معماران موسیقی پاپ

بهرام دهقانیار
موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده پیانو
ازسال1354 نواختن ساز پیانو را آغازکردم و بواسطه شروع آموزش موسیقی هیجان وگوش جست‌و‌جوگری داشتم و کنجکاو بودم بدانم در دنیای موسیقی چه‌خبراست! آن دوران موزیسین‌های بزرگی درشاخه‌های مختلف فعالیت می‌کردند از جمله مرحوم ناصر چشم‌آذر که اغلب کارهایشان را دنبال می‌کردم. به ‌یاد دارم آن زمان درصدد تولید آلبومی بود که ازسازهایی چون سینتی سایزر و گروه سازهای ریتمیکی که در ژانر موسیقی بی‌کلام مورد استفاده بود، بهره برد و چون از کودکی به‌صدای این نوع سازها علاقه‌مند بودم برایم جذابیت خاصی داشت؛ شاخصه این کار، الگوپردازی، جمله ‌بندی‌های درست و روش استفاده از آکوردها بود که در این کار مورد استفاده قرارداده و این اثر جز اولین نوار کاست‌هایی بود که خریداری کردم. بعد ‌از آن مرحله‌به‌مرحله اسامی تولید کنندگان آثارموسیقی پاپ، ازدهه 50 تادهه 60 را دنبال کردم و تا روزی که آقای ناصر چشم‌آذر در قید حیات بود و فعالیت داشت، به‌عنوان یک موزیسین وکسی که نوع نگاهش به موسیقی بویژه موسیقی پاپ برایم جذابیت داشت و مورد علاقه‌ام بود، تمامی تولیدات ایشان را تهیه می‌کردم و می‌شنیدم و کارهایشان را تعقیب می‌کردم. مرحوم چشم‌آذر از جریان موسیقی پاپ، نبوغ، سلیقه و شناخت بسیار قوی داشت، بویژه دهه 50. این هنرمند بزرگ علاوه برنگاه متفاوت برآهنگسازی، درکنار آن نوازندگیشان با سازهای کلاویه‌دار مانند آکاردئون، پیانو و دیگر سازهای الکترونیک، روان و دلنشین بود و بسیار زیبا اجرا می‌کرد. این مهارت‌ها به‌گونه‌ای بود که هرگاه درپشت سینتی سایزر می‌نشست خیلی جلوتر از افرادی بود که در آن دوران (دهه 50) و حتی بعدتر با این ساز کار می‌کردند.
نکته دیگر شناخت مرحوم چشم‌آذر از هارمونی آذری بود و باتوجه به‌علاقه و پیشینه‌ای که ازموسیقی آذربایجان داشت، مدل آهنگسازی و سلیقه استفاده ازآکوردها دراین نوع کارهایش هم برایم جذاب بود و باردیگر باید بگویم دراین باره هم کارهایشان از بسیاری ازافرادی که درآن مقطع فعالیت داشتند جلوتربود. ناصرچشم آذر و برادرش منوچهر و دیگر هنرمندان همچون آندرانیک آساطوریان مهارت خاصی در استفاده از هارمونی آذری داشتند و آن را به‌طور صحیح و با سلیقه بکار می‌بردند و طبیعتاً با این نبوغ، تولیداتشان می‌توانست چند سروگردن از بسیاری دیگر بالاتر باشد. ناگفته نماند ناصر چشم‌آذر از مکتب موسیقی «جز» وهمچنین نوازندگان و آهنگسازانی که در این شاخه فعالیت می‌کردند شناخت بسیارخوبی داشت مانند چکوریا پیانیست و آهنگساز امریکای لاتین و از ایده‌های این آهنگساز حس خوبی می‌گرفت وحتی کارهایی براساس تم موسیقی این آهنگسازساخته بود که با الهام از موسیقی جز ریشه درموسیقی ایرانی داشت. به‌طورکلی باید بگویم مرحوم ناصر چشم‌آذر از بسیاری از هم دوره‌ای‌های خود (در دهه 50) که موسیقی تولید و تنظیم می‌کردند؛ مجزا و خروجی کارش متفاوت با دیگران بود، چرا که او یک مؤلف بود و موسیقی را بدرستی می‌شناخت و نبوغی در پشت آن تولیدات نهفته بود که از نظر من حتی از تحصیلکرده‌های درجه یک هم بسیار بهتر و ارزشمند تربود و به‌جرأت می‌توانم بگویم آقای چشم‌آذر جزو 4-5 آهنگساز درجه یک تاریخ موسیقی پاپ است که توانسته در نواختن سازهای کلاویه‌ای امتیاز بسیار بالایی را کسب کند و در یک کلام مرحوم ناصر چشم‌آذر یکی از معماران موسیقی پاپ در دهه 50 بوده و است.
 البته فراموش نکنیم ناصر چشم‌آذر در زمینه موسیقی فیلم هم بسیار موفق عمل کرده وای کاش شرایط زمانه به‌گونه‌ای بود که می‌توانست سال‌های بیشتری زندگی کند تا آثار بیشتری به تولید برساند. از نگاه من ناصر چشم‌آذر هنرمندی کم‌نظیر و سرتا پا استعداد و نبوغ بود و اگر کسانی بخواهند بی‌غرض درباره موسیقی اظهار نظر کنند به عقیده من نمی‌توانند منکر نقش ناصر چشم‌آذر در تولید تفکر و فرهنگ موسیقی پاپ بالاخص دهه 50 باشند و در این باره تردیدی نیست.