عکس نوشت

‌وصال روحانی / کرک داگلاس هنرپیشه سرشناس روسی‌الاصل تبعه امریکا که نام اصلی‌اش ایسور دانیه‌الوویچ بود و 7 دهه در فیلم‌های سینمایی و 92 فیلم بلند درخشید و تا ابد با نقش افسانه‌ای اسپارتاکوس دریادها خواهد ماند، پنجشنبه گذشته در بورلی‌هیلز امریکا در 103 سالگی از دنیا رفت. از نسل کرک داگلاس و مردانی که سینمای غرب را از نیمه دوم دهه 1940 تا 1990 قبضه کردند و به غول‌های این حرفه تبدیل شدند، فقط او باقی مانده بود ولی او هم به‌سبب آثار هولناک یک سکته شدید قلبی در سال 1996 یک ربع قرن آخر حیاتش را دور از صحنه و فقط با تلاش برای احیای سلامتی و بازیابی قوه تکلم‌اش سپری کرده بود. در سال 2008 کرک داگلاس به راجر ابرت منتقد معروف و فقید سینما گفته بود: «بعداز آن سکته مجبور شدم با انواع درمان‌ها و فیزیوتراپی‌ها دوباره تکلم را بیاموزم. در غیر این صورت باید منتظر می‌ماندم که بعداز سال‌ها حکومت سینمای ناطق، فیلم‌ها دوباره صامت شوند.» کرک داگلاس سه‌بار کاندیدای اسکار شد که اولین آن برای بازی در فیلم «قهرمان» در سال 1949 و برای ایفای عالی نقش یک بوکسور سرسخت بود و اگر برت لنکستر را که سال‌ها پیش در گذشت دیگر ستاره از کف رفته نسلی طلایی هالیوود بدانیم، باید به این مسأله توجه کنیم که کرک با او در 7 فیلم مشترک ظاهر شد که یکی از آنها وسترن کلاسیک «جدال در اوکها کورال» بود و دیگری فیلم سیاسی «7 روز در ماه مه» داگلاس در عین درخشش در فیلم «نوآر»‌هایی جاویدان مانند «از درون گذشته» محصول 1947 و تعداد زیادی فیلم‌های حادثه‌ای و اجتماعی منجمله «عشق عجیب مارتا ابورز» که فیلم نخست او در سال 1946 بود و همچنین «داستان کارآگاه» در سال 1951 و «بد و زیبا» که دومین نامزدی او را برای اسکار در 1952 رقم زد، به‌سمت تم‌های ملایم‌تر هم گرایش داشت و به نشانه آن نقش ونسان ون گوگ نقاش افسانه‌ای هلند را هم در سال 1956 در فیلم «مشهور و زندگی» ساخته وینسنت میفه‌لی با مهارت چشمگیری ایفا کرد. آکادمی اسکار حتی حاضر نشد به‌خاطر نقش‌آفرینی حماسی او در «اسپارتاکوس» اسکار را به‌ او بدهد اما داگلاس سرانجام در سال 1996 اسکار افتخاری «خدمات تمام عمر» را دریافت کرد و این محصول حضور او در فیلم‌های ساختارشکنی مانند راه‌های «افتخار» (1957) و همچنین «شجاعان تنها هستند» و آثار پرفروشی مثل «20 هزار فرسخ زیر دریا» (1954) و «گرفتن یک جاسوس» (1971) بود و جهان سینما اگر هم تمام این‌ها را فراموش کند، چهره او در وسترن فوق‌العاده همچون «آخرین قطار گان هیل» را که در آن به خونخواهی همسر سرخپوست به قتل رسیده خود برخاست، از یاد نخواهد برد.