افزایش 5 برابری سطح غنی‌سازی ایران

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جدیدترین گزارش خود گفته است که ایران کماکان از اجرای بخشی از تعهدات هسته‌ای برجامی خود خودداری می‌کند و ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده خود را که قرار بود زیر ۲۰۳ کیلوگرم نگه دارد، به هزار و ۵۷۱ کیلو یعنی ۵ برابر محدودیت تعیین شده در برجام رسانده است. پیش‌تر ایران به دنبال تصمیم یکجانبه امریکا برای خروج از برجام و تلاش برای بازگرداندن تحریم‌های گسترده اقتصادی ایران در چندین مرحله اجرای بخش‌هایی از تعهدات هسته‌ای خود را متوقف کرد. چه در آخرین مرحله در ۱۵ دی‌ماه ۹۸ با صدور بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام و  رسماً تأکید کرد که دیگر به محدودیت‌ها و الزام‌های پیش‌بینی شده در توافق هسته‌ای در ارتباط با میزان غنی‌سازی اورانیوم و سطح ذخایر آن پایبند نخواهد بود.
گزارش‌های آژانس پیش از اقدام تلافی جویانه ایران، مهر تأییدی بر فعالیت‌های صلح‌آمیز آن بود، اما روند این گزارش‌ها بعد از رفع محدودیت‌های ایران دستخوش تغییراتی شد و حالا این سازمان در گزارش جدید خود تأکید کرده که ایران به غنی‌سازی اورانیوم با غلظت چهار و نیم درصد همچنان ادامه می‌دهد در حالی که بر اساس برجام مجاز بود اورانیوم را با غلظت 3.67  غنی‌سازی کند. همچنین آژانس در دو گزارش اخیر خود خواهان دسترسی به سه سایتی در ایران شده که نامی از آنها نبرده اما ادعا کرده که ایران در سایت‌های ادعایی فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای انجام داده است. ادعایی که چند ماه پیش این گونه از سوی کشورمان پاسخ گرفت که آژانس در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان در ایران، هیچ گونه استدلال حقوقی معتبر و موثقی ارائه نکرده است. با  وجود این آژانس روز جمعه گذشته بار دیگر نسبت به ادامه ممانعت ایران از بازرسی برخی سایت‌ها ابراز نگرانی جدی کرد و گفت ممکن است فعالیت‌هایی که قبلاً در این سایت‌ها صورت گرفته است، در راستای برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای بوده باشد. کاظم غریب آبادی، سفیر ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین، گزارش جدید آژانس را نشان دهنده تداوم فعالیت راستی‌آزمایی این سازمان بر برنامه هسته‌ای ایران دانسته و در توضیح گزارش جدید گفته است که «این گزارش در ارتباط با تحولات فنی هسته‌ای، به پیشرفت‌هایی از جمله عبور تولید آب سنگین ایران از مرز ۱۳۰ تن و رسیدن به ۱۳۲.۶ تن؛ استفاده از ماشین‌های جدید از جمله غنی‌سازی با ماشین‌های آی.آر ۴، آی.آر ۵، آی.آر ۶، آی.آر.اس، آی.آر.اس ۶ و آی.آر. ۲.ام در خطوط تحقیق و توسعه؛ غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۴.۵ درصد و فراتر از حد تعیین شده در برجام؛ تولید یک هزار و ۵۷۱.۶ کیلوگرم اورانیوم غنی شده که ۵۵۰.۷ کیلوگرم بیشتر از گزارش ماه مارس بوده و یک هزار و ۳۵۶.۵ کیلوگرم آن نیز اورانیوم با غنای ۴.۵ درصد است، اشاره می‌کند.» نماینده ایران همچنین اشاره کرده که تداوم اجرای موقت و داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران و ادامه راستی آزمایی اظهارنامه‌های پروتکل توسط آژانس در ایران از دیگر محورهای گزارش جدید است.
اعتراض روسیه به آژانس
گزارش جدید آژانس در حالی منتشر شده که این سازمان پیشتر نسخه‌ای از آن را در اختیار شماری از رسانه‌های غربی قرار داده بود. چنان که «لارنس نورمن» خبرنگار نشریه امریکایی وال‌استریت ژورنال ساعاتی پیش از انتشار رسمی گزارش، در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر جزئیاتی از محتوای گزارش جدید را منتشر کرده بود. «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین از انتشار زودهنگام گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رسانه‌های غربی انتقاد کرد. اولیانوف در توئیتر نوشت: «گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اجرای توافقات پادمانی در ایران ۵ دقیقه بعد از توزیع آن در میان اعضای شورای حکام در رسانه‌های غربی منتشر شد. اصل محرمانگی هیچ جایی در آژانس ندارد»