توافق پرابهام رهبران اروپا برای فرار از بحران فروپاشی

زهره صفاری
خبرنگار
نشست 4 ساعته مجازی روز پنجشنبه سران اتحادیه اروپا با توافق کلی بر سر تخصیص بودجه نیم میلیارد یورویی برای احیای اقتصاد کشورهای متأثر از ویروس کرونا به پایان رسید. گرچه این نشست پایان بخش بحث‌های ناتمام جلسه دو هفته قبل وزرای دارایی اتحادیه اروپا برای تأیید بسته حمایتی این سازمان به اعضایش بود و قرار است از اول ژوئن(حدود یک ماه و نیم دیگر) اجرایی شود اما با توجه به مشخص نبودن جزئیات چگونگی تخصیص این بودجه همچنان با اما و اگرهایی همراه است و شرایط به نتیجه جلسه 6 می‌ وابسته خواهد بود.
به نوشته «فرانس پرس»، نخست‌وزیر ایتالیا که کشورش بعد از امریکا بیشترین تلفات «کووید-19» را داشته و با قوانین سختگیرانه قرنطینه و ممنوعیت ترددها، آسیب شدید اقتصادی را نیز متحمل شده است، با وجود ناراحتی از رفتار برخی اعضا، روند این جلسه را مثبت ارزیابی کرد اما «امانوئل مکرون»، رئیس جمهوری فرانسه قضاوت درباره این جلسه را به پس از مشخص شدن جزئیات این بسته حمایتی موکول کرد و گفت: «شکل توزیع این پول مهم است. اگر این سرمایه بدهی برخی کشورها مانند ایتالیا، بلژیک و یونان که آسیب زیادی در این بحران خورده‌اند را بیشتر کند، بدون شک به خواسته ما نزدیک نخواهد بود.»
اقتصاد اروپا پس از شیوع «کووید19» شوک شدیدی را متحمل شد به‌طوری که با بسته شدن مرزها بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا، حتی آنها در تأمین نیازهای پزشکی و درمانی نیز با مشکلات بسیاری روبه‌رو بودند. در این شرایط «کریستین لاگارد»، رئیس بانک مرکزی ایتالیا نسبت به کاهش 5 تا 15 درصدی بازده اقتصادی اتحادیه اروپا هشدار داد و خواستار اقدام فوری برای رفع این شرایط شد. به‌گزارش رویترز، براساس یک تحقیق علمی رشد اقتصادی در سال 2020 بیش از 5.4 درصد سقوط خواهد داشت که این شرایط گرچه در مقایسه با سیر نزولی 7.5 درصدی اقتصاد امریکا شرایط بهتری را برای قاره سبز نوید می‌دهد اما همچنان بدترین رکود تاریخی اتحادیه اروپا را رقم خواهد زد.
اما با وجود این هشدارها و ضرورت اقدامات فوری، گرچه بسته حمایتی نیم تریلیون یورویی برای تأمین امنیت اقتصادی کارگران، صنایع و دولت‌ها در قالب طرح مکانیسم پایداری اروپا، پس از چند هفته تعلل به تصویب رسید اما همچنان دوقطبی شمال و جنوب اتحادیه بر سر طرح بدهی مشترک پابرجا مانده است. ایتالیا با اینکه روند را مثبت ارزیابی کرده اما همچنان معتقد است کمک اتحادیه باید به‌صورت یک امتیاز به دولت‌ها تعلق گیرد چراکه وام تنها بدهی آنها را بیشتر می‌کند. اسپانیا نیز که مانند ایتالیا در بحران کرونا اقتصادش با آسیب جدی روبه‌رو است بر ثبت این امتیاز تأکید دارد. این در حالی است که مخالفان شمالی مانند اتریش، فنلاند، سوئد، دانمارک و هلند با اصل این کمک موافق بوده اما حاضر به پذیرش بدهی کشورهای دیگر نیستند. در این میان اما آلمان که پیشتاز گروه مخالفان بدهی مشترک است، برخورد مسالمت آمیزتری داشته به‌طوری که آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، پس از این نشست بر همکاری کشورش برای تأمین بودجه مورد نیاز اتحادیه در زمان مشخص تأکید کرده و گفت: «این ویروس مدت‌ها با ما خواهد ماند اما شرایط برای آلمان زمانی خوب پیش می‌رود که اروپا رو به جلو حرکت کند.»
«اورسلا فون در لاین»، رئیس کمیسیون اروپا که معتقد است تاکنون حدود 1.8 تریلیون یورو به دولت‌ها کمک شده است، در راستای طرح بهبودی اقتصادی بر لزوم افزایش بودجه اتحادیه در سال‌های 2021 تا 2027 و افزایش سهم کشورها در صورت نیاز تأکید دارد. به‌عبارت دیگر او طرح بهبودی اقتصادی را منوط به ضمانت مشروط کشورها برای تخصیص بیشتر درآمد خالص خود به اتحادیه اعلام کرد و گفت: «باید بودجه را تا یک تریلیون یورو برسانیم.»
به‌گزارش «یورو آبزرور»، بدون شک مشارکت اعضا برای تأمین بودجه سال‌های آینده اتحادیه برای احیای اقتصاد در پساکرونا با مشکلات بسیاری همراه خواهد بود و با جلسات مجازی به نتیجه‌ای نخواهد رسید. بنابراین پیش‌بینی این توافق تا سال آینده یا دست کم پس از شروع تابستان دور از ذهن نیست.
این در حالی است که یکی از دیپلمات‌های ارشد حاضر در جلسه روز پنجشنبه گفت: «بررسی ابعاد این جلسه نشان می‌دهد که با وجود همه مخالفت‌ها روند به سمت طرح بدهی مشترک پیش می‌رود.» اما در مقابل یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا نیز معتقد است: «دریافت اوراق قرضه دایمی برای بسیاری از اعضا قابل هضم نیست چراکه سران کشورها باید پاسخگوی افکارعمومی داخلی خود نیز باشند.»
شکاف میان اقتصادهای قوی و ضعیف در اتحادیه اروپا به باور تحلیلگران «گاردین»، ترس از فروپاشی را بیش از بحران اقتصادی پیش روی مقامات این سازمان قرار داده است. براساس گزارش «فرانس پرس» نیز اینکه نشست ویدئوکنفرانسی 27 عضو اتحادیه اروپا بدون هیچ بیانیه مشترک رسمی به پایان رسید بر فاصله گرفتن کشورهای عضو از یکدیگر و بحران در اتحادیه اروپا صحه می‌گذارد.