تنهایی حداکثری امریکا

ادامه از صفحه اول / تروئیکای اروپایی که یک روز پیش از اعلام امریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل با صدور بیانیه مشترکی تصمیم امریکا را فاقد اثر قانونی اعلام کرده بود، روز گذشته نیز ساعاتی بعد از بیانیه وزارت خارجه امریکا در بیانیه دیگری در واکنش به ادعای امریکا درباره بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، بر تعهد کامل خود به قطعنامه 2231 شورای امنیت تأکید کرد. وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس در این بیانیه با اشاره به اینکه ۳۰ روز از زمانی که امریکا تلاش کرد مکانیسم اسنپ‌بک را آغاز کند، گذشته است، گفتند که «این مکانیسم به یک مشارکت‌کننده برجام اجازه می‌دهد به دنبال بازگرداندن تحریم‌های چندجانبه علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ طبق قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب شورای امنیت برداشته شدند، باشد. اما این در حالی است که امریکا به دنبال خروج از برجام در ۸ مه سال ۲۰۱۸ دیگر مشارکت‌کننده در آن نیست. در نتیجه، اعلامیه ادعایی تحت پاراگراف ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) که امریکا آن را برای اعضای شورای امنیت فرستاده، فاقد اثر قانونی است. در پی آن، هر تصمیم و اقدامی که بر مبنای این روند یا پیامدهای احتمالی آن اتخاذ شود هم اثر قانونی ندارد.»
سه کشور اروپایی در ادامه تأکید کردند که به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که به موجب آن برجام در سال ۲۰۱۵ مورد تأیید قرار گرفت، متعهد می‌مانند.
«جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در بیانیه جداگانه‌ای با بیان اینکه امریکا به طور یکجانبه با اعلام رئیس‌جمهوری این کشور در سال ۲۰۱۸ از مشارکت در برجام خارج شد و از آن زمان در هیچ یک از فعالیت‌های مرتبط با برجام شرکت نکرده است، افزود: «بنابراین نمی‌تواند کشور مشارکت‌کننده در برجام در نظر گرفته شود و همچنین نمی‌تواند روند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را آغاز کند.»
«بورل» تأکید کرد که همه تعهدات مرتبط با تحریم‌های برداشته شده تحت برجام به قوت خود باقی خواهد ماند و به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک این توافق به همه تلاش‌های خود برای انجام هر کار ممکنی به منظور اطمینان از حفظ و اجرای برجام از سوی همه طرف‌ها ادامه می‌دهد.
«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد هم در نامه‌ای به دبیر کل شورای امنیت اعلام کرد که ادعای امریکا مبنی بر بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به دلیل «عدم قطعیت» قابلیت اجرایی ندارد. او در همین خصوص گفت تا زمان روشن شدن وضعیت تحریم‌های ایران، اقدامی برای ارائه این حمایت انجام نخواهد داد.
چین و روسیه: واشنگتن از جانب شورای امنیت سخن نگوید
وزارت خارجه روسیه هم در واکنش به اقدام امریکا قطعنامه ۲۲۳۱ را همچنان برقرار و مؤثر دانست و اعلام کرد که امریکا باید با واقعیت مواجه شده و سخن گفتن از جانب شورای امنیت سازمان ملل متحد را کنار بگذارد. مسکو همچنین ادعاهای غیرقانونی واشنگتن درخصوص بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران را محکوم کرده و بیان داشت چنین اقداماتی نمی‌تواند عواقبی قانونی برای دیگر کشورها داشته و همکاری مشروع آنها با ایران را محدود کند. نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز با انتقاد از این اقدام امریکا، گفته است: «دردناک است که شاهد این باشیم کشوری به این بزرگی، بدین شکل به خودش توهین و لجوجانه با دیگر اعضای شورای امنیت مخالفت می‌کند.» نمایندگی چین در سازمان ملل هم در توئیتی در این زمینه واکنش نشان داد و اعلام کرد: «اینک وقت خاتمه دادن به نمایش مسخره خودآرایی شده از سوی امریکا است. تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنان رفع‌ شده خواهند ماند. موضع تمام طرف‌های مانده در برجام نیز مشخص است: امریکا دیگر جزو مشارکت‌کنندگان در برجام نیست و ادعای فعال ساختن مکانیسم ماشه این کشور فاقد اعتبار است. ما متعهد به حفظ این توافق هستیم.»
روندی که هیچ وقت آغاز نشد
وزارت خارجه ایران هم در بیانیه‌ای هشدار داد که چنانچه امریکا رأساً یا با همکاری معدود دست‌نشانده‌های خود اقدامی در راستای تهدیدات علیه ایران انجام دهد با واکنش جدی مواجه خواهد شد و مسئول تمامی عواقب خطرناک آن خواهد بود. وزارت خارجه ایران یادآور شده که امریکا در حالی به دروغ مدعی بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت ملل متحد است که درخواست این کشور به عنوان یک کشور غیرعضو در برجام برای آغاز روند احیای تحریم‌ها از اساس از سوی شورای امنیت رد شده و این روند هیچ‌گاه آغاز نشده است که امروز به سرانجام رسیده باشد.
وزارت خارجه ایران ضمن اشاره به اینکه این بار وزیر خارجه رژیم امریکا نه تنها تمامی اصول حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد را به سخره می‌گیرد بلکه رسماً و علناً جامعه بین‌المللی را به چالش کشیده و قلدری و یاغیگری دولتش را از اقدامات پشت صحنه به حرکت وقیحانه علنی تبدیل می‌کند، افزوده است: «چنانچه امریکا رأساً - یا با همکاری معدود دست‌نشانده‌های خود اقدامی در راستای این تهدیدات انجام دهد با واکنش جدی مواجه خواهد شد و مسئول تمامی عواقب خطرناک آن خواهد بود.» مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل هم در نامه‌ای از دبیر کل این سازمان و اعضای شورای امنیت خواست تا مانع اقدام امریکا در بازگرداندن تحریم‌ها علیه تهران شوند. تخت‌روانچی افزود: «جمهوری اسلامی ایران به اعضای شورای امنیت اعتماد می‌کند که بار دیگر تلاش مکرر ایالات متحده برای سوءاستفاده از فرآیند شورای امنیت و به تبع آن تضعیف قدرت و اعتبار شورا و سازمان ملل را رد کند.»

ظریف: سازوکارهای اجرای مکانیسم ماشه ایجاد نمی‌شود

وزیر امور خارجه کشورمان که پیش‌ از این تأکید کرده بود روز یکشنبه و با ادعای اجرای مکانیسم ماشه هیچ اتفاقی نمی‌افتد، شنبه شب دریک گفت‌و‌گوی تلویزیونی توضیح داد که چرا اقدام جدید امریکا راه به‌جایی نخواهد برد. او تشریح کرد که هم امریکا حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد و هم اینکه سازوکارهایی که باید برای اجرایی کردن اسنپ بک ایجاد شود، ایجاد نمی‌شود. ظریف همچنین یادآوری کرد که ما هم شهامت مقاومت داریم، هم شهامت مذاکره.
به‌ گزارش ایرنا، محمدجواد ظریف با بیان اینکه اسم مکانیسم ماشه و اسنپ بک که امریکایی‌ها از آن استفاده می‌کنند، در قطعنامه ۲۲۳۱ نیامده است، تصریح کرد: 13 کشور عضو شورای امنیت با رویکرد و اقدام امریکا مخالفت کردند. یک کشور هم که به محدودیت تحریم‌ها رأی داد، در این باره سکوت کرده و حتی او هم با امریکا موافقت نکرده است. سازوکار اسنپ بک این گونه نیست که تحریم‌ها به‌خاطر یک کشور برگردد.
او درباره تحریم ثانویه کشورها از سوی امریکا در صورت اجرا نکردن تحریم‌ها علیه ایران گفت: امریکایی‌ها قاعده قلدری دارند که همواره از آن استفاده می‌کنند و ممکن است این بار هم استفاده کنند. البته جامعه بین‌المللی باید تصمیم بگیرد که چه کند. امریکا به‌خاطر نفوذ مالی توانست قلدری‌اش را در حوزه مالی به نتیجه برساند. از تشکیل سازمان ملل متحد تا به امروز، امریکا ۱۲۰ تحریم اعمال کرده است یعنی تحریم را به‌عنوان ابزار استفاده می‌کند. من برای سخنرانی در هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی دارم و در آن، نقشه‌ای را نشان می‌دهم که همه دنیا به غیر از یک نقطه کوچک تحریم شده‌اند. به‌گفته وزیر امور خارجه، این سلطه در حال پایان است. اگرچه امریکا در حوزه مالی نفوذ دارد ولی آن هم در حال پایان است به‌همین خاطر چین از یوان و اروپا از یورو می‌خواهند استفاده کنند چون می‌دانند امریکا می‌خواهد از دلار به‌عنوان چماق استفاده کند.
ظریف درباره موضوع احتمال بازرسی کشتی‌ها به بهانه برگشت قطعنامه ۱۹۲۹ نیز گفت: امریکا با تحریم‌های ثانویه‌ای که انجام می‌دهد، خودش می‌پذیرد که تحریم‌های شورای امنیت برنگشته است.طبق مقررات ملل متحد وقتی که قطعنامه لازم الاجرایی صادر می‌شود، کشورها موظفند در قوانین داخلی خود آن قطعنامه را بیاورند یعنی اگر قطعنامه‌ای گفته کشورها حق ندارند به ایران سلاح بفروشند، باید در قانون داخلی خود آن را تصویب کنند که یا قطعنامه را به‌صورت کلی اجرا کنند و باید به یک کمیته‌ای که در شورای امنیت تشکیل می‌شود مرکب از تمامی اعضا گزارش دهند.
وزیر امور خارجه افزود: یک گروه کاری هم هست که در دبیرخانه شورای امنیت تشکیل می‌شود که بر این موضوع نظارت می‌کند یعنی چندین مکانیسم وجود دارد؛ یک مکانیسم ملی، دو مکانیسم اجرایی دبیرخانه‌ای، سه مکانیسم سیاسی شورای امنیت که هیچ کدام از اینها اتفاق نمی‌افتد چون قطعنامه‌ای وجود ندارد. ظریف گفت: دبیرخانه سازمان ملل باید آن هیأت را ایجاد کند که نمی‌کند. علاوه بر این شورای امنیت باید کمیته ۱۵ نفره نظارت را ایجاد کند که اسمش کمیته ۱۷۳۷ است چون بر اساس قطعنامه مزبور تصویب شده که آن هم تشکیل نخواهد شد. وی گفت: اعلام می‌کنیم که اگر امریکا بخواهد به ادعای استناد به ۱۹۲۹ چنین اقدامی انجام دهد (بازرسی کشتی ها) از نظر قوانین بین‌المللی این اقدامش راهزنی دریایی است و با آن برخورد خواهد شد و خود امریکا مسئول آن خواهد بود. وزیر خارجه در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه، آنچه ایران را قوی کرده این واقعیت است که ما به مردم خودمان تکیه کردیم و قدرت ما نیروهای مسلح و مردم ما هستند و قدرت ما توان فنی ماست، افزود: مردم ما در فشار و مضیقه هستند و من شرمنده مردم هستم اما می‌دانیم که تحمل فشارها توسط مردم باعث شکست امریکا در شورای امنیت شد.
ظریف درباره ادعای ترامپ برای توافق یک هفته‌ای با ایران از یکسو و اظهارات تند پمپئو علیه ایران از سوی دیگر، تصریح کرد: ترامپ توبه کند، خسارت پرداخت کند، تعهد بدهد. به او ربط دارد، ما نباید کاری کنیم. میز برجام همیشه بوده است اما برگشتن به این میز به راحتی نیست. صدها میلیارد به مردم ما خسارت زده، موجب کشتار مردم شده، سردار بزرگ ما را شهید کرده است. اگر ترامپ این کارها را می‌تواند بکند، یک هفته که سهل است، ۲۴ ساعته هم می‌توانند برگردند.
وی با تأکید بر اینکه ما آنقدر شجاعت داریم که نه تنها در برابر امریکا بلکه در برابر شش قدرت بزرگ مذاکره کنیم، بیان کرد: برجام منافع ایران را در خود نگه داشت با وجود آنکه روبه‌روی امریکا نشستیم. ما از مذاکره فرار نکردیم ولی زیر بار زورگویی هم نرفتیم. شجاعت مقاومت را داریم، شجاعت مذاکره را هم داریم. این را باید طرف مقابل انتخاب کند. حرف ما این است که زیر بار سلطه و زور نمی‌رویم.
کنایه ظریف به پمپئو
وزیر خارجه  همچنین در توئیتی با اشاره به توییت پمپئو که از تحریم‌های سازمان ملل با عنوان تحریم‌های «ما» یاد کرده و از همه کشورها خواسته این تحریم‌ها را اجرا کنند، نوشت: «مسأله‌ای که درباره مبتلایان به جنون دروغگویی - کسانی که نمی‌توانند از دروغگویی بیمارگونه دست بردارند - وجود دارد این است که آنها عملاً در تور فریب خود گم می‌شوند. وی  عکسی از یکی از توئیت‌های پمپئو منتشر کرد که در آن نوشته است: ما برای اعمال تحریم‌هایمان تعلل نمی‌کنیم و انتظار داریم که تمام اعضای سازمان ملل کاملاً به تمامی تعهدات‌شان ذیل محدودیت‌هایی که مجدداً اعمال شده‌اند، عمل کنند .ظریف در این توئیت در بالا و پایین  «های‌مان» در «تحریم‌های‌مان» خط قرمز کشیده است. ظریف قبل از این توئیت نیز در توئیتی دیگر نوشت: جهان می‌گوید هیچ‌یک از تحریم‌های شورای امنیت بازنگشته است. اما آقای «ما دروغ گفتیم، ما تقلب کردیم، ما سرقت کردیم» کل جهان را که از زندگی در دنیای موازی او امتناع می‌کند، به تنبیه تهدید می‌کند. ترامپ باید پیش از آنکه پمپئو شعار تبلیغاتی‌اش (عظمت را به امریکا برگردانیم) را بیش از این به دستمایه خنده جهان بدل کند، مسیرش را تغییر دهد.