به نام تاریخ

15 مهر
روز دویست‌ویکم از سال پر از تولد است و خالی از درگذشت. همین اتفاق خوبی است و بهانه‌ای است برای یاد کردن از کسانی که متولد امروزند.
تولدها
مولانا: جلال‌الدین محمد بلخی که او را به‌نام‌های مولانا و رومی می‌شناسیم بنا بر تقویم شمسی سال 586 هجری شمسی در چنین روزی (15 مهرماه) به دنیا آمد. پدرش از خطیبان بزرگ صوفیه بود و وقتی درگذشت مریدانش از مولانا خواستند جای پدرش را پر کند. زندگی مولانا پس از دیدار با شمس تبریزی در سال 642 قمری متحول شد. شیفته او شد و در 30 سال بعد از این دیدار اشعار و آثاری به جا گذاشت که جزو بهترین آثار ادبی جهان است. مثنوی معنوی شامل 27 هزار بیت که بسیاری آن را یکی از بزرگترین آثار شعر عرفانی می‌دانند، غزلیات و دیوان شمس تبریزی که بسیار محبوب است، رباعیات، فیه ما فیه که مجموعه تقریرهای هفتاد و یک گاه مولاناست و در طول 30 سال در مجالس او جمع شده، مجالس سبعه که مجموعه مواعظ مولاناست و مکتوبات شامل 150 نامه مولانا با معاصرانش از آثار مولاناست. او 4 دی سال 652 هجری شمسی درگذشت.
سهراب سپهری: شاعر محبوب و معاصر ایران 92 سال پیش در چنین روزی به دنیا آمد. او پس از گذراندن کودکی و نوجوانی در کاشان برای تحصیل در رشته نقاشی در دانشکده هنرهای زیبا به تهران آمد و همزمان شعر می‌گفت و می‌نوشت. اولین اثرش سال 1330 با نام «مرگ مرگ» با اشعار نیمایی منتشر شد و پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه دومین مجموعه شعرش یعنی «زندگی خواب ها» را منتشر کرد. سهراب سپهری به فرهنگ شرق علاقه زیادی داشت و سفرهایش به هندوستان، پاکستان، افغانستان، ژاپن و چین تأثیر زیادی در کارهایش داشتند. سپهری در همه این سال‌ها در کنار شعر و شاعری نقاشی می‌کرد و مانند اشعارش طبیعت و بخصوص طبیعت کویری کاشان در آثارش تأثیرگذار و نمایان بودند. تصویرسازی‌های سهراب سپهری و زبان لطیف و پاکیزه از ویژگی آثار اوست که در مجموعه‌های «آوار آفتاب»، «شرق اندوه»، «حجم سبز»، «هشت کتاب» و «سیار» منتشر شده‌اند. «نشانی»، «صدای پای آب» و «مسافر» از مشهورترین آثار او هستند. سهراب سپهری سال 1359 درگذشت.
رضا کرم رضایی: بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون سال 1316 متولد شد. رضا کرم رضایی کارش را از سال 1333 به‌عنوان بازیگر در جامعه باربد و تئاتر ملی آغاز کرد. اودر هنرستان هنرپیشگی، انستیتوی تئاتر و سینما و تلویزیون و دانشگاه مونیخ تحصیل کرد و نیم قرن به‌طور مستمر در تئاتر و سینما و تلویزیون به‌عنوان بازیگر و مترجم ادبیات نمایشی فعالیت می‌کرد. فیلم‌های «نرگس»، «نیش»، «می خواهم زنده بمانم»، «آقای شانس»، «فصل پنجم» و «سالاد فصل» و سریال‌های «سربداران» «فروشگاه»، «امام علی(ع)»، «داستان یک شهر»، «رستوران خانوادگی» و «معصومیت از دست رفته» از جمله آثار اوست. کرم رضایی سال 1389 درگذشت.
داریوش مؤدبیان: بازیگر و کارگردان تئاتر سال 1329 به دنیا آمد. داریوش مؤدبیان کارش را با تئاتر تلویزیونی «ضحاک ماردوش» در سال 1343 آغاز کرد و البته نمایشنامه‌هایی از نویسندگان مشهور جهان به فارسی ترجمه می‌کرد. پس از تحصیل در رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر به فرانسه رفت تا رشته مطالعات هنرهای نمایشی را در دانشگاه سوربن بخواند. بازی مؤدبیان را تاکنون در فیلم‌های «پرونده»، «یک مرد یک خرس»، «دختری با کفش‌های کتانی»، «آواز قو» و «آدمک» و سریال‌های «پاییز صحرا» و «محله برو بیا» و تله تئاترهای «سن والنتین» و «دکتر فاستوس» دیده‌ایم. او کارگردان تله تئاتر مشهور «باجناق ها» و آثار دیگری چون «میز» و «شیطان در تاریکی» هم بوده است. مؤدبیان همراه ابراهیم حاتمی کیا فیلمنامه «بوی پیراهن یوسف» را نوشت و فیلمنامه‌های «پول خارجی»، «سفر بخیر» و «رؤیای نیمه شب تابستان» هم از آثار اوست.
مریم پالیزبان: بازیگری که او را با بازی در فیلم «لانتوری» می‌شناسید سال 1360 در چنین روزی به دنیا آمد. مریم پالیزبان رشته هنرهای نمایشی را در دانشگاه تهران خواند و کارش را با بازی در فیلم «نفس عمیق» در سال 1382 آغاز کرد که بسیار هم تحسین شد و نامزدی در جشنواره فیلم فجر را برایش همراه داشت. پس از آن او را در فیلم «لرزاننده چربی» و بعد «لانتوری» دیدیم. در نقش زنی که قربانی اسیدپاشی می‌شود. مریم پالیزبان علاوه بر بازیگری شاعر است و کتاب‌های «من اینجا نیستم» و «خواب‌های من هر روز صبح با دیدن تو تعبیر می‌شوند» از او منتشر شده است.
   سالروز تولد خسرو پایاب نویسنده و کارگردان، نصرت‌الله سپهر نمایشنامه نویس، هادی حکیمیان داستان نویس، ایرج خالصی شاعر، ضیاءالدین خالقی شاعر، مرضیه شهبازی شاعر و ناهید گلکار داستان نویس هم امروز است.‌