شعله های جنگ لفظی از کاراکاس تا واشنگتن

ندا آکیش
خبرنگار
پس از حدود یک سال که دولت واشنگتن، مقامات ارشد امریکا و شخص دونالد ترامپ با صدور بیانیه‌های مختلف از ناآرامی‌ها در ونزوئلا حمایت کردند، روز سه‌شنبه مایک پنس، معاون رئیس جمهوری امریکا برای نخستین بار و در یک پیام ویدئویی به آشکارترین شکل ممکن «حمایت تزلزل‌ناپذیر» خود و رئیس جمهوری امریکا از تظاهرات‌های گسترده ضد دولتی بویژه تظاهرات دیروز چهارشنبه در این کشور امریکای لاتین را اعلام و خشم نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری چپگرای ونزوئلا را برانگیخت به طوری که چند ساعت بعد، مادورو اعلام کرد؛ در روابطش با واشنگتن «بازنگری جامع و کامل» می‌کند.
به‌گزارش سایت روزنامه امریکایی نیویورک تایمز، معاون رئیس جمهوری امریکا در نخستین پیام ویدئویی خود علیه دولت کاراکاس، مشروعیت مادورو را بشدت زیر سؤال برد و گفت: «نیکلاس مادورو یک دیکتاتور است که هیچ مشروعیتی برای در قدرت ماندن ندارد. او هرگز در یک انتخابات آزاد و عادلانه پیروز نشده و قدرت خود را با زندانی کردن هرکسی که جرأت مخالفت با او را پیدا کرده حفظ کرده است.» پنس چند ساعت قبل از این پیام ویدئویی نیز در یک پیام توئیتری به دو زبان انگلیسی و اسپانیولی خطاب به مردم ونزوئلا نوشته بود: «ما با شما هستیم. ما کنار شما ایستاده‌ایم و تا زمانی که دموکراسی احیا شود در کنار شما خواهیم ماند.»
همزمانی پیام‌های توئیتری و ویدئویی پنس با درخواست رهبران اپوزیسیون ونزوئلا برای تجمع گسترده در خیابان‌ها در روز چهارشنبه (دیروز) خشم و واکنش تند مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا را برانگیخت. اپوزیسیون ونزوئلا روز سه‌شنبه از مردم خواسته بود، به مناسبت سالگرد فروپاشی دولت نظامی سال 1958 این کشور که یک رویداد ملی در ونزوئلا به شمار می‌رود، به خیابان‌ها بیایند. دیروز چهارشنبه همچنین قرار بود حامیان دولت مادورو نیز به خیابان‌ها بیایند. مادورو در یک سخنرانی تلویزیونی ضمن متهم کردن امریکا به اینکه درصدد انجام کودتا در ونزوئلا است، گفت، به مقامات کشورش دستور داده «یک بازنگری کامل و همه جانبه» در روابط امریکا – ونزوئلا انجام دهند. او که از تریبون تلویزیون ملی ونزوئلا سخن می‌گفت، خطاب به پنس پرسید: «چه کسی رئیس جمهوری ونزوئلا را انتخاب می‌کند؟ مایک پنس؟»
شبکه خبری سی‌ان‌ان امریکا اخیراً به نقل از مقامات فعلی و پیشین امریکا اعلام کرد، دولت ترامپ با افسران شورشی ارتش ونزوئلا که در فکر کودتا علیه مادورو هستند، جلسات مخفیانه داشته است. این شبکه خبری افزود، این جلسات مخفیانه طی سال گذشته میلادی و در چندین نوبت برگزار شده اما در نهایت کاخ سفید به این نتیجه رسیده که از کودتاچیان حمایت نکند. پیشتر نیز نیویورک تایمز انجام این گفت‌و‌گوهای مخفیانه را فاش کرده بود اما کاخ سفید تاکنون به این اتهامات پاسخ روشنی نداده است. هرچند که ترامپ پیشتر آشکارا از احتمال به‌کارگیری گزینه نظامی در ونزوئلا سخن گفته بود. دولت ترامپ حدود دو هفته قبل و در حالی که هنوز مراسم تحلیف مادورو برای دور دوم ریاست جمهوری‌اش به پایان نرسیده بود، با صدور بیانیه‌ای وی را به «غصب قدرت» متهم و اعلام کرد، دولت جدید او را به رسمیت نمی‌شناسد. وزارت خارجه ونزوئلا پیشتر در بیانیه‌ای در واکنش به اظهارات و اقدامات مداخله جویانه مقام‌های واشنگتن گفته بود، امریکا به‌دنبال کودتا و ایجاد دولت دست نشانده در این کشور است.
بسیاری از ساکنان امریکای لاتین تاریخچه طولانی حمایت‌های امریکا از کودتاها در این منطقه را به یاد دارند. کودتاهایی که با حمایت امریکا و بازوی اجرایی رهبران نظامی راستگرا انجام می‌شد و سپس این رهبران راستگرا پروسه‌های دموکراتیک و حاکمیت قانون را نقض می‌کردند تا به قدرت برسند و سال‌ها و حتی گاهی دهه‌ها در قدرت می‌ماندند.
حالا هم امریکا از یک سو با تشویق مردم ونزوئلا به برپایی اعتراض‌های گسترده و از سوی دیگر با حمایت از گروه‌های اپوزیسیون و ارائه بسته‌های مالی به کشورهای همسایه ونزوئلا به بهانه کمک به پناهجویان ونزوئلایی که کشورشان را ترک کرده و در کشورهای همسایه پناهنده شده‌اند، درصدد ایجاد تغییر در دولت ونزوئلا است. در ماه نوامبر 2018 مارک گرین، رئیس آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده در یک مصاحبه گفت، این آژانس می‌کوشد به میلیون‌ها پناهجویی که از فروپاشی اقتصادی ونزوئلا فرار کرده‌اند، کمک کند. این کمک‌های مالی در حالی است که دولت ونزوئلا تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی امریکا علیه این کشور امریکای لاتین را منشأ تمام ناآرامی‌های ونزوئلا می‌داند و معتقد است اگر تهاجم اقتصادی امریکا نبود، این میزان نارضایتی و مهاجرت هم وجود نداشت. تورم نزدیک به ۳۰۰ هزار درصدی شرایط زندگی را برای مردم این کشور سخت‌تر کرده و براساس اعلام صندوق بین‌المللی پول، تورم ونزوئلا در سال ۲۰۱۹ میلادی بشدت افزایش خواهد یافت.
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ میلادی اعلام کرد، بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷، حدود ۱۱.۷ درصد از جمعیت ونزوئلا (۳.۷ میلیون نفر) با سوءتغذیه روبه‌رو شده است و ۸۰ درصد از خانوار‌های ونزوئلایی در تأمین مواد غذایی نگرانی جدی دارند. در چنین شرایطی امریکا به جای کاستن از تحریم‌ها و فشارها، سال گذشته بارها اعلام کرد، میلیون‌ها دلار به کشورهای همسایه ونزوئلا به طور خاص به کلمبیا کمک کرده است تا به پناهجویان ونزوئلایی خدمات ارائه دهند. بنا بر گزارش ارائه شده از سوی مقامات امریکایی، امریکا دست کم 96 میلیون دلار به تأمین غذا و کمک‌های بهداشتی، درمانی برای پناهجویان ونزوئلایی اختصاص داده است که به گفته برخی ناظران، رقم قابل توجهی نیست و امریکا باید کمک‌های بیشتری ارائه دهد.