کابینه مجازی دولت

نویسنده: محسن فینی زاده
تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی
این که هر وزیر و وزارت‌خانه اش چه حجمی از داده ها در شبکه‌های اجتماعی دارد و اینکه کاربران به کدام وزیر در چه بستری پرداخته‌اند می‌تواند نمای کلی از عمکرد آن وزیر جدای از رویکرد مثبت یا منفی در افکار عمومی ارائه کند. در مجموع بیش از 7 میلیون پست در تلگرام، 4.5 میلیون توییت در توییتر و 1.5 میلیون پست در اینستاگرام مستقیم در مورد وزرا و یا وزارتخانه منتشر شده است که این عدد جدای از محتواهای مرتبط با رئیس جمهور و یا کلیات دولت است.
تجربه ارتباطاتی چند سال اخیر نشان داده بیشتر تصمیمات مهم افراد در جامعه امروزی از جمله تصمیمات اقتصادی، اجتماعی و مخصوصا سیاسی قبل از آنکه در فضای حقیقی نمود پیدا کند و به عرصه اجرا در بیاید، در فضای مجازی نمود پیدا می کند، این امر تا جایی پیش رفته که در تحلیل‌های روز دنیا درکنار نظرسنجی و افکار سنجی‌های علمی به افکارسنجی مبتنی بر روند شناسی فضای مجازی نیز اهمیت داده شده است و حتی در بعضی موارد به علت سرعت و دقت بالا و نبود مانع‌ها، صحت یک افکارسنجی مورد تاکید بیشتری قرار می گیرد.
 با توجه به پیشرفت روز افزون استفاده مردم از شبکه‌های اجتماعی، و دوسویه شدن ارتباط در بنگاه‌های خبری (خبرگزاری‌ها) و اطلاع‌رسانی، یکی از روش‌های استخراج افکار شکل گرفته پیرامون یک موضوع یا شخصیت، بررسی نظرات و عقاید مردم در این فضاها می باشد، که گاه به صورت مستقیم و گاه غیرمستقیم از مسائلی که با آن مواجه هستند صحبت می‌کنند.
از این رو برای بررسی سهم هر کدام از وزیران و وزارتخانه‌هایشان داده های شبکه‌های اجتماعی در سه بستر تلگرام، توییتر و اینستاگرام مورد داده‌کاوی قرار دادیم و با مشخص کردن حجم داده هر کدام سنجش فراگیری و محبوبیت نسبت به محتواهای تولید شده در مورد هر وزیر و وزارتخانه‌اش بررسی و مقایسه شده است.
نکته مهم این است داده‌های مشخص شده در نمودار بیانگر پست‌ها و یا توییت‌هایی است که مستقیم از وزارتخانه و یا خود وزیر نام برده شده است و برای کم کردن نویز داده‌ها پست‌هایی که ذکر نامی از خود وزارت و یا وزیر نبوده در نظر گرفته نشده است.
با توجه به داده‌کاوی صورت گرفته وزیر بهداشت مهمترین تکرار را در بستر تلگرام داشته که کاملا مرتبط با وضعیت کرونا و اصلاع‌رسانی‌های مرتبط با آن قابل پیش‌بینی بود. اما مهمترین وزیر، ظریف، وزیر امور خارجه کشور بوده که در دو بستر اینستاگرام و توییتر دارای بالاترین میزان تولید محتوا بوده و وزیر بهداشت به رتبه‌ دوم تنزل پیدا کرده است.
 در بستر تلگرام وزارت آموزش و پرورش با توجه به عدم برگزاری کلاس‌ها و اطلاع‌رسانی در مورد امتحانات و فعالیت‌های مجازی مدارس در سال 99، بعد از وزیر بهداشت، بیشترین محتوا در کانال‌های تلگرام به خود اختصاص داده است. در رتبه سوم تلگرام وزارت خارجه قرار دارد و بعد از آن وزارتخانه های  اطلاعات، تعاون کار و رفاه اجتماعی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی، جهاد کشاورزی قرار دارد. از سوی دیگر وزارتخانه‌های نفت، کشور، دفاع، فرهنگ و ارشاد، علوم و تحقیقات، ورزش و جوانان، راه و شهرسازی پایین ترین داده را داشته و وزرای میراث فرهنگی، نیرو، دادگستری، صنعت، معدن و تجارت، داده‌های بسیار ناچیزی را در میان کانال‌های تلگرام به خود اختصاص داده‌اند.
اما در بستر توییتر همانطور که اشاره شد، وزیر امور خارجه در صدر و پس از آن وزیر بهداشت قرار گرفته است. بعد از این دو وزیر، وزرای اطلاعات، علوم و تحقیقات، دفاع، ارتباطات، آموزش و پرورش، نفت، ورزش و جوانان به ترتیب دارای بیشترین داده بوده‌اند، وزرای کشور، فرهنگ و ارشاد، صنعت، تعاون کار و رفاه اجتماعی، امور اقتصادی، راه و شهرسازی، نیرو، دادگستری دارای کمترین محتوا و دو وزیر جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی دارای محتوای بسیار ناچیزی بودند.در بستر اینستاگرام نیز مانند توییتر وزیر امور خارجه در صدر و پس از آن وزیر بهداشت قرار گرفته است.  بعد از این دو وزیر، وزرای آموزش و پرورش، نفت، اطلاعات، صنعت، ورزش و جوانان، فرهنگ و ارشاد، دفاع، علوم و تحقیقات، ارتباطات، وزیر کشور، تعاون کار و رفاه اجتماعی، جهادکشاورزی، راه و شهرسازی، میراث فرهنگی، نیرو و امور اقتصادی به ترتیب دارای بیشترین تعداد محتوا در سال 99 هستند. در این میان وزیر دادگستری دارای میزان ناچیزی از محتواست.