خاطره‌ای از سال‌های پرتب و تاب

اصغر همت
بازیگر تئاتر
قطعه موسیقی «ای مرگ» از نمایش «خدا را هجی کن» به‌کارگردانی اصغر همت برای نخستین بار بعد از 40 سال از سوی انتشارات تار و پود منتشر شد. آهنگساز این اثر حسین علیزاده است. نمایشنامه «خدا را هجی کن» نوشته میلیس سارتوریوس با ترجمه حسین اقدامی است که خرداد ماه 1358 با همکاری گروه تئاتر دانشجویان هنرهای زیبا دانشگاه تهران در تالار مولوی روی صحنه رفت. موضوع این نمایش درباره بحث و اختلاف نظرها میان سه زندانی مرد سیاسی است که در یک سلول می‌گذرد که سال‌ها بعد، یعنی 5 مرداد 85 به‌کارگردانی مهران امام و ایفای نقش بازیگرانی چون افشین هاشمی، یعقوب صباحی، کامبیز امینی، تبسم هاشمی در تالار نو، مجموعه تئاترشهر روی صحنه رفت.
 
نمایش«خدا را هجی کن» نخستین کار تولیدی نمایشی بعد از انقلاب است که تمرینات آن ازاسفند 57 شروع و در خرداد 58 در تالار مولوی اجرا شد. البته این نمایش سال‌ها بعد با تغییرات زیاد در یکی از سالن‌های تئاتر شهر روی صحنه رفت اجرای ما دو ساعت و 45 دقیقه بود و آن اجرا حدوداً 70 دقیقه بود. زمانی که این نمایشنامه را خواندم علاقه‌مند به نقش مانولیس شدم، بنابراین کار را به تعدادی از دوستان کارگردان پیشنهاد دادم اما به‌دلیل فضای موجود و شرایط حاکم آن زمان نپذیرفتند و من به اجبار اولین و آخرین تجربه کارگردانی‌ام را به‌خاطر بازی‌ام در نقش مانولیس در یک اجرای عمومی انجام دادم که تجربه بسیار لذت‌بخش و ماندگاری برایم بود که آن دوران با استقبال
کم نظیری روبه‌رو شد برای این کار به دوستانی مراجعه کردم که بعضی پذیرفتند و یکی از دوستان که خیلی مایل بودم نقش زندانبان را بازی کند شاید به‌دلیل جوانی و بی‌تجربگی من نپذیرفت و من از فریبرز دفتری که از دانشجویان سال اول دانشکده بود برای این نقش استفاده کردم که بسیار هم خوب بازی کرد. البته دوستان دیگرم رضا فیاضی، امیربرغشی و ناصر یوسفی‌نژاد که او هم به‌طور متناوب نقش مانولیس را بازی می‌کرد و حمید حمزه که به‌خاطرآشنایی اش با حسین علیزاده عزیز من این شانس را پیدا کردم که موسیقی نمایش را او بسازد و سرود «ای مرگ» نقطه عطفی در این نمایش بود با شعر بسیار زیبایی که به نظرم خود آقای حسین اقدامی آن را سروده بودند.
این نکته را هم بگویم زمانی که می‌خواستم در بروشور نویسنده اثر را معرفی کنم هیچ اثری از او نیافتم. می‌گفتند آقای اقدامی خودش این نمایشنامه را نوشته است اما به‌خاطر فضای حاکم پیش از انقلاب نامی جعلی را به‌عنوان نویسنده معرفی کرده است. اما این اثر موسیقایی شاید به‌دلایل حواشی سیاسی هیچ‌گاه منتشر نشد.