زنده‌باد هنر هفتم

‌‌وصال روحانی
خبرنگار
کرونا طبعاً تأثیر منفی شگرفی بر صنعت سینمای جهان گذاشته است. در ماه‌های اخیر سالن‌های سینمایی متعددی در سطح دنیا بسته و راکد مانده‌اند، جشنواره‌های سینمایی پرتعدادی به تأخیر افتاده یا به‌کلی لغو شده‌اند و تاریخ اکران فیلم‌ها ماه‌ها به تأخیر افتاده تا در فرصتی بهتر و با امکان فروش بیشتر عرضه شوند ولی هنر هفتم تحت هر شرایطی برای زنده و پویا ماندن تلاش کرده است.
چین‌ که کرونا ابتدا دراین‌ کشور و در ایالت ووهان چهره‌ نشان داد تا پایان ماه مارس 2020 ضرری 2 میلیارد دلاری را براثر تعطیلی تماشاخانه‌های این کشور گزارش کرد و در دو ماه و نیم بعدی چهار میلیارد دیگر بر آن افزوده شد.
تخمین کارشناسان این است که جهان سینما براثر رکود چشمگیر ماه‌های اخیر آن دست‌کم 8 میلیارد دلار خسران را متحمل شود و این در صورتی است که تعطیلی‌ها فقط تا اواخر خرداد استمرار یابد و پس‌ از آن تماشاخانه‌ها کم و بیش بازشوند و پذیرای بینندگان البته با فاصله‌گذاری‌های فردی بین آنها باشند. از 19 اسفند 1399 سالن‌های سینما در ایتالیا که از محل‌های اساسی جولان کرونا بوده، به تعطیلی کشانده شده‌اند و این روال همچنان برقرار است و فرانسه هم پس‌از مدتی مقاومت و نیمه‌باز گذاشتن تماشاخانه‌هایش سرانجام از اوایل فروردین‌ماه و بعد از بالا گرفتن شمار کشته شده‌ها کل آنها را بست، تعطیلی سالن‌های سینما چیزی نبوده که فقط شامل کشورهای بزرگ شود و قطر و امارات در حوزه خلیج‌فارس و مالزی و تایلند در شرق دور نیز چنین کرده‌اند و به‌رغم وجود برخی امیدواری‌ها و صدور بیانیه‌ها این سالن‌ها هنوز بازگشایی نشده‌اند، قبل از تعطیل شدن تمامی سالن‌های سینما در امریکا از 20 فروردین 99، آمار فروش فیلم‌ها در یکی از هفته‌ها چنان پایین آمده بود که از سال 1998 به بعد بی‌سابقه بوده است.
سرآمدهای لغو و تأخیر
درست است که چهل و پنجمین دوره اهدای جوایز سزار (اسکار سینمای فرانسه) و همچنین چهل و سومین دوره اهدای جوایز آکادمی سینمای ژاپن در اواخر سال پیش برگزار شدند اما در هر دو مورد حاضران در مراسم به صلاحدید متخصصان امر پزشکی در کمترین حد بودند و از اوایل سال 1399 تعویق و عدم برگزاری جشنواره‌های عمده دیگر تحقق یافت. سرآمد آنها جشنواره کن بود که باید از 23 اردیبهشت تا 4 خرداد برگزار می‌شد اما مقام‌های فرهنگی فرانسه آن را تا زمان نامعلومی به تعویق انداختند. این جشنواره‌ای است که همیشه فراتر از ونیز و برلین مهم‌ترین جشنواره سینمای دنیا به حساب آمده و امسال همگان در انتظار هفتاد و سومین دوره آن بودند. اضافه بر مراسم سالانه اهدای جوایز سینمای هند که باید 7 فروردین برپا می‌شد و لغو شد، انستیتوی فیلم امریکا (AFI) نیز که قصد تجلیل از جولی‌اندروز هنرپیشه و خواننده قدیمی زن این کشور را داشت و می‌خواست با اهدای جایزه خدمات تمام عمر به‌وی چنین کاری را صورت دهد، این مراسم را از اواخر فروردین به شهریورماه انتقال داد.برگزارکنندگان جوایز گلدن گلوب که هرساله جوایزی بسیار مهم با همین نام را به بهترین‌های سال اهدا می‌کنند، تصریح کرده‌اند که با توجه به محدودیت‌های برخاسته از کرونا فیلم‌های برتری را هم که فقط از طریق سایت‌ها و دانلودها در اختیار عموم گذاشته شده باشند، در معرض قضاوت کارشناسان خود خواهد گذاشت و فرقی بین آنها و فیلم‌های اکران شده در سالن‌های سینما قائل نخواهند شد. از جشنواره‌های به تأخیر افتاده می‌توان به فستیوال‌های  بین‌المللی پکن،  پراگ و استانبول اشاره کرد. این گردهمایی‌ها از تاریخ‌های قبلاً تعیین شده خود که فروردین و اردیبهشت 1399 بودند به زمان‌هایی نامعلوم در ادامه سال 2020 ارجاع شده‌اند و این شامل جشنواره‌های سوئیس و دریای سرخ هم می‌شود که دومی جشنواره‌ای است که قرار بود اولین دوره‌اش را در سال‌جاری تجربه کند. گلوب، جایزه‌ای است که هر ساله اتحادیه مطبوعات خارجی مستقر در امریکا به‌بهترین‌های هنر سینما ارزانی می‌دارد و پس از اسکار تبلیغاتی‌ترین و مشهور‌ترین جایزه و سپاسگزاری در جهان سینما به حساب می‌آید.
از «F9» تا زن شگفت‌انگیز
برخی می‌گویند شور و عشق برخاسته از تهیه و پخش فیلم‌های سینمایی جذاب به حدی می‌رسد که سرانجام بر عارضه هولناک کرونا هم فائق خواهد آمد و این مقوله و اصولاً هر فعالیت فرهنگی و هنری چیزی نیست که با عوامل بازدارنده‌ای از این دست به توقف دائمی کشیده شود ولی شکی نیست که فهرست فیلم‌ها به تعویق افتاده  و دارای آینده‌ای نامعلوم سیاهه‌ای طولانی را تشکیل می‌دهد که ضمانتی درباره آینده و زمان دقیق پخش‌شان هم موجود نیست. یکی از آنها «به‌سمت جلو» کارتون جدید کمپانی‌های والت‌دیسنی و پیکسار است که هر چند اواخر زمستان سال پیش به‌طور محدود در چند منطقه امریکا پخش شد ولی اکران وسیع آن لغو و به آینده موکول گشت. قسمت نهم سری فیلم‌های پرماجرا و اکشن «سریع و خشمگین» با بازی امثال وین دیزل و دوواین جانسون نیز که با نام مختصر «F9» به بازار‌های جهانی ورود می‌کند، از اردیبهشت ماه به سوی زمانی دیرتر در طول سال 2020 ارجاع شد و کمپانی قدیمی و همچنان پراعتبار برادران وارنر تصریح کرده است که تمام فیلم‌های عمده ماه‌های آوریل تا جولای خود را حداقل 4 ماه به تأخیر انداخته و یکی از آنها نسخه تازه «زن شگفت‌انگیز» است که طبق قرارهای تازه در روز 14 آگوست (25 مرداد) به نمایش در خواهد آمد. نسخه تازه «Scoob»و فیلم جدید «در ارتفاعات» نیز از سوی این کمپانی دچار تأخیر در پخش شده‌اند ولی زمان دقیق پخش‌شان اعلام نشده‌ است.
خاطره‌های شیرین
اگر این‌ها ضررهای سنگینی است که کرونا به دنیای سینما وارد کرده، در عوض کمپانی‌ها و مدیران اجرایی و همچنین هنرمندان مشهور سینما معتقد و مطمئن‌اند که این صنعت سرانجام از کرونا پیشی جسته و کنترل بازی را در دست خواهد گرفت. «مرد نامرئی»، «شکار» و «اما» آخرین فیلم‌هایی که در اواخر اسفند 98 و اوایل فروردین 99 اکران وسیع شدند، به‌خاطره‌هایی شیرین برای سینما دوستان تبدیل گشته‌اند اما نشانه‌هایی دیده می‌شود که گواهی می‌دهند اکران مجدد و بالنسبه وسیع فیلم‌ها از اواخر خردادماه یا اوایل تیرماه در سطح جهان یک بار دیگر در دستور کار قرار می‌گیرد و زنده باد سینما حرف روز خواهد شد و این چیزی است که حتی علاقه‌مندان شش هنر دیگر هم آرزوی تحقق آن را دارند.‌‌