چند پیشنهاد خاص درجه یک

مهدی رجبی
نویسنده کودک و نوجوان
«گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه جزیره رنگ‌ها»، نوشته جمشید خانیان یکی از کتاب‌هایی است که خواندن آن را به مخاطبان نوجوان پیشنهاد می‌دهم، کتابی که با همکاری نشر افق در سال‌جاری منتشر شده است. به گمانم جمشید خانیان یکی از معدود نویسندگانی است که به خوبی از پس لحن و زبان و روایت نوجوانانه برمی‌آید. شاید بتوان پیوندی نزدیک بین راوی این کتاب و کتاب دیگر خانیان، یعنی «طبقه هفتم غربی» پیدا کرد. هر دو نوجوان‌هایی هستند با روحی لطیف و شاعرانه و غرق در عالم خیال. در این رمان نوجوانی به‌نام رهی به‌عنوان مدل نقاشی به خانه زنی نقاش می‌رود که نام او را گذاشته «ملکه رنگ‌ها». نویسنده مخاطبش را در بین بوها و رنگ‌ها و حس‌ها و خاطره‌ها غرق می‌کند و ذره‌ذره با اندوهی که بر جان ملکه رنگ‌ها چنگ انداخته آشنا می‌کند. رهی کم‌کم درمی‌یابد که حضور او به‌عنوان مدل نقاشی در آن خانه دلیلی پنهان دارد و... ظاهر داستان ساده به نظر می‌رسد اما ساختار و شخصیت‌پردازی آن پیچیده، مینیاتوری و دقیق و عمیق است. یکی از کتاب‌‌های نوجوان خیلی خوبی است که امسال خواندم. اما دومین کتاب «چرخ زمان» نوشته رابرت جردن به ترجمه بهرنگ مافی است که با همکاری نشر پریان در همین سالی که درآن هستیم منتشر شده است، چرخ زمان یکی از مطرح‌ترین آثار فانتزی است که طرفداران بسیاری در جهان دارد. رند ال‌ثور و دوستش مت، بعد از حمله ترالک‌ها(موجوداتی اهریمنی‌) به دهکده‌شان، از رازهای غریبی خبردار می‌شوند. رؤیاهایی دلهره‌آور بر هر دوشان ظاهر می‌شود که از اتفاقاتی شوم در آینده خبر می‌دهد. آنها ناخواسته راهی سفری پر ماجرا و حماسی می‌شوند. سفری مملو از اشباح و شیاطین و جادوگران. فعلاً دو جلد از کتاب منتشر شده و بقیه جلدها به مرور منتشر خواهند شد. بهرنگ مافی با ترجمه‌‌ای خوشخوان و منسجم، برای اولین بار خوانندگان ایرانی را با این اثر فانتزی مهم و سترگ آشنا می‌‌کند. کسانی که از خواندن کتاب‌هایی نظیر ارباب حلقه‌ها و نغمه آتش و یخ لذت می‌برند هرگز این کتاب را از دست ندهند.
سومین کتاب«افتاده بودیم در گردنه حیران» نوشته حسین لعل بذری است که آن هم در سال‌جاری و با همکاری نشر نیماژ روانه کتابفروشی‌ها شده است. این کتاب شامل 12 داستان کوتاه است. از ویژگی‌های آن می‌توان به نثر پخته و گاه شاعرانه، استفاده‌ از لهجه‌ها و گویش‌ها و جغرافیای متنوع داستانی اشاره کرد. تم غالب در اکثر داستان‌ها مرگ است هر چند نویسنده‌ نگاهی تلخ و تیره و تار به مرگ ندارد. در تار و پود تک‌تک داستان‌ها آنچه پا به پای مرگ پیش می‌آید عشق است. راویان داستان‌ها اغلب درگیر موضوع عشق هستند، چه شهید گمنامی که پیکرش هنوز پیدا نشده و همسرش هر هفته می‌رود بالای گور خالی‌اش و چه جوانی که گلویش را به‌خاطر عشق بریده و در فضایی خیال‌گونه مدام ذکر محبوبش را می‌گوید. نویسنده انگار در حسرت گذشته‌ای قلم می‌زند که دیگر نیست، ‌گذشته‌ای نوستالژیک، مملو از خاطرات و بوهای خوش و آدم‌های زلال و یکرنگ. حضور شخصیت‌های افغانستانی در چند داستان و نگاه انسانی و پرمهر نویسنده‌ به آن‌ها، ‌به‌عنوان همسایگانی با زبان و فرهنگ مشترک، از ویژگی‌های بارز مجموعه است.
کتاب بعدی«هفت گنبد» نوشته محمد طلوعی است، این کتاب هم در سال‌جاری و با همکاری نشر افق در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است. از ویژگی‌های شاخص داستان‌های طلوعی، شیوه روایت اوست که معمولاً در عرض پیش می‌رود و مدام بین واقعیت و خیال پرسه می‌زند. در این مجموعه داستان می‌توان ردپای بعضی از شخصیت‌های رمان قبلی طلوعی را با همان نام و مشخصات دید مثل «مهران جولایی». هفت گنبد با نگاهی به هفت پیکر نظامی نوشته شده. در واقع نویسنده عصاره ساختار و مضمون داستان‌های نظامی را گرفته و در قالب روایتی نو و امروزی ریخته. ماجرای هر داستان یا هر گنبد در یکی از کشورهای همسایه ایران می‌گذرد. سوریه، عراق، ارمنستان، گرجستان، عمان، افغانستان و لبنان هفت کشوری هستند که نویسنده خودش اذعان دارد برای شناخت جغرافیا و فرهنگ آنها به تک‌تک‌شان سفر کرده. در این کتاب نیز مضمون غنایی و عاشقانه بر تمام داستان‌ها چیره است. عشق به زنی راهبه، عشق به دختر یک زن چریک در انقلاب ظُفار عمان، عشق به دختری ناشناس در هواپیما و... زبان و کلمات در داستان‌های طلوعی شخصیت و رنگ خود را دارند و صرفاً برای ارائه اطلاعات به کار نمی‌روند. در هنگام خواندن داستان‌ها، از ساختار زبان و واژگان هم می‌شود پا به پای روایت و تعلیق داستانی لذت برد.