رشد بخش کشاورزی در پاییز به 5.5 درصد رسید
آمارهای مثبت در کشاورزی
سهیلا یادگاری
خبرنگار
بخش کشاورزی بیشترین رشد را در میان بخشهای مختلف اقتصادی در پاییز امسال تجربه کرده و این بخش بیشترین سهم را در مثبت شدن رشد اقتصادی داشته است.
چند سالی است که به واسطه تشدید تحریمها و تلاطم ارزی تولید ناخالص داخلی نتوانسته رشد داشته باشد و ارزش افزوده سالهای قبل خود را حفظ کند. اما آمارهای فصل پاییز روند بهبودی برای بخشهای مختلف اقتصادی را نشان میدهد که در مقایسه با فصلهای قبل وضعیت بهتری دارند. در این خصوص رئیس کل بانک مرکزی از رشد مثبت اقتصاد کشور در سه ماهه سوم سالجاری خبر داده است.
بر اساس گزارش اداره حسابهای اقتصادی بانک مرکزی رشد اقتصادی کشور، که از فصل دوم سالجاری مثبت شده بود، در سه ماهه سوم سال نیز مثبت بوده است. آمارها نشان میدهد رشد اقتصادی با نفت مثبت 3.9 درصد و بدون نفت مثبت 2.9 درصد در سه ماهه سوم سال ثبت شده است. به این ترتیب اقتصاد در دو فصل دوم و سوم سال ۱۳۹۹ رشد مثبت داشت.
همچنین بر اساس اطلاعات حسابهای ملی فصلی مرکز آمار ایران، گروه کشاورزی که در فصل بهار تقریباً رشد صفر را تجربه کرده بود در فصل پاییز 5.5 درصد مثبت شد.
رشد مستمر
بخش کشاورزی همواره تأثیر مثبتی بر رشد اقتصاد دارد به همین دلیل تحلیلگران اقتصادی معتقدند هرچه میزان تولید در کشاورزی بیشتر باشد آثار آن بر رشد تولید ناخالص داخلی و در اقتصاد کلان نمایانتر است. در سالهای اخیر دولت توجه بیشتری به این بخش داشته و آمارها بیانگر افزایش مستمر تولید در این بخش است.
در سال ۹۲، مجموع تولید محصولات کشاورزی ۹۷ میلیون تن بود و این عدد براساس پیشبینی قرار است در سال 1400 به ۱۳۰ میلیون تن برسد. این اعداد نشان میدهد تولید کشاورزی ۳۲ درصد رشد داشته است. نکته مهم در افزایش تولید، این است که تولید بیشتر نه بر پایه افزایش سطح زیرکشت که بر پایه افزایش عملکرد تولید در سطح کمتر اتفاق افتاده است. به این ترتیب بازدهی آب هم در این بخش بهتر شده است. در بازدهی آب و شاخصهای بهرهوری این موضوع را باید در نظر گرفت که با افزایش محصولات کشاورزی، زمین بیشتری زیرکشت قرار نگرفته بلکه نحوه کشت و آبیاری تغییر کرده که این موضوع بسیار مهم است.
راندمان آب در آغاز دولت یازدهم ۳۹ درصد بوده و این عدد امسال به ۴۵ درصد رسیده است. در آغاز دولت یازدهم برداشت محصول از یک مترمکعب آب ۹۲۰ گرم بوده و امسال برداشت از همین میزان آب ۱۴۵۰ گرم است. یعنی تولید به ازای مصرف یک متر مکعب آب به یک و نیم کیلو نزدیک میشود.
بهبود تراز تجاری کشاورزی و غذا با حفظ منابع پایه تولید، ارتقای امنیت غذایی با اتکا بر تولیدات داخل و ارتقای بهرهوری تمامی عوامل تولید بویژه آب وخاک در جهت دستیابی به خوداتکایی در محصولات اساسی نقش مهمی دارد.
کارشناسان حوزه کشاورزی میگویند، این بخش ظرفیت رسیدن به رشد و تولید بیشتر را دارد. رشد مستمر تولید در سالهای اخیر این موضوع را بهخوبی نشان میدهد. سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی بدون نفت از هفت درصد در ابتدای دولت به 9.2 درصد در سال ۹۸ رسیده است.
افزایش بهرهوری
براساس دستورالعمل اجرایی افزایش بهرهوری که از سوی سازمان ملی بهرهوری پیشبینی شده است، سهم بهرهوری بخش کشاورزی از ارزش افزوده اقتصادی کشور باید به ۴۰ درصد برسد.
علیرضا نیکویی، دبیر کمیته بهرهوری وزارت جهاد کشاورزی در خصوص برنامههایی برای رسیدن به نقطه مطلوب در تولید گفت: دستورالعمل استقرار چرخه بهرهوری توسط سازمان ملی بهرهوری براساس بند الف ماده (۵) قانون برنامه ششم توسعه برای هر یک از دستگاههای اجرایی کشور بهطور جداگانه تهیه شده است. مواردی همچون تشکیل ارکان و هستههای کمیته بهرهوری، بازبینی اهداف و مسئولیتهای ارتقای بهرهوری، ارائه گزارش عملکرد در راستای ارتقای بهرهوری در اقتصاد، تعیین وضعیت موجود به لحاظ سهم بهرهوری بخش کشاورزی از ارزش افزوده اقتصادی و هدفگذاری سهم این بخش در آینده، تعیین رشد سالانه ارزش افزوده و بهرهوری مربوط به آن و موانع دستیابی به افزایش بهرهوری بررسی شده است.
استفاده از فرصت کرونا
علی کیانی راد، رئیس مؤسسه پژوهشهای کشاورزی با اشاره به شیوع کرونا و تأثیر مخرب آن بر بخشهای مختلف تولید، میگوید بخش کشاورزی اما این تهدید را به فرصت تبدیل کرده است و با کاهش صادرات محصولات غذایی در جهان، کشاورزی ایران توانسته با رشد صادرات به کشورهای همسایه سهم مهمی در رشد اقتصادی داشته باشد.
براساس آمار گمرک، امسال در ۹ ماه اول 6.1 میلیون تن محصولات کشاورزی به کشورهای هدف صادر شد که به لحاظ وزنی ۲۲ و ارزشی ۲۰ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ را نشان میدهد. ارزش صادرات در دوره 9 ماه نزدیک به پنج میلیارد دلار ثبت شد که این امر در شرایط شیوع کرونا بروز کرده است.
در سطح بینالمللی، تجارت کالایی به واسطه کرونا بهطور متوسط حدود ۱۰ درصد کاهش یافت و در ایران این میزان کاهش صادرات کالا حدود ۲۰ درصد بود اما در بخش کشاورزی با وجود تولیدات قابل رقابت، رشد وزنی و ارزشی محمولههای صادراتی نسبت به دوره مشابه گذشته مثبت بود.
موانع رشد بیشتر
ظرفیتهای بالای تولید در کشور وجود دارد اما مشکلات و موانع باعث شده رشد بخش کشاورزی کمتر از ظرفیت بخش باشد. مجتبی پالوج، عضو مؤسسه پژوهشهای کشاورزی در خصوص ایجاد بسترهای مناسب برای رشد بیشتر بخش کشاورزی گفت: رشد کشاورزی با خروجی محصول حاصل میشود. بیشتر تولیدات در فصل انجام میشود اما تولیداتی مانند تولیدات دامی یا شیلاتی همواره هست و بهخاطر تولید مداوم رشد بخش کشاورزی همواره مثبت است.
او افزود: امکان رشد بیشتر بخش هست اما زمینه آن باید فراهم شود. وقتی استعدادها و پتانسیلها به ظرفیت برسد و از بالقوه به بالفعل تبدیل شود قطعاً امکان افزایش تولید وجود دارد. با ارتقای بهرهوری و افزایش عملکرد در واحد سطح تولید بیشتر محقق میشود.
به گفته پالوج، یکی از بحثهای مهم برنامههای توسعه و اقتصاد مقاومتی، افزایش تولید است. این نشان میدهد امکان رشد بیشتر در بخش کشاورزی وجود دارد. افزایش سرمایهگذاری، ارتقای تکنولوژی، پیشرفت در آموزش و ترویج، تأمین نهاد و مکانیزاسیون بر رشد بخش کشاورزی بسیار مؤثر است. اما سرمایهگذاری در بخش کشاورزی به میزان نیاز نیست.
عضو مؤسسه پژوهشهای کشاورزی گفت: رشد بخش کشاورزی سهم مهمی در ارزش افزوده دارد اما میان سرمایهگذاری در بخش و نیاز سرمایهگذاری هیچ تناسبی وجود ندارد. یکی از مهمترین بحثها این است که بخش کشاورزی در اقتصاد کلان باید از مهجوریت خارج شود تا جاذب سرمایهگذاری باشد. در حال حاضر کسانی که از بخش کشاورزی سرمایه کسب میکنند، سرمایه را به بخشهای دیگر منتقل کرده که این برای بخش بزرگترین اشکال است. علت هم ساختار و سیستم اقتصاد کلان کشور است که ناکارآمد است و نمیتواند رابطه مبادله را مناسب برقرار کند تا بخش مولد کشاورزی به حق خود در اقتصاد برسد. همیشه فرار سرمایه از بخش هست اما با همه این اوصاف تولید ادامه دارد و نرخ رشد بخش کشاورزی موجب مثبت شدن اقتصاد کشور است. یکی از مهمترین آثار افزایش رشد و پایداری تولید، کاهش مهاجرت از روستاها و افزایش اشتغالزایی روستایی است. بنابراین کارشناسان اقتصادی معتقدند رشد بخش اقتصادی، از عوامل مهم پایداری رشد اقتصادی است که با برطرف شدن موانع و مشکلات میتوان از آثار آن در اقتصاد بهره برد.
خبرنگار
بخش کشاورزی بیشترین رشد را در میان بخشهای مختلف اقتصادی در پاییز امسال تجربه کرده و این بخش بیشترین سهم را در مثبت شدن رشد اقتصادی داشته است.
چند سالی است که به واسطه تشدید تحریمها و تلاطم ارزی تولید ناخالص داخلی نتوانسته رشد داشته باشد و ارزش افزوده سالهای قبل خود را حفظ کند. اما آمارهای فصل پاییز روند بهبودی برای بخشهای مختلف اقتصادی را نشان میدهد که در مقایسه با فصلهای قبل وضعیت بهتری دارند. در این خصوص رئیس کل بانک مرکزی از رشد مثبت اقتصاد کشور در سه ماهه سوم سالجاری خبر داده است.
بر اساس گزارش اداره حسابهای اقتصادی بانک مرکزی رشد اقتصادی کشور، که از فصل دوم سالجاری مثبت شده بود، در سه ماهه سوم سال نیز مثبت بوده است. آمارها نشان میدهد رشد اقتصادی با نفت مثبت 3.9 درصد و بدون نفت مثبت 2.9 درصد در سه ماهه سوم سال ثبت شده است. به این ترتیب اقتصاد در دو فصل دوم و سوم سال ۱۳۹۹ رشد مثبت داشت.
همچنین بر اساس اطلاعات حسابهای ملی فصلی مرکز آمار ایران، گروه کشاورزی که در فصل بهار تقریباً رشد صفر را تجربه کرده بود در فصل پاییز 5.5 درصد مثبت شد.
رشد مستمر
بخش کشاورزی همواره تأثیر مثبتی بر رشد اقتصاد دارد به همین دلیل تحلیلگران اقتصادی معتقدند هرچه میزان تولید در کشاورزی بیشتر باشد آثار آن بر رشد تولید ناخالص داخلی و در اقتصاد کلان نمایانتر است. در سالهای اخیر دولت توجه بیشتری به این بخش داشته و آمارها بیانگر افزایش مستمر تولید در این بخش است.
در سال ۹۲، مجموع تولید محصولات کشاورزی ۹۷ میلیون تن بود و این عدد براساس پیشبینی قرار است در سال 1400 به ۱۳۰ میلیون تن برسد. این اعداد نشان میدهد تولید کشاورزی ۳۲ درصد رشد داشته است. نکته مهم در افزایش تولید، این است که تولید بیشتر نه بر پایه افزایش سطح زیرکشت که بر پایه افزایش عملکرد تولید در سطح کمتر اتفاق افتاده است. به این ترتیب بازدهی آب هم در این بخش بهتر شده است. در بازدهی آب و شاخصهای بهرهوری این موضوع را باید در نظر گرفت که با افزایش محصولات کشاورزی، زمین بیشتری زیرکشت قرار نگرفته بلکه نحوه کشت و آبیاری تغییر کرده که این موضوع بسیار مهم است.
راندمان آب در آغاز دولت یازدهم ۳۹ درصد بوده و این عدد امسال به ۴۵ درصد رسیده است. در آغاز دولت یازدهم برداشت محصول از یک مترمکعب آب ۹۲۰ گرم بوده و امسال برداشت از همین میزان آب ۱۴۵۰ گرم است. یعنی تولید به ازای مصرف یک متر مکعب آب به یک و نیم کیلو نزدیک میشود.
بهبود تراز تجاری کشاورزی و غذا با حفظ منابع پایه تولید، ارتقای امنیت غذایی با اتکا بر تولیدات داخل و ارتقای بهرهوری تمامی عوامل تولید بویژه آب وخاک در جهت دستیابی به خوداتکایی در محصولات اساسی نقش مهمی دارد.
کارشناسان حوزه کشاورزی میگویند، این بخش ظرفیت رسیدن به رشد و تولید بیشتر را دارد. رشد مستمر تولید در سالهای اخیر این موضوع را بهخوبی نشان میدهد. سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی بدون نفت از هفت درصد در ابتدای دولت به 9.2 درصد در سال ۹۸ رسیده است.
افزایش بهرهوری
براساس دستورالعمل اجرایی افزایش بهرهوری که از سوی سازمان ملی بهرهوری پیشبینی شده است، سهم بهرهوری بخش کشاورزی از ارزش افزوده اقتصادی کشور باید به ۴۰ درصد برسد.
علیرضا نیکویی، دبیر کمیته بهرهوری وزارت جهاد کشاورزی در خصوص برنامههایی برای رسیدن به نقطه مطلوب در تولید گفت: دستورالعمل استقرار چرخه بهرهوری توسط سازمان ملی بهرهوری براساس بند الف ماده (۵) قانون برنامه ششم توسعه برای هر یک از دستگاههای اجرایی کشور بهطور جداگانه تهیه شده است. مواردی همچون تشکیل ارکان و هستههای کمیته بهرهوری، بازبینی اهداف و مسئولیتهای ارتقای بهرهوری، ارائه گزارش عملکرد در راستای ارتقای بهرهوری در اقتصاد، تعیین وضعیت موجود به لحاظ سهم بهرهوری بخش کشاورزی از ارزش افزوده اقتصادی و هدفگذاری سهم این بخش در آینده، تعیین رشد سالانه ارزش افزوده و بهرهوری مربوط به آن و موانع دستیابی به افزایش بهرهوری بررسی شده است.
استفاده از فرصت کرونا
علی کیانی راد، رئیس مؤسسه پژوهشهای کشاورزی با اشاره به شیوع کرونا و تأثیر مخرب آن بر بخشهای مختلف تولید، میگوید بخش کشاورزی اما این تهدید را به فرصت تبدیل کرده است و با کاهش صادرات محصولات غذایی در جهان، کشاورزی ایران توانسته با رشد صادرات به کشورهای همسایه سهم مهمی در رشد اقتصادی داشته باشد.
براساس آمار گمرک، امسال در ۹ ماه اول 6.1 میلیون تن محصولات کشاورزی به کشورهای هدف صادر شد که به لحاظ وزنی ۲۲ و ارزشی ۲۰ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ را نشان میدهد. ارزش صادرات در دوره 9 ماه نزدیک به پنج میلیارد دلار ثبت شد که این امر در شرایط شیوع کرونا بروز کرده است.
در سطح بینالمللی، تجارت کالایی به واسطه کرونا بهطور متوسط حدود ۱۰ درصد کاهش یافت و در ایران این میزان کاهش صادرات کالا حدود ۲۰ درصد بود اما در بخش کشاورزی با وجود تولیدات قابل رقابت، رشد وزنی و ارزشی محمولههای صادراتی نسبت به دوره مشابه گذشته مثبت بود.
موانع رشد بیشتر
ظرفیتهای بالای تولید در کشور وجود دارد اما مشکلات و موانع باعث شده رشد بخش کشاورزی کمتر از ظرفیت بخش باشد. مجتبی پالوج، عضو مؤسسه پژوهشهای کشاورزی در خصوص ایجاد بسترهای مناسب برای رشد بیشتر بخش کشاورزی گفت: رشد کشاورزی با خروجی محصول حاصل میشود. بیشتر تولیدات در فصل انجام میشود اما تولیداتی مانند تولیدات دامی یا شیلاتی همواره هست و بهخاطر تولید مداوم رشد بخش کشاورزی همواره مثبت است.
او افزود: امکان رشد بیشتر بخش هست اما زمینه آن باید فراهم شود. وقتی استعدادها و پتانسیلها به ظرفیت برسد و از بالقوه به بالفعل تبدیل شود قطعاً امکان افزایش تولید وجود دارد. با ارتقای بهرهوری و افزایش عملکرد در واحد سطح تولید بیشتر محقق میشود.
به گفته پالوج، یکی از بحثهای مهم برنامههای توسعه و اقتصاد مقاومتی، افزایش تولید است. این نشان میدهد امکان رشد بیشتر در بخش کشاورزی وجود دارد. افزایش سرمایهگذاری، ارتقای تکنولوژی، پیشرفت در آموزش و ترویج، تأمین نهاد و مکانیزاسیون بر رشد بخش کشاورزی بسیار مؤثر است. اما سرمایهگذاری در بخش کشاورزی به میزان نیاز نیست.
عضو مؤسسه پژوهشهای کشاورزی گفت: رشد بخش کشاورزی سهم مهمی در ارزش افزوده دارد اما میان سرمایهگذاری در بخش و نیاز سرمایهگذاری هیچ تناسبی وجود ندارد. یکی از مهمترین بحثها این است که بخش کشاورزی در اقتصاد کلان باید از مهجوریت خارج شود تا جاذب سرمایهگذاری باشد. در حال حاضر کسانی که از بخش کشاورزی سرمایه کسب میکنند، سرمایه را به بخشهای دیگر منتقل کرده که این برای بخش بزرگترین اشکال است. علت هم ساختار و سیستم اقتصاد کلان کشور است که ناکارآمد است و نمیتواند رابطه مبادله را مناسب برقرار کند تا بخش مولد کشاورزی به حق خود در اقتصاد برسد. همیشه فرار سرمایه از بخش هست اما با همه این اوصاف تولید ادامه دارد و نرخ رشد بخش کشاورزی موجب مثبت شدن اقتصاد کشور است. یکی از مهمترین آثار افزایش رشد و پایداری تولید، کاهش مهاجرت از روستاها و افزایش اشتغالزایی روستایی است. بنابراین کارشناسان اقتصادی معتقدند رشد بخش اقتصادی، از عوامل مهم پایداری رشد اقتصادی است که با برطرف شدن موانع و مشکلات میتوان از آثار آن در اقتصاد بهره برد.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه