عربستان پادشاه سابق اسپانیا را به تبعید کشاند

زهره صفاری/ پادشاه سابق اسپانیا که از مدتی پیش با اتهامات فساد مالی و دریافت رشوه میلیونی از خاندان سعودی روبه‌رو است، با تقدیم نامه‌ای به پادشاه کنونی، اعلام کرد، کشورش را به مقصدی نامعلوم ترک می‌کند و به تبعیدی خود خواسته می‌رود.
به‌گزارش «نیویورک تایمز»، تحقیقات درباره پرونده رشوه میلیونی «خوان کارلوس اول» در یک پرونده تجاری خارجی، پولشویی و فرار مالیاتی او در سوئیس از ماه ژوئن در اسپانیا به جریان افتاده است. شرایطی که به باور کارشناسان با تصمیم تازه او می‌تواند بر اختلافات میان احزاب دامن زده و حتی آینده خاندان سلطنتی در این کشور را نیز به مخاطره بیندازد. «خوان کارلوس» 82 ساله در سال 2014 به‌دلیل مشکلات جسمانی و شائبه‌هایی درباره سفر جنجالی‌اش برای شکار فیل به بوتسوانا در اوج بحران اقتصادی اسپانیا و برخی گمانه زنی‌های اخلاقی، ردای سلطنت را به پسرش سپرد. در آن زمان بویژه با توجه به سابقه درخشان پادشاه سابق اسپانیا در تبدیل حکومت دیکتاتوری ژنرال «فرانسیسکو فرانکو» در سال 1975 به حکومت دموکراتیک به‌نظر می‌رسید که این تفویض اختیارات خط پایانی بر شایعات حول او و خانواده‌اش باشد اما پس از 6 سال این زخم کهنه بار دیگر با گزارشی که یک روزنامه سوئیسی از تخلفات «کارلوس» نوشت سر باز کرد و پرونده‌ای برای تخلفات «خوان کارلوس» در دادگاه اسپانیا تشکیل شد.
براساس آخرین گزارش‌ها، تصمیم «خوان کارلوس» برای ترک کشور زادگاهش پس از انتشار نامه او به پادشاه «فیلیپ»، پسرش که جانشین او شده، فاش شد. او دراین نامه این تصمیم را به‌خاطر اسپانیا و کشورش عنوان کرده بود. این در حالی است که«خوان کارلوس» ضمن اعلام اینکه پسرش از اقدامات او بی‌اطلاع بوده حاضر به توضیح بیشتری نشده است. اما وکیل او مدعی است موکلش در هر نقطه‌ای از جهان برای پاسخگویی به اتهامات وارد شده در دسترس خواهد بود.
پادشاه «فیلیپ» که مدتی قبل پس‌از داغ شدن شایعات درباره پدرش با اقدامات جدی مانند قطع دستمزد سالانه خاندان سلطنتی برای او و همچنین اعلام بی‌اطلاعی از ثروت شخصی پدرش، به طور جدی از «خوان کارلوس» و اقداماتش تبری جسته بود، در پاسخ به نامه پدر با جملاتی کوتاه از او تشکر کرده است.
گرچه در این نامه هیچ اشاره‌ای به مقصد یا زمان خروج «خوان کارلوس» نشده است اما «دیلی میل» به‌نقل از روزنامه اسپانیایی
«لاوانگواردیا» نوشت: «خوان کارلوس روز یکشنبه کاخ سارسوئلا(اسپانیا) را ترک کرد و پس از گذراندن یک شب در شمال غرب کشورش با خودروی سواری به «پورتو»ی پرتغال رفت و صبح دوشنبه به مقصد «جمهوری دومنیکن» پرواز کرد.»
جنجال رشوه میلیونی سعودی
اتهامات علیه «خوان کارلوس» زمانی داغ شد که بازرسان سوئیسی با بررسی حساب‌های شخصی پادشاه سابق اسپانیا، تحقیقات درباره اتهام فساد مالی او را با تمرکز بر دو سازمان تجاری خارجی مرتبط با خانواده سلطنتی آغاز کردند. یکی سازمان «زاگادکا» در «لیختن اشتاین» بود که توسط برادرزاده پادشاه سابق اداره می‌شد و منبع ثروت کلان آن مشخص نبود. اما مورد دوم که بیش از دیگر جرایم برای «خوان کارلوس» دردسر شد مربوط به فعالیت‌های شرکت «لوکام» پاناما در سال 2008 بود که طی آن «کارلوس» در جریان قرارداد 6میلیارد پوندی اسپانیا برای ساخت خط آهن سریع السیر مکه-مدینه، رشوه‌ای 100 میلیون دلاری از ملک عبدالله، پادشاه سابق سعودی دریافت کرد. در بررسی افراد ذینفع در این پروژه کلان نام «خوان کارلوس» پررنگ‌تر از دیگران بود و همین واقعیت نیز سبب شد پادشاه «فیلیپ» همکاری با «لوکام» را قطع کند. پس از این اقدام پادشاه، پرونده در اسپانیا به جریان افتاد اما با توجه به مصونیت قضایی خاندان سلطنتی، محاکمه «خوان کارلوس» همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در حال حاضر دادگاه عالی اسپانیا در تلاش است با تعیین زمان دقیق وقوع این جرم از سوی خوان کارلوس بتواند با بند و تبصره‌ای، او را پای میز محاکمه بکشاند. دولت اسپانیا نیز اعلام کرده است: «با توجه به اینکه همه در برابر قانون برابرند هرگز در روند قضایی این پرونده مداخله نخواهد کرد.»
«کامرون انریکه»، نویسنده کتاب خاندان سلطنتی اسپانیا معتقد است: «باید میان دهه‌های سلطنت «خوان کارلوس» و اقدامات چند سال اخیر او تفاوت قائل شد. البته متأسفانه مردم وقایع اخیر را بیشتر به ذهن می‌سپارند.» به نوشته «یورونیوز»، بازرسان اسپانیایی در تلاش هستند شواهد لازم برای این پرونده را بسرعت فراهم کرده تا بتوانند «خوان کارلوس» را در ماه سپتامبر در مادرید محاکمه کنند.
واکنش‌های داخلی
گرچه با توجه به اتهامات قاچاق کودک علیه «پرنس اندرو»ی انگلیسی و رسوایی اخلاقی شاه آلبرت از بلژیک، می‌توان گفت اسپانیا نخستین کشور پادشاهی نیست که چنین شایعاتی خاندان سلطنتی آن را فراگرفته اما با توجه به اختلافات حزبی و سیاسی در اسپانیا و مخالفت با حضور حکومت سلطنتی می‌توان شرایط دشوارتری را برای شاه «فیلیپ» و خانواده‌اش متصور بود. دولت اسپانیا پس از انتشار این نامه اعلام کرد به تصمیم «خوان کارلوس» احترام می‌گذارد اما این پیام از سوی افرادی که از ابتدای سال بر تشکیل نخستین دولت ائتلافی اسپانیا تأکید دارند، زنگ خطری برای خاندان سلطنتی به‌شمار می‌رود. حزب «اونیداس پودموس» به رهبری «پابلو ایگلسیاس» که مواضع چپگرا را دنبال می‌کند، به‌دنبال تشکیل یک حکومت جمهوری است و در این میان حمایت اقوام و احزاب سیاسی و منطقه‌ای را نیز دارد. آنها برای رسیدن به مواضع خود خواستار پاسخگویی «خوان کارلوس» به سیستم قضایی و مردم اسپانیا هستند. در طرف مقابل اما حزب سوسیالیست «پدرو سانچز» نخست‌وزیر راستگرا قرار دارد که مخالف سرسخت بررسی قضایی ثروت شخصی «خوان کارلوس» بود. به نوشته «گاردین»، «سانچز» در این باره گفت: «بدون شک مسائل مطرح شده همه ما را آزار می‌دهد اما مسائلی که مهم است اینکه رسانه‌ها جانبدارانه به موضوع نگاه نکرده و همه گزارش‌ها را فاش کردند، سیستم قضایی کارش را بدرستی ادامه می‌دهد و بیش از همه باید از خاندان سلطنتی سپاسگزار بود که در روند این پرونده مداخله‌ای نمی‌کند. اما به‌نظر من بند قانون اساسی سال 1978 که برای شخص پادشاه مصونیت قضایی قائل می‌شود براساس استانداردها و سیاست روز و خواست اجتماعی نیاز به اصلاح دارد.»