اعتراض بوشهری‌ها با پای پیاده برای نجات بیرمی

زهرا کشوری
خبرنگار
با‌وجود مخالفت دو ساله فعالان محیط‌ زیست، اداره کل محیط‌ زیست و اداره کل میراث فرهنگی بوشهر، معدندار معدن سنگ مرمریت دشتی صبح روز پنجشنبه عملیات اجرایی راه دسترسی از محل تنگه شیرینه به این معدن را از سر گرفت. تنگه شیرینه بخشی از منطقه حفاظت شده بیرمی است. آغاز مجدد فعالیت‌های این معدندار باعث شد تا مردم دشتی و دوستداران بیرمی روز جمعه با پای پیاده تا معدن سنگ مرمریت و محل عمارت تاریخی شیرینه راهپیمایی کنند تا اعتراض خود را به بی‌توجهی مسئولان استانی و تخریب میراث طبیعی و فرهنگی منطقه نشان دهند. این معدن در بطن یکی از کانون‌های اصلی آب شرب بوشهر قرار دارد.
چه کسی تنگه شیرینه را آتش زد تا راه را برای معدنکاران باز کند؟
مردم دشتی دو سال است که چشم دوخته‌اند به بیرمی و تنگه شیرینه تا اجازه ندهند بلدوزر‌ها به‌جان این منطقه حفاظت شده بیفتند؛ منطقه‌ای که هم آب شرب شهردشتی را تأمین می‌کند هم‌ شهر خورموج را. وقتی هم بوشهر آب شرب کم می‌آورد، بخشی از آب چشمه‌ها و چاه‌های شیرینه به سمت بوشهر روانه می‌شود تا شهر تشنه نماند. ۲۳ اردیبهشت بود که هیأتی از استانداری به مدیریت معاون عمرانی استانداری به منطقه آمدند تا راه را برای معدنکاوان در بیرمی و تنگه شیرینه، در این تنگه یک عمارت تاریخی وجود دارد و راه دسترسی به معدن از حریم عمارت و با گذشتن از روی قانون میراث فرهنگی، می‌گذرد.
بلدوزرهایی که کام بوشهر را تشنه و تلخ می‌کنند
«حسن باغبانی» مسئول پویش نجات منطقه حفاظت شده کوه بیرمی در گفت‌و‌گو با «ایران» مهم‌ترین سؤال مردم دشتی خورموج را چرایی بی‌توجهی معدنکاران به مسأله آب شرب این دو شهر می‌دانند که با تخریب کوه بیرمی از دست می‌رود. باغبانی می‌گوید: «شهر به‌دلیل موقعیت جغرافیایی از لحاظ ذخایر آب بسیار فقیر است. در حال حاضر آب این استان از کهگیلویه و بویر احمد تأمین می‌شود. همین آب ۳۰ سال پیش از استان فارس تأمین می‌شد اما این استان به‌دلیل نیاز خودش، آب را به روی بوشهر بست.» او و سایر فعالان محیط زیست بوشهر می‌پرسند با توجه به افزایش جمعیت در استان کهگیلویه و بویر احمد و نیاز به کشاورزی بیشتر، اگر این استان هم اجازه ندهد آب به بوشهر برسد چگونه می‌خواهند آب شرب این شهر را تأمین کنند؟
به‌گفته باغبانی، دادگستری رأی به خروج ادوات و بلدوزرهای معدنکاوی از تنگه شیرینه داده است اما معدنکاران تمکین نمی‌کنند. برای مردم این منطقه، تنگه شیرینه فقط یک منطقه طبیعی نیست و ارزش آن به ارزش‌های اکولوژیک شهر ختم نمی‌شود. در این تنگه یک عمارت باستانی و باغ ایرانی هم وجود دارد. به‌گفته باغبانی تنگه شیرینه محلی برای استراحت مردم منطقه است اما موضوع مهم تری هم وجود دارد؛ این تنگه محل چاه‌های آب شور و چشمه‌سارهایی است که آب شهر را تأمین می‌کنند.
به گفته او مخازن غنی آب در دهه‌های گذشته توسط کارشناسان امریکایی و اروپایی کشف شد و در سالیان متمادی آب شهر بوشهر را علاوه بر دشتی و خورموج تأمین می‌کرد.
فشار بر محیط زیست برای صدور مجوز معدن در تنگه شیرینه
«غلامرضا فقیه»معاون محیط طبیعی بوشهر هم در گفت‌و‌گو با «ایران» از عدم پیوست زیست محیطی برای معدنکاوی در بیرمی خبر می‌دهد. او می‌گوید: «اداره صمت قبل از استعلام از محیط زیست شروع به استقرار تجهیزات معدن در بیرمی کرد.» وقتی سازمان محیط‌ زیست متوجه فعالیت آنها می‌شود کار را متوقف می‌کند اما کار متوقف نمی‌ماند.
فقیه می‌گوید: «اداره صمت مدعی است که مجوز این اکتشاف را قبل از تبدیل بیرمی به منطقه حفاظت شده گرفته است.» اداره صمت شهرستان با همین استدلال هم می‌تواند از دادگستری حکم رفع توقیف را به نفع معدنکاران بگیرد و حکم محیط‌ زیست را بشکند. » در این مرحله شورای تأمین شهرستان وارد ماجرا می‌شود و کار استخراج را متوقف می‌کند اما این توقف هم زیاد طول نمی‌کشد و حالا موتورهای بلدوزرها برای تخریب منطقه روشن شده‌اند. فعالیت معدنکاوان در حالی از سر گرفته شده است که در قانون معادن (ماده 24)، روی الزام استعلام فعالیت‌های معدنی در مناطق حفاظت شده از سازمان محیط زیست تأکید شده است. میراث فرهنگی استان بوشهر هم طی نامه‌ای اعلام کرده که راه دسترسی این‌معدن در حریم درجه یک عمارت ثبت شده ملی است و موجب خسارت به بنا می‌شود و عبور وسایل معدنکاری از این مسیر ممنوع است در نتیجه باید مجوز معدن ابطال می‌شده است. این نامه از سوی اداره صمت استان بی‌پاسخ مانده است.