انتظارات از نمایندگان شهر در شوراها

یوسف رشیدی
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
یکی از مشکلات بزرگی که به‌نظر من نقطه ضعف کارآمدی دستگاه‌های سیاستگذار بوده نبود تفکر کلان و اجرای توسعه‌های تک بعدی در شهرهاست. عدم اجرای سیاست کلان باعث می‌شود تا اقدامات به‌ ظاهر خوب در کوتاه مدت کارایی خود را از دست بدهند و عملاً نتیجه مطلوب از آن حاصل نشود. این نکته با یک مثال ساده توضیح داده می‌شود. به‌ نظر می‌رسید با اجرای استاندارد خودروها، آلودگی هوای کلانشهرها کاهش پیدا کند اما این موضوع فقط برای آلاینده CO یا منواکسیدکربن جواب داد اما با توجه به اینکه انتشار آلودگی ذرات معلق سایشی ناشی از حرکت خودرو چندین برابر انتشار ذرات احتراقی است عملاً افزایش تردد خودروها و عدم برنامه‌ریزی برای کاهش سفرهای درون شهری باعث شد این راهکار آنگونه که انتظار می رفت کارایی نداشته باشد.
مطالعات و بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد برای کاهش آلودگی هوا بخصوص برای آلاینده ذرات معلق افزایش سطح استانداردهای خودروها به تنهایی نمی‌تواند راهگشای حل مسائل باشد بلکه هدف اصلی در بخش حمل‌ونقل باید روی کاهش تردد خودروها متمرکز شود.
به‌منظور کاهش تردد خودروها بایستی اقدامات یکپارچه و منظمی شامل استقرار کامل دولت الکترونیک، حذف مقررات و دستورالعمل‌های زاید، توسعه گسترده حمل‌ونقل عمومی و تغییر در روال و رویه‌های سنتی امور صورت پذیرد.
روزمرگی، نبود تفکر پویا، نبود شاخص‌های پیشرفت در سطح تصمیم‌گیری و ندیدن مشکلات جامعه باعث شده که منطقه ۱۲ شهرداری و جایی که شهرداری مرکز و شورای شهر در آن واقع است، در محدوده شعاع ۲ تا ۳ کیلومتری آن، به بی‌نظم‌ترین بخش شهر از دیدگاه آلودگی هوا، تردد خودرو و موتورسیکلت و حمل بار و... تبدیل شود و گویی به‌حال خود رها شده است.
با توجه به اینکه حوزه اختیارات شورای شهر تنها در محدوده شهرداری تهران است شاید به‌نظر برسد در بخش‌های کلان نظیر سوخت، استاندارد خودروها  یا از رده خارج کردن خودروهای فرسوده اختیاری ندارد که درست است. اما برنامه‌ریزی در مدیریت ترافیک، کاربری اراضی، حمل‌ونقل عمومی و معاینه فنی در اختیار شهرداری و شورای شهر است که دامنه تأثیرگذاری آن از موارد قبلی نه تنها کمتر نیست بلکه بیشتر نیز می‌باشد.
به‌نظر می‌رسد برای موفقیت نمایندگان شورا چند نکته مهم باید مد‌نظر قرار گیرد تا عملکرد قابل قبولی بتوان انتظار داشت که شامل موارد زیر می‌باشد:
1 -توسعه مناسب حمل‌ونقل عمومی با سیستم های پاک (برقی) و حذف تدریجی خودروهای دیزلی
2 -اصلاح روال و رویه‌های معاینه فنی مطابق با استاندارد خودروها و تمرکز ویژه بر آزمون سیستم‌های کنترل آلاینده‌ها
3 -عدم مراجعه ارباب رجوع به ارائه دهندگان خدمت به‌منظور کاهش تقاضای سفر و سیستمی شدن امور به‌جای روابط
4 -کاهش قوانین و دستورالعمل‌ها، ضوابط و ساده‌سازی امور در حالی‌ که موازین قانونی رعایت شود
5 -توجه به پیشرفت مستمر و محاسبه شاخص‌های جهانی پیشرفت شهرها از دیدگاه هوشمند بودن، تاب‌آوری، پایداری، حمل‌ونقل عمومی، کیفیت محیط‌ زیست و سایر موارد و مقایسه سال‌های مختلف
6 -توجه ویژه به نظم‌بخشی ترافیک بی‌نظم شهر بویژه تردد موتورسیکلت‌ها و تلاش برای حل آن