اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

طرح 2 هفته‌ای مبارزه با داعش

به‌نظرم نتیجه حضور رئیس جمهوری در عراق و دیدار با نظامیان امریکایی در الاسد، عالی بود، نه به این دلیل که ما درباره فعالیت‌های نظامی خود در سوریه تصمیم‌گیری کردیم بلکه بیشتر به این دلیل که ترامپ نگاه متفاوتی نسبت به آنچه ما در عراق و سوریه انجام می‌دهیم، پیدا کرد و به اهمیت این موضوع پی برد. اینکه چنین دیدگاهی چقدر ماندگار خواهد بود، مسأله‌ای جدا است ولی من تصمیم گرفتم تا این احساسات قوی وجود دارد، حرکتی انجام دهم. مسأله مهم دیگر این بود که چرا مشاوران ترامپ قبل از این او را به عراق و افغانستان نبرده بودند تا از واقعیت‌ها آگاه شود؟ همه ما در این ناکامی مقصر بودیم.
وقتی نگارش بیانیه مطبوعاتی را تمام کردیم، مطلع شدیم که عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق برای دیدار با ترامپ به الاسد نیامده است؛ یک اشتباه بزرگ از جانب او. مشاوران نخست‌وزیر او را متقاعد کرده بودند که برای نخست‌وزیر عراق صورت خوشی ندارد که رئیس جمهوری را در یک پایگاه نظامی امریکا ملاقات کند، هرچند که تأسیسات متعلق به امریکا در الاسد کاملاً توسط یک پایگاه عراقی در بر گرفته شده بود (البته این پایگاه عراقی نیز زمانی مال ما بود). ترامپ و عبدالمهدی به‌جای ملاقات حضوری، یک گفت‌و‌گوی تلفنی بسیار خوب داشتند که در جریان آن رئیس جمهوری، نخست‌وزیر عراق را به کاخ سفید دعوت کرد؛ یک نشانه مثبت. ما سپس به یک آشیانه بزرگ منتقل شدیم و رئیس جمهوری در آنجا برای نظامیان امریکایی سخنرانی کرد و به گرمی و با شور و احساسات فراوان مورد استقبال قرار گرفت. حتی بدبین‌ترین و بی‌احساس‌ترین امریکایی‌هایی که نسبت به بزرگی و عظمت کشورشان نیز بی‌تفاوت هستند، از شور و احساسات، خوش بینی و روحیه بالای نیروهای نظامی آن هم در وسط یک صحرا در کشور عراق تحت تأثیر قرار می‌گرفتند. این واقعاً تجسم عینی «عزم راسخ» امریکا بود. این دیدار پرشور، حدود ساعت 10 و 25 دقیقه تمام شد و ما در تاریکی شب و با اسکورت نظامیان به‌سمت هواپیمای ایرفورس وان حرکت و بلافاصله برای سوختگیری به سمت پایگاه هوایی «رامستاین» در آلمان پرواز کردیم.
به پمپئو تلفن کردم تا گزارش سفر به عراق را به او بدهم و بعد هم با شاناهان و دانفورد (که شب قبل الاسد را به مقصد لهستان ترک کرده بود) صحبت کردم. حدود ساعت یک و 45 دقیقه بامداد به وقت آلمان وارد پایگاه امریکا در رامستاین شدیم و از سوی فرماندهان نظامی امریکا مورد استقبال قرار گرفتیم. سپس با خودرو به یکی از آشیانه‌های پایگاه منتقل شدیم. تعداد زیادی از نظامیان امریکایی (ساعت 2 بامداد!) در این آشیانه جمع شده بودند تا از فرمانده کل قوای امریکا استقبال کنند. ترامپ در فضایی که فرماندهان پایگاه برای دیدار سربازان با رئیس جمهوری تعبیه کرده بودند با تعداد زیادی از آنان دست داد و بسیاری از نظامیان با ترامپ عکس سلفی گرفتند. سپس سوار هواپیما شدیم و به‌سمت پایگاه اندروز در واشنگتن پرواز کردیم. حدود ساعت پنج و 15 دقیقه صبح روز 27 دسامبر و با حدود 20 دقیقه تأخیر نسبت به برنامه‌ریزی اولیه، هواپیمای ایرفورس وان در اندروز به زمین نشست.
ترامپ عصر همان روز به من تلفن و تأکید کرد که هرچه سریعتر «طرح دو هفته ای» جمع کردن بساط خلافت سرزمینی داعش را در سوریه به پیش ببریم. گفتم آن‌طور که من از لاکمرا و کین شنیدم آنها درباره یک طرح دو تا چهار هفته‌ای برای اجرای این مأموریت صحبت می‌کردند. ترامپ اعتراضی نکرد و گفت در هر صورت اسم این طرح را «طرح دو هفته ای» بگذارید و کار را شروع کنید. دانفورد (رئیس ستاد مشترک ارتش) را در جریان جزئیات دستور رئیس جمهوری در این زمینه قرار دادم. تقریباً بلافاصله پس‌از خروج متیس از وزارت دفاع دریافتم که دانفورد قادر است اولویت‌های گنگ و پیچیده و اغلب متناقض ترامپ را در موضوع سوریه مدیریت کند؛ عقب نشینی از سوریه، نابودی داعش، محافظت از کردها، تصمیم‌گیری در مورد حفظ منطقه التنف، عدم رهایی نیروهای بازداشت شده داعش و تداوم فشارها علیه ایران. اینها بخشی از اظهارات احساسی و بدون تفکر و واکنش‌های ناگهانی رئیس جمهوری بودند. در واقع به‌جای راهبردی جامع و با خطوط روشن و مشخص ما با مشتی قطعات مجزا و تکه پاره مواجه بودیم که باید به هم می‌دوختیم و از طریق آنها به یک نتیجه رضایتخش می‌رسیدیم. چیزی که من، دانفورد و بسیاری از افراد دیگر از آن بیم داشتیم، این بود که داعش در حال بازگشت به مناطقی است که قبلاً آنها را تحت کنترل خود داشت. این اتفاق می‌توانست یک تهدید جدی باشد چرا که داعش دوباره این مناطق را به پایگاهی برای حمله علیه منافع امریکا و اروپا تبدیل می‌کرد.