدی برای سرمایه در گردش خود به 150 هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارند. اگر بتوان نیاز واحدهای صنعتی را در این بخش تأمین کنیم روند تولید بهتر خواهد شد.با افزایش تولید ثبات قیمت‌ها رخ می‌دهد و بازار با کمبود هیچ کالایی روبه‌رو نخواهد شد.
اکثر واحدهای صنعتی گازسوزند
آرمان خالقی کارشناس حوزه صنعت درباره افزایش قیمت برخی از حامل‌های انرژی به خبرنگار ما گفت:افزایش قیمت حامل‌های انرژی به نسبت افزایشی که پیدا کردند تأثیر گذار خواهند بود.بخش عمده مصرف حامل‌های واحدهای صنعتی در چهار بخش گاز،برق،مازوت و گازوئیل است، لذا روند قیمتی که دولت پیش گرفته است باعث گرانی محصولات نهایی صنعتی نخواهد شد.وی افزود: بعد از اجرای مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها خیلی از واحدهای صنعتی برای ارتقای فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی کردند و این امر منجر به تغییر نوع سوخت آنها شد.واحدهایی که نفت کوره و گازوئیل استفاده می‌کردند به سمت گاز رفتند تا هزینه‌های تولید آنها کاهش پیدا کند.بدین جهت با افزایش قیمت حامل‌های مختلف به غیراز گاز و برق کمتر واحد صنعتی اثر منفی می‌گیرد.در بخش بنزین نیز تولیدکنندگان مواد شیمیایی با قیمت‌های فوب خلیج فارس خریدهای خود را انجام می‌دهند، لذا این بخش‌ها هم نمی‌توانند آزاد شدن قیمت بنزین را دال بر گرانی محصولات خود بدانند.این کارشناس صنعتی ادامه داد:افزایش قیمت بنزین تنها جنبه روانی دارد و به صورت غیرمستقیم اثرگذار است.
افزایش سهم گاز کاهش سهم فرآورده‌های نفتی
بر اساس آخرین آمار و ارقام ارائه شده مصرف انرژی نهایی در بخش صنعت 03/315میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است که سهم 67/25 درصد از کل مصرف انرژی نهایی را داراست. با توسعه شبکه گازرسانی، سهم گاز طبیعی در کل مصرف انرژی نهایی این بخش از 6/53 درصد در سال 1380 به 4/75درصد افزایش یافته است و به ازای آن سهم فرآورده‌های نفتی از 2/35 درصد در سال 80 به 1/12 درصد کاهش یافته است که نمایانگر جایگزینی مطلوب فرآورده‌های نفتی با گاز طبیعی بوده است.