آتش اختلافات باکو و ایروان در قلب قفقاز

گروه جهان/ زخم کهنه ناگورنو قره‌باغ یک بار دیگر و برای دومین بار در چند ماه گذشته، سر باز کرد. نظامیان دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان که از روز یکشنبه وارد درگیری‌های سنگین نظامی با یکدیگر شده بودند، دیروز نیز در میان هشدارهای جهانی به نبردهای خود ادامه دادند. در این نبردها تا دیشب بیش از 50 سرباز از هر دو طرف جان خود را از دست داده و صدها نفر از آنان نیز زخمی شدند. این در حالی است که «دونالد ترامپ» این درگیری‌ها را طعمه انتخاباتی خود کرده و گفته است، می‌خواهد بین طرفین میانجیگری کند.
به گزارش روزنامه انگلیسی «گاردین»، نزاع اخیر بین دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان، جدیدترین نزاع و درگیری است که دو کشور از سال 2016 به این‌سو داشته‌اند. نزاعی که می‌تواند روی صادرات نفت و گازی که از دو کشور عبور می‌کند تا به دست خریداران جهانی برسد، تأثیر منفی بگذارد.
البته آتش خاموش تنش‌ها بین دو کشور که از سال 1991 به این‌سو آغاز شده است، چند ماهی است که دیگر بار روشن شده و دو طرف دو ماه پیش نیز وارد منازعه‌ای شدند که با میانجیگری‌ها خاتمه گرفت. اما این بار به نظر می‌رسد با تعدی جمهوری آذربایجان به خاک ارمنستان که مجری تلویزیونی این کشور با چشمان اشکبار از سر شادمانی، خبر آن را اعلام کرد و مدعی «آزادی بخش‌هایی از سرزمین اشغالی قره باغ» شد، جدی‌تر از قبل باشد. با شروع درگیری‌ها بین دو کشور، نخست‌وزیر ارمنستان به باکو هشدار داد: «باید برای یک جنگ تمام عیار خود را آماده کند.» رئیس جمهوری آذربایجان هم در پاسخ به او هشدار داد و گفت که بهتر است خود را برای پایان «اشغال30 ساله قره باغ»آماده کند.
درخواست‌های جهانی برای بازگشت باکو و ایروان به آرامش
جدی شدن این نبردها و رجزخوانی‌های دو طرف برای یکدیگر با واکنش جهانی مواجه شده است. طوری که سازمان ملل باکو و ایروان را به آرامش دعوت کرد و از آنها خواست با توقف فوری درگیری‌ها به میز مذاکره برگردند و مناقشه ارضی را حل کنند. سخنگوی سازمان ملل گفته قرار است، آنتونیو گوترش، دبیر کل این نهاد با الهام علی‌اف و نیکول پاشینیان، رئیس جمهوری آذربایجان و نخست‌وزیر ارمنستان مذاکره تلفنی داشته باشد. رجب طیب اردوغان هم که عموماً کشورش در منازعه ناگورنو قره‌باغ، از جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند، در سخنانی در استانبول، با تأکید بر اینکه زمان پایان این بحران فرا رسیده است، گفت: «نیروهای ارمنستان باید از سرزمین‌های جمهوری آذربایجان خارج شوند.» وی در حالی این کلمات را بیان کرد که پیش از آن ارمنستان، ترکیه را متهم کرده بود که با گسیل 4 هزار مزدور از شمال سوریه به خاک جمهوری آذربایجان در حال مداخله در مناقشه بین باکو و ایروان است. اتهامی که رئیس جمهوری آذربایجان آن را رد کرد.
در این میان دونالد ترامپ هم که در گیرو دار نبرد انتخاباتی با جو بایدن است، از علاقه‌مندی خود برای میانجیگری بین باکو و ایروان خبر داد و گفت تلاش خواهد کرد دو عضو سابق اتحاد جماهیر شوروی را که در دهه 1990 با یکدیگر جنگیده‌اند، به سمت پایان منازعه پیش ببرد. سخنگوی کاخ کرملین هم خواهان توقف درگیری‌ها در منطقه مورد مناقشه بین باکو و ایروان شد.