گنجینه ای از معارف فاطمی‌

مرجان قندی
خبرنگار
کتابخانه تخصصی یکی از فعالیت‌های علمی است که با دردسترس قرار دادن منابع متنوع، پژوهشگران را در تولید آثار همه جانبه علمی یاری می‌دهد. اینگونه کتابخانه‌ها با گردآوری اغلب آثار مکتوب پیرامون یک موضوع خاص در یک جا، زمینه کارهای پژوهشی را فراهم آورده و کمک شایانی به نشر و توسعه دانش بشری محسوب می‌شوند. کتابخانه تخصصی حضرت فاطمه(س) درکنار کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی(ع) در شهر مقدس مشهد امکان منحصربه فردی است که با همت محمد مجتهدی از چهره‌های فرهنگی دردهه هفتاد سنگ بنای آن  نهاده شده و امکانی منحصر به فرد جهت کارهای پژوهشی ایجاد کرده است. مهدی مجتهدی ، معاون کتابخانه تخصصی حضرت امیر(ع) و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد از متولیان این مجموعه با شرکت در گفت‌و‌گو با «ایران» پیرامون فعالیت‌ها و امکانات این کتابخانه توضیحاتی داده است که پیش رویتان قرار دارد.

کتابخانه تخصصی حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسلام) چه سالی و با چه هدفی تأسیس شده است؟
در سال 1379 کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی علیه السلام به عنوان اولین کتابخانه تخصصی در حوزه امامان شیعه، در کنار بارگاه ملکوتی حضرت رضا علیه‌السلام افتتاح گردید. از آغاز تا سال 84 کتبی در رابطه با حضرت زهرا علیهاالسلام که با حضرت علی علیه‌السلام نیز ارتباط داشت تهیه می‌شد. در سال 84 پس از مشورت با صاحب‌نظران و با توجه به کثرت پژوهش در زمینه حضرت زهرا علیهاالسلام که اولین مدافع حریم ولایت علوی پس از رسول اکرم صلی‌الله علیه وآله هستند، با استعانت از این بزرگواران، اقدام به تأسیس کتابخانه تخصصی حضرت فاطمه زهرا علیها السلام نمودیم که زیرمجموعه کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی علیه السلام محسوب می‌شود. جایگاه حضرت زهرا علیهاالسلام در اسلام، تحقیقات انجام شده در این رابطه و نیاز به مرکزی برای گردآوری همه منابع درباره آن حضرت، انگیزه اصلی برای تأسیس این کتابخانه تخصصی بود. تقویت پژوهش‌های جامع و جدید در تبیین ابعاد زندگی آن بزرگوار، وظیفه مهمی است که بدون دسترسی به همه منابع به سختی امکان‌پذیر است.
تعداد عناوین و انواع منابع در این کتابخانه تخصصی چگونه است؟
از سال 1384 تا به امروز به لطف خدا و احسان حضرتش توانستیم بیش از 3000 جلد کتاب را پیرامون ابعاد مختلف حضرت زهرا علیها‌السلام دراین مجموعه فراهم آوریم نکته قابل توجه اینکه هزینه اولیه این دو کتابخانه از ثلث اموال مرحوم پدرم حاج ابوالقاسم مجتهدی فراهم آمده و دراین راستا ناشرین و مؤلفین و دیگر افراد علاقه‌مند به نشر فرهنگ علوی و فاطمی با تمام اخلاص به کمک آمده و در غنی‌سازی کتابخانه همکاری کرده‌اند. به جهت بهره‌گیری شایسته کتابخانه به روش سنتی یا به عبارت دیگر به‌شکل موضوعی است که علاوه بر سرعت و سهولت در پژوهش کیفیت کارها به‌راحتی معلوم می‌کند دیگر اینکه در چنین کتابخانه کتاب شناسی خیلی راحت انجام می‌گیرد.  دراین کتابخانه به غیر از زبان فارسی و عربی به بیش از 20 زبان مختلف کتاب موجود است. موضوعات کتابخانه عبارتند از: 1/زندگانی 2/فضایل و مناقب 3 /سخنان 4 /شرح خطبه حضرت در مسجد پیامبر و شرح خطبه در هنگام بستری بودن در خانه در دیدار با زنان مهاجر و انصار 5/ پژوهش‌های انجام شده در جریان شهادت حضرت 6 /حضرت در نگاه علما و مؤلفین اهل تسنن 7 /آثار پژوهشی پیرامون فدک و جایگاه آن در نظر حضرت 8 /پایان نامه‌های داخلی وخارجی پیرامون حضرت 9/ کلیه مقاله‌های فراهم آمده درمورد حضرت 10/ نسخه‌های خطی که از گذشته‌های دور درمورد حضرتش تألیف شده 10/ جایگاه جناب محسن 11 / جایگاه حضرت در میان اهل کساء 12/ متن و ترجمه خطبه حضرت در مسجد یا در منزل 13/ بخش اشعار نسبت داده شده به حضرت 14/ پژوهش انجام شده در زندگی مشترک حضرت علی و حضرت زهرا علیهما السلام 15/ کتبی که دررابطه با سبک زندگی و الگو بودن حضرتش تألیف شده 16/ کتبی که از شعر شاعران. مداحان جمع‌آوری شده 17/ آنچه در رابطه با زندگی حضرت زهرا علیها السلام برای کودک و نوجوان تهیه شده دراین قسمت فراهم آمده است. ناگفته نماند در تأسیس این کتابخانه اولین کار مهم کتابشناسی بوده امروزه کتاب‌هایی در این کتابخانه هست که می‌توان گفت فقط در ایران در این کتابخانه هست و فراهم آوردن این مجموعه کتاب خود حکایت از منحصر بودن آن دارد.
طریق بهره‌برداری از کتابخانه به چه صورت است؟
بهره‌گیری از این کتابخانه کاملاً سهل و راحت است، مخصوصاً برای محققین. ما شرایط معمول در کتابخانه‌ها از قبیل حق عضویت نداریم و کل خدمات رایگان است. مشخصات کلیه کتب در سایت کتابخانه (fatimaslib.org) برای همگان قابل دسترسی است و ما از طریق تلفن(32254123-051)، ایمیل یا از طریق پیام رسان‌ها (09153176281) پاسخگو هستیم.
آیا کتابخانه در زمینه انتشار کتاب هم اقداماتی داشته است؟
بلی به توفیق الهی کتبی را هم منتشر کردیم.
1- فاطمه، الحوراء الانسیه بین الالطاف الالهیه وقسوه المظلومیه (من المصادرالسنیه)، تألیف استاد رحیم حسین مبارک 2- فریاد غربت انسان در کلام صدیقه کبری، تألیف اسماعیل حاجیان
جا دارد چندین مجموعه هم برای اطلاع علاقه‌مندان معرفی شود:
مجموعه 25جلدی باعنوان الموسوعه الکبری عن فاطمه الزهراء تألیف مرحوم اسماعیل انصاری زنجانی
اعلموا انی فاطمه، فاطمه الزهراء الحضاره الاسلامیه، 10جلد تألیف عبدالحمید المهاجر
الکوثر فی احوال فاطمه بنت النبی الاطهر 7جلد تألیف سیدمحمد باقرموسوی
جامع الاخبار الفاطمیه 8جلد تألیف جعفرحست عتریس
فاطمه فی نهج البلاغه 5جلد تألیف سید نبیل الحسنی الکربلائی
هذه فاطمه وهی قلبی و روحی التی بین جنبتی، 8جلد، تألیف سید نبیل الحسنی الکربلائی.
موسوعه الامامیه فی نصوص اهل السنه بخش فاطمه علیها السلام 5جلد تألیف آیت‌الله مرعشی نجفی به اهتمام دکتر محمود مرعشی نجفی
المعانی الزاهره فی مناقب فاطمه الزهراء والعتره الطاهره، 3جلد، تألیف شیخ فضیل اسدی.
من فقه الزهراء، 12جلد شرح خطبه‌های حضرت تألیف آیت‌الله سید صادق شیرازی.
مجموعه 8جلدی از اهل تسنن که توسط دکتر ابراهم المدیهش در سعودی چاپ شده است.
این موارد عربی است. اما مجموعه‌ها به زبان فارسی عبارتند از:
فرهنگ فاطمی 9جلد تألیف سید حسین اسحاقی با همکاری جمعی ناشر مرکز نشر هاجر
دررالکلام فاطمی 5جلد تألیف سید حسین اسحاقی با همکاری جمعی ناشر مرکز نشر هاجر
دانشنامه فاطمی 5جلد زیر نظر علی اکبر رشاد
فاطمه تجلیگاه انوار آفرینش 8جلد مربوط به حضرت زهرا علیهاالسلام تألیف دکتر سید مجتبی برهانی
منشور بین‌المللی اسلام: شرح خطبه حضرت زهرا علیها السلام، 10جلد، تألیف دکتر سید مجتبی برهانی.