اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

تروریستی اعلام شدن کره شمالی در روز تولد بولتون

بیشتر رسانه‌های واشنگتن به‌جای تمرکز بر جوهره طرح پیشنهادی‌ام، درباره محروم شدن من از دسترسی به ترامپ نوشتند، احتمالاً به این خاطر که آنها دسیسه‌های داخل کاخ سفید را بهتر از سیاست درک می‌کردند. کوشنر به من پیام داد «همیشه از شما در کاخ سفید استقبال می‌شود» و من و استیو (بنن) در بسیاری از موضوع‌ها بجز موضوع ایران اختلاف نظر داشتیم. در حقیقت کوشنر از من دعوت کرد تا 31 اوت با او درباره طرح صلح جدیدش برای خاورمیانه (معامله قرن) و مسائل ایران دیدار و گفت‌وگو کنیم، بعد از یک وقفه نسبتاً طولانی فکر نمی‌کردم که این جلسه اتفاقی باشد.
با‌وجود این هنوز خبری از ترامپ نبود، قانوناً پایبندی ایران به تعهداتش باید هر 90 روز یکبار تأیید می‌شد، نوبت بعدی اکتبر آینده بود. کاخ سفید اعلام کرد ترامپ سخنرانی مهمی در 12 اکتبر درباره ایران خواهد داشت و از این‌رو تصمیم گرفتم خجالت را کنار بگذارم. به وسترهوت زنگ زدم تا قرار ملاقات بگذارد. در همان روزها بود که گزارش شد تیلرسون وزیر خارجه، ترامپ را فردی «لعنتی» توصیف کرده است و ظاهراً تا آن موقع از تکذیب علنی اظهاراتش نیز خودداری کرده بود. شایعاتی رواج یافت مبنی بر اینکه کلی می‌خواهد به‌عنوان رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید استعفا بدهد و پمپئو جانشین وی خواهد شد هر چند که گاهی هم شایعه می‌شد پمپئو جانشین مک مستر خواهد شد. من همچنان روی مسأله ایران تمرکز داشتم و مقاله دیگری را برای نشریه هیل نوشتم به این امید که بار دیگر معجزه کند. این اتفاق 9 اکتبر یعنی همان روزی که با کوشنر در دفتر کارش در بال غربی دیدار کردم، رخ داد. هر چند ما درباره طرح صلح خاورمیانه و ایران هم گفت‌و‌گو کردیم اما آنچه واقعاً توجه کوشنر را جلب کرد عکسی بود که از ورودی دفتر رابرت مولر بازرس ویژه با خود آورده بودم که در ساختمان محل استقرار دفتر سوپرپک من (کمیته جمع آوری‌کننده کمک‌های مالی برای ستادهای انتخاباتی) واقع شده بود.
رسانه‌ها گزارش داده بودند که مشاوران رئیس جمهوری مصرانه از ترامپ خواسته‌اند از تأیید پایبندی ایران به مفاد توافق هسته‌ای خودداری کند اما امریکا بی‌تردید در توافق بماند. من احساس کردم این تحقیرآمیز است. اما موافقان توافق آن قدر مستأصل بودند که می‌خواستند یک موضع اصلی در تعهد ایران به توافق را تأیید کنند تا توافق را نجات دهند. ترامپ عصر روز 12 اکتبر به من تلفن کرد (زمان سخنرانی مهم ترامپ به روز جمعه 13 اکتبر تغییر یافته بود). ترامپ گفت: «من و تو نظر یکسانی درباره آن توافق داریم، شاید شما کمی سختگیرتر از من باشید اما نگاه هر دوی ما به این توافق یکی است.» پاسخ دادم از پوشش اخبار رسانه‌ها متوجه شدم که احتمالاً می‌خواهید پایبندی ایران به تعهداتش را تأیید نکنید اما همچنان در توافق باشید، اگر چنین باشد حداقل قدمی رو به جلو خواهد بود. ترامپ گفت: «صددرصد. من دیدگاه‌های شما را می‌دانم و هر چه را که بیان می‌کنید با دقت زیاد رصد می‌کنم.» از او پرسیدم که آیا تمایل دارد یک خط به سخنرانی اش اضافه کند مبنی بر اینکه توافق هسته‌ای ایران به طور 24 ساعته و هفت روز هفته تحت بررسی و بازبینی دقیق قرار دارد و در هیچ زمانی این بررسی‌ها پایان نمی‌یابد (از این‌رو نیازی به صبر کردن برای مهلت 90 روزه بعدی نبود و باید تا قبل از این مهلت به جای موضوع «پایبندی» آن طور که حامیان توافق ترجیح می‌دادند، برای خروج تلاش شود). ما همچنین درباره زبانی صحبت کردیم که ترامپ در واقع باید هنگام دیکته کردن مسائل به دیگران در این اتاق استفاده کند.
ترامپ سپس موضوع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را پیش کشید و پرسید آیا باید این تشکیلات را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار دهد یا نه، تا در نتیجه با مجازات‌ها و تحریم‌های بیشتری مواجه شود. به او تأکید کردم این کار را انجام دهد زیرا این سازمان برنامه هسته‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک ایران را کنترل می‌کند و حمایت گسترده‌ای از تروریسم افراطی دارد. ترامپ گفت، شنیده است قرار دادن نام سپاه در این فهرست به طور خاص خشم ایران را برخواهد انگیخت و ممکن است تبعاتی برای نیروهای امریکایی در عراق و سوریه داشته باشد که بعدها فهمیدم این موضع متیس بوده است. اما چنین استدلالی گمراه‌کننده بود. اگر متیس درست می‌گفت، پاسخ آن این بود که باید از نیروهای خود حفاظت بیشتری کنیم یا آنها را از این کشورها خارج کنیم تا بر تهدید اصلی یعنی ایران متمرکز شویم. همان گونه که معلوم شد دو سال طول کشید تا سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار بگیرد و این تأخیر قدرت بوروکراسی در کشور را نشان داد.  ترامپ همچنین گفت به این فکر می‌کند که مطالبی هم درباره کره شمالی بگوید و من هم اصرار کردم که این کار را بکند. او در سخنرانی برنامه‌ریزی شده خود در روز جمعه گفت: بسیاری بر این باورند که ایران با کره شمالی مراوده دارد. قصد دارم به سازمان‌های اطلاعاتی دستور بدهم بررسی کاملی انجام دهند و یافته‌های خود را بیش از آنچه تاکنون انجام داده‌اند، ارائه دهند. خوشحال شدم و گفتم که علاقه‌مندم دوباره با او دیدار کنم. ترامپ پاسخ داد: حتماً.
سپس در ماه نوامبر و همزمان با روز تولدم ترامپ کره شمالی را به فهرست حامیان تروریسم بازگرداند، البته مطمئن هستم که همزمانی این اقدام با روز تولد من کاملاً اتفاقی بوده است؛ دولت بوش (پسر) چهل و سومین رئیس جمهوری امریکا نام این کشور را در تصمیمی اشتباه از این فهرست حذف کرده بود.
به نظرم رسید که تماس با ترامپ چهار هدف را محقق کرده است: 1) سخنرانی ترامپ که در آن اعلام شد توافق هسته‌ای به طور مستمر بررسی و بازنگری می‌شود و در هر زمانی ممکن است امریکا از این توافق خارج شود 2) مطرح کردن ارتباط بین ایران و کره شمالی 3) اعلام اینکه سپاه باید سازمانی تروریستی معرفی شود و 4) تعهد دوباره به اینکه من می‌توانم بدون مجوز دیگران با او (ترامپ) ملاقات کنم. جالب اینکه حضور من در آن طرف خط تلفن باعث شد که همه این نکات برای همه کسانی که در اتاق بیضی کنار ترامپ بودند، روشن شود. به این فکر می‌کردم که اگر واقعاً در دولت حضور داشتم بیشتر از اینکه قبل از یک سخنرانی به این مهمی با من تماس گرفته شود، می‌توانستم کارهای بیشتری انجام دهم.
کوشنر 16 نوامبر مجدداً مرا برای گفت‌و‌گو درباره طرح صلح خاورمیانه به کاخ سفید دعوت کرد. از او خواستم به جای پیروی از طرح نیکی هیلی سفیر امریکا در سازمان ملل برای اعمال «اصلاحات» در شورای حقوق بشر سازمان ملل، از این شورا خارج شویم (فصل 8 را بخوانید). وقتی من به‌عنوان نماینده امریکا در سازمان ملل در سال 2006 علیه شورا رأی دادم معتقد بودم عملکردی ریاکارانه دارد، همان گونه که سلف بی‌ارزش شورای حقوق بشر را قبلاً منسوخ کرده بودیم. بر خلاف آنچه باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین امریکا انجام داد ما هرگز نباید دوباره عضو این شورا می‌شدیم. من همچنین حامی لغوکمک امریکا به آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی در خاورمیانه موسوم به «آنروا» (UNRWA) بودم. این آژانس برای کمک به پناهجویان و آوارگان فلسطین طراحی شده بود اما طی سال‌ها کمکی به سازمان ملل نمی‌کرد و بیشتر به بازوی تشکیلات فلسطینی‌ها تبدیل شده بود. کوشنر دوبار گفت که من تا چه اندازه بهتر از مدیریت کنونی می‌توانم وزارت خارجه را اداره کنم.