غیرمتعارف در سرزمین زامبی‌ها

وصال روحانی
مترجم
حتی برای جیم جارموش سینماگر مشهور و 66 ساله‌ زاده ایالت اوهایوی امریکا هم شرکت در افتتاحیه کن، مهم‌ترین جشنواره سینمای جهان، افتخاری بزرگ است. این حرفی است که خود او اواسط این هفته در لس‌آنجلس خطاب به خبرنگاران گفت. «زندگی هنری من از همان آغاز با افسون کن همراه بوده و چه چیزی شیرین‌تر از اینکه این گردهمایی ویژه با یک فیلم من آغاز شود.»
این اتفاقی است که برای «مرده‌ها نمی‌میرند» جدیدترین فیلم جارموش در روز سه‌شنبه 24 اردیبهشت ماه در کن روی می‌دهد و با این فیلم است که هفتاد و دومین جشنواره پرطرفدار فرانسوی‌ها به گردش در می‌آید. «مرده‌ها نمی‌میرند» که یکی از 19 فیلم بخش مسابقات جشنواره هم هست فیلمی عجیب و غریب و ترکیبی از حرکات زامبی‌ها با عنصر کمدی است.
در این فیلم به شهری کوچک و سرشار از صلح و آرامش سفر می‌کنیم که ناگهان زامبی‌ها و چهره‌های کریه قاتل در آن ظهور و آسایش را از مردم سلب می‌کنند و برای شکست دادن آنها و بازگشت امنیت به شهر، سه مأمورعینکی پلیس و یک کارشناس امور جنایی از اسکاتلند دست به دست می‌دهند و ماجراهای جالبی را می‌آفرینند و چون طرف مقابل‌شان مرده‌هایی زنده هستند، طبعاً تسلیم کردن آنها آسان نخواهد بود.
رویکرد جارموش غیرمتعارف به موضوعاتی غریب و البته شرکت او در کن، هیچ یک رویدادهای تازه‌ای نیستند.
«مرده‌ها نمی‌میرند» که پس از اولین نمایش بین‌المللی‌اش در کن از 26 خرداد در امریکا و اروپا اکران عمومی خواهد شد، می‌تواند جارموش کمال‌طلب را به مردم عادی نزدیک‌تر کند، هر چند زامبی‌های فیلم جدید او نیز به سبب بیرون آمدن از ذهن این کارگردان غیرعادی پسند دانش آموخته دانشگاه کلمبیای امریکا و فار‌غ‌التحصیل مدرسه عالی هنرهای «تیش» با همه زامبی‌های دیگر فرق می‌کند و موجوداتی فانتزی هستند که بیننده نمی‌داند از آنها بترسد یا به آنان بخندد.
حرف آخر را درباره «مرده‌ها نمی‌میرند» بیل موری زده است. هنرپیشه‌ای که خودش بارها در کن شرکت داشته است: «جارموش سناریویی نوشته است که از دیدن مضمون آن دیوانه خواهید شد. بازیگران توانای بسیاری در این فیلم حاضرند و هر ارتباط و اتفاق عجیبی که تصور کنید در این فیلم روی می‌دهد، اما من چون بیش از حد خوش تیپ هستم جارموش نقش یکی از زامبی‌ها را به من نداده است!»
این را نیز بگوییم که فیلمبرداری این کار تازه با فردریک المز بوده و طول مدت آن 103 دقیقه و شرکت های تولید و توزیع‌کننده آن انیمال کینگدام و فوکاس فیچرز هستند. استودیوهایی که می‌دانند فیلم‌های جارموش معمولاً زیاد نمی‌فروشند اما به بهترین نحو نمایانگر فرهنگ‌های کج و معوج امریکا و مؤلفه‌های زندگی بر باد رفته بخشی از مردم مستأصل این سرزمین دروغ‌های بزرگ هستند.