بریده جریده

 تهیه و تنظیم:حسن مجیدی

پدر جغرافیای ایران درگذشت


استاد عباس سحاب [متولد 3 دی ۱۳۰۰در روستای فم در شهرستان تفرش] پدر جغرافیای ایران پس از ۷۹ سال عمر پربار و پرتلاش در اعتلای دانش جغرافیا و نقشه کشی ایران، به علت کهولت سن و بیماری قلب، یکشنبه شب[۱۴فروردین ۱۳۷۹] در بیمارستان مدرس تهران درگذشت. عباس سحاب بنیانگذار چاپ نقشه در بخش خصوصی کشور، نخستین تولید کننده کره جغرافیایی به زبان فارسی و مؤلف و ناشر ده‌ها اطلس و نقشه جغرافیا و رهرو پرتلاش پژوهش در حوزه جغرافیا بود.آخرین اثر استاد عباس سحاب تاریخ ۶۰سال کارتوگرافی ایران و اطلس ۱۴قرن هنر اسلامی است که تا آخرین روزهای حیات پربار خود عاشقانه آن را دنبال می‌کرد. مهندس عباس سحاب بنیانگذار علم جغرافیا و کارتوگرافی و نقشه کشی نوین در ایران و پیشکسوت تاریخ تحول کارتوگرافی در ایران بود و آخرین بازمانده نسل کارتوگرافان صاحب سبک جهان.
روزنامه ایران- سه‌شنبه 16 فروردین 1379

بزرگترین میدان گازی خشکی کشور کشف شد

بزرگترین میدان مستقل و درون ساحلی گاز شیرین کشور با ذخیره گازقابل استحصال ۴۴۵ میلیارد مترمکعب (معادل ۵/ ۱۵تریلیون فوت مکعب) و بیش از ۲۴۰ میلیون بشکه مایعات گازی کشف شد.
مهندس بیژن زنگنه وزیرنفت، روز گذشته در گفت‌و‌گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: ارزش ذخایر میدان گازی «تابناک» با فرض قیمت هر بشکه مایعات گازی ۲۰دلار و هریک میلیون بی.تی.یو گاز معادل ۷۵ سنت، حدود ۵/۱۶ میلیارد دلار است.کشف این میدان بزرگ گازی توسط متخصصان و کارشناسان مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران صورت گرفته است.عملیات حفاری چاه اکتشافی میدان گازی تابناک در نیمه دوم سال 1377 آغاز و تاعمق ۳۳۴۵ مترحفاری شد. عملیات حفاری، ارزیابی ذخایر مخزن و آزمایش‌ها ظرف مدت ۱۴ ماه انجام شد. کشف میدان گازی تابناک با هزینه ۳۰ میلیارد ریال صورت گرفت و کمک بزرگی به توسعه منطقه جنوب استان فارس خواهد کرد. توان تولید گاز طبیعی این میدان۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیون فوت مکعب و مایعات گازی آن ۲۴ تا ۳۲هزار بشکه در روز است. برداشت از میدان گازی تابناک برای مدت ۳۰سال برنامه‌ریزی شده است و عملیات اجرایی بهره‌برداری از آن در نیمه دوم سال‌جاری آغاز می‌شود.
زنگنه با ابراز امیدواری از اینکه بهره‌برداری از این میدان گازی مستقل در سال ۱۳۸۱ آغاز شود، افزود: توسعه دومیدان گاز شیرین «وراوی» و شانول» که در همین منطقه هستند به همراه میدان تابناک در سال‌جاری به مناقصه گذشته خواهد شد. توسعه میادین نفت و گاز مشترک برای وزارت نفت در اولویت نخست است، اما به‌دلیل اینکه نوع گاز میدان گازی تازه کشف شده شیرین است و احتیاج به احداث پالایشگاه ندارد، توسعه این میدان به‌دلیل کم هزینه بودن در اولویت قراردارد.
روزنامه ایران- پنجشنبه 18 فروردین 1379

طالبان مسیر رود «هیرمند» را تغییر داد

در حالی که مسئولان وزارت نیرو از خشک شدن رود هیرمند به‌دلیل کمی بارش صحبت می‌کنند، برخی از آگاهان از بستن آب این رودخانه توسط افغانستان و تعویض مسیر آن صحبت به میان آورده‌اند.خشکسالی بی‌سابقه‌ای در حال حاضر منطقه جنوب و جنوب شرقی کشور و بویژه استان سیستان و بلوچستان را فراگرفته است که علت اصلی این خشکسالی قطع آب رود هیرمند است.
بنا بر این گزارش، مسئولان وزارت نیرو و دست اندرکاران امور آب کشور، علت قطع آب رود هیرمند را کاهش بارش در منطقه عنوان کرده به گونه‌ای که به گفته آنها آبریز حوزه رود هیرمند به‌صورت کامل خشک شده و تأمین آب منطقه با مشکل مواجه شده است.
در حالی کمبود بارندگی در منطقه و خشک شدن حوزه آبریز رود هیرمند در کشور مطرح می‌شود که برخی از کارشناسان خبر از ساخت سد و بهره‌برداری بیشتر افغانستان از آب این رودخانه، همچنین تغییر مسیر رود هیرمند می‌دهند.یک مقام آگاه در این زمینه، گفت: «تغییر وضعیت آب و هوایی و به تبع آن کاهش بارندگی مشکلی است که چند سالی منطقه را در برگرفته است ولی طی ۳۰ سال گذشته در سال‌هایی که بارش در منطقه در حد صفر هم بوده، آب این رودخانه قطع نشده است. با بررسی‌های صورت گرفته، قطع آب رود هیرمند به‌دلیل ذخیره بیشتر آب در پشت سد «کجکی» در افغانستان و تغییر مسیر این رود توسط افغانستان است.وی افزود: طی چند سال گذشته ساخت و سازهایی در این منطقه توسط افغانستان صورت گرفته که از سوی کارشناسان و مسئولان کشورمان نادیده گرفته شده به‌طوری که تا چند وقت پیش حتی از تغییر مسیر این رود اطلاعی نداشتیم.در بازدیدی که اخیراً از منطقه انجام شده و همچنین تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که مسیر آب این رود در برخی از نقاط توسط افغانستان منحرف شده است به‌طوری که اصلاً آبی وارد حوزه آبریز ایران نمی‌شود.در حال حاضر آبریز رود هیرمند به حوزه آبی کشورمان به‌طور کامل خشک شده است، این در حالی است که هنوز اقدام جدی از سوی دست اندرکاران امور آب کشور صورت نگرفته است و مسئولان تنها عدم بارش را به‌عنوان علت خشکسالی ذکر می‌کنند.رودخانه هیرمند در افغانستان ۱۱۰۰ کیلومتر طول دارد و از کوه‌های «بابایغما» در مناطق مرکزی افغانستان سرچشمه می‌گیرد و استفاده از آب این رودخانه براساس توافقنامه‌ای که در سال ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان به امضا رسیده، انجام می‌شود. بنا بر این توافقنامه، از آب موجود رودخانه هیرمند ۲۲ مترمکعب در ثانیه به‌عنوان «حقابه» سهم ایران است. بنابر این گزارش، سد کجکی ساخته شده روی این رودخانه ۱۰۰ متر ارتفاع دارد و حجم ذخیره آب پشت آن سه میلیارد متر مکعب است. با قطع آب هیرمند، تأمین آب شرب زمین‌های کشاورزی منطقه سیستان و تأمین علوفه و آب مورد نیاز دامداری‌ها و تأمین آب آشامیدنی بیش از ۴۰۰ روستا که فاقد لوله کشی آب هستند با مشکل مواجه شده است.بنابر برآوردهای کارشناسان کشاورزی، از ۱۲۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در این منطقه امسال ۷۰ هزار هکتار زیر کشت رفته بود که ۸۰ تا ۱۰۰ درصد محصولات این زمین ها بر اثر خشکسالی نابود شده است. در حال حاضر بحران آب در منطقه زابل به‌دلیل وابستگی زیاد این منطقه به آب های سطحی رود هیرمند شدت گرفته است و به گفته دست اندرکاران، روند مهاجرت از این منطقه و روستاهای حاشیه آن شدید شده است.
روزنامه ایران- دوشنبه 12 اردیبهشت 1379

آغاز یک بحران
زاینده رود خشک شد
رودخانه زاینده رود براثر کاهش نزولات جوی و بروز پدیده خشکسالی خشک شد و اقلیم طبیعی تالاب بین‌المللی گاوخونی در نقطه پایانی این رودخانه نیز نزدیک به نابودی کامل است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در حال حاضر بستر خشک رودخانه زاینده رود نمایان شده است و در صورت استمرار خشکسالی در زمستان امسال، ذخیره‌سازی آب در سد زاینده رود برای سال آینده امکانپذیر نخواهد بود. به گفته مسئولان و کارشناسان آب منطقه‌ای اصفهان، کاهش نزولات جوی و بروز پدیده خشکسالی در دو سال گذشته سبب کاهش بی‌سابقه ذخیره موجود آب در حوزه آبی زاینده رود طی ۳۰ سال گذشته شده است. بنابر اعلام سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با اولویت تأمین آب آشامیدنی و بخش صنعت هم اکنون برنامه‌های سه مرحله‌ای صرفه‌جویی و ذخیره آب موجود در پشت سد زاینده رود در دست اجرا است. اجرای برنامه یاد شده و تنظیم خروجی آب سد زاینده رود در شهریورماه امسال سبب کاهش «دبی»[حجم آب] رودخانه و در نتیجه خشک شدن زاینده رود در شهر اصفهان شده است. خشک شدن زاینده رود در حالی صورت گرفته است که قطع آب ورودی رودخانه زاینده رود و بروز بحران کم آبی در طول ۲ سال گذشته، اقلیم طبیعی تالاب جهانی «گاوخونی» در نقطه پایانی این رودخانه را نیز به نابودی کامل نزدیک کرده است.
روزنامه ایران- سه‌شنبه 8 شهریور 1379