اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی

خداحافظی کلی
بسیاری از نامزدها در داخل و خارج کاخ سفید برای دستیابی به پست رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید رقابت می‌کردند اما ترامپ روز 14 دسامبر در توئیتی نوشت، «میک مولوینی» مدیر دفتر مدیریت و بودجه به محض رفتن کلی، به‌عنوان سرپرست ستاد کارکنان کاخ سفید منصوب می‌شود. کوشنر بعد‌ از ظهر همان روز نزد من آمد و گفت که از این تصمیم خوشحال است ولی باقی ماندن عنوان «سرپرست» در این پست، باعث سردرگمی می‌شود. وقتی بعدها این اتفاقات را کنار هم گذاشتم معلوم شد که واقعاً مذاکره‌ای بین ترامپ و مولوینی درباره شرح وظایفش صورت نگرفته و تصمیم‌گیری برای انتخاب او تا اندازه‌ای از روی احساسات بوده است. پمپئو فکر می‌کرد مولوینی اساساً کاری را که ایوانکا و کوشنر از او می‌خواهند انجام خواهد داد؛ این موضوع هر دوی ما را نگران می‌کرد. پست کلی دوم ژانویه 2019 به مولوینی تحویل داده شد.
*********
کلی چند ماه بعد و در اکتبر 2019 در مصاحبه‌ای که همزمان با بحران استیضاح ترامپ به‌دلیل رسوایی اوکراین، انجام داد، گفت: «به ترامپ گفته بودم هرکاری می‌خواهید، انجام دهید اما یک «بله قربان گو» را که نمی‌تواند حقایق را به‌ شما بگوید استخدام نکنید، زیرا اگر این کار را انجام دهید باورم این است که استیضاح خواهید شد.» کلی افزود: «این حرف‌ها را درست همان موقعی که ترامپ تلاش می‌کرد جانشینی را برای پست من پیدا کند به او گفتم.» ترامپ کلاً این اظهارات کلی را انکار کرد و گفت: «جان کلی چنین چیزی را نگفته است. او هرگز چنین چیزی نگفت. اگر گفته بود او را اخراج می‌کردم. او مثل هرکس دیگری فقط می‌خواهد دوباره به سر کارش برگردد.» «استفنی گریشام» که قبلاً از افرادی بود که مورد غضب بانوی اول قرار داشت و اکنون دبیر مطبوعاتی کاخ سفید شده بود با قدرت تمام! اعلام کرد: «من با جان کلی کار کرده‌ام. او به‌طور کامل از ابزارهای لازم برای مدیریت نبوغ رئیس جمهوری معظم ما محروم بود.» چنین حرف‌هایی کاملاً ظرفیت و شخصیت افرادی را که آنها را بیان کرده‌اند، نشان می‌دهد.  با رفتن کلی و انتصاب مولوینی، همه تلاش‌های مؤثر برای مدیریت امور اجرایی دفتر رئیس جمهوری متوقف شد. همه راهبردهای داخلی کاخ سفید و راهبردهای سیاسی که هرگز هم قوی نبودند، کاملاً نابود شدند: تصمیمات شخصی وضعیت وخیم تری پیدا کرد و هرج و مرج عمومی در کاخ سفید و دولت رواج یافت. شواهد زیادی وجود داشت که نشان می‌داد فرضیه کلی (درباره استخدام افراد مطیع و بله قربان گو) کاملاً درست بوده است.

فصل 9 / ونزوئلای آزاد
رژیم نامشروع ونزوئلا، به‌عنوان یکی از سرکوبگرترین رژیم‌های نیم‌کره غربی، برای دولت ترامپ یک فرصت بود اما بهره‌برداری از چنین فرصتی به تصمیمی یکپارچه از طرف دولت امریکا و فشار مداوم، تمام‌عیار و بی‌وقفه نیاز داشت. ما نتوانستیم چنین استانداردی را برای بهره‌برداری از این فرصت رعایت کنیم. رئیس جمهوری مصمم نبود و تردید داشت و این امر نه تنها به حل اختلافات داخلی در دولت امریکا در قبال ونزوئلا کمکی نمی‌کرد، بلکه باعث تشدید آن می‌شد و بارها جلو تلاش‌های ما برای اجرای سیاستی خاص در این زمینه را گرفت. ما هرگز نسبت به موفقیت حمایت‌های خود از تلاش‌های مخالفان دولت ونزوئلا برای یافتن جانشین «نیکولاس مادورو»، وارث «هوگو چاوز» رئیس جمهوری پیشین، بیش از حد لازم مطمئن نبودیم. این وضعیت تقریباً برعکس بود. مخالفان مادورو، ژانویه 2019 فعالیت خود را شروع کردند زیرا قویاً احساس می‌کردند که این آخرین فرصت آنها برای آزادی پس از سال‌ها تلاش و تجربه شکست است. امریکا به این تلاش پاسخ داد زیرا چنین حمایتی منافع ملی ما را تأمین می‌کرد. هنوز هم حمایت از مخالفان ونزوئلا به نفع ماست و مبارزه ادامه دارد.
بعد از تلاش‌های ناموفق برای سرنگونی مادورو، دولت ترامپ در علنی کردن این موضوع، آن هم با همه جزئیات آن و اینکه مخالفان دولت ونزوئلا تا چه اندازه به سرنگونی مادورو نزدیک شده بودند و چه اشتباهی رخ داد، تردیدی به خود راه نداد. بسیاری از رسانه‌ها در گزارش‌های خود با جزئیات کامل، موضوعاتی را تکرار کردند که ما در سراسر سال 2019 پیوسته از مخالفان ونزوئلا می‌شنیدیم و در این فصل به آنها خواهیم پرداخت. بسیار سخت است که بگوییم این یک حالت عادی در مکالمات و مراودات دیپلماتیک بود. ما همچنین نقطه نظرات بسیاری از اعضای کنگره، شهروندان امریکایی، اعضای جوامع امریکایی‌های کوبایی تبار و امریکایی‌های ونزوئلایی تبار بویژه در فلوریدا را شنیدیم. یک روز وقتی که ونزوئلا بار دیگر آزاد شود، بسیاری از افراد حامی مخالفان در این کشور می‌توانند آزادانه و علناً روایت‌های خود را بیان کنند. تا آن موقع، فقط خاطرات افرادی مانند من که به اندازه کافی خوش شانس بودیم تا بتوانیم روایت‌های ونزوئلایی‌ها را برای خود آنها بازگو کنیم، در دسترس خواهد بود(1).
در ونزوئلا، با توجه به مخالفت‌های قوی و گسترده‌ای که علیه رژیم چاوز- مادورو جریان داشت، فرصت‌های هدررفته بسیاری در طول تاریخ طولانی دو دهه گذشته این کشور وجود دارد. اندکی بعد از آغاز فعالیت من در پست جدید مشاور امنیت ملی، مادورو حین سخنرانی در مراسم اعطای جایزه نظامی در روز چهارم ماه اوت، با دو پهپاد مورد حمله قرار گرفت. هرچند این حمله شکست خورد، اما نشان داد که مخالفانی جدی در درون ارتش این کشور نیز وجود دارد. همچنین، انتشار تصاویر طنزآمیز از سربازانی که با شنیدن صدای انفجارها با تمام قدرت پا به فرار گذاشتند، برخلاف تبلیغات حکومت ونزوئلا، میزان «وفاداری» ارتش به مادورو را نشان داد.
حکومت استبدادی مادورو به‌دلیل ارتباطاتش با کوبا و پیشنهاد گشایش در روابط این کشور با روسیه، چین و ایران، برای ما یک تهدید محسوب می‌شد. تهدید مسکو قابل انکار نبود؛ این کشور از نظر نظامی و مالی منابع مالی هنگفتی را صرف تحکیم قدرت مادورو، سلطه بر صنعت نفت و گاز ونزوئلا و تحمیل هزینه‌هایی بر امریکا کرده بود. پکن چندان از روسیه عقب نبود. ترامپ متوجه این موضوع شد و بعد از تماس تلفنی با «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر در نخستین روز سال جدید 2019 به من گفت نگران روسیه و چین است: «نمی خواهم بنشینم و تماشا کنم». وقتی کارم را شروع کردم ونزوئلا اولویت نخست من نبود اما مدیریت کامل امنیت ملی با بروز تهدیدها و فرصت‌های جدید، به انعطاف‌پذیری نیاز دارد. ونزوئلا صرفاً احتمال چنین فرصت یا تهدیدی را ایجاد می‌کرد. امریکا از زمان مطرح شدن «دکترین مونرو»، با تهدیدهای خارجی در نیمکره غربی مخالفت کرده و اکنون وقت آن رسیده بود که بعد از تلاش‌های اوباما و جان کری وزیر خارجه او برای دفن کردن آن، بار دیگر چنین دکترینی را احیا کند.
ونزوئلا، همان طور که در جریان حادثه دریایی 22 دسامبر در مرز گویان- ونزوئلا معلوم شد، خود یک تهدید بود. در این حادثه یگان‌های نیروی دریایی ونزوئلا تلاش کردند وارد کشتی‌های متعلق به شرکت نفتی «اکسون موبیل» شوند که با مجوز کشور گویان در آب‌های سرزمینی آن کشور مشغول فعالیت اکتشافی بود. چاوز و مادورو صنعت نفت و گاز ونزوئلا را نابود کرده بودند و منابع هنگفت هیدروکربنی در گویان، به‌دلیل رقابت دو کشور می‌توانست درست در همسایگی ما، بلافاصله به تهدید تبدیل شود. این حادثه هنگامی که کشتی‌های اکتشافی با درخواست ونزوئلا برای فرودآمدن بالگرد روی عرشه یکی از آنها مخالفت کردند و بسرعت به آب‌های گویان بازگشتند، به پایان رسید.