متن پر رنگ‌تر از حاشیه

آزاده سهرابی
خبرنگار
طبق روال‌ سال‌های گذشته، دوازدهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر آبان ماه امسال فراخوان رسمی خود را اعلام کرد و طبق این فراخوان قرار بود نمایشگاه 23 تا 30 بهمن ماه در نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شود؛ اما اتفاقات دی ماه 98 در نهایت باعث شد زمان و مکان این رویداد تغییر کند و زمان برگزاری به 29بهمن تا 5اسفند تغییر کند و نمایشگاه به فرهنگستان هنر، مؤسسه صبا تغییر مکان دهد. این تنها تغییر این جشنواره نبود. زمان 20روزه تا یک ماهه برگزاری این رویداد، به یک جشنواره یک هفته‌ای تبدیل شد و حالا دومین تغییر مهم این رویداد را می‌توان تجمیع تمام بخش‌های این جشنواره در یک محل دانست. در حالی که سال‌ گذشته مکان برپایی این رویداد در سطح شهران تهران پراکنده بود و مکان‌هایی مانند صبا، خانه هنرمندان، موزه امام علی(ع)، فرهنگسرای نیاوران و... هر بخش جشنواره را در خود جای می‌داد امسال جشنواره با در اختیارگرفتن تمام فضای مؤسسه فرهنگی هنری صبا 4 بخش مربوط به این جشنواره را در خود جای داده است.
از 29 بهمن ماه جشنواره در 4 بخش طوبای زرین، چارسوی هنر، چارخانه و بخش پژوهشی برگزار می‌شود و در مهمترین بخش یعنی نمایش آثار در مجموع900 اثر در 10رشته گرافیک، تصویرسازی، کارتون و کاریکاتور، خوشنویسی، نگارگری، عکاسی، نقاشی، هنرهای جدید، مجسمه و سرامیک چیدمان می‌شود که در بخش طوبای زرین ۴۴۸ اثر از ۳۳۸ هنرمند و در بخش چارسوی هنر ۳۴۰ اثر از ۳۸ ‏گالری حضور دارند.
در این دوره از جشنواره رشته‌های دهگانه هنرهای تجسمی در ادامه روندی که از سال گذشته آغاز شده بود به جشنواره بازگشت اما امسال رویکرد گفت‌وگوی هنرها شعار اصلی جشنواره شد تا بتواند به هدف نزدیک‌شدن به گفتمان روز هنرهای تجسمی در کشور که نگاهی بینارشته‌ای‌ست نزدیک‌تر شود. این دوره با هدف حفظ احترام به مرزهای هنری و در عین حال تشویق هنرمندان به بیان رویکردهای معاصر در هنر که برداشتن مرز میان هنرهاست توجه جدی شده است.
در آغاز، هر رشته یک دبیر و سه داور داشت اما رویدادهای دی ماه 98 و سقوط هواپیمای اوکراینی و فضای سوگواری که در جامعه حاکم شد باعث شد به گفته‌ هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی بسیاری از دبیران و داوران به این فکر کنند که در آن شرایط فکرکردن به جشن و جشنواره منطقی نیست و انصراف خود را از دبیری و داوری جشنواره اعلام کنند که به دنبال آن ابراهیم حقیقی دبیر جشنواره نیز با ذکر این موضوع که با وجود نبود دبیران و داوران دبیری جشنواره بی‌معناست، استعفا دهد. با این حال مدیرکل هنرهای تجسمی این استعفا را نپذیرفت و در ادامه با توجه به حضور گسترده هنرمندان تجسمی در فراخوان این جشنواره و تعهدی که دبیر جشنواره، دبیران و داوران داشتند، اکثریت به جشنواره بازگشتند اما جشنواره تغییر دیگر خود را در پیش داشت. زمان جشنواره به بعد از برگزاری چهلم جانباختگان سقوط هواپیما موکول شود و به این ترتیب مکان جشنواره هم دیگر نمی‌توانست جشنواره بین‌المللی تهران باشد. از سوی دیگر حالا تغییرات دیگری هم در راه بود. دیگر از حضور هر دبیر برای هر بخش و داوران مجزا خبری نبود و یک شورای هنری تشکیل شد که با حضور دبیران و داورانی که به جشنواره بازگشته بودند، آثار را داوری کنند.
از طرف دیگر از سال گذشته با اضافه شدن بخش چارسوی هنر که به نمایش آثار گالری‌های فعال تهران و شهرستان‌ها اختصاص داشت بخش بازار هنر عملاً وارد جشنواره شد و جشنواره‌ای که تا دوره دهم تنها محل نمایش آثار بود، حالا بخش فروش هم داشت. در بخش گالری‌ها تعیین قیمت آثار به عهده گالری‌دارهاست. امسال پس از تغییرات جدید، شورای سیاست‌گذاری جشنواره به این نتیجه رسید که حالا می‌تواند یک گام به جلو بردارد و در بخش طوبای زرین یا همان بخش مسابقه که عموماً جوان‌ترها در آن شرکت می‌کنند (در کنار بخش چارسوی هنر که شاهد حضور آثار هنرمندان پیشکسوت و بنام تجسمی هستیم) نیز بنا به نظر شرکت‌کنندگان آثار برای فروش گذاشته شود. البته ساز و کار تغییر کرد و حالا قیمت پیشنهادی هنرمند صاحب اثر باید توسط شورای هنری تأیید شود. از سوی دیگر قرار بر این شده است تا به جای انتخاب نفرات اول در هر رشته و پرداخت هدیه نقدی، آثار برگزیده خریداری شود که به گفته مسئولان برای این مهم 300 میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.
اما بخش چارخانه قرار است به گفت‌و‌گوی هنرعکاسی استان‌ها ‏اختصاص داده شود که طی آن به آثاری با «مضامین؛ بازسازى وقایع تاریخی»، «آیین‌هاى بومى» و «ویژگى‌هاى اقلیمى» بپردازد. امروز دوازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر افتتاح می‌شود؛ جشنواره‌ای که مانند باقی جشنواره فجر امسال از حاشیه‌هایی عبور کرده اما از فردا مخاطبان هنرهای تجسمی فارغ از حواشی می‌‌توانند در مؤسسه فرهنگی هنری صبا میان 900 اثر متنوع تجسمی چرخ بخورند، آثاری را خریداری کنند یا در جریان فضای هنری این عرصه قرار بگیرند.‌