پیامدهای تمدید تحریم تسلیحاتی

ادامه از صفحه اول
کشورهای مشارکت‌کننده در برجام و همین‌طور اعضای دائم شورای امنیت بخوبی می‌دانند که موافقت با چنین طرحی می‌تواند به مفاد توافق هسته‌ای برای همیشه خاتمه داده و پیامدهایی فراتر از آن به همراه داشته باشد. از جمله اینکه ممکن است ایران چنین اقدامی را خصمانه تفسیر کند و در واکنش، نه تنها به‌طور کامل از برجام بلکه همین‌طور از ان‌پی‌تی نیز خارج شود. هر کدام از این تصمیم‌ها می‌توانند اوضاع را برای همه کشورها پیچیده‌تر کنند.
از آنجایی که ایران تاکنون به هیچ‌کدام از مزایای اقتصادی برجام دسترسی پیدا نکرده، تمدید تحریم تسلیحاتی چه از طریق تفسیر قطعنامه 2231 یا صدور قطعنامه جدیدی که از نظر ایران نقض تعهدات پیشین شمرده شود، دلیلی برای خویشتن‌داری بیشتر ایران باقی نخواهد گذاشت. اعضای دائم شورای امنیت و کشورهای باقی مانده در برجام دلایل دیگری هم برای مخالفت با این سیاست جاه‌طلبانه امریکا در اختیار دارند. موافقت با این طرح، پاداش دادن به یکجانبه‌گرایی امریکاست در حالی که بدون نیاز به دیگر کشورها یا اعتنا کردن به تعهدات بین‌المللی می‌تواند به هر آنچه می‌خواهد دست پیدا کند. اگر واشنگتن در سیاست اجبار خود در رابطه با ایران موفق شود چرا نباید همین سیاست را علیه چین، اروپا و روسیه به کار بگیرد. سیاست خارجی دونالد ترامپ با این فلسفه پشتیبانی شده که ایالات متحده به‌عنوان قدرتمندترین کشور جهان می‌تواند به تنهایی و بدون اتکا به سایر کشورها آنچه را که مطلوب خود می‌داند تعقیب کند و دیگران چاره‌ای جز سازگاری و تن دادن به خواسته‌های امریکا ندارند.  هر اقدامی از سوی امریکا تا امروز، فرصتی برای آزمایش درستی یا نادرستی این عقیده بوده است و نحوه مواجهه با انقضای تحریم تسلیحاتی ایران، یکی از نقاط اوج این رویارویی میان یک فلسفه توخالی و واقعیات‌ یک جهان چند قطبی است. صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات نظامی برای اقتصاد و امنیت ایران حیاتی نیست. تا همین امروز هم ایران در شرایط تحریم تسلیحات، نقش کلیدی در شکست داعش، احیای بازدارندگی علیه امریکا بعد از حمله موشکی به پایگاه عین الاسد و حفظ موازنه‌های نظامی در منطقه داشته و از این پس نیز صرفنظر از آنکه چه پیش آید، می‌توان همان نقش آفرینی‌ها را ادامه داده و این قابلیت‌ها را ارتقا دهد.  آنچه ممکن است به واکنش شدید ایران در صورت تمدید این تحریم‌ها منجر شود، ناامیدی از چندجانبه‌گرایی و احترام به توافق‌ها و قوانین بین‌المللی است که دست‌کم خط مشی ثابت دولت آقای روحانی در هفت سال گذشته بوده است. انتخاب با اعضای شورای امنیت و کشورهای امضا‌کننده برجام است که ایران را بخشی از جامعه بین‌المللی با تعهدی دائمی نسبت به مقررات و توافق‌های متمدنانه ببینند یا کشوری که به تبعیت از آنهایی که این مقررات و توافق‌ها را زیر پا گذاشته‌اند، مسیر دیگری را آغاز می کند.