پایگاهی برای امریکا در مرز پر آشوب خاورمیانه و اروپا

 کیان راد



دولت اسپانیا دروازه‌های این کشور را به روی نظامیان تازه‌نفس امریکا باز کرد. امریکایی‌هایی که پایشان به پایگاه «مورون» در جنوب شرق اسپانیا باز می‌شود، قرار است به عنوان نیروهای واکنش سریع جهت انجام عملیات در سه قاره وارد عمل شوند.
طبق توافقی که کابینه اسپانیا بر آن مهر تأیید گذاشته شمار نظامیان امریکایی در پایگاه هوایی مورون از 850 نفر به سه هزار نفر خواهد رسید. حدود دو هزار و دویست نفری که قرار است به مورون در حوالی شهر سویل بروند جزو تفنگداران نیروی دریایی امریکا هستند. 500 کارمند غیرنظامی و 26 فروند هواپیما نیز به ساکنان و نیروی هوایی مستقر در این پایگاه اضافه خواهند شد. سورایا سائنز د سانتاماریا، معاون نخست‌وزیر اسپانیا گفته حضور این نیروهای واکنش سریع با هدف انجام عملیات در افریقا، اروپا و خاورمیانه خواهد بود. وی گفته مالکیت پایگاه مورون در اختیار اسپانیا خواهد ماند و امریکا برای انجام هر عملیات یکجانبه‌ای از این پایگاه نیاز به مجوز دولت اسپانیا دارد. سورایا سائنز د سانتاماریا افزود: امریکا وعده داده 29 میلیون دلار برای بازسازی این پایگاه هزینه کند که کمک شایانی به اقتصاد محلی اطراف پایگاه خواهد بود.
جان کری، وزیر خارجه امریکا قرار است در سفر دو روزه خود به اسپانیا که امروز آغاز می‌شود، این توافق را امضا کند. در برنامه سفر کری دیدار با فلیپه پادشاه، ماریانو راخوی نخست‌وزیر و خوزه مانوئل گارسیا مارگالو وزیر خارجه اسپانیا گنجانده شده است. اسپانیا و امریکا در سال 1988 توافقی امضا کردند که بر اساس آن حضور نظامیان امریکایی در اسپانیا امکانپذیر شده است. این توافق هر ساله تمدید می‌شود و توافق جدید به تأیید پارلمان نیز نیاز دارد. البته امریکا از دهه 1950 در موارد مختلف از این پایگاه استفاده کرده بود. اما این بار استقرار نظامیان امریکایی در مورون دائمی خواهد بود.
ترس از آتش بنغازی
در آوریل 2013 نیروهای امریکایی در پایگاه مورون مستقر شدند. حضور این نیروها در این پایگاه یک سال پس از حملات تروریستی به کنسولگری امریکا در شهر بنغازی لیبی انجام شد که طی آن سفیر امریکا و تعدادی دیگر از کارمندان این سفارت کشته شدند. امریکا گفته نیروهای مورون این امکان را خواهند داشت که در شرایط اضطراری برای دفاع از سفارتخانه‌هایش وارد عمل شده و پرسنل و شهروندان را از مناطق بحران‌زده خارج کنند. فعالیت داعش و اقمار القاعده مهم‌ترین بهانه امریکا برای استقرار نیرو در اروپاست. سومالی، نیجریه، کنیا، سوریه، عراق و یمن از جمله خطرناک‌ترین کانو‌ن‌هایی است که امریکا را وادار به آماده‌باش کرده است. اما مسائل مربوط به اوکراین و مهاجران غیرقانونی که از طریق دریای مدیترانه راهی اروپا می‌شوند دلایل دیگر امریکا برای تقویت حضور نظامی در اروپاست.
صورت‌بندی تازه در اروپا
امریکا در ماه ژانویه اعلام کرد شماری از مهمترین پایگاه‌هایش را در اروپا تعطیل می‌کند. 15 پایگاهی که در اروپا تعطیل شد در بلژیک، انگلیس، آلمان، ایتالیا و هلند بود. امریکا هدف از این اقدام را کاهش هزینه‌ها اعلام کرد. آلمان و ایتالیا شاهد حضور بیشترین پایگاه‌ها یا تسلیحات امریکا در اروپاست. تعطیلی این پایگاه‌ها در حالی برنامه‌ریزی شد که غرب و روسیه بر سر تحولات اوکراین در شرایط پرتنشی قرار دارند. مخالفان تعطیلی پایگاه‌های امریکا بر این باورند که این موضوع باعث می‌شود، اروپا ضربه‌پذیر شده و روسیه با رویکرد تهاجمی‌تری اهداف خود را به سمت غرب پیگیری کند. به نظر می‌رسد امریکا با تعطیلی 15 پایگاه و اعزام نیروهای بیشتر به پایگاه‌های دیگر دست به تغییر آرایش نظامی خود در  اروپا زده است.
آمار دقیقی از شمار پایگاه‌های نظامی امریکا در دست نیست اما پنتاگون در اغلب کشورها پایگاه یا نیروی نظامی دارد. حضور نظامی امریکا عمدتاً در خاک متحدان این کشور متمرکز است. علاوه بر غرب اروپا ژاپن، کره‌جنوبی و کشورهای غرب‌گرای عربی میزبان نظامیان امریکاست. پایگاه‌های هوایی ریاض، ملک خالد و شاهزاده سلطان در عربستان، ناوگان پنجم امریکا در بحرین و پایگاه هوایی العبید در قطر که بخشی از مرکز فرماندهی امریکا در نبرد با داعش است از اصلی‌ترین مراکز حضور نظامیان امریکایی در خاورمیانه است.