انتقامجویی «بچه‌سرباز‌»ها

فبریانا فیرداوس
مترجم: وصال روحانی
ستیز شورشی‌های پاپوا با دولت مرکزی اندونزی به قصد کسب استقلال قصه جدیدی نیست و آنچه تازگی دارد، پیوستن فزاینده رزمنده‌های نوجوان به جمع آنها است. اوج تلاقی اعضای ارتش آزادیبخش پاپوا (با نام اختصاری WPLA) با سربازان دولت اندونزی طبعاً در ایالت همیشه ناآرام پاپوای غربی شکل گرفته و اصولاً این ستیز ریشه و قدمتی حداقل 50‌ساله دارد اما نیروهای جوانی که طی یکی دو سال اخیر جذب ارتش مذکور شده‌اند، جنبه و وجهه تازه‌ای را به این نبرد کلاسیک و رویارویی سیاسی- نظامی بخشیده‌اند. جدید‌ترین دور برخوردها اوایل این هفته شکل گرفت و سربازان دولت جاکارتا کوشیدند جواب قتل 17 کارگر ساختمانی و جاده ساز وابسته به دولت را در این منطقه که شش ماه پیش شکل گرفته بود بدهند. در تصاویر گرفته شده از این رویارویی چیزی که بیش از سایر نکات جلب نظر می‌کند، جوانی و کم سن و سال بودن چشمگیر‌شماری از کماندوهای وابسته به WPLA است و این نکته‌ای نیست که از چشم هیچ‌یک از دو سوی تفاهم یا ناظران بین‌المللی پنهان مانده باشد. سبی‌سامبوم سخنگوی WPLA گفته است: ما هم نگران قربانی شدن نوجوانانی هستیم که جذب سازمان شده‌اند اما دولت اندونزی یا اقدامات سبعانه‌اش چاره‌ای جز این را برای این نوجوانان باقی نگذاشته است. تعدادی از این نفرات به سختی سن شان به 15 سال می‌رسد و دلیل رویکرد آنها به ما و مسلح شدن و جنگیدن‌شان با دولت نیز کاملاً هویدا است و وقتی ارتشی‌ها بریزند و پدر و مادرتان را در روستاها بکشند، آیا چاره‌ای جز مقابله به مثل دارد. دنیا بداند که یک جنگ نظامی نابرابر چاره‌ای جز تصمیم‌های افراطی از سوی مغبون‌ها به‌جا نمی‌گذارد و آنها به‌ سرعت کماندو می‌شوند تا خون ریخته شده را با خونریزی تازه‌ای بشویند. مقام‌های مذهبی منطقه نیز نسبت به این مسأله هشدار داده و خواستار تصحیح روند فوق و مبرا کردن نوجوانان 14 و 15 ساله از صف کسانی شده‌اند که بعید است فرجام محتوم‌شان در این ستیز چیزی بجز مرگ زودرس باشد. پدر جان دیونگا یکی از ارشدترین کشیش‌های کاتولیک مستقر در مناطق مرکزی اندونزی به شبکه خبری الجزیره گفته است: «این بچه‌ها برای انتقام‌خون پدر و مادر در خون غلتیده خود وارد عرصه کارزار شده‌اند و انتخاب هم با خودشان نبوده است بلکه عدالت و لزوم محو ظلم چنین چیزی را به آنها تکلیف کرده است.»
برخی نهادهای جهانی هم برای بیرون کشیدن نوجوانان از ستیزهای مرگبار مذکور فعال بوده‌اند و یکی از آنها «بنیاد بین‌المللی کودک- سربازها» است که دفتر اصلی آن در لندن است. این بنیاد تصریح کرده است که نه فقط در پاپوای غربی بلکه نقاط پرتعداد دیگری از جهان شمار و طیف سربازان بچه‌سال به شکل نگران‌کننده‌ای در حال رشد و افزایش است و هشدار داده که اگر این روند متوقف نشود، فجایع مرگ کودکان در لباس سربازان نورس وسعت بیشتری خواهد یافت. براساس مشاهدات این نهاد در 17 کشور جهان طی سال‌های 2012 تا 2017 حدود 29 هزار سرباز کودک به نهضت‌های مسلحانه متفاوت پیوسته و برای برکنار کردن دولت و ارتش یک کشور سلاح در دست گرفته‌اند و در دو سال بعدی (2018 و 2019) این روند رشدی تازه و 17 درصدی داشته است. شالی‌ویمن مدیر اجرایی نهضت حراست از سربازان کودک که می‌کوشد روند مشارکت کودکان و نوجوانان در جنگ‌ها را به‌کلی متوقف کند، می‌گوید راهی برای جلوگیری از ورود نوجوانان به این عرصه نیست. زیرا این بچه‌ها پس از به‌ قتل رسیدن والدین‌شان چیزی برای از دست دادن ندارند و فقط می‌خواهند این مرگ‌های سیاسی بی‌رحمانه را تلافی کنند. برخی به خط مقدم می‌روند و بعضی نیز به کمک‌رسانی و انتقال آذوقه به سربازان بزرگسال مشغول‌اند اما همیشه دیده می‌شود یکی از بارزترین مکان‌های مشاهده آنها پاپوای غربی در اندونزی است. آنجا که حتی دولت مرکزی این کشور هم معترف است که اصول انسانی و حقوق بشر قربانی زیاده‌خواهی برخی سیاستمداران کج‌مدار شده است.