«روتک» با خرمای ارگانیک خود جهانی شد

زهره افشار
خبرنگار
یک ایده ساده همراه با تغییر در بسته‌بندی محصول، درآمد کشاورزان منطقه مرزنشین «روتک» را در شهرستان خاش از محصول خرمایشان 10 برابر کرد. آنها برای خرمایی که ده‌ها سال است در این منطقه از نخلستان‌هایشان برداشت می‌کنند، از طریق یک شرکت معتبر آلمانی گواهی محصول ارگانیک گرفتند و بسته‌بندی محصول خود را هم با نگاه به بازارهای اروپایی و جهانی تغییر دادند. نتیجه این تغییرات ساده برای خودشان هم باور نکردنی بود. خریداران صادرکننده خرمایشان را 10 برابر بیشتر از قیمت قبل خریدند. مسئولان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان می‌گویند اگر زیرساخت‌های صادراتی توسعه یابد و کمبودها برای بسته‌بندی مورد پسند بازار کشورهای خارجی از جمله حوزه خلیج فارس و کشورهای اتحادیه اروپا رفع شود، کشاورزان باید منتظر سودهای بیشتر باشند که شکی نیست این مسأله توسعه این منطقه را نیز به‌دنبال خواهد داشت.
 استان سیستان و بلوچستان از مناطقی است که شرایط آب و هوایی و بکربودن زمین آن مناسب تولید خرمای ارگانیک است، چرا که نبود صنعت، گرمای مناسب و وزش بادی که در بیشتر موارد برای این استان مشکل زا است این بار نعمتی شده تا محصول خرما از آفت دور بماند و نیازی به از بین بردن آفت‌ها با سموم شیمیایی نباشد. کشاورزان این منطقه مرزی نیز این فرصت را مغتنم شمرده و خودشان  آستین همت را بالا زده‌اند و در راه سختی که پایان خوشی داشته گام برداشته‌اند . البته کشور ما در بسیاری از استان‌ها مانند خوزستان، بوشهر و حتی کرمان قابلیت تولید خرمای ارگانیک را دارد. همین چند ماه پیش بود که در منطقه «نرمانشیر» کرمان نیز نخلداران موفق به دریافت گواهی ارگانیک برای محصولشان شدند و 3هزار تن خرمای ارگانیک این منطقه راهی بازار جهانی شد ، اما براستی این نخلداران برای گرفتن گواهی ارگانیک برای محصول خرما آن هم در یک منطقه مرزی چه سختی‌هایی کشیدند و حالا چه انتظاراتی از مسئولان دارند؟
 راه سخت کشاورزان برای دریافت گواهی ارگانیک
 «رسولی» یکی از کشاورزان پیشرو منطقه روتک که حدود 10 هکتار نخلستان دارد به «ایران» گفت: چون کشاورزان برای گرفتن این گواهی به‌صورت انفرادی باید پول زیادی هزینه کنند ، در کشورهایی مثل ایران روند گرفتن گواهی، گروهی و تحت حمایت سازمان جهاد کشاورزی انجام می‌شود. ما کار برای گرفتن این گواهی را از حدود 5 سال پیش شروع کردیم. هر 20 تا 40 کشاورز یک گروه را تشکیل دادند که هر کدام از این گرو‌ه‌ها یک نفر راهنما از خود کشاورزان داشت که توصیه‌ها و دستورالعمل‌های اعلام شده از سوی رهبر گروه را صادقانه و مو به مو انجام دادند. شرکت آلمانی به ما گفته بود که اگر در یک گروه حتی یک کشاورز دستورالعمل‌ها را زیر پا بگذارد و فرضاً از کود شیمیایی استفاده کند و در آزمایش ها این مسأله تأیید شود کل گروه از این روند حذف خواهند شد، به همین دلیل ما گروه ها را به‌صورت خانوادگی تشکیل دادیم که اعضا حرف شنوی بیشتری از هم داشته باشند. وی افزود: به ما فرمی داده شد که ما حتی زمان گرده افشانی را در آن ثبت می‌کردیم و بازرسان این شرکت هراز گاهی از خاک نخلستان‌ها و محصول خرما نمونه‌برداری کرده و به آزمایشگاه کشور آلمان می‌بردند که آن‌طور که می‌گفتند صدها مورد را آزمایش می‌کردند. جالب است که یکی از ملاک‌های این شرکت مالکیت زمین بود تا کشاورز بتواند آن را مدیریت کند و در حال حاضر هرکدام از نخلستان‌های ما در «گوگل ارت» قابل مشاهده است. خلاصه اینکه ما فراز و نشیب‌های زیادی را طی کردیم ولی خوشبختانه توانسته‌ایم محصولی را که در شروع طرح با کیلویی 500 تومان می‌فروختیم الان با قیمت کیلویی35 هزار تومان آن هم برای صادرات بفروشیم. این نخلدار روتکی در پایان گفت: البته از آنجا که بسیاری از کشاورزانی که این تأییدیه را گرفته‌اند توانایی مالی بالایی ندارند و با مباحث صادراتی نیز آشنایی ندارند مجبورند محصول خود را به‌هر قیمتی به نخستین صادرکننده یا خریدار داخلی که از راه می‌رسد بفروشند لذا از دولت می‌خواهیم ما را در صادرات این محصول یاری دهد.
همراهی مسئولان
 «اردشیر شهرکی» مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان به «ایران» گفت: منطقه «روتک» یک منطقه مرزی است که به‌دلیل اینکه حوزه صنعت هنوز به این منطقه ورود نکرده، آلاینده صنعتی ندارد و در واقع این منطقه بکر و مناسب برای تولید محصول ارگانیک است. وی افزود: جهاد کشاورزی از حدود 5 سال پیش و با هزینه کرد حدود 200 میلیون تومان قراردادی را با شرکت «سرس» آلمان برای گرفتن گواهی ارگانیک بودن محصول 974 نخلدار منطقه منعقد کرد که خوشبختانه کشاورزان تمام موارد مطرح شده از سوی این شرکت را رعایت کردند. به‌گفته وی، محصول ارگانیک محصولی است که در تولید آن به‌هیچ وجه از سم و کود شیمیایی استفاده نشود و باقی مانده عناصر سنگین مانند سرب نیز در آن دیده نشود. وی تصریح کرد: محصول خرمای تولید شده در این منطقه دارای شناسنامه تولید است به همین دلیل دارای طرفداران خاص خود در کشورهایی است که محصول ارگانیک برایشان جا افتاده مانند اتحادیه اروپا.  ولی متأسفانه ما هنوز در داخل کشور بدرستی محصول ارگانیک را معرفی نکرده‌ایم به‌همین دلیل در بازار داخلی محصول ارگانیک را با قیمت واقعی نمی‌خرند. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر کشاورزان توانسته‌اند محصولشان را با چندین برابر قیمت نسبت به دیگر کشاورزان که این تأییدیه را ندارند بفروشند، تأکید کرد: اما به‌نظر می‌رسد هنوز محصول ارگانیک منطقه جا برای بالا رفتن قیمت  دارد و ما ازهمکاران‌مان درسازمان‌های دست اندرکار صادرات می‌خواهیم در این مقوله به نخلداران منطقه کمک کنند تا راه صادرات این محصول هموارتر شود. وی همچنین افزود: سیستان و بلوچستان در مجموع 59 هزار هکتار نخلستان دارد که حدود 46 هزار هکتار آن بارور است و تولید سالانه 236 هزار تن دارد که حدود 28 درصد آن خرمای ربی و 60 درصد مضافتی و مابقی دیگر ارقام است.
حمایت از صنایع بسته‌بندی
 در همین حال «روح‌الله شریفی» رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت ،معدن وتجارت سیستان و بلوچستان به «ایران »گفت: خرمای ربی منطقه مرزی روتک یکی از 10 محصول راهبردی صادراتی ایران است که بر اساس توافقنامه لیسبون در سازمان جهانی مالکیت فکری (wipo)به ثبت جهانی رسیده است که نتیجه زحمات مردم مرزنشین و سختکوش منطقه و مسئولان استانی است. وی افزود: خرمای ارگانیک این منطقه عمدتاً صادراتی است و کیفیت آن بسیار بالاست به‌گونه‌ای که حتی در فضای معمولی تا یکسال ماندگاری دارد. وی تأکید کرد: سازمان صنعت، معدن وتجارت استان از همه سرمایه‌گذاران برای ایجاد کارگاه‌های بسته‌بندی و فرآوری خرما در این منطقه حمایت می‌کند. ضمن اینکه در این منطقه شرکت تعاونی نخلداران شکل گرفته که ما هم در کنار سازمان جهاد کشاورزی از این شرکت در بحث تسهیل در صادرات خرما حمایت می‌کنیم.

نیم نگاه

استان سیستان و بلو چستان از مناطقی  است که شرایط آب و هوایی و بکربودن زمین  آن مناسب تولید خرمای ارگانیک است،چرا که نبود صنعت ، گرمای مناسب و وزش بادی که در بیشتر موارد برای این استان مشکل زا است این بار نعمتی شده تا محصول خرما از آفت دور بماند و نیازی به از بین بردن  آفت ها با سموم شیمیایی نباشد