در ستایش عِرق عادل به وطن

مهدی ملکی
دبیر گروه ورزش
بیش از ۶۰۰ روز از زمانی که به یک‌باره کرکره پربیننده‌ترین برنامه سیما پایین کشیده شد، می‌گذرد. حدود ۲۰ ماه از روزهایی که میز برنامه نود به دست یک هندوانه‌فروش در رباط کریم افتاد، سپری شده است. در این مدت عادل فردوسی‌پور با بی‌مهری‌های دیگری از سوی سازمان مواجه شد؛ برای مدتی حتی صدای او روی گزارش‌های پیشین حذف می‌شد و به تازگی هم که مجوز ساخت برنامه اینترنتی او صادر نشد. تمام روزها و ماه‌هایی که به آن اشاره شد، برای سوپر استار سیما چیزی شبیه زندان بوده است. ظاهر عادل و موهایی که چند برابر سپید شده مؤید این حقیقت تلخ است. با این اوصاف عادل از آنچه برای او شبیه زندان است، انزوا را انتخاب نکرد. ولو اینکه مدت زیادی سکوت کرد. عادل از اوج توجه افکار عمومی و به قول معروف روی بورس بودن به «نبودن» رانده شد اما همیشه اینطور نیست از دل برود، هر آن‌که از دیده برفت. وفاداری مخاطبان میلیونی برنامه نود و اقبال وسیع مردم پس از حدود 20 ماه تعطیلی آن، مزد جسارت و پاکی عادل در طول 2 دهه پخش برنامه است. عاملان حذف عادل احتمالاً او را با این هدف از جلوی دوربین کنار زدند که از یادها می‌رود غافل از اینکه چهره دوست داشتنی جامعه فوتبال و مردم، به آلودگی ذهن و رفتار آنها بی‌تفاوت می‌ماند و همه چیز را به گذر زمان گره می‌زند. هر چند که اقرار کند دلش حسابی برای گزارش فوتبال تنگ شده، حتی اگر هنوز و همچنان امیدوار به بازگشت به جعبه جادویی به همراه برنامه مورد علاقه‌اش باشد. برخی در این مدت انتقاد کردند که چرا عادل سکوت کرده و قید احتیاط را نمی‌زند؟ تعدادی افراد همیشه در صحنه هم اتهاماتی زدند. با این وصف فردوسی‌پور از کوره در نرفت و حالا که در مدت یک ماه اخیر ‌دو بار صحبت کرده و واکنش‌هایی داشته، مثل همیشه تحسین‌برانگیز ظاهر شده است. او با وجود تمام بی‌مهری‌ها و ناملایمتی‌ها همچنان عاشقانه از وطن و ساختن آن صحبت می‌کند. عادل یک ماه پیش در مراسم آنلاین فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف گفت: «همیشه سر کلاس‌هایم گفته‌ام و تأکید داشته‌ام که آقایان و خانم‌ها از ایران نروید و مملکت را ترک نکنید؛ اینجا مثل تمام عزیزانی که ماندند و موجب افتخار ما هستند، بمانید. تلاش کنید و بجنگید تا مملکت خودمان را بسازیم و همیشه این موضوع را گفته‌ام.» براساس آمار رسمی اعلام شده در یکی دو سال گذشته اشتیاق برای مهاجرت افزایش یافته و در همین حوزه ورزش هم شاهد مهاجرت تعدادی از ورزشکاران بودیم. با احترام به تصمیم افرادی که به هر دلیل تصمیم به ترک وطن گرفتند و در جست وجوی زندگی و شرایط بهتر، رنج مهاجرت و بعضاً خطرات آن را به جان خریدند اما بدیهی است که کشور نیازمند نخبگانش است و ترک کشور توسط هر هموطنی خوشایند نیست. بنابراین در مقطع سخت اقتصادی و معیشتی فعلی، همه‌مان نیاز به دلگرمی‌های بیشتر داریم. دلمان می‌خواهد حداقل جملات و اظهارنظرهایی بشنویم که بازهم دلمان قرص شود و کفه ترازو به سمت «ماندن» سنگینی کند نه «رفتن».
شاید در میان تمام دلایل ریز و درشت برای رفتن یک دلیل بزرگ و مهم وجود داشته باشد برای ماندن؛ «عِرق به وطن». همان عاملی که باعث شده فردوسی‌پور (احتمالاً به رغم پیشنهاداتی که از رسانه‌های خارجی داشته و با توجه به دانش و کاربلدی‌اش، مسیرش هم برای رفتن هموار بوده) بماند و در مدت کوتاهی پس از سکوت نسبتاً طولانی، دو بار این مهم را تکرار کند. احتمالاً سخت‌ترین مقطع زندگی عادل هم او را مجاب به جلای وطن نکرده و اتفاقاً در قامت یک استاد دانشگاه به دانشجوها هم توصیه می‌کند که بمانند و وطن‌شان را بسازند. فردوسی‌پور پنجشنبه در جشن امضای اینترنتی کتاب «پیگیر اخبار نباشید» با سروش صحت به گفت‌وگو نشست و درباره اینکه دوست دارد در ایران کار کند یا خارج از ایران؟ گفت: «من شخصاً برای افرادی که ترجیح دادند از ایران بروند احترام قائلم اما خودم عِرق وحشتناکی به وطنم دارم و تمام تلاشم این بوده که در کشورم کار کنم.»
در روزهایی که مسئولان برای قطع زنجیره کرونا مردم را به خانه ماندن تشویق می‌کنند، عادل مردم را به ماندن در ایران ترغیب می‌کند. او با بیان جملاتی حاوی دلبستگی و علاقه که عامل مهم مشترکی میان خیلی از ایرانی‌هاست، قصد دارد زنجیره «ترک وطن» توسط نخبگان و ورزشکاران را قطع کند.