روایتی ادیبانه و جامعه شناختی از زن ایرانی

علیرضا رئیس دانایی
مدیر نشر نگاه
«شوهر آهو خانم» نوشته «علی‌محمد افغانی» به گمانم یکی از بهترین رمان‌های ایرانی به شمار می‌آید؛ نوشته‌ای مشهور از ادبیات معاصرمان که موفق به جلب نظر مثبت هر دو طیف کتابخوان شده است، هم آن‌هایی که به قصد صرفاً سرگرم شدن به سراغ ادبیات داستانی می‌روند و هم آنهایی که انتظاری به‌مراتب بیشتر از رمان و داستان کوتاه دارند. متأسفانه این کتاب ازجمله آثاری است که به‌ کرات از سوی ناشران زیرزمینی منتشرشده و از این بابت مؤسسه ما ضرر بسیاری متحمل شده، بااین‌حال هم‌اکنون چاپ چهل و دوم آن در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد، اما شاید بپرسید چرا توصیه‌ام به مطالعه این کتاب است؟ «شوهر آهو خانم» تنها یک روایت داستانی نیست؛ مخاطب در خلال روایت نویسنده از زندگی شخصیت‌های اصلی رمان با شرایط فرهنگی دهه‌های ابتدایی قرن شمسی فعلی در کشورمان آشنا می‌شود. شوهر آهو خانم یکی از بهترین رمان‌های تألیفی برای شناخت زن ایرانی از منظر فرهنگی و جامعه‌شناختی نیز محسوب می‌شود،البته بخشی از نگاه نویسنده متوجه دفاع از حقوق زن است و آسیب‌هایی که نگاه مردسالارانه متوجه او کرده است. پیش از انقلاب داستان رمان در قالب فیلم سینمایی ساخته‌ شد و البته حالا هم قرار به ساخت مجموعه تلویزیونی 30 قسمتی با اقتباس از آن گذاشته‌اند؛ از لایه‌های پنهان اجتماعی و فرهنگی این رمان که بگذریم «شوهر آهو خانم» داستانی بسیار خوش‌خوان با تصویر سازی‌های فوق‌العاده زیبا  که بعید می‌دانم تا مدت‌ها بعد از اتمامش ذهن خواننده را رها کند. شاید جالب باشد که بدانید ماجرای این کتاب برگرفته از اتفاقی واقعی است که سال‌ها پیش در کرمانشاه رخ می‌دهد. داستان «شوهر آهو خانم» درباره صاحب نانوایی سنگکی مورد اعتمادی در کرمانشاه است که اعتبار بسیاری میان هم‌محله‌ای‌های خود دارد. ماجرای این رمان از روزی آغاز می‌شود که زنی جوان قدم به نانوایی اش می‌گذارد و صاحب نانوایی داستان یک دل نه، که صد دل عاشق او می‌شود. حالا بماند که این لغزش اخلاقی درنهایت برای نانوای داستان بسیار گران تمام می‌شود و... اگر تا به امروز سراغ این نوشته مشهور «علی محمد افغانی» نرفته‌اید آن را بخوانید و از روایت جذاب و خواندنی اش لذت ببرید.