بوی نفت کمتر شد

گروه اقتصادی
اقتصاد ایران روزهای عجیبی را سپری می‌کند، در حالی که ایالات متحده از دستاوردها و کارآمدی کمپین فشار حداکثری روی اقتصاد ایران سخن می‌گوید، جدید‌ترین آمارهای مرتبط با رشد اقتصادی بخش‌های مختلف کشور، واقعیت دیگری را بیان می‌کند.آمارها نشان می‌دهد که اقتصاد کشور تا این اندازه  طی چهار دهه گذشته از درآمدهای نفتی فاصله نگرفته است. به بیان ساده‌تر، اقتصاد ایران با تمام فشارهای خارجی، اولین سال بدون نفت را تجربه کرده است. به بیانی خواسته یا ناخواسته، سطح چسبندگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی کاهش یافته و نقش بخش‌هایی نظیر صنعت، معدن، کشاورزی و ساختمان در حال رشد اقتصادی بدون نفت پر رنگ شده است. هر چه به پایان سال نزدیک می‌شویم، توجه محافل کارشناسی به آمارهای مربوط به رشد اقتصادی کشور و سایر زیر بخش‌ها افزایش می‌یابد. تازه‌ترین آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که رشد اقتصادی بدون نفت کشور از حد منفی خارج شده و به رقم 500 هزار میلیارد تومان رسیده است، در همین حال، رشد اقتصادی همراه با نفت کشور به رقم 430 هزار میلیارد تومان رسیده است. جواد حسین‌زاده با بیان اینکه میزان محصول ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در نه ماهه اول سال ١٣٩٨، به حدود ٥٠٠ هزار میلیارد تومان (با نفت) و ٤٣٠ هزار میلیارد تومان (بدون نفت) رسیده است، گفت: رشد اقتصادی ٩ ماه سال‌جاری (بدون نفت) نسبت به دو فصل قبل بهبود یافته و به عدد صفر درصد و در فصل پاییز سال ١٣٩٨ به عدد مثبت ٠,٩ درصد رسیده است.
پیشتازی بخش ساختمان
رئیس مرکز آمار ایران ادامه داد:«رشد اقتصادی در ٩ ماهه سال١٣٩٨، در گروه کشاورزی مثبت ٣.٢ درصد، در گروه صنایع و معادن(بدون نفت) مثبت ٢ درصد، خدمات منفی ٠.٢ درصد و بخش ساختمان مثبت ٩.٦ درصد بوده است.
 تغییر جهت رشد اقتصادی با نفت
وی در پاسخ به این سؤال که در محاسبه رشد اقتصادی با نفت در مقایسه با رشد اقتصادی بدون نفت، چه عواملی مدنظر قرار می‌گیرد، پاسخ داد: «در محاسبات رشد اقتصادی با نفت، استخراج نفت خام و گاز طبیعی به‌عنوان یکی از زیر بخش‌های اقتصادی منظور می‌شود و باید به این نکته نیز اشاره کنم که در فصل پاییز ١٣٩٨، رشد اقتصادی با نفت با بهبود قابل توجهی نسبت به فصول قبل از خود، به عدد منفی ١,٧ در صد رسیده است.»
بازگشت کشاورزی
رئیس مرکز آمار ایران در ادامه، با اشاره به اینکه در زمینه نرخ رشد بخش کشاورزی در فصل پاییز، در ٢ فصل بهار و تابستان با رشدهای مثبت نسبتاً بالایی مواجه بوده ایم، گفت: «در فصل پاییز سال‌جاری به‌دلیل خسارت‌های حاصل از سیل و تأثیر آن بر بخش کشاورزی، این بخش با رشد منفی مواجه بوده است اما در مجموع در ٩ ماهه سال ١٣٩٨، نرخ رشد گروه کشاورزی رشد مثبت ٣,٢ درصدی داشته است.»
موتور رشد اقتصادی بدون نفت؛ صنعت و معدن
وی در تشریح روند رشد بخش صنایع و معادن(بدون نفت) افزود: در کلیه فصل‌های سال ١٣٩٧ و دو فصل اول سال ١٣٩٨، رشد این بخش بی‌سابقه بوده و در نهایت، رشد اقتصادی بخش صنایع و معادن (بدون نفت) پس‌از گذشت بیش از ٦ فصل، به عدد مثبت ٧,٥ درصد رسیده است که این رشد عمدتاً از زیر بخش ساختمان و بخش تأمین آب، برق و گاز طبیعی حاصل شده است. همچنین رشد اقتصادی گروه خدمات با ثبت رشد اقتصادی منفی ٠.١، و منفی ٠.٧ درصد در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز، در نه ماهه سال‌جاری، به رشد اقتصادی منفی ٠.٢ رسیده است.»
وی درادامه این گفت‌و‌گو، ضمن تشریح وضعیت رشد اقتصادی کشور(با نفت) گفت: رشداقتصادی با نفت به عدد منفی ١,٧ رسیده است که نسبت به چهار فصل اخیر از وضعیت بهتری برخوردار بوده است.  وی در پاسخ به این سؤال که کدام یک از زیر بخش‌های اقتصادی سهم بیشتری در رشد اقتصادی کشور داشته‌اند، گفت: «گروه صنایع و معادن (بدون نفت)، بخش ساختمان، بخش مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار و بخش کشاورزی بیشترین سهم را در ایجاد رشد اقتصادی کشور داشته‌اند.»
نفت ترمز رشد را کشید
رئیس مرکز آمار ایران در ادامه افزود: در
٩ ماهه سال‌جاری مهم‌ترین عامل کاهنده رشد اقتصادی کشور نیز بخش نفت بوده است.
 وی در رابطه با وضعیت سرمایه‌گذاری در سال‌جاری افزود: «سرمایه گذاری، متشکل از تشکیل سرمایه در ماشین‌آلات و تشکیل سرمایه در ساختمان است و در فصل پاییز سال‌جاری پس از گذشت بیش از ٦ فصل به رشد مثبت ٠,٩ درصد رسیده است که عمدتاً ناشی از تشکیل سرمایه در بخش ساختمان بوده است.»
کارشناسان چه می‌گویند؟
همزمان با انتشار آمار رشد اقتصادی
9 ماهه کشور، آلبرت بغزیان، اقتصاددان در خصوص نرخ رشد بخش خدمات در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما، عنوان می‌کند که بخش خدمات در اقتصاد خودش باعث رشد سایر بخش‌های اقتصادی می‌شود(مشروح این مصاحبه در صفحه 10 امروز منتشر شده است)، از سوی دیگر؛ وحید شقاقی، کارشناس اقتصادی - در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، اظهار کرد:«از آنجاکه اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ به بعد کوچک شده، طبیعتاً انتظارها در زمینه رشد اقتصادی این بود که در سال ۱۳۹۸، معادل صفر یا یک درصد باشد، این به منزله بهبود نیست؛ بلکه از یک زمانی به بعد با کاهش قابل توجه کیک اقتصادی کشور، دیگر امکان کاهش دوباره وجود ندارد و می‌توان با یک تغییر مثبت شاهد رشد حداقلی باشیم.» وی ادامه داد:«با وجود کاهش صادرات نفت در سال‌جاری نسبت به سال گذشته، از بخش نفت در رشد اقتصادی انتظار این بود که بیش از منفی چهار درصد باشد، اما ارقام مرکز آمار این موضوع را معادل صفر درصد اعلام کرده است. ارقام نشان می‌دهد که مسکن و صنایع در ایجاد رشد اقتصادی سهم زیادی داشته‌ است.»
به‌گواه کارشناسان، تغییر نرخ ارز، جلوگیری از واردات و خروج ارز، کنترل نیازها و تقاضاهای سفته بازی برای ارز، توجه به صنایع داخلی و مدیریت تقاضا و عرضه کل از جمله دلایل رشد بخش صنعت و معدن محسوب می‌شود. برخی از تحلیلگران، براین باورند که آمار رشد بخش‌های مختلف اقتصادی به‌دلیل سازگاری سیاست‌های اقتصادی با شرایط تحریم در سال آینده روند مثبتی طی خواهد کرد.

برش
رئیس کل بانک مرکزی: اقتصاد رو به بهبود است
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به شاخص‌های اقتصادی بانک مرکزی گفت که اوضاع نسبت به‌گذشته بتدریج بهبود می‌یابد و امیدواریم این روند مستمر باشد. به‌گزارش ایسنا، عبدالناصر همتی می‌گوید: عده‌ای تلاش می‌کنند تا شرایط اقتصادی کشور را وخیم و آینده را سخت‌تر از امروز نشان دهند اما با تدابیر اتخاذ شده و همانگونه که شاخص‌های اقتصادی بانک مرکزی نشان می‌دهد اوضاع نسبت به گذشته بتدریج بهبود می‌یابد./ ایسنا