سازه‌های آبی ایلام در همجواری کشور عراق

‌ارسلان هاشمی
‌مدیرکل دفتر فنی و مهندسی حوضه‌ آبریز خلیج فارس و دریای عمان‌
استان ایلام با وسعتی بالغ بر 20133 کیلومتر مربع، به‌دلایل مختلف از جمله دارا بودن طولانی‌ترین مرز بین‌المللی با کشور عراق یکی از استان‌های بسیار با اهمیت مرزی است که در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان قراردارد. در حال حاضر در استان ایلام طرح‌های با اهمیتی در بخش کشاورزی با اجرای طرح‌های تأمین و توسعه منابع آب به بهره‌برداری رسیده‌اند یا درمرحله احداث است که نقش اساسی در تأمین معیشت مردم منطقه دارند. پروژه‌های کلانی که در آینده با بهره‌برداری از آنها نه تنها تأمین آب صنایع زیرساختی و آب شرب سالم و بهداشتی آتی مناطق مختلف استان را محقق خواهد کرد، بلکه با رونق اساسی بخش کشاورزی استان، امید بزرگی در مردم منطقه ایجاد خواهد شد. از اقدامات زیربنایی که با موافقت رهبر معظم انقلاب ازمحل صندوق توسعه ملی برای احیا و توسعه اراضی مستعد کشاورزی استان ایلام به بهره‌برداری رسیده، توسعه 50هزارهکتار اراضی کشاورزی بسیار باارزش استان است که با ایجاد توسعه پایدارموجب ماندگاری وعدم مهاجرت مردم شریف شده است. علاوه برطرح یادشده، می‌توان به طرح‌های سد شهدای ایلام (گلال) و شبکه آبیاری و زهکشی دشت فکه اشاره کرد که عملیات اجرایی آنها تکمیل شده و در راستای طرح پویش «الف- ب ایران» توسط دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری محترم در استان ایلام افتتاح خواهد شد.
طرح کانال اصلی و شبکه آبیاری و زهکشی دشت فکه
طرح کانال اصلی و شبکه آبیاری و زهکشی دشت فکه در 90 کیلومتری جنوب غرب شهرستان دهلران واقع شده است که آب آن از دریاچه سد کرخه به وسیله یک رشته تونل به طول 1/6 کیلومتر از طریق کانال اصلی دشت عباس تأمین می‌شود.
این طرح، بزرگترین شبکه آبیاری تحت فشار کشور بدون استفاده از انرژی برق است و باهدف تأمین آب و توسعه اراضی کشاورزی در سطح 22 هزار هکتار از اراضی منطقه در قالب 4 واحد عمرانی به بار نشسته که حدود 16 هزار هکتار آن به روش بارانی و 6 هزار هکتار آن به روش قطره‌ای اجرا شده است.  بهره‌ برداری از این طرح منجربه اشتغالزایی برای 5500 نفر به‌صورت مستقیم، جلوگیری از مهاجرت مرزنشینان، بیابان‌زدایی و تقویت و احیای سفره‌های آب زیرزمینی خواهد شد.
در این طرح 50 میلیون یورو از محل تسهیلات بانک توسعه اسلامی (IDB) و 3000 میلیارد ریال از محل منابع عمومی هزینه شده است.
سد مخزنی شهدای ایلام(گلال)
این طرح در 35 کیلومتری غرب شهر ایلام واقع شده و هدف ازاجرای آن، تأمین آب مورد نیاز صنایع مهم پتروشیمی و پالایشگاه گاز ایلام به میزان 8/12 میلیون مترمکعب در سال است. سد از نوع خاکی با هسته رسی روی رودخانه گلال احداث شده، مساحت حوضه آبریز آن حدود 127 کیلومتر مربع، حجم آورد سالانه آن 23 میلیون مترمکعب بوده، طول تاج و ارتفاع از پی آن به ترتیب 385 و 70 متر و حجم مخزن آن در تراز نرمال 20 میلیون مترمکعب است. هزینه اجرایی این طرح بالغ بر 2290میلیون ریال است.‌‌