گامی مؤثر در ترویج کتابخوانی

عبدالحکیم بهار
مروج کتابخوانی
طی روزهای اخیر میان مروجان کتابخوانی و همه آنهایی که علاقه‌مند شرکت در جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب هستند صحبت از این رویداد فرهنگی بود؛ از آنجایی که من هم برای دوره‌ای از برگزیدگان این جشنواره بودم و از سویی سال گذشته هم در هیأت داوران آن حضور داشته‌ام معتقدم  طی سال‌های برگزاری اش نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حرکت‌های مردمی جهت ترویج کتاب ایفا کرده است، البته نمی‌توان منکر این شد که حتی پیش از برپایی نخستین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب در سال 93 هم شاهد اجرایی شدن برنامه‌هایی از سوی مسئولان در برخی روستاها و شهرها بودیم؛ هرچند که اغلب جسته گریخته و اقداماتی پراکنده به‌ شمار می‌آمدند، اما راه‌اندازی این جشنواره تحولی را سبب شد؛ هرچند که شاید بهتر باشد بگویم تشکل‌های مردمی  را برای ترویج کتابخوانی  شکل داد. در خلال برپایی جشنواره، طرح‌های مردمی دیده و به مرور حمایت شدند، حتی موجب تشویق دیگر روستاهای کشورمان شد؛ در خاطرم هست که سال نخست تعداد کمی از روستاها متقاضی شرکت در این جشنواره بودند اما سال قبل بیش از یک هزار روستا طرح‌های خود را به دبیرخانه ارسال کردند. سال گذشته وقتی طرح‌های ارسالی را می‌خواندم متوجه شدم که نسبت به دوره‌های نخستین تغییر کرده‌اند و با ایده‌هایی پخته تر طرف شده‌ایم، حتی به نکته جالبی برخورد کردم، این که بخش قابل توجهی از طرح‌ها به یکدیگر شبیه بودند آن هم بدون هیچ‌گونه ارتباطی میان آنها، آنچنان که یکی از روستاها در شمال و دیگری در جنوب کشور بود! گاهی این طرح‌ها تا حدی به هم تنیده شده بودند که انگار دقیقاً یکی بودند؛ از همین مسأله می‌توان دریافت که جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب چقدر به میان مردم راه یافته و تا چه اندازه مردم عادی را نسبت به کارهایی که قادر به انجام آنها هستند آگاه کرده است؛ در این بین نمی‌توان منکر زحمات دوستانی همچون علی اصغر سیدآبادی شد که نقش مهمی در تشویق مردم ایفا کردند. به گمانم یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت این جشنواره را می‌توان در مردمی بودن آن دانست؛ در جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب شاید با اقدامی دولتی مواجه باشیم اما مسأله اینجاست که دولت تنها نقش تسهیلگر داشته و فقط زمان‌هایی که لازم بوده در حد امکانات خود دست به حمایت زده است. از همین رو عجیب نیست که ببینیم مردم این جشنواره را از آن خود بدانند؛ شاید به‌همین خاطر بوده که به مرور شاهد شکل‌گیری برنامه‌های کوچک و بزرگ دیگری در خلال برپایی آن شده‌ایم؛ از جمله جام باشگاه‌های کتابخوانی، مروجان کتابخوانی و حتی انتخاب سالانه پایتخت کتاب کشورمان که همه اینها موجب شکل‌گیری اشتیاقی همگانی برای تقویت سرانه مطالعه در جای جای سرزمین‌مان شده‌اند.