چاره ای جز یکسان سازی نرخ ارز نیست

کامران ندری
عضو پژوهشکده پولی بانکی
قطع کـــــــــــــــــردن تخصیص ارزهای ترجیحی، یعنی پیمودن بیـــــــــش از 90 درصد راه یکسان‌سازی نرخ  ارز. سقف قیمتی ارز نیمایی هم باز و در حال نزدیک شدن به قیمت بازار آزاد است. پس عملاً بیشتر مسیر برای یکسان‌سازی نرخ ارز طی شده است. در شرایط فعلی اقتصاد دولت جز یکسان‌سازی نرخ ارز چاره‌ای ندارد. البته اطلاع ما مربوط به گزارش‌هایی است که رسانه‌ها منتشر می‌‌کنند. بر اساس این گزارش‌ها، با اینکه دولت مثلاً برای واردات کنجاله سویا ارز 4200 تومانی تخصیص می‌‌دهد اما کنجاله سویا الان در بازار به قیمت ارز آزاد فروخته می‌‌شود حتی شنیده‌ها آن است که اگر نهاده دامی با قیمت ارز دولتی به دست تولیدکننده برسد برخی از آنان ترجیح می‌‌دهند آن را در بازار آزاد بفروشند تا اینکه برای مصرف دام استفاده کنند، چون به خاطر تفاوت قیمتی، درآمد هنگفتی نصیب آنان می‌‌شود. این نشان می‌‌دهد ارز 4200 تومانی خیلی کارساز نبوده فقط رانت زیادی ایجاد شده است. البته برخی کارشناسان به تجربه یکسان‌سازی نرخ ارز در دولت اصلاحات اشاره می‌کنند. اما در دهه 80 دلیل اجرای یکسان‌سازی نرخ ارز این بود که روابط ما با دنیا بهبود پیدا کرده بود، تحریم نبودیم، ارتباطات بانکی با تمام کشورها برقرار بود، درآمد نفتی داشتیم... یعنی آن زمان درست شرایطی معکوس حال حاضر را داشتیم. حتی سیستم نظارتی در آن زمان بسیار قوی‌تر از حال حاضر بود. به خاطر فساد گسترده‌ای که در اقتصاد ریشه دوانیده است، حتی سیستم نظارتی از دوران جنگ هم ضعیف‌تر شده است. دیگر تهدید هم برای کسانی که تخلف می‌‌کنند و ارز دولتی می‌‌گیرند اما کالا را با ارز آزاد می‌‌فروشند، فایده ندارد.
ادامه در صفحه 8