تأسف روحانی از فرصت سوزی داخلی

گروه سیاسی / سخنان دیروز رئیس جمهوری و رئیس دفتر او حکایت از آن دارد که گویا پرونده مذاکرات احیای برجام در قالب گفت‌و‌گوی‌های ایران با 4+1 در وین حداقل در دولت دوازدهم بسته شده است. حجت‌الاسلام حسن روحانی در سخنان دیروز خود تشریح کرد که چرا این مذاکرات به نتیجه نرسیده و محمود واعظی هم پیش‌بینی کرد که دور بعدی مذاکرات در دولت سیزدهم برگزار خواهد شد.
رئیس جمهوری در جلسه روز گذشته هیأت دولت که با روز «گفت‌و‌گو و تعامل سازنده با جهان» مصادف بود، خلاصه‌ای از فرایندهای مربوط به برجام ارائه کرد، از گفت‌و‌گوها و تعامل‌هایی که به توافق برجام در 23 تیرماه 1394 منتهی شد و اینکه چرا و چگونه دولت او نتوانست در ماه‌های گذشته، توافق برجام را در قالب مذاکرات وین احیا کند. روحانی با اشاره به آنچه طی اجرای برجام تا خروج ترامپ از توافق هسته‌ای گذشت، تأکید کرد که او و دولتش توانستند نشان دهند که هم، می‌تواند چرخ سانتریفیوژها بچرخد، هم چرخ اقتصاد. رئیس جمهوری درعین حال، افزایش و گسترش فعالیت‌های هسته‌ای و غنی‌سازی را پاسخی به کسانی دانست که مدعی از بین رفتن توان هسته‌ای ایران بودند و بار دیگر اعلام کرد که خروج از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد، پایان تحریم‌ها و بسته شدن پرونده مطالعات ادعایی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، اقداماتی بود که کسی تحقق آن را باور نمی‌کرد، اما در این دولت اتفاق افتاد. او درعین حال، ضمن ابراز تأسف برای از دست رفتن یک فرصت 6 ماهه برای احیای برجام و لغو تحریم‌ها، اضافه کرد که اکنون سفره برای دولت بعد آماده است.
روحانی، کاری را که دولت یازدهم در این زمینه‌ها انجام داد اقدامی ارزشمند در تاریخ کشور در زمینه فعالیت‌های سیاسی و روابط بین‌المللی برشمرد و اظهارکرد: دولت با رأی مردم و وعده‌ای که داده بود، در ظرف 100 روز قدم‌های مهمی را برای شکستن تحریم برداشت.
او درباره اهمیت توافق کلی که در فروردین 94 حاصل شد، گفت: برنامه طرف مقابل این بود که با کاهش دوره‌ای 20 درصد از صادرات نفتی ایران، کاری کند که تا اواسط سال 93 حتی یک بشکه نفت ما فروش نرود (اما با این توافق) تحریم‌ها در همان نقطه‌ای که بود متوقف و برخی منابع بانک مرکزی آزاد شد.
روحانی با طرح این پرسش که از این امر چه نتیجه‌ای می‌گیریم؟ اظهارکرد: نتیجه اینکه از طریق گفت‌و‌گو و تعامل سازنده می‌توان مسائل پیچیده میان کشورها یا سازمان‌های بین‌المللی را حل کرد، درحالی که یک فکر این بود که با مذاکره گره باز نمی‌شود، پس باید در میدان زورآزمایی به جایی برسیم، زیرا با میز مذاکره هیچ وقت پرونده «پی.ام.دی» بسته نمی‌شود، هیچ‌وقت ایران به حق غنی‌سازی نمی‌رسد و هیچ‌وقت تحریم برداشته نمی‌شود، اما هر سه مورد اتفاق افتاد (و وقتی اتفاق افتاد) گفتند اینها روی کاغذ است و (صرفاً) امضا است.
ریشه‌های مشکلات اقتصادی امروز
رئیس جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به مشکلات ناشی از جنگ اقتصادی برای اقتصاد کشور و معیشت مردم، گفت: به‌طور متوسط در سال بایستی 60 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشیم که در این مدت این درآمد بسیار کاهش یافت و دولت بدون تکیه به درآمد نفت کشور را اداره کرد و امروز همه مشکلاتی که وجود دارد به‌خاطر وضعیت واردات است و اگر واردات بموقع انجام شود، زندگی مردم نیز روال عادی خواهد داشت.
او با بیان اینکه سالانه 40، 50 میلیارد دلار جنس وارد می‌کنیم و همین‌قدر هم باید درآمد و صادرات داشته باشیم، اضافه کرد: این کار سختی بود که دولتی با حذف سالانه 60 میلیارد دلار درآمد نفتی کشور را اداره کرد و به جای آن مثلاً 9 یا 10 میلیارد دلار درآمد داشته باشد، این یعنی 50 میلیارد دلار حذف شده است، اما بعد بگویند شما چه کار به خارج و واردات دارید.او با بیان اینکه همه مشکلاتی که امروز مردم در زمینه مرغ و مانند آن می‌بینند، به‌خاطر بموقع نبودن واردات است، ادامه داد: با مردم شوخی نکنید، حرف راست و واقعی بزنید. شما در سال باید 40، 50 میلیارد دلار جنس وارد کنید و همین قدر هم باید درآمد به‌دست بیاورید. اگر کشور بخواهد به یک نقطه مطلوب برسد، باید سالانه 60 و حتی 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود، در غیر اینصورت کار پیش نمی‌رود.
چرا برجام احیا نشد
روحانی در ادامه، با اشاره به روی کار آمدن رئیس‌جمهوری جدید در امریکا، گفت: این فرد در دوره تبلیغات انتخاباتی اعلام کرد که در صورت پیروزی به برجام برمی‌گردد و در این راستا در اولین اقدام نسبت به برجام، نامه‌ای را که ترامپ برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل داده بود، پس گرفت و همزمان اعلام کرد که قصد دارد به برجام بازگردد و افرادی را هم انتخاب کردند که به ظاهر می‌گفتند (انتخاب این افراد) علامت این است که می‌توانیم مسائل را با ایران حل و فصل کنیم.رئیس جمهوری با ذکر این نکته که ای کاش همه به اصول 60 و 113 قانون اساسی احترام می‌گذاشتیم، گفت: چنانچه اصل 60 قانون اساسی حاکم بود و لطمه نمی‌خورد که در اوایل آذرماه (سال گذشته) لطمه خورد، در اسفند تحریم برداشته می‌شد و امروز شرایط دیگری در کشور حاکم بود.
روحانی در ادامه، ضمن دعوت از مردم برای خواندن گزارش 44 صفحه‌ای وزیر امور خارجه درباره برجام، گفت: مردم این 44 صفحه را بخوانند، می‌بینند که چطور می‌توانستیم به چه نقطه‌ای برسیم. ممکن است کسی بگوید این نقطه‌ای که می‌رسیدید نقطه صد درصد نبود، اما در مذاکرات همیشه صد درصد خواسته‌های فرد محقق نمی‌شود.رئیس جمهوری با طرح این سؤال که چرا وقتی تیم ملی ما در مذاکرات پیروز می‌شود، سخت‌مان است او را تشویق کنیم، تصریح کرد: اگر اصل 60 قانون اساسی لطمه نمی‌خورد که در اوایل آذر لطمه خورد، اگر 11 آذر نداشتیم و اصل 60 ایستاده بود، در ماه اسفند تحریم مردم برداشته شده بود و امروز مردم می‌دیدند چه شرایطی بر کشور حاکم بود و فروردین و اردیبهشت و خرداد دیگری را می‌‌دیدند.
روحانی در ادامه سخنان خود، با بیان اینکه امروز یک سفره آماده‌ای فراهم شده است، گفت: قاعدتاً فرصت دولت دوازدهم را از دستش گرفتند و امیدواریم دولت سیزدهم بتواند این کار را تکمیل کند، اما به‌هرحال متأسفیم که 5، 6 ماه فرصت از دست رفت.
 رئیس جمهوری افزود: دولت یازدهم و دوازدهم اقدامات متنوعی در عرصه تعامل سازنده انجام داده است که از آن جمله می‌توان به روند آستانه، توافق در دریای خزر، روند مذاکرات 3 جانبه طرح صلح هرمز و ده‌ها مورد دیگر اشاره کرد و اینکه فقط از برجام در زمینه تعامل سازنده سخن گفته می‌شود، به این خاطر است که برجام یک مصداق مهم در تعامل سازنده است.
اقدامات درمانی دولت برای سیستان و بلوچستان
روحانی همچنین با اشاره به مطالب مطرح شده درباره کرونا و وضعیت امکانات بهداشتی و درمانی در سیستان و بلوچستان، اظهارکرد: اینکه با سیاه‌نمایی گفته می‌شود مردم سیستان و بلوچستان تخت و بیمارستان ندارند، دروغ است و بر اساس آخرین گزارش‌ها که از سوی سازمان برنامه و بودجه در اختیار من گذاشته شد، در استان سیستان و بلوچستان در حال حاضر 5272 تخت وجود دارد و 540 تخت بیمارستانی فقط در یک سال اخیر در این استان اضافه شده است. لذا نباید حرفی نادرست و ناروا مطرح شود.
رئیس جمهوری درباره برق هم گفت: در بخش برق هم که مردم در روزهای اخیر دچار مشکل شدند عمدتاً به‌دلیل خشکسالی‌های بی‌نظیر و کم‌سابقه در 50 سال اخیر بوده است. بارندگی نسبت به پارسال 52 درصد کمتر شده است، خشکسالی و گرمای شدید و از طرف دیگر افزایش مصرف بخش صنعت در این مشکل تأثیرگذار بوده است.
روحانی با بیان اینکه در دولت یازدهم و دوازدهم 20 هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور اضافه شده است، گفت:به طور متوسط سالانه 2500 مگاوات تولید داشتیم که از دولت‌های قبل بیشتر است. ضمن اینکه 16 هزار و 309 مگاوات ظرفیت نیروگاهی نیز در دست تکمیل است که طی ماه‌ها و سال آینده به افتتاح خواهد رسید و برای افزایش 19 هزار و 925 مگاوات برق نیز اقدامات قانونی و مجوزهای لازم تهیه شده است.
رئیس جمهوری در ادامه با اشاره به سالروز بهزیستی و تأمین اجتماعی، اظهارکرد: در زمینه بهزیستی و تأمین اجتماعی نیز اقدامات بزرگی در این دولت انجام شده است. بازنشستگان 2 دهه در انتظار همسان‌سازی بودند که این دولت در سخت‌ترین شرایط و در جنگ اقتصادی کرونا این کار را در سال 99 انجام داد.
روحانی گفت: این دولت بود که همه را تحت پوشش بیمه درمانی و سلامت قرار داد و 2 میلیون و 300 هزار نفر از روستائیان و عشایر تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.

اصل 60 قانون اساسی و آذر سال 99
رمزگشایی حسینعلی امیری از سخنان رئیس جمهوری

رئیس جمهوری در سخنان روز گذشته خود در تشریح چرایی احیا نشدن برجام در مذاکرات وین به یک اصل قانون اساسی و یک تاریخ، اشاره کرد؛ اصل 60 قانون اساسی و تاریخ 11 آذرماه. ساعتی پس از این سخنان، حسینعلی امیری، معاون امور مجلس رئیس جمهوری تشریح کرد که این اشارات، ناظر به دخالت مجلس به‌عنوان قوه تقنینی، در امور اجرایی و مشخصاً، برجام بوده است. این اظهارنظر نشان می‌دهد منظور از روحانی از آن اشاره‌ها، تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» در مجلس در آذرماه سال گذشته و پیامدهای آن است.
روحانی در جلسه روز گذشته دولت با اشاره به اینکه رئیس‌جمهوری جدید در امریکا، اعلام کرد در صورت پیروزی به برجام برمی‌گردد و حتی افرادی را هم انتخاب کردند که به ظاهر می‌گفتند علامت حل و فصل مسائل است، گفت: چنانچه اصل 60 قانون اساسی حاکم بود و لطمه نمی‌خورد که در اوایل آذرماه لطمه خورد، در اسفند تحریم برداشته می‌شد و امروز شرایط دیگری در کشور حاکم بود.
گفتنی است مطابق اصل 60 قانون اساسی «اعمال قوه مجریه جز در اموری که در این قانون مستقیماً برعهده رهبری گذارده شده، از طریق رئیس‌جمهوری و وزرا است» و قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» نیز 12 آذرماه 1399 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
در همین رابطه، حسینعلی امیری، معاون امور مجلس رئیس جمهوری در حاشیه جلسه روز گذشته هیأت دولت، در توضیح اصل ۶۰ قانون اساسی، گفت: اصل ۶۰ قانون اساسی می‌گوید اعمال قوه مجریه از طریق رئیس جمهوری و وزیران خواهد بود. بنابراین موضوعی که رئیس جمهوری درباره مذاکرات وین به آن اشاره کردند معطوف به موضوع برجام بود.
به گزارش ایرنا، او اضافه کرد: اگر اعمال قوه مجریه از طریق رئیس جمهوری و وزیران بود، از آنجایی که موضوع برجام، موضوع اجرایی است و جنس کار هم جنس اجرا است و اصل ۶۰ قانون اساسی بر اینکه اعمال قوه مجریه از طریق رئیس جمهوری و وزیران انجام می‌گیرد صراحت دارد، ورود بخش‌ها و نهادهای دیگر به موضوع برجام با توجه به جنس کار برجام و اصل ۶۰ قانون اساسی به نوعی به تعبیر آقای رئیس جمهور، محدودیت در اعمال اصل ۶۰ قانون اساسی را به‌دنبال داشت.
امیری با بیان اینکه موضوع برجام یک موضوع اجرایی بود، اظهارکرد: چنانچه نمایندگان مجلس نظری درباره موضوع برجام با توجه به جنس کار برجام داشتند، باید از طرق دیگر و استفاده از ظرفیت‌های دیگر قانون اساسی درباره موضوع برجام پیگیری می‌کردند.
معاون امور مجلس رئیس جمهوری تصریح کرد: بنابراین آنچه که امروز از صحبت‌های رئیس جمهوری برآمد، این بود که جنس کار موضوع برجام، جنس اجرایی است و تقنینی نیست، بنابراین اگر اصل ۶۰ قانون اساسی تمام و کمال اجرا می‌شد و امور اجرایی کاملاً به رئیس‌جمهوری و وزیران واگذار می‌شد، برجام به نتیجه رسیده و تحریم‌ها برداشته شده بود و امروز ما شاهد مسائل و مشکلاتی که در ارتباط با برجام با آن مواجه هستیم، نبودیم.
 امیری با بیان اینکه قانون اساسی کار را در کشور به سه بخش اجرایی (قوه مجریه) قانونگذاری (مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان)و بخش قضایی (قوه قضائیه) تقسیم و واگذار کرده است، گفت: اصل ۶۰ قانون اساسی صراحت دارد بر اینکه اموراتی که جنس آن، اجرایی است باید از سوی رئیس جمهوری و وزیران انجام گیرد و اعمال قوه مجریه از طریق رئیس‌جمهوری و وزیران است و صحبتی هم که رئیس جمهوری امروز درباره بحث اصل ۶۰ قانون اساسی داشتند درباره همین موضوع بود.