تسریع در اجرایی شدن لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت

مهسا قوی قلب
خبرنگار
در یک هفته اخیر پس از قتل رومینا، اخبار دیگری نیز انتشار یافتند که حکایت از خشونت‌های شدید و گاه منجر به قتل  زنان داشتند؛ اخباری که افکار عمومی را جریحه دار کردند، و جامعه‌شناسان و حقوقدانان را بر آن داشتند تا با سرعت عمل بیشتری در خصوص کاهش چنین رفتارهای خشونت‌آمیزی وارد عمل شوند. قتل رومینا، ریحانه عامری، فاطمه برحی و ضرب و شتم یک زن گیلانی به دلیل وجین نکردن محصول کشاورزی توسط شوهر خود، از جمله خشونت‌هایی علیه زنان بوده که واکنش‌های کاربران فضای مجازی را به دنبال داشته است.
پرستو قاسمی منصف، وکیل دادگستری، در خصوص قتل‌های ناموسی جدیدی که اتفاق افتاده‌اند، به «ایران» می‌گوید: یکی از دلایل مهم این قبیل خشونت‌ها می‌تواند نقایصی باشد که در قوانین ما در خصوص زنان وجود دارد. به عبارتی قوانین در حوزه زنان باید اصلاح شوند تا رفتارهای خشونت‌آمیز نسبت به آنان کاهش پیدا کند. قطعاً لایحه منع خشونت علیه زنان نیز می‌تواند در خصوص کاهش این آسیب‌ها مؤثر باشد؛ هرچند نقایصی در این قانون وجود دارد که در این برهه از زمان لازم است در رفع نواقص و تصویب آن تعجیل شود. اگر زن امروز دچار دغدغه‌های خشونت بار روحی و روانی و یا جسمی از طرف مردان باشد، بی‌شک خلل بزرگی به کل جامعه وارد می‌شود.
شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس نیز با اشاره به اینکه قتل‌های ناموسی در کشور پدیده تازه‌ای نیست، به «ایران» می‌گوید: به نظر من، قبح چنین رفتارهایی نباید با ارائه آمار‌ها ریخته شود. در این حالت چنانچه شخصی در ذهن خود افکاری در جهت قتل، بپروراند  با اطلاع از قتل‌های مشابه، ممکن است، فکر پلید خود را عملی کند، پس بهتر است که این آمارها از طریق رسانه‌های عمومی اعلام نشوند و در مقابل برخوردهای قانونی با چنین رفتارهایی شدیدتر اعمال شود. او در ادامه اضافه می‌کند: در بحث رومینا و قتل‌های مشابه آن که این اواخر اتفاق افتاده، اولین مشکل بحث فرهنگی است. واضح است که جامعه ما در حال‌ گذار است و متأسفانه این دوره‌گذار خیلی طولانی شده، نه می‌توانیم بگوییم جامعه‌ای سنتی هستیم و نه مدرن.
به اعتقاد این جامعه‌شناس، جوان‌ترها به خصوص زنان، شاخص‌های توسعه را با سرعت بیشتری طی می‌کنند و با شرایط و ایده‌های جدید بیشتر از مردان ارتباط برقرار می‌کنند، در مقابل آقایان دیرتر با شاخص‌های توسعه خو می‌‌گیرند. این امر هم منحصر به باسواد بودن یا بی‌سواد بودن افراد نیست و مسأله‌ای است که پس از سال‌ها مطالعات در این حوزه به اثبات رسیده است. در واقع مردها دیر‌تر از سنت‌ها فاصله می‌گیرند. متأسفانه جامعه ما دچار دوگانگی فرهنگی شده و سنت و مدرنیته به نوعی با یکدیگر تلفیق شده و گاه در تقابل با یکدیگر هستند. قتل‌های ناموسی بیشتر در جوامع کوچک اتفاق می‌افتد، آنجایی که فشار اقوام و آشنایان در تشدید احساسات مردان در جهت دست زدن به قتل ناموس خود بیشتر از نقاط دیگر کشور است. مسلماً و قطعاً باید با توسعه همه‌جانبه کشور در جهت کاهش این قبیل قتل‌ها گام برداشت. در این خصوص فقر هم نمی‌تواند بی‌تأثیر باشد. باید ساختار‌های کلان جامعه اصلاح‌شده و حرکت‌های توسعه‌ای از نظر اقتصادی و فرهنگی افزایش یابد. نمی‌توان وسایل ارتباط جمعی را محدود کرد، بلکه می‌توان به توسعه فرهنگی کشور سرعت عمل بخشید.
معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری نیز درباره راهکار کاهش قتل‌های ناموسی به «ایران» می‌گوید: بهترین راه حل در جهت کاهش آمار خشونت‌ها علیه زنان، تسریع در اجرایی شدن لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت است. این لایحه در جهت کاهش خشونت‌ها و تأمین امنیت زنان در خانواده و جامعه تدوین شده و تاکنون هم فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. او در ادامه می‌افزاید: در سال گذشته، رئیس قوه قضائیه روند تصویب لایحه را تسریع و به دولت بازگشت اما تغییرات زیادی که در آن صورت گرفته مانع ارسال سریع آن از دولت به مجلس شد.
او می‌گوید: در بسیاری از قوانین از جمله در قانون اساسی توجه جدی به موضوع عدالت جنسیتی شده است، اما به لحاظ موضوعی با اهداف متعالی فاصله زیادی داریم.  به گفته ابتکار، با تصویب اسناد استانی ارتقای وضعیت زنان و خانواده و آمارها و اطلاعاتی که بر اساس نیاز و شاخص‌های استانی جمع‌آوری شده که از جمله شامل اطلاعات خشونت‌هایی مانند قتل‌های ناموسی یا خانگی می‌شود و می‌توان به کاهش نهادینه آنها کمک کرد.
وی می‌افزاید: این اتفاقات جدید نیست و تاریخی صدها ساله دارد که البته در دهه‌های اخیر به دلایل مختلف از جمله افزایش سطح سواد و آگاهی مردم و خانواده‌ها رو به کاهش است، اما حالا خوشبختانه به دلیل نفوذ رسانه‌ها و بخصوص شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی علنی شده و مانند آنچه در فیلم خانه پدری و در داستانی مربوط به انتهای عصر  قاجار دیدیم در پستوی خانه‌ها مثل یک راز پنهان نمی‌ماند.
ابتکار معتقد است: علاوه بر تغییرات در قوانین البته فرهنگ‌سازی و آموزش در سطح مدارس و دانشگاه‌ها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. خودمراقبتی و ارتقای مهارت‌های عمومی زندگی از جمله مواردی هستند که باید از سنین پایین آموزش داده شوند. همچنین آموزش و ترویج فرهنگ گفت‌و‌گو در خانواده
۲ سال است که معاونت امور زنان و خانواده با همکاری انجمن جامعه‌شناسی ایران مشغول کار علمی و اجتماعی مرتبط با آن در تمام کشور است.