رایزنی برجامی بایدن با مکرون

ادامه از صفحه اول
رئیسان جمهور امریکا و فرانسه همچنین در مورد نیاز به هماهنگی نزدیک از طریق سازمان‌های چند جانبه در مقابله با چالش‌های مشترک مانند تغییر آب و هوا، بیماری کووید ۱۹ و بهبود اقتصاد جهانی توافق کردند. براساس گزارش کاخ الیزه، مکرون و بایدن همچنین امیدوارند که بازگشت ایالات متحده به توافقنامه پاریس مرحله جدیدی از اقدامات را بگشاید تا جامعه بین‌المللی به تعهدات خود عمل کند. آنها علاوه براین به همگرایی و تمایل خود برای همکاری با یکدیگر در مورد صلح و ثبات در خاورمیانه بویژه در مورد مسأله هسته‌ای ایران و وضعیت لبنان اشاره کردند.
بایدن پیش از این با بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس هم به صورت تلفنی رایزنی کرده بود و بر‌اساس بیانیه کاخ سفید، رئیس‌جمهوری امریکا و نخست‌وزیر انگلیس طی گفت‌و‌گوی تلفنی‌شان بر لزوم هماهنگی دو طرف در برخی اولویت‌های سیاست خارجی از جمله چین، ایران و روسیه رایزنی کردند. فهرست موارد موضوع بحث میان بایدن با مکرون و جانسون از جمله مهمترین موضوعاتی است که در قالب سیاست یکجانبه‌گرایی دونالد ترامپ منجر به ایجاد شکاف اساسی بین امریکا و اروپا شده بود.
با این همه نزدیکی اروپا و امریکا همچنانکه می‌تواند در حکم بازگشت به مسیر توافق هسته‌ای و اجرای برجام و در نهایت برخورداری ایران از مزایای توافق هسته‌ای شود، از سوی دیگر ممکن است محل نگرانی هم باشد. همان نکته‌ای که برخی کارشناسان در تحلیل‌های خود یادآوری کرده‌اند که بایدن با اتخاذ سیاست همکاری با اروپا می‌تواند نسبت به ترامپ قدرت بیشتری برای اجماع‌سازی علیه تهران هم داشته باشد. بر همین اساس است که گفته می‌شود طرف ایران هم در مواضع خود باید نسبت به چنین واقعیت‌هایی اشراف داشته باشد. چنانکه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان هم در بخشی از گفت‌و‌گوی خود با روزنامه اطلاعات بر همین موضوع انگشت گذاشت و احتمال همکاری اروپا و امریکا و قدرت اجماع‌سازی بایدن را انکار نکرد. او گفت: «اگر بخواهید این‌گونه تلقی کنید که آیا نزدیک شدن بایدن و اروپا به نفع جمهوری اسلامی است، معلوم نیست این‌گونه باشد. اگر درست بازی نکنیم ممکن است بتوانند اتحادی ایجاد کنند که در زمان ترامپ نبود و شکافی ایجاد شده بود. جمهوری اسلامی باید تلاش کند پل عبور از این شکاف نشود و این کاملاً شدنی است و بستگی به نوع کنشگری ما دارد.» ظریف پیش از این در مقاله‌ای برای «فارین افرز» هم تأکید کرده بود که پنجره «فرصت» برای دولت بایدن تا ابد باز نخواهد بود. به نظر می‌رسد روی دیگر این هشدار، تأکید بر این مهم است که شرایط فعلی برای دولت بایدن و البته برای ایران در حکم یک فرصت است. همان محور مهمی که ژنرال مک کنزی فرمانده مرکز فرماندهی نیروهای امریکایی در منطقه (سنتکام) دیروز تأکید کرد: «روابط تهران- واشنگتن در دوران فرصت قرار دارد.»
تأکید و برجسته‌سازی این فرصت ناظر بر تحولاتی است که مخالفان برجام هم همزمان با برجسته شدن نشانه‌های احیا و تقویت برجام تحرکات خود را آغاز کرده‌اند. چنانکه دیروز یک پایگاه اطلاعاتی صهیونیستی در گزارشی مطرح کرد که یکی از اهداف سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به کشورهای بحرین و امارات متحده عربی، فعال کردن «جبهه‌ای متحد» در برابر ایران است. نتانیاهو روز یکشنبه هم در کابینه خود گفته بود که با بایدن برای مقابله با چالش‌های مشترک که در رأس آنها تهدید ایران قرار دارد همکاری خواهد کرد. همزمان معدود کشورهای عربی منطقه به رهبری عربستان هم که با نگرانی تحولات آینده منطقه و برجام را دنبال می‌کنند، مدعی حضور نماینده‌ای در گفت‌و‌گوهای احتمالی ناظر بر برجام هستند. با همه اینها آنچه در حال حاضر مشخص است آن‌که به نظر می‌رسد ایران، اروپا و دولت جدید امریکا اذعان دارند که شرایط فعلی بهترین فرصت برای احیای برجام به عنوان الگویی مناسب برای حل اختلافات از طریق گفت‌و‌گو است. واقعیت یکجانبه‌گرایی ترامپ گویا این روزها تجربه‌ای عبرت‌آمیز شده برای فرصت دوباره به چند جانبه‌گرایی که توافق هسته‌ای یکی از نمادهای اصلی آن بوده است.