آسیب قهرمانی در رده های پایه

جمشید خیرآبادی
مربی و کارشناس کشتی
نتایجی که تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی نوجوانان در جهان به دست آوردند، دلنشین است و این نوید را می‌دهد که بیشه کشتی ایران هیچ وقت خالی از شیر نیست. کشتی ورزش اول ما محسوب می‌شود و یک رشته ملی، مذهبی و سنتی برای ما ایرانی‌هاست که به آن عشق می‌ورزیم. درست است که فوتبال طرفداران بسیار زیادی دارد ولی مردم ایران عشق و علاقه خاصی به کشتی دارند و شاید در هیچ رشته ورزشی دیگری شرایط چنین نباشد. این نه بزرگنمایی است و نه حرف کذبی است. بزرگ‌ترین افتخارات تاریخ ورزش ایران متعلق به کشتی است. قهرمانی اخیر فرنگی کاران و نایب قهرمانی آزادکاران نوجوان در جهان را از جنبه‌های مختلفی می‌توان مورد ارزیابی قرار داد. جنبه مثبت این است که این نفرات از طریق استعدادیابی به این سطح رسیده اند و باید پرورش شان دهیم که این یک پروسه زمانبر است. حالا این پرورش می‌تواند به صورت عمومی باشد یا به صورت گلخانه‌ای.
اما سؤال اینجاست که موفقیت، کسب مدال است یا پشتوانه‌سازی؟ من در حال نوشتن کتابی هستم درباره این که تمرینات ورزشکاران پایه در چه شرایطی باشد و برای برگزاری نشست آسیب شناسی هم اعلام آمادگی کرده‌ام. اگر بخواهیم آسیب‌شناسی کنیم، باید گفت که کسب مدال در این سنین لذتبخش است ولی ممکن است آینده‌ای نداشته باشد. با بررسی کشورهایی که صاحب علوم مدیریتی هستند، می‌بینیم که آنها در هیچ مقطعی در رده‌ها و رشته‌های مختلف نمی‌آیند که قهرمان نونهالان، نوجوانان یا حتی جوانان شوند. واقعیت این است که ما یا باید حال را بخواهیم یا آینده را. متأسفانه جای گروه آسیب شناس در ورزش ایران خالی است. ما ادعای علمی شدن ورزش را داریم ولی بدترین ضربه‌ها را به ورزشکاران می‌زنیم. اگر سن قهرمانی را در دو المپیک قبلی یعنی لندن و ریو بررسی کنیم، می‌بینیم که سن قهرمانی به طور میانگین بین 25 تا 26 بوده و ما هم باید فضا را طوری طراحی کنیم که ورزشکاران‌مان بعد از سن بلوغ به قهرمانی برسند.
متأسفانه در رشته‌های مختلف و به خصوص کشتی، مربیان تجربه کافی ندارند و با فشاری که از طرف رسانه‌ها و فدراسیون به آنها تحمیل می‌شود، آنها هم فشارهای لاکتیکی و کشنده‌ای را به ورزشکاران منتقل می‌کنند تا آنها قهرمان شوند. در واقع با قهرمانی تیم، مربی هم در سمت خود می‌ماند و پاداش می‌گیرد. چطور ما در اکثر رشته‌های ورزشی در رده پایه در آسیا و جهان به موفقیت می‌رسیم ولی در رده بزرگسالان در جهان ناکام می‌مانیم؟ ما در این مقطع باید کشتی را به کشتی‌گیران‌مان یاد بدهیم نه این که نتیجه بخواهیم. فرشاد علیزاده سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی نوجوانان که توانایی‌های فنی بالایی در مربیگری‌اش نشان داده، خودش از آن دسته کشتی گیرانی بود که می‌توانست چندین مدال قهرمان جهان و المپیک به دست آورد ولی اسیر همین آسیب شد و از آن ضربه خورد و تنها یک مدال جهانی به دست آورد.
بنابر گفته پروفسور تورمن آنالیزور آلمانی اتحادیه جهانی کشتی، تنها 7 درصد از کشتی گیران رده‌های نوجوانان و جوانان به قهرمانی بزرگسالان جهان می‌رسند ولی اگر ما بتوانیم این درصد را افزایش دهیم، بزرگ‌ترین خدمت را به کشتی و ورزش ایران انجام داده‌ایم. در همین رابطه تصمیم علیرضا دبیر برای لغو مسابقات خردسالان کشوری، گام رو به جلو و مهمی بود. این که یک کودک بخواهد رژیم بگیرد و از کشتی گرفتن سیر شود، اصلاً خوب نیست. دبیر در سن بسیار کم ورزش قهرمانی را رها کرد. او می توانست چند مدال جهانی و المپیک را به افتخارات خود اضافه کند ولی در سن 10، 11 سالگی به مدال‌های خوش رنگی رسید و همین باعث شد مدتی بعد از قهرمانی المپیک دیگر کشتی را ادامه ندهد. این آفت و آسیب را باید جدی گرفت و به سادگی از کنار آن عبور نکرد.